1. Wetin di apɔsul Pɔl bin tɔk bɔt insɛf?

DI APƆSUL Pɔl bin tɔk se sɔntɛnde i kin fil wik. I bin tɔk se in “bɔdi de west” so i nɔ bin izi fɔ am fɔ du wetin rayt, ɛn Jiova nɔ bin de ansa in prea dɛn ɔltɛm di kayn we aw i bin tink se Jiova go ansa. (2 Kɔr. 4:​16; 12:​7-9, NWT; Rom. 7:​21-23) Pɔl bin gri se di wan dɛn we nɔ lɛk am de si am se i wik. * Bɔt i nɔ bin alaw di bad we aw dɛn de tink bɔt am ɔ in yon mistek fɔ mek i tink se i nɔ gɛt ɛni yus.—2 Kɔr. 10:​10-12, 17, NWT, 18.

2. Akɔdin to 2 Kɔrintians 12:​9, 10, (NWT), us impɔtant lɛsin Pɔl bin lan?

² Pɔl bin lan wan impɔtant lɛsin fɔ se, pɔsin kin strɔng pan ɔl we i fil se i wik. (Rid 2 Kɔrintians 12:​9, 10, NWT.) Jiova bin tɛl Pɔl se i kin sho in pawa di tɛm we “pɔsin wik,” dat min se Jiova go ɛp Pɔl di tɛm we i nɔ gɛt trɛnk. Fɔs, lɛ wi si wetin mek wi nɔ fɔ fil bad we di wan dɛn we nɔ lɛk wi tɛl wi bad wɔd.

3. Wetin mek wi kin gladi we dɛn kin tek wi lɛk se wi na natin?

³ Nɔbɔdi nɔ lɛk we dɛn nɔ de tek am mek natin. Bɔt if wi ɛnimi dɛn nɔ tek wi mek natin, ɛn wi rili fil bad bɔt wetin dɛn se dat go mek wi at pwɛl. (Prɔv. 24:​10) Aw wi fɔ si wetin di wan dɛn we nɔ tek wi mek natin de tɔk?  Lɛk Pɔl, wi “kin gladi . . . we dɛn kin tek [wi] lɛk se [wi] na natin.” (2 Kɔr. 12:​10, NWT) Wetin mek? Na bikɔs we dɛn nɔ tek wi mek natin ɛn de tɔk bad bɔt wi, dat de sho se wi na Jizɔs in tru tru disaypul dɛn. (1 Pit. 4:​14) Jizɔs bin tɔk se dɛn go du bad to di wan dɛn we de fala am. (Jɔn 15:​18-20) Dat bin apin insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm. Trade, di wan dɛn we bin de alaw Grik kɔlchɔ fɔ afɛkt dɛn, bin de si di Kristian dɛn as pipul dɛn we nɔ gɛt sɛns ɛn pipul dɛn we wik. Di Ju pipul dɛn bin de si di Ju Kristian dɛn as pipul dɛn we “nɔ bin sabi rid ɛn rayt, ɛn dɛn na bin ɔdinari pipul” dɛn, lɛk apɔsul Pita ɛn Jɔn. (Akt 4:​13) I bin rili tan lɛk se di Kristian dɛn wik bikɔs dɛn nɔ bin de put an pan pɔlitiks ɔ jɔyn soja ɛn pipul dɛn nɔ bin de rɛspɛkt dɛn.

4. Wetin di fɔstɛm Kristian dɛn bin du we pipul dɛn nɔ bin de trit dɛn fayn?

⁴ Fɔ se di Kristian dɛn we bin de trade bin alaw di bad we aw pipul dɛn bi de si dɛn fɔ afɛkt dɛn? Nɔ. Fɔ ɛgzampul, apɔsul Pita ɛn Jɔn, bin si am as ɔnɔ we dɛn bin de trit dɛn bad bikɔs dɛn bin de fala Jizɔs ɛn tich ɔda pipul dɛn bɔt am. (Akt 4:​18-21; 5:​27-29, 40-42) Di disaypul dɛn nɔ bin gɛt ɛni rizin fɔ shem. As tɛm de go, dɛn fɔstɛm Kristian dɛn de we bin put dɛnsɛf dɔŋ bin du bɔku gud tin dɛn fɔ ɛp ɔda pipul dɛn pas di wan dɛn we bin de trit dɛn bad. Fɔ ɛgzampul, di buk dɛn we Gɔd bin yuz sɔm pan dɛn Kristian dɛn de fɔ rayt bin kɔntinyu fɔ ɛp ɛn gi op to bɔku bɔku pipul dɛn. Ɛn di Kiŋdɔm we dɛn bin de prich bɔt de rul naw na ɛvin ɛn i nɔ go te igen i go rul mɔtalman. (Mat. 24:​14) Bɔt di pawaful gɔvmɛnt we bin de na Rom we bin de trit di Kristian dɛn bad nɔ de igen. Pantap dat, dɛn fetful disaypul dɛn de na kiŋ dɛn naw na ɛvin. Bɔt di wan dɛn we bin de trit dɛn bad dɔn day; ɛn if dɛn go ɛva gɛt layf bak, dɛn go de ɔnda di Kiŋdɔm we di Kristian dɛn we dɛn bin de trit bad bin de prich bɔt.—Rɛv. 5:​10.

5. Akɔdin to Jɔn 15:​19, wetin mek pipul dɛn na di wɔl nɔ de rɛspɛkt Jiova in pipul dɛn?

⁵ Tide, sɔm pipul dɛn nɔ kin rɛspɛkt wi as Jiova in pipul dɛn bikɔs dɛn tink se wi nɔ gɛt sɛns ɛn wi wik. Wetin mek? Na bikɔs wi nɔ de du tin lɛk aw pipul dɛn de du na di wɔl. Wi de tray fɔ put wisɛf dɔŋ ɛn obe di lɔ dɛn. Bɔt pipul dɛn na di wɔl de kɔle di wan dɛn we nɔ de biev fayn ɛn we nɔ de obe. Pantap dat, wi nɔ de put an pan pɔlitiks ɛn wi nɔ de jɔyn soja na ɛni kɔntri. Wi difrɛn frɔm pipul dɛn na di wɔl, so dat de mek pipul dɛn tink se wi nɔ impɔtant.—Rid Jɔn 15:​19; Rom. 12:​2.

6. Us wɔndaful tin dɛn we Jiova de ɛp in pipul dɛn fɔ du?

⁶ Pan ɔl we pipul dɛn na di wɔl de tink se wi wik, Jiova de yuz wi fɔ du wɔndaful tin dɛn. I de yuz wi fɔ du di prichin wok ɔlsay na di wɔl pas aw dɛn bin de du am trade. In savant dɛn tide de translet buk ɛn magazin dɛn ɛn sheb sheb dɛn ɔlsay na di wɔl, ɛn dɛn de yuz di Baybul fɔ ɛp bɔku bɔku pipul dɛn fɔ liv klin layf. Na Jiova de gɛt di prez fɔ ɔl dɛn tin dɛn de we dɛn de du, bikɔs i de yuz pipul dɛn fɔ du wɔndaful tin dɛn pan ɔl we di wɔl tink se dɛn wik. Bɔt yu tink se Jiova go ɛp in pipul dɛn wan  bay wan fɔ du wɔndaful tin dɛn? If na so i bi, wetin wi fɔ du fɔ mek i ɛp wi? Mek wi tɔk bɔt tri tin dɛn we wi kin lan frɔm di apɔsul Pɔl in ɛgzampul.

7. Wetin na wan lɛsin we wi lan frɔm Pɔl in ɛgzampul?

⁷ Wan lɛsin we wi kin lan frɔm Pɔl in ɛgzampul na dat: Wi nɔ fɔ abop pan wi trɛnk ɔ di tin dɛn we wi ebul fɔ du we wi de sav Jiova. Na mɔtalman in yay, Pɔl bin gɛt gud rizin fɔ prawd ɛn abop pan insɛf. I bin gro ɔp na Tasɔs, we na di kapital siti na wan prɔvins na Rom. Tasɔs na bin fayn ples fɔ liv ɛn i bin gɛt wan yunivasiti we ɔlman sabi. Pɔl bin rili lan buk, ɛn di wan we bin tich am we nem Gameliɛl, na bin wan pan di Ju lida dɛn we pipul dɛn bin rili rɛspɛkt. (Akt 5:​34; 22:​3) Ɛn da tɛm de, Pɔl bin bi impɔtant pɔsin to in kɔmpin Ju dɛn. I bin se: “A bin du plɛnti tin pas plɛnti mi kɔmpin yɔŋ pipul dɛn fɔ fala di we we mi Ju pipul dɛn de fala Gɔd.” (Gal. 1:​13, 14; Akt 26:​4) Bɔt Pɔl nɔ bin abop pan insɛf.

8. Akɔdin to Filipians 3:​8, aw Pɔl bin si di tin dɛn we i lɛf biɛn? Wetin mek i “gladi we [i] kin wik”?

⁸ Pɔl nɔ bin fil bad we i lɛf ɔl di tin dɛn we bin mek i luk impɔtant na mɔtalman in yay. Infakt i kam fɔ si se di tin dɛn we i bin gɛt “nɔ bɛtɛ naw.” (Rid Filipians 3:​8.) Bɔku prɔblɛm dɛn bin apin to Pɔl bikɔs i kam fɔ bi Krays in disaypul. Ivin in yon pipul dɛn sɛf nɔ bin lɛk am. (Akt 23:​12-14) Ɛn in kɔmpin Roman sitizin dɛn bin bit am ɛn put am na prizin. (Akt 16:​19-24, 37) Apat frɔm dat, Pɔl bin no bak se nɔto ɔltin i ebul fɔ du. (Rom. 7:​21-25) Bɔt bifo i alaw di wan dɛn we bin de du am bad ɔ in yon mistek dɛn fɔ mek i nɔ du wetin rayt, i bin “gladi we [i] kin wik.” Wetin mek? Bikɔs we i bin wik na da tɛm de i de si Gɔd in pawa na in layf.—2 Kɔr. 4:​7; 12:​10, NWT.

9. Aw yu fɔ si di tin dɛn we de mek i tan lɛk wi wik?

 ⁹ If wi want fɔ lɛ Jiova yuz in pawa fɔ ɛp wi, wi nɔ fɔ tink se trɛnk, buk lanin, kɔlchɔ, ɔ jɛntri go sho aw impɔtant wi bi. Nɔn pan dɛn tin dɛn ya nɔ go mek wi valyu to Jiova. Infakt, bɔku pan Gɔd in pipul dɛn “nɔ gɛt sɛns na mɔtalman in yay, bɔku pan [dɛn] nɔ pawaful, ɛn bɔku pan [dɛn] nɔ kɔmɔt na impɔtant famili dɛn.” Bifo dat, Jiova dɔn disayd fɔ yuz pipul dɛn we “di wɔl tink se nɔ gɛt pawa.” (1 Kɔr. 1:​26, NWT, 27) So nɔ tink se yu nɔ go ebul sav Jiova bikɔs yu nɔ gɛt trɛnk, yu nɔ lan bɛtɛ buk, yu nɔ jɛntri ɔ bikɔs ɔf yu kɔlchɔ. Bifo dat, si dɛn tin dɛn de as chans fɔ si Jiova in pawa na yu layf. Fɔ ɛgzampul, if yu de fred di wan dɛn we de mek yu dawt wetin yu biliv, pre to Jiova fɔ gi yu maynd fɔ tɔk bɔt wetin yu biliv. (Ɛfi. 6:​19, 20) If tin nɔ izi fɔ yu bikɔs yu nɔ gɛt bɛtɛ wɛlbɔdi, pre to Jiova fɔ mek i gi yu di trɛnk we yu nid fɔ kɔntinyu fɔ du in wok. Ɛnitɛm we yu si Jiova de ɛp yu, na di mɔ yu fet de strɔng.

10. Wetin mek wi fɔ stɔdi di ɛgzampul bɔt fetful savant dɛn na di Baybul, lɛk di wan dɛn we de na Ibruz 11:​32-34?

¹⁰ Pɔl na bin pɔsin we de stɔdi di Skripchɔ dɛn gud gud wan. I bin lan bɔku tin dɛn, bɔt i bin lan bak frɔm di ɛgzampul bɔt di pipul dɛn we dɛn rayt bɔt na Gɔd in Wɔd. We Pɔl bin de rayt to di Ibru Kristian dɛn, i bin tɛl dɛn fɔ tink bɔt bɔku pan Jiova in fetful savant dɛn ɛgzampul dɛn. (Rid Ibruz 11:​32-34.) Lɛ wi tɔk bɔt wan pan dɛn, we na Kiŋ Devid. Nɔto in ɛnimi dɛn nɔmɔ bin et am bɔt ivin di wan dɛn we na in padi dɛn bin et am. As wi de kam tɔk bɔt Devid in ɛgzampul, wi go si wetin mek we Pɔl bin de tink bɔt Devid in ɛgzampul bin ɛp am, ɛn aw wisɛf go falamakata Pɔl.

11. Wetin mek i bin tan lɛk se Devid wik? (Luk di pikchɔ na di frɔnt pej.)

¹¹ Golaya na bin pawaful fɛtman ɛn i bin si Devid as pɔsin we wik. We Golaya bin si Devid, “dat mek i sɔktit.” Afta ɔl, Golaya bin big pas Devid, i gɛt mɔ wɛpɔn dɛn pas am, ɛn i bin tren fɔ fɛt wɔ pas am. Devid nɔ bin gɛt ɛkspiriɛns ɛn i nɔ bin gɛt bɛtɛ wɛpɔn fɔ fɛt. Pan ɔl we i bin tan lɛk se Devid wik, i bin yuz dat fɔ gɛt trɛnk. I bin abop pan Jiova fɔ trɛnk ɛn i bin ebul fɔ win in ɛnimi.—1 Sam. 17:​41-45, 50.

12. Us ɔda prɔblɛm we Devid bin gɛt fɔ bia?

¹² Devid bin gɛt ɔda prɔblɛm we nɔ bin izi we bin fɔ dɔn mek i fil wik. Devid bin de sav Kiŋ Sɔl we Jiova bin dɔn pik fɔ rul Izrɛl. Fɔs, Kiŋ Sɔl bin de rɛspɛkt Devid. Leta, prawd bin mek Sɔl bin jɛlɔs Devid. Sɔl bin de trit Devid bad ɛn i bin ivin tray fɔ kil am.—1 Sam. 18:​6-9, 29; 19:​9-11.

13. Wetin Devid bin du pan ɔl we Kiŋ Sɔl nɔ bin de trit am fayn?

¹³ Pan ɔl we Kiŋ Sɔl nɔ bin de trit Devid fayn, Devid bin kɔntinyu fɔ rɛspɛkt am as kiŋ we Jiova bin dɔn pik. (1 Sam. 24:​6) Devid nɔ bin blem Jiova fɔ di bad tin dɛn we Sɔl bin de du. Bifo dat, i bin abop pan Jiova fɔ gi am di trɛnk we i nid fɔ bia dis prɔblɛm.—Di tin we rayt pantap Sam 18:​1.

14. Wetin bin apin to di apɔsul Pɔl we bin fiba wetin apin to Devid?

 ¹⁴ Di apɔsul Pɔl bin gɛt prɔblɛm we fiba Devid in yon. Pɔl in ɛnimi dɛn bin rili pawaful pas am. Bɔku pan di bigman dɛn insay in tɛm nɔ bin lɛk am. Bɔku tɛm, dɛn kin bit am ɛn put am na prizin. Lɛk Devid, di wan dɛn we bin fɔ dɔn bi Pɔl in padi na dɛn bin de du am bad. Sɔm na di kɔngrigeshɔn bin de ivin tɔk bad bɔt am. (2 Kɔr. 12:​11; Fil. 3:​18, NWT) Bɔt Pɔl bin win ɔl di wan dɛn we de agens am. Aw i bin du dat? I bin kɔntinyu fɔ prich pan ɔl we dɛn bin de agens am. I bin kɔntinyu fɔ de biɛn in brɔda ɛn sista dɛn pan ɔl we dɛn bin de disapɔynt am. Ɛn wetin pas ɔl na dat i bin kɔntinyu fɔ fetful to Gɔd sote i day. (2 Tim. 4:​8) I bin ebul fɔ du ɔl dɛn tin dɛn ya bikɔs i bin abop pan Jiova nɔto in yon trɛnk.

15. Wetin na di men tin we wi fɔ du? Aw wi go ebul fɔ du am?

¹⁵ Yu klasmet dɛn, wokmet dɛn, ɔ fambul dɛn we nɔto Jiova Witnɛs kin tɛl yu bad wɔd ɔ trit yu bad? Ɛnibɔdi na di kɔngrigeshɔn dɔn trit yu bad? If na so i bi, mɛmba Devid ɛn Pɔl dɛn ɛgzampul. Yu fɔ kɔntinyu “fɔ du gud to ɛnibɔdi we du [yu] bad.” (Rom 12:​21) Wi nɔ go fɛt pipul dɛn lɛk aw Devid bin fɛt Golaya, bɔt di men tin we wi go want fɔ du na fɔ ɛp dɛn fɔ lan bɔt di Baybul. Yu go ebul fɔ du dat bay we yu yuz di Baybul fɔ ansa pipul dɛn kwɛstyɔn dɛn, sho se yu lɛk ɛn rɛspɛkt di wan dɛn we de trit yu bad, ɛn bay we yu du gud to ɔlman, ivin yu ɛnimi dɛn.—Mat. 5:​44; 1 Pit. 3:​15-17.

16-17. Wetin Pɔl nɔ ɛva fɔgɛt?

¹⁶ Bifo di apɔsul Pɔl bin bi Krays in disaypul, in na bin yɔŋman we nɔ bin de rɛspɛkt pipul dɛn ɛn i bin de mek di wan dɛn we bin de fala Jizɔs sɔfa. (Akt 7:​58; 1 Tim. 1:​13) Na Jizɔs insɛf bin stɔp Pɔl di tɛm we dɛn bin de kɔl am Sɔl fɔ mek i nɔ atak di Kristian kɔngrigeshɔn.  Jizɔs bin tɔk to Pɔl frɔm ɛvin ɛn mek i blayn. Fɔ mek Pɔl go si bak, i bin nid fɔ go to dɛn pipul dɛn we i bin de trit bad fɔ mek dɛn ɛp am. I bin put insɛf dɔŋ ɛn gri fɔ mek wan disaypul we nem Ananayas ɛp am.—Akt 9:​3-9, 17, 18.

¹⁷ Leta, bɔku pipul dɛn bin sabi Pɔl na di Kristian kɔngrigeshɔn, bɔt i nɔ bin ɛva fɔgɛt di lɛsin we Jizɔs bin tich am we i bin de go na Damaskɔs. Pɔl bin kɔntinyu fɔ put insɛf dɔŋ, ɛn i bin gri fɔ mek in brɔda ɛn sista dɛn ɛp am. I bin kam fɔ si se dɛn de “kɔrej [am] plɛnti.”—Kol. 4:​10, 11.

18. Wetin mek sɔntɛnde wi nɔ kin want fɔ mek ɔda pipul dɛn ɛp wi?

¹⁸ Wetin wi kin lan frɔm Pɔl? Sɔntɛm, di fɔs tɛm we wi lan di trut wi bin de gri fɔ mek ɔda pipul dɛn ɛp wi bikɔs wi no se wi gɛt bɔku tin fɔ lan. (1 Kɔr. 3:​1, 2) Bɔt we naw? If wi dɔn de sav Jiova fɔ lɔng tɛm ɛn wi dɔn gɛt bɔku ɛkspiriɛns, i nɔ go izi fɔ mek wi gri fɔ mek pɔsin ɛp wi mɔ if di pɔsin we de ɛp wi nɔ dɔn te na di trut lɛk wi. Bɔt bɔku tɛm, Jiova kin yuz wi brɔda ɛn sista dɛn fɔ ɛp wi. (Rom 1:​11, 12) If wi want mek Jiova gi wi trɛnk, wi nid fɔ alaw wi brɔda ɛn sista dɛn fɔ ɛp wi.

19. Wetin mek Pɔl bin ebul fɔ du bɔku tin dɛn?

¹⁹ Pɔl bin ebul fɔ du bɔku tin dɛn afta we i bi Kristian. Wetin mek? Na bikɔs i bin lan se nɔto pɔsin in trɛnk, di buk we i lan, in jɛntri, ɔ in kɔlchɔ go mek i ebul du bɔku tin, bɔt i nid fɔ put insɛf dɔŋ ɛn abop pan Jiova. Mek wi ɔl falamakata Pɔl (1)  bay we wi abop pan Jiova, (2) bay we wi lan frɔm di ɛgzampul dɛn we de na di Baybul, ɛn (3) bay we wi gri fɔ mek wi kɔmpin Kristian dɛn ɛp wi. Dɔn, i nɔ mata if wi fil se wi wik, Jiova go gi wi trɛnk!