1-2. (a) Akɔdin to Ɛfishians 6:​16 (NW), wetin mek wi nid di “big shild we min fet”? (b) Us kwɛstyɔn dɛn wi go tɔk bɔt?

YU GƐT “big shild we min fet”? (Rid Ɛfishians 6:​16, NW.) Wan dawt nɔ de fɔ se yu gɛt am. Lɛk aw big shild de protɛkt bɔku pat dɛn na di sojaman in bɔdi, na so wi fet de protɛkt wi frɔm bad tin dɛn lɛk, mami ɛn dadi biznɛs di we aw Gɔd nɔ want, fɛt-fɛt, ɛn ɔl ɔda bad bad tin dɛn we Gɔd nɔ want wi fɔ du.

² Bɔt wi de insay “di las dez,” so tin dɛn go de apin we go tɛst wi fet. (2 Tim. 3:​1, NW) Aw yu go tek tɛm wach yu shild we min fet fɔ mek shɔ se i strɔng? Ɛn wetin yu go du fɔ mek shɔ se yu ol yu shild tayt? Lɛ wi tɔk bɔt di ansa to dɛn kwɛstyɔn dɛn de.

3. Wetin sojaman dɛn bin de du to dɛn shild? Wetin mek?

³ Insay di tɛm we dɛn bin de rayt di Baybul, sojaman dɛn bin gɛt shild dɛn we dɛn kɔva wit lɛda. Di sojaman dɛn bin de rɔb ɔyl pan dɛn shild dɛn fɔ mek di lɛda nɔ go pwɛl ɛn fɔ mek di say dɛn we gɛt ayɛn nɔ go rɔsti. If sojaman notis se in shild dɔn ambɔg, i de mek shɔ se i mek am bak so dat i go rɛdi fɔ fɛt ɔltɛm. Wetin dis ɛgzampul gɛt fɔ du wit yu fet?

4. Wetin mek wi fɔ de chɛk wi shild we min fet? Aw wi fɔ du am?

⁴ Lɛk sojaman dɛn we bin de trade, yu fɔ de chɛk ɛn kia fɔ yu shild we min fet so dat yu go rɛdi fɔ fɛt ɔltɛm. As  Kristian dɛn, na spirichwal wɔ wi de fɛt ɛn wi gɛt fɔ fɛt agens wikɛd dimɔn dɛn. (Ɛfi. 6:​10-12) Na yusɛf sɛf fɔ kia fɔ yu yon shild we min fet. Aw yu go no se yu fet strɔng fɔ bia ɛni tɛst? Fɔs, yu fɔ pre mek Gɔd ɛp yu. Dɔn, yu nid fɔ yuz Gɔd in Wɔd fɔ ɛp yu fɔ si yusɛf di we aw Gɔd de si yu. (Ibr. 4:​12) Di Baybul se: “Trɔs PAPA GƆD [“Jiova,” NW] wit ɔl yu at. Nɔ abop pan yu yon sɛns.” (Prɔv. 3:​5, 6) As yu de tink bɔt dat, yu nɔ fil se i go fayn fɔ tink bak bɔt sɔm pan di tin dɛn we yu dɔn disayd fɔ du dis biɛn tɛm? Fɔ ɛgzampul, yu dɔn gɛt siriɔs mɔni prɔblɛm? Yu bin tink bɔt Jiova in prɔmis na Di Ibru Pipul Dɛn 13:​5 we se: “A nɔ go lɛf yu, a go de wit yu ɔltɛm fɔ ɛp yu”? Da prɔmis de bin gi yu kɔnfidɛns fɔ se Jiova go ɛp yu? If na so i bi, dat min se yu de kia fɔ yu shild we min fet.

5. Wetin yu go si we yu chɛk yu fet gud gud wan?

⁵ Yu go sɔprayz wit wetin yu go si we yu tek tɛm chɛk yu fet. Sɔntɛm yu go si sɔm tin dɛn we yu nɔ bin de notis fɔ sɔm tɛm. Fɔ ɛgzampul, yu go kam fɔ no se lay lay tɔk dɛn, pwɛlat, ɛn we yu de wɔri bɔt tin dɛn we yu nɔ nid fɔ wɔri bɔt dɔn ambɔg yu fet. If dis dɔn apin to yu, wetin yu go du fɔ mek yu fet nɔ ambɔg pas aw i de?

6. Wetin na sɔm tin dɛn we nɔ bad fɔ wɔri bɔt?

⁶ I nɔ kin bad fɔ wɔri bɔt sɔm patikyula tin dɛn. Fɔ ɛgzampul, i fayn fɔ mek wi wɔri fɔ du tin we go mek Jiova ɛn Jizɔs gladi. (1 Kɔr. 7:​32) If wi kɔmit siriɔs sin, wi go wɔri fɔ mek wi gɛt tayt padi biznɛs wit Jiova bak. (Sam 38:​18) Wi kin wɔri bak fɔ du tin we go mek wi man ɔ wɛf gladi fɔ wi, ɛn fɔ kia fɔ wi fambul dɛn ɛn wi kɔmpin Kristian dɛn.—1 Kɔr. 7:​33; 2 Kɔr. 11:​28, NW.

7. Akɔdin to Prɔvabs 29:​25, wetin mek wi nɔ nid fɔ fred mɔtalman?

⁷ Bɔt we wi wɔri bɔt tin dɛn we wi nɔ nid fɔ wɔri bɔt, dat go ambɔg wi fet. Fɔ ɛgzampul, wi go de wɔri ɔltɛm bɔt aw fɔ gɛt tin fɔ it ɛn klos fɔ wɛr. (Mat. 6:​31, 32) Dat go mek wi bigin fɔ put ɔl wi atɛnshɔn fɔ gɛda bɔku prɔpati. Wi go ivin lɛk mɔni pasmak. If wi alaw da kayn tin de fɔ apin, wi nɔ go gɛt bɛtɛ fet pan Jiova ɛn wi padi biznɛs wit am go pwɛl. (Mak 4:​19; 1 Tim. 6:​10) Ɔ sɔntɛm wi go bigin wɔri pasmak bɔt wetin ɔda pipul dɛn tink bɔt wi. Da tɛm de, wi go bigin fred di provok we mɔtalman go provok wi ɔ di sɔfa we mɔtalman go mek wi sɔfa, pas di we aw wi de fred fɔ mek wi nɔ du tin we go mek Jiova vɛks pan wi. Fɔ protɛkt wisɛf frɔm dat, wi fɔ beg Jiova fɔ mek i gi wi di kayn fet ɛn kɔrej we wi nid fɔ mek wi nɔ fred mɔtalman.—Rid Prɔvabs 29:​25; Lyuk 17:​5.

8. Wetin wi fɔ du if pɔsin bigin tɔk to wi bɔt lay lay tɔk dɛn?

⁸ Setan we na “di papa pan lay,” de yuz di wan dɛn we i de kɔntrol, fɔ tɔk lay lay tin dɛn bɔt Jiova ɛn bɔt wi brɔda ɛn sista dɛn. (Jɔn 8:​44, NW) Fɔ ɛgzampul, pipul dɛn we dɔn lɛf fɔ wɔship Jiova, kin rayt lay lay tin dɛn bɔt Jiova in ɔganayzeshɔn na wɛbsayt, buk, magazin, nyuzpepa, ɛn dɛn kin ivin yuz redio program dɛn. Dɛn lay lay  tɔk dɛn de, na sɔm pan Setan in “aro dɛn we gɛt faya.” (Ɛfi. 6:​16, NW) Wetin wi fɔ du if pɔsin bigin tɔk to wi bɔt dɛn lay lay tɔk dɛn de? Wi nɔ fɔ lisin to dɛn! Wetin mek? Na bikɔs wi gɛt fet pan Jiova ɛn wi biliv wi brɔda dɛn. Infakt, wi nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit pipul dɛn we dɔn lɛf fɔ sav Jiova. Wi nɔ fɔ ɛva agyu wit dɛn fɔ ɛnitin ilɛksɛf wi jɔs want fɔ no wetin dɛn de tɔk bɔt.

9. We wi at pwɛl, aw dat kin afɛkt wi?

⁹ Pwɛlat kin mek wi nɔ gɛt bɛtɛ fet. Wi nɔ go mek lɛk se wi nɔ gɛt prɔblɛm. Ɛn sɔntɛnde, wi at kin pwɛl. Bɔt wi nɔ fɔ de tink bɔt wi prɔblɛm dɛn ɔltɛm. If wi du dat, i go mek wi lɛf fɔ tink bɔt di fayn tin dɛn we Jiova dɔn prɔmis wi. (Rɛv. 21:​3, 4) We wi at pwɛl, dat kin mek wi fil wik ɛn lɛf fɔ sav Jiova. (Prɔv. 24:​10) Bɔt da kayn tin de nɔ nid fɔ apin to wi.

10. Wetin yu lan frɔm di lɛta we wan sista rayt?

¹⁰ Tink bɔt aw wan sista na Amɛrika de kia fɔ in fet as i de kia fɔ in man we sik siriɔs wan. We i bin rayt lɛta to di ɛdkwata, i bin rayt se: “Di tin dɛn we de apin to wi de rili mek sɔntɛnde wi at pwɛl ɛn wi kin strɛs, bɔt wi stil gɛt strɔng op. A rili gladi fɔ di tin dɛn we Jiova de gi wi fɔ mek wi gɛt mɔ fet ɛn fɔ ɛnkɔrej wi. Wi rili nid dɛn advays ɛn ɛnkɔrejmɛnt dɛn de. I de ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ sav Jiova ɛn fɔ bia wit di tin dɛn we Setan de sɛn pan wi.” Di wɔd dɛn we dis sista rayt mek wi no se wi go ebul fɔ bia we wi at pwɛl! Aw? Mɛmba se di prɔblɛm dɛn we de mit yu na tɛst frɔm Setan. Si Jiova as di Wan we go kɔrej yu. Ɛn sho se yu gɛt tɛnki fɔ di tin dɛn we i de gi yu fɔ mek yu gɛt mɔ fet.

11. Us kwɛstyɔn dɛn wi fɔ aks wisɛf fɔ tɛst if wi fet stil strɔng?

¹¹ Yu tink se ɛnitin de we yu nid fɔ du fɔ mek yu gɛt mɔ fet? Yu bin tray nɔ fɔ wɔri pasmak insay di las tu ɔ tri mɔnt we dɔn pas? Yu bin avɔyd fɔ lisin ɔ agyu wit pipul dɛn we dɔn lɛf fɔ  wɔship Jiova ɛn we dɛn de tɔk lay lay tin dɛn bɔt wi? Ɛn yu bin ebul fɔ bia we yu at pwɛl? If na so i bi, dat min se yu fet stil strɔng. Bɔt wi fɔ tek tɛm bikɔs Setan gɛt ɔda wɛpɔn dɛn we i kin tray fɔ yuz agens wi. Lɛ wi tɔk bɔt wan pan dɛn.

12. Wetin want want kin mek wi du?

¹² Want want kin mek wi fet wik ɛn smɔl smɔl wi nɔ go de du bɛtɛ tin fɔ Jiova. Di apɔsul Pɔl bin se: “Ɛnibɔdi we na sojaman nɔ de put an pan ɔda tin dɛn fɔ gɛt prɔfit, so dat di wan we jɔyn am pan soja wok go gladi fɔ am.” (2 Tim. 2:​4, NW) Infakt, dɛn nɔ bin de alaw Roman sojaman dɛn fɔ du ɛni ɔda wok. Wetin go apin if sojaman nɔ fala da lɔ de?

13. Wetin mek sojaman nɔ fɔ put an pan biznɛs?

¹³ Imajin dis. Wan mɔnin, sɔm sojaman dɛn de tren wit dɛn sɔd, bɔt wan pan dɛn kɔmpin nɔ de. I go na makit fɔ go sɛl it. Ivintɛm, di sojaman dɛn de chɛk chɛk dɛn amɔ ɛn shap dɛn sɔd dɛn. Bɔt di wan we de sɛl it, bizi de mek di it we i fɔ go sɛl di nɛks de. Di nɛks mɔnin, dɛn ɛnimi dɛn kam atak dɛn di tɛm we dɛn nɔ bin de tink se dɛn go atak dɛn. Uswan pan di sojaman dɛn go rɛdi fɔ fɛt ɛn mek in bɔs gladi? Ɛn udat yu go want mek i tinap nia yu, di wan we pripia fɔ fɛt, ɔ di wan we bin de sɛl?

14. As Krays in sojaman dɛn, wetin wi fɔ valyu?

¹⁴ Wi fɔ bi gud sojaman dɛn. Di tin we fɔ impɔtant to wi pas ɛni ɔda tin, na fɔ mek Jiova ɛn Jizɔs Krays gladi. Wi fɔ valyu dat pas ɛni ɔda tin we wi go gɛt na Setan in wɔl. Wi fɔ mek shɔ se wi gɛt di tɛm ɛn trɛnk we wi nid fɔ sav Jiova. Ɛn bak, wi fɔ mek wi shild we min fet ɛn di ɔda pat dɛn pan wi amɔ strɔng.

15. Us wɔnin Pɔl bin gi wi? Wetin mek?

¹⁵ Wi nɔ fɔ ɛva fɔgɛt wisɛf! Wetin mek? Di apɔsul Pɔl bin wɔn se di wan dɛn we dɔn mekɔp dɛn maynd “fɔ  jɛntri” go “lɛf fɔ fala Gɔd.” (1 Tim. 6:​9, 10) Di wɔd “lɛf” sho se dɛn go put ɔl dɛn atɛnshɔn fɔ de gɛda bɔku tin dɛn we dɛn nɔ nid. Dat go mek wi bigin put an pan dɛn “fulish tin” we “nɔ gud” fɔ wi. Wi nɔ fɔ alaw dɛn tin dɛn de na wi at. Bifo dat, wi fɔ mɛmba se na Setan de yuz dɛn wepɔn dɛn de fɔ mek wi nɔ gɛt bɛtɛ fet.

16. Wetin di wɔd dɛn we de na Mak 10:​17-22 go mek wi tink bɔt?

¹⁶ Lɛ wi se wi gɛt mɔni fɔ bay bɔku prɔpati. Yu tink se i go bad if wi bay tin dɛn we wi want bɔt wi nɔ rili nid? Wɛl wi nɔ go se i bad. Bɔt tink bɔt dɛn kwɛstyɔn dɛn ya: Ivin if wi gɛt mɔni fɔ bay sɔntin, wi go rili gɛt taym ɛn trɛnk fɔ yuz ɛn kia fɔ di tin we wi bay? Dɔn bak, fɔ se wi go bigin fɔ lɛk prɔpati pasmak? Fɔ se di lɛk we wi lɛk prɔpati go mek wi du tin lɛk di yɔŋman we nɔ bin gri fɔ fala Jizɔs? (Rid Mak 10:​17-22.) I go bɛtɛ fɔ wi if wi liv simpul layf ɛn spɛnd wi tɛm ɛn trɛnk fɔ du mɔ fɔ sav Gɔd!

17. Wetin wi nɔ fɔ ɛva fɔgɛt?

¹⁷ Wi nɔ fɔ ɛva fɔgɛt se na wɔ wi de fɛt ɛn wi fɔ rɛdi fɔ fɛt dis wɔ ɛnide. (Rɛv.  12:​17) Wi brɔda ɛn sista dɛn nɔ go ol wi shild, we min fet fɔ wi. Na wisɛf sɛf fɔ kɔntinyu fɔ ol am tayt.

18. Wetin mek trade trade sojaman dɛn bin de ol dɛn shild tayt wan?

¹⁸ Trade trade, dɛn bin de ɔnɔ sojaman we gɛt maynd fɔ fɛt. Bɔt i go shem if i go bak na os ɛn nɔ gɛt in shild. Wan Roman man we nem Tasitɔs we stɔdi istri bin rayt se: “Na big big disgres fɔ mek pɔsin nɔ kam wit in shild.” Dat na wan rizin we mek sojaman dɛn de ol dɛn shild tayt wan.

19. Aw wi kin ebul ol wi shild we min fet tayt wan?

¹⁹ Wi go ebul ol wi shild we min fet tayt wan we wi de atɛnd mitin ɛn we wi de tɔk bɔt Jiova in nem ɛn in Kiŋdɔm to ɔda pipul dɛn. (Ibru 10:​23-25) Apat frɔm dat, wi fɔ de rid Gɔd in Wɔd ɛnide ɛn pre to Jiova fɔ lɛ i ɛp wi fɔ du wetin i se wi fɔ du. (2 Tim. 3:​16, 17) Da tɛm de, no wɛpɔn we Setan go yuz agens wi nɔ go kɔntinyu fɔ ambɔg wi sote go. (Ayz. 54:​17) Wi “big shild we min fet” go protɛkt wi. Wi go tinap tranga wan togɛda wit wi brɔda ɛn sista dɛn. Ɛn wi go ebul fɔ win di wɔ dɛn we wi kin gɛt ɛnide. Bɔt di tin we impɔtant pas ɔl na dat, wi go gɛt di ɔnɔ fɔ sɔpɔt Jizɔs we i de win di wɔ we i gɛt fɔ fɛt wit Setan ɛn ɔl di wan dɛn we de biɛn am.—Rɛv. 17:​14; 20:​10.