Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

STORI BƆT PƆSIN IN LAYF

A De Put Jiova Fɔs pan Ɛnitin we A De Du

A De Put Jiova Fɔs pan Ɛnitin we A De Du

INSAY 1984, a bin lɛf mi os fɔ go wok wan mɔnin we di san bin de shayn. Mi os bin de na wan mɔniman eria na Karakas, insay Vɛnizwela. We a bin de na rod de go wok, a bin de tink bɔt wan atikul we bin de insay wan Wachtawa we bin jɔs kɔmɔt da tɛm de. Di atikul bin tɔk bɔt aw wi neba dɛn de si wi. So we a bin de luk di os dɛn we de nia usay a de pas, a bin de aks misɛf se: ‘Fɔ se mi neba dɛn jɔs de si mi as mɔniman we de wok na bank? Ɔ dɛn de si mi as pɔsin we de prich bɔt Gɔd ɛn we jɔs de wok na bank fɔ sɔpɔt in famili?’ A nɔ bin gladi wit wetin a bin de tink se na di ansa. So a bin disayd se a go du sɔntin bɔt dat.

A bɔn Me 19, 1940, na wan tɔŋ we nem Amiɔn, insay Libanɔn. Afta tu-tri ia pas, wi famili muf go na wan siti we nem Tripoli, ɛn na de a mɛn. Wi ɔl bin lɛk wisɛf na wi famili, wi bin gladi, ɛn wi bin sabi ɛn lɛk Jiova Gɔd. Mi mama ɛn papa bɔn tri galpikin ɛn tu bɔypikin dɛn, ɛn na mi na bin di las wan. Mi mama ɛn papa nɔ bin de si di wok we dɛn bin de wok fɔ mek mɔni as di tin we impɔtant pas ɔl na dɛn layf. Bifo dat, di tin we bin impɔtant pas ɔl na wi famili na fɔ stɔdi di Baybul, atɛnd mitin, ɛn ɛp ɔda pipul dɛn fɔ no Gɔd.

Wi bin gɛt bɔku anɔyntɛd Kristian dɛn na wi kɔngrigeshɔn. Wan pan dɛn na Mishɛl Abud we bin de kɔndɔkt wetin wi bin de kɔl buk stɔdi trade. I bin lan di trut na Nyu Yɔk, ɛn i stat di prichin wok na Libanɔn insay 1921. A mɛmba aw i bin de rɛspɛkt ɛn ɛp tu yɔŋ sista dɛn we na An ɛn Gwɛn Bivɔ we bin gradyuet na Giliad Skul. Dɛn bin kam fɔ bi wi gud padi dɛn. Afta lɔng tɛm, a bin rili gladi we a mit An na Amɛrika. Ɛn shɔt tɛm afta dat, a bin mit Gwɛn we bin dɔn mared Wilfrɛd Guch ɛn we bin de sav na Bɛtɛl na di branch ɔfis na Lɔndɔn, insay Ingland.

WI PRICHIN WOK NA LIBANƆN

We a bin yɔŋ, di Jiova Witnɛs dɛn we bin de na Libanɔn nɔ bin bɔku. Bɔt wi bin rili gɛt zil we wi bin de prich to pipul dɛn bɔt di Baybul. Ɛn wi bin du dat pan ɔl we sɔm bigman dɛn pan Gɔd biznɛs bin de agens wi. A stil mɛmba sɔm tin dɛn we bin apin to wi.

Wan de, mi ɛn mi sista we nem Sana bin de prich na wan bildin we gɛt apatmɛnt dɛn. Na de wan prist kam na di flɔ we wi bin de prich. I go mɔs bi se na pɔsin bin kɔl am. Di prist bin stat fɔ tɛl mi sista bad wɔd. I bin vɛks bad ɛn i bin push Sana dɔŋ di stɛp dɛn, ɛn i wund am. So pɔsin kɔl wan polisman we bin trit Sana fayn ɛn mek shɔ se pɔsin ɛp am. Dɛn bin go wit di prist na polis steshɔn, ɛn dɛn bin kam fɔ no se i bin gɛt gɔn. Di chif ɔfisa aks am se: “Wetin na yu wok? Na fɔ tich pipul dɛn bɔt Gɔd ɔ fɔ tich dɛn fɔ fɛt?”

A mɛmba wan ɔda tɛm bak we wi kɔngrigeshɔn bin rɛnt bɔs fɔ go prich na wan tɔŋ we de fa frɔm di siti. Wi bin de ɛnjɔy wi prichin wok pas te wan lokal prist we yɛri bɔt wetin wi bin de du bin gɛda bɔku bɔku pipul dɛn fɔ kam atak wi. Dɛn bin aras wi ɛn ivin ston wi, ɛn mi papa bin wund. A mɛmba we blɔd bin de ɔl ova in fes. In ɛn mama bin go bak na di bɔs, ɛn wi ɔl bin fala dɛn kwik kwik wan. Bɔt a nɔ go ɛva fɔgɛt di tin we mama bin tɔk we i bin de klin papa in fes. I bin se: “Jiova, duya fɔgiv dɛn. Dɛn nɔ no wetin dɛn de du.”

Wan ɔda tɛm, wi bin go fɛn wi fambul dɛn na wi om-tɔŋ. We wi go na mi granpa in os, wi mit wan bishɔp we bɔku pipul dɛn sabi. Di bishɔp bin no se mi mama ɛn papa na Jiova Witnɛs. Pan ɔl we a bin jɔs ol siks ia, i bin tray fɔ mek a shem bay we i aks mi se: “Yu, wetin mek yu nɔ baptayz yet?” A tɛl am se a bin stil smɔl ɛn fɔ mek a baptayz a nid fɔ no mɔ bɔt di Baybul ɛn fɔ gɛt strɔng fet. Bikɔs i nɔ bin lɛk di ansa we a gi am, i tɛl mi granpa se a dɔn fityay am.

Bɔt dɛn bad tin dɛn de we bin apin to wi nɔ bin bɔku. Bɔku Libaniz pipul dɛn nays ɛn dɛn lɛk fɔ du gud. So wi bin ebul fɔ tɔk to bɔku pipul dɛn bɔt di Baybul, ɛn wi bin ebul fɔ stɔdi bɔku pan dɛn.

WI FAMILI BIN DISAYD FƆ GO DE NA ƆDA KƆNTRI

We a bin stil de go skul, wan yɔŋ brɔda we kɔmɔt Vɛnizwela bin kam waka na Libanɔn. I bin de atɛnd wi mitin dɛn na wi kɔngrigeshɔn, ɛn in ɛn mi sista we nem Wafa bin stat fɔ wach dɛnsɛf fɔ mared. Leta, dɛn mared ɛn go de na Vɛnizwela. We Wafa bin de rayt lɛta dɛn to wi, i bin de ɛnkɔrej wi papa fɔ lɛ i mek di wan ol famili go de na Vɛnizwela. I bin want lɛ wi muf bikɔs i bin de rili mis wi. Leta, wi lisin to am ɛn disayd se wi go muf go na Vɛnizwela.

Wi rich na Vɛnizwela insay 1953, ɛn wi bin de na Karakas nia di prɛsidɛnt in os. Bikɔs a bin stil smɔl, a bin de gladi we a de si di prɛsidɛnt de pas insay in pɔsh motoka. Bɔt i nɔ bin izi fɔ lɛ mi mama ɛn papa yus to di nyu kɔntri, di langwej, di kɔlchɔ, di it, ɛn di wɛda. Infakt, dɛn bin jɔs dɔn bigin fɔ yus to dɛn nyu layf we bad tin apin.

Mi papa. Mi mama. Mi, we wi famili bin go na Vɛnizwela insay 1953

BAD TIN APIN

Mi papa bin stat fɔ fil sik. Dat bin rili strenj bikɔs in na bin strɔng man we bin gɛt wɛlbɔdi. Wi nɔ mɛmba se i bin dɔn ɛva sik. Bɔt wi kam fɔ no se i gɛt kansa, ɛn dɛn bin du ɔpreshɔn pan am. Bɔt i sɔri fɔ no se i day afta wan wik.

I nɔ rili izi fɔ lɛ a ɛksplen aw wi at bin pwɛl. A bin jɔs ol 13 ia. Wi nɔ bin de ɛva ɛkspɛkt se mi papa go day, ɛn wi bin de fil lɛk se wi nɔ go ɛva gladi igen. Fɔ sɔm tɛm, i nɔ bin izi fɔ lɛ mi mama gri se in man dɔn day. Bɔt wi kam fɔ si se wi jɔs gɛt fɔ kɔntinyu wit wi layf ɛn Jiova go ɛp wi fɔ bia. A dɔn sɛkɔndri skul na Karakas we a bin ol 16 ia, ɛn a bin rili want fɔ ɛp fɔ sɔpɔt mi famili.

Mi sista Sana ɛn in man Rubɛn bin rili ɛp mi fɔ kam nia Jiova mɔ ɛn mɔ

Arawnd da tɛm de, mi sista we nem Sana mared Rubɛn Arauo we bin dɔn gradyuet na Giliad Skul ɛn kam bak na Vɛnizwela. Dɛn bin disayd fɔ go de na Nyu Yɔk. Mi famili bin disayd se a fɔ go yunivasiti. So a bin go na Nyu Yɔk usay a go ebul de wit mi sista ɛn mi brɔdɛnlɔ, we a de go yunivasiti. We a bin de wit mi sista ɛn in man, dɛn bin rili ɛp mi fɔ kam nia Jiova mɔ ɛn mɔ. Dɔn bak, bɔku machɔ brɔda dɛn bin de na di Spanish kɔngrigeshɔn we bin de na Bruklin. Tu pan dɛn we a bin gladi fɔ no na Miltin Ɛnshɛl ɛn Frɛdrik Franz; dɛn ɔl tu bin de sav na di Bruklin Bɛtɛl.

We a bin de baptayz insay 1957

We di tɛm nɔ bin de fa fɔ mek a dɔn mi fɔs ia na yunivasiti, a bin stat fɔ tink bɔt wetin a de du wit mi layf. A bin dɔn rid ɛn tink siriɔs wan bɔt atikul dɛn na di Wachtawa we bin tɔk bɔt Kristian dɛn we bin sɛt gol dɛn as dɛn de sav Jiova. A bin si aw di payɔnia ɛn Bɛtɛlayt dɛn na mi kɔngrigeshɔn gladi, ɛn a bin want fɔ bi lɛk dɛn. Bɔt a nɔ bin dɔn baptayz yet. I nɔ te, a kam fɔ no se i rili impɔtant fɔ lɛ a gi mi layf to Jiova. So a bin du dat, ɛn a bin baptayz Mach 30, 1957.

IMPƆTANT TIN DƐN WE A BIN DISAYD FƆ DU

Afta we a baptayz, a bigin tink bɔt wan ɔda tin we a go lɛk fɔ du, we na fɔ payɔnia. A bin rili want fɔ payɔnia, bɔt a bin de si se i nɔ go izi fɔ lɛ a du dat. A bin de tink se i nɔ go izi fɔ lɛ a payɔnia ɛn go yunivasiti di sem tɛm. Mi ɛn mi famili bin de rayt bɔku lɛta dɛn to wisɛf bɔt di disayd we a dɔn disayd fɔ lɛf yunivasiti, go bak na Vɛnizwela, ɛn stat fɔ payɔnia.

A go bak na Karakas insay Jun 1957. Bɔt a bin si se tin nɔ izi fɔ mi famili. Dɛn bin nid fɔ lɛ ɔda pɔsin na di famili de wok fɔ gɛt mɔni. So a bin de tink bɔt aw a go ebul fɔ ɛp. Dɛn bin gi mi wok na wan bank, bɔt a bin rili want fɔ payɔnia bikɔs na dat na di rizin we mek a go bak. A bin dɔn mekɔp mi maynd se a go du ɔl tu. Fɔ lɔng tɛm, a bin de wok na di bank ful-taym, ɛn a bin de payɔnia. No ɔda tɛm nɔ de we a bin bizi ɛn gladi lɛk da tɛm de.

Wan ɔda tin we bin mek a rili gladi na we a bin mit ɛn mared Silvia. In na wan fayn sista we kɔmɔt Jamani ɛn we rili lɛk Jiova. In ɛn in mama ɛn papa bin dɔn muf kam na Vɛnizwela. Leta, wi bɔn tu pikin dɛn, dat na wi bɔypikin we nem Maykɛl (Mayk), ɛn wi galpikin we nem Samira. Dɔn bak, a stat fɔ kia fɔ mi mama, so i bin kam de wit wi. Pan ɔl we a bin gɛt fɔ lɛf fɔ payɔnia so dat a go kia fɔ mi famili, a bin stil kɔntinyu fɔ gɛt zil fɔ du di prichin wok. We ɔlide tɛm rich, mi ɛn Silvia bin de payɔnia ɛnitɛm we wi gɛt chans.

A BIN DISAYD FƆ DU WAN ƆDA IMPƆTANT TIN

Di pikin dɛn bin stil de go skul di tɛm we da tin we a tɔk bɔt na di biginin bin apin. Usay tru de fɔ tɔk, a bin de rili liv pɔsh layf, ɛn ɔda pipul dɛn we bin de wok na ɔda bank dɛn bin rɛspɛkt mi. Bɔt stil, di men tin we a bin want na fɔ mek pipul dɛn si mi as Jiova in savant. A bin kɔntinyu fɔ tink bɔt wetin a go du fɔ mek pipul dɛn si mi da we de. So mi ɛn mi wɛf bin sidɔm ɛn tɔk bɔt di mɔni we wi gɛt. If a lɛf mi bank wok, dɛn go pe mi bɔku mɔni as mi bɛnifit. Ɛn bikɔs wi nɔ bin gɛt dɛt, wi bin si se if wi liv simpul layf, wi go ebul fɔ gɛt di mɔni we wi nid fɔ lɔng tɛm.

I nɔ bin izi fɔ lɛ a du da tin de we wi bin dɔn disayd, bɔt mi wɛf we a rili lɛk ɛn mi mama bin rili sɔpɔt mi. So dat min se a go stat fɔ payɔnia bak. A bin rili gladi! A bin dɔn rɛdi fɔ stat mi payɔnia wok, bɔt i nɔ te, dɛn tɛl wi nyuz we wi nɔ bin de ɛkspɛkt fɔ yɛri.

SƆNTIN WE MEK WI SƆPRAYZ ƐN GLADI!

Wi bin sɔprayz ɛn gladi we wi bɔn wi tɔd pikin we nem Gebrɛl

Wan de,, wi dɔktɔ tɛl wi se Silvia dɔn gɛt bɛlɛ. Mi ɛn Silvia bin rili sɔprayz! Wi bin gladi pasmak; bɔt a bin de mɛmba di tin we a bin dɔn disayd fɔ du, we na fɔ payɔnia. Fɔ se a go stil ebul fɔ payɔnia? Insay shɔt tɛm, wi ajɔst di we aw wi de tink ɛn di we aw wi de fil, dɔn wi stat fɔ mek plan fɔ di nyu pɔsin we go jɔyn wi famili. Bɔt a bin de wɔnda if a go stil ebul fɔ payɔnia.

Afta we wi tɔk bɔt di gol dɛn we a dɔn sɛt, wi bin disayd se a fɔ stil payɔnia. Wi bɔypikin Gebrɛl bin bɔn insay Epril 1985. Bɔt stil, a lɛf mi bank wok, ɛn a stat fɔ rɛgyula payɔnia bak insay Jun 1985. Leta, a bin kam fɔ bi Branch Kɔmiti mɛmba. Bɔt di branch ɔfis nɔ bin de na Karakas, we min se a bin gɛt fɔ de travul fɔ lɛk 50 mayl (80 kilomita) fɔ tu ɔ tri dez insay di wik.

WI MUF BAK

Di branch ɔfis bin de na wan tɔŋ we nem La Viktoria, so wi disayd se di wan ol famili go muf go na La Viktoria so dat wi go de nia Bɛtɛl. Dat na bin big chenj fɔ wi ɔl. A de rili kɔle mi famili, ɛn a rili gladi fɔ dɛn. Dɛn bin rili ɛp mi. Mi sista we nem Baa bin rɛdi fɔ kia fɔ mi mama. Mayk bin dɔn mared, bɔt Samira ɛn Gebrɛl bin stil de na os wit wi. So di muf we wi muf go na La Viktoria min se dɛn bin lɛf dɛn padi dɛn we de na Karakas. Dɔn bak, Silvia bin gɛt fɔ lan aw fɔ de na smɔl tɔŋ we nɔ tan lɛk di kapital siti we wi bin de. Ɛn wi ɔl bin nid fɔ lan fɔ de na smɔl os. Fɔ tru, wi bin gɛt fɔ du bɔku tin dɛn we wi lɛf Karakas fɔ go de na La Viktoria.

Bɔt tin bin chenj bak. Gebrɛl bin mared ɛn Samira bin ebul de fɔ insɛf. Dɔn, dɛn invayt mi ɛn Silvia fɔ jɔyn di Bɛtɛl famili insay 2007, ɛn na de wi de te tide. Mayk we na wi big bɔypikin de sav as ɛlda, ɛn i ebul fɔ payɔnia wit in wɛf we nem Mɔnika. Gebrɛl sɛf na ɛlda, ɛn i de na Itali wit in wɛf we nem Ambra. Samira de payɔnia, ɛn i de wok as rimot vɔlɔntia na Bɛtɛl.

Mi ɛn mi wɛf Silvia, na di Vɛnizwela branch ɔfis. Wi big bɔypikin, Mayk, wit Mɔnika. Wi galpikin, Samira. Wi bɔypikin, Gebrɛl, wit Ambra

A GLADI WIT DI TIN DƐN WE A DISAYD FƆ DU

Fɔ tru, a bin nid fɔ disayd fɔ du bɔku impɔtant tin dɛn na mi layf. Bɔt a nɔ gɛt ɛni rigrɛt. A gladi wit di tin dɛn we a disayd fɔ du. A rili gladi fɔ ɔl di tin dɛn we a dɔn ebul du fɔ Jiova. Insay dɛn ia ya we dɔn pas, a dɔn kam fɔ si se i rili impɔtant fɔ mek wi kɔntinyu fɔ gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova. Ilɛk wetin na di tin we wi go nid fɔ disayd, Jiova go gi wi di pis we “mɔtalman nɔ ebul ɔndastand.” (Fil. 4:6, 7) Mi ɛn Silvia lɛk fɔ wok na Bɛtɛl, ɛn wi fil se Jiova dɔn blɛs di tin dɛn we wi dɔn disayd fɔ du bikɔs wi de put am fɔs na wi layf ɔltɛm.