Go dayrɛkt to di men tin

Go dayrɛkt to di say we di difrɛn difrɛn atikul dɛn de

STƆDI ATIKUL 45

Kɔntinyu fɔ Sho Lɔv we Nɔ De Ɛva Chenj to Ɔda Pipul Dɛn

Kɔntinyu fɔ Sho Lɔv we Nɔ De Ɛva Chenj to Ɔda Pipul Dɛn

“Una sho lɔv we nɔ de chenj, ɛn una sho sɔri-at.”​—ZƐK. 7:​9, NWT, futnot.

SIŊ 107 Di We Aw Gɔd Want Wi fɔ Sho Lɔv

WETIN WI GO LAN? *

1-2. Us gud rizin dɛn wi gɛt fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to ɔda pipul dɛn?

 WI GƐT gud rizin dɛn fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to ɔda pipul dɛn. Wetin na sɔm pan dɛn rizin dɛn de? Lɛ wi si aw dɛn prɔvab dɛn ya frɔm di Baybul ansa da kwɛstyɔn de: “Mek lɔv [we nɔ de ɛva chenj] ɛn tret biznɛs nɔ kɔmɔt nia yu. . . . Na dat go mek PAPA GƆD ɛn mɔtalman lɛk yu biznɛs ɛn du gud to yu ɔltɛm.” “Pɔsin we de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj de bɛnifit insɛf.” ‘Udat de du tin tret wan ɛn we de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj, go gɛt lɔŋ layf.’—Prɔv. 3:​3, 4; 11:​17, NWT, futnot; 21:​21.

2 Dɛn prɔvab dɛn ya tɔk bɔt tri rizin dɛn we mek wi fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj. Fɔs, we wi sho lɔv we nɔ de ɛva chenj, wi de valyu to Gɔd. Sɛkɔn, we wi sho lɔv we nɔ de ɛva chenj, wi de gɛt bɔku blɛsin dɛn naw. Fɔ ɛgzampul, wi go gɛt tayt padi biznɛs wit ɔda pipul dɛn. Tɔd, we wi sho lɔv we nɔ de ɛva chenj, wi go gɛt bɔku blɛsin dɛn tumara bambay, ɛn ivin layf we go de sote go. Fɔ tru, wi gɛt gud rizin dɛn fɔ obe wetin Jiova de tɛl wi. I se: “Una sho lɔv we nɔ de ɛva chenj, ɛn una sho sɔri-at.”—Zɛk. 7:​9, NWT, futnot.

3. Us kwɛstyɔn dɛn wi go tɔk bɔt insay dis atikul?

3 Insay dis atikul, wi go ansa 4 kwɛstyɔn dɛn. Udat dɛn wi fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj? Wetin wi go lan frɔm di Baybul buk we nem Ruth, bɔt aw fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj? Aw wi go sho lɔv we nɔ de ɛva chenj tide? Us bɛnifit dɛn wi go gɛt we wi sho lɔv we nɔ de ɛva chenj?

UDAT DƐN WI FƆ SHO LƆV WE NƆ DE ƐVA CHENJ?

4. Aw wi go falamakata Jiova in lɔv we nɔ de ɛva chenj? (Mak 10:​29, 30)

4 Di atikul bifo dis wan bin ɛp wi fɔ ɔndastand se di wan dɛn nɔmɔ we Jiova de sho in lɔv we nɔ de ɛva chenj na di wan dɛn we lɛk am ɛn we de sav am. (Dan. 9:​4) Wi want fɔ “falamakata Gɔd, lɛk in pikin dɛn we i rili lɛk.” (Ɛfi. 5:​1) So wi want fɔ gɛt lɔv we nɔ de ɛva chenj fɔ wi brɔda ɛn sista dɛn.—Rid Mak 10:​29, 30.

5-6. Wetin bɔku pipul dɛn fil se i min fɔ de biɛn pɔsin?

5 Yu go mɔs gri se di mɔ we wi ɔndastand wetin lɔv we nɔ de ɛva chenj min, na di mɔ wi go ebul fɔ sho da lɔv de to wi brɔda ɛn sista dɛn. Fɔ mek wi go ɔndastand gud gud wan wetin lɔv we nɔ de ɛva chenj min, lɛ wi si aw wi go kɔmpia am to di we aw pipul dɛn ɔndastand di kwaliti we na fɔ de biɛn pɔsin. Lɛ wi tɔk bɔt wan ɛgzampul.

 6 Tide, dɛn kin tɔk bɔt pɔsin we dɔn wok fɔ wan kɔmni fɔ lɔng tɛm, as pɔsin we nɔ de kɔmɔt biɛn di wan dɛn we i de wok fɔ. Bɔt, frɔm we i bigin wok fɔ di kɔmni, i nɔ go dɔn wande si di wan dɛn we gɛt di kɔmni. I go bi se i nɔ kin gri ɔltɛm wit di tin dɛn we di wan dɛn we gɛt di kɔmni kin disayd. I nɔ lɛk di kɔmni, bɔt i gladi fɔ wok de bikɔs i nid fɔ gɛt wok we de pe am mɔni. I go kɔntinyu fɔ wok de te i ritaya ɔ if i gɛt ɔda wok ɔdasay we de pe am bɛtɛ mɔni.

7-8. (a) Wetin de muv pɔsin fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj? (b) Wetin mek wi go tɔk bɔt sɔm vas dɛn frɔm di Baybul buk we nem Ruth?

7 So di difrɛns bitwin fɔ de biɛn pɔsin lɛk aw wi tɔk na  paregraf 6 ɛn lɔv we nɔ de ɛva chenj, na di rizin we mek pɔsin kin sho am. Wetin mek Gɔd in savant dɛn bin de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj insay di tɛm we dɛn bin de rayt di Baybul? Di wan dɛn we bin de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj bin de du so bikɔs dɛn want fɔ du am, nɔto bikɔs paopa dɛn fɔ du am. Lɛ wi tɔk bɔt Devid in ɛgzampul. Devid in at bin muv am fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to in padi we i bin lɛk, we na Jonɛthan, pan ɔl we Jonɛthan in papa bin want fɔ kil Devid. Afta sɔm tɛm we Jonɛthan bin dɔn day, Devid bin stil kɔntinyu fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to Jonɛthan in bɔypikin, we na Mɛfiboshɛt.—1 Sam. 20:​9, 14, 15; 2 Sam. 4:​4; 8:​15; 9:​1, 6, 7.

8 Wi kin lan bɔku tin bɔt lɔv we nɔ de ɛva chenj we wi tɔk bɔt sɔm vas dɛn frɔm di Baybul buk we nem Ruth. Us lɛsin dɛn wi go lan bɔt lɔv we nɔ de ɛva chenj frɔm di pipul dɛn we da buk de tɔk bɔt? Aw wi go aplay dɛn lɛsin dɛn ya na wi kɔngrigeshɔn? *

WETIN WI GO LAN FRƆM DI BAYBUL BUK WE NEM RUTH BƆT AW FƆ SHO LƆV WE NƆ DE ƐVA CHENJ?

9. Wetin mek Naomi bin tɔk se Jiova de agens am?

9 Insay di Baybul buk we nem Ruth, wi rid di stori bɔt Naomi, in dɔtɛnlɔ Ruth, ɛn wan man we bin de fred Gɔd, we nem Boaz, we na bin fambul to Naomi in man. Bikɔs tin fɔ it bin rili shɔtin na Izrɛl, Naomi, in man, ɛn in tu bɔypikin dɛn bin go de na Moab. We dɛn bin de de, Naomi in man bin day. In tu bɔypikin dɛn bin mared, bɔt i sɔri fɔ no se dɛnsɛf bin day. (Ruth 1:​3-5; 2:​1) Dɛn prɔblɛm dɛn ya bin mek Naomi in at pwɛl mɔ ɛn mɔ. In at bin so pwɛl dat i bin tɔk se Jiova de agens am. Notis wetin i bin tɔk bɔt Gɔd. I bin se: “Jiova dɔn tɔn agens mi.” “Di Ɔlmayti Gɔd dɔn mek layf rili tranga fɔ mi.” I bin tɔk bak se: “Na Jiova de agens mi ɛn na di Ɔlmayti dɔn mek bad tin apin to mi.”—Ruth 1:​13, 20, 21, NWT.

10. Wetin Jiova bin du we Naomi bin tɔk wit pwɛlat?

10 Wetin Jiova bin du we Naomi bin tɔk wit pwɛlat? I nɔ bin stɔp fɔ ɛp Naomi. Bifo dat, i bin tray fɔ ɔndastand aw Naomi bin de fil. Jiova ɔndastand se “we tin de mɔna pɔsin we gɛt sɛns, i kin mek i ful.” (Ɛkli. 7:​7) Bɔt stil, Naomi bin nid ɛp fɔ mek i si se Jiova bin de wit am. Aw Gɔd bin ɛp am? (1 Sam. 2:​8) I bin muv Ruth fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to Naomi. Ruth bin want fɔ sho lɔv to Naomi, ɛn i bin de du gud tin dɛn fɔ ɛp am fɔ mek in at nɔ pwɛl ɛn fɔ mek i no se Jiova stil lɛk am. Wetin wi lan frɔm Ruth in ɛgzampul?

11. Wetin mek bɔku gud brɔda ɛn sista dɛn de tray fɔ ɛp di wan dɛn we gɛt pwɛlat?

11 We wi gɛt lɔv we nɔ de ɛva chenj, wi go tray fɔ ɛp di wan dɛn we gɛt pwɛlat. Jɔs lɛk aw Ruth bin kɔntinyu fɔ de wit Naomi, na so bɔku gud brɔda ɛn sista dɛn tide de kɔntinyu fɔ ɛp di wan dɛn na di kɔngrigeshɔn we gɛt pwɛlat. Dɛn lɛk dɛn brɔda ɛn sista dɛn, ɛn dɛn want fɔ du ɔl wetin dɛn ebul fɔ ɛp dɛn. (Prɔv. 12:​25; 24:​10) Apɔsul Pɔl bin ɛnkɔrej wi fɔ du dis we i bin tɔk se: “Una tɔk fayn to di wan dɛn we dɛn at pwɛl, una sɔpɔt di wan dɛn we wik, una peshɛnt wit ɔlman.”—1 Tɛs. 5:​14.

Wi go ebul fɔ ɛp brɔda ɔ sista we gɛt pwɛlat we wi tek tɛm lisin to am (Luk na paregraf 12)

12. Bɔku tɛm, wetin na di bɛst we fɔ ɛp brɔda ɔ sista we gɛt pwɛlat?

12 Bɔku tɛm, di bɛst we aw yu go ɛp brɔda ɔ sista we gɛt pwɛlat, na we yu de lisin to am ɛn mek i no se yu lɛk am. Jiova gladi fɔ wetin yu de du fɔ ɛp in savant dɛn we i rili valyu. (Sam 41:​1) Prɔvabs 19:​17 se: “If yu ɛp [pɔsin we dɛn nɔ tek mek natin], i tan lɛkɛ we yu de trɔs PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] sɔntin; ɛn i go pe yu bak.”

Ruth kɔntinyu fɔ de biɛn Naomi, in mɔdɛnlɔ, we Ɔpa de go bak na Moab. Ruth tɛl Naomi se: “Na usay [i] go insɛf go go” (Luk na paregraf 13)

13. Aw Ruth bin difrɛn frɔm Ɔpa, ɛn aw Ruth bin sho lɔv we nɔ de ɛva chenj? (Luk di pikchɔ na di frɔnt pej.)

13 Wi go ɔndastand gud gud wan wetin na lɔv we nɔ de ɛva chenj we wi tink bɔt wetin bin apin to Naomi afta in man ɛn in tu bɔypikin dɛn day. We Naomi bin kam fɔ no se “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] dɔn sɔri fɔ in pipul ɛn gi dɛn tin fɔ it,” i bin disayd fɔ go bak na in om-tɔŋ. (Ruth 1:​6) Ɔl tu in dɔtɛnlɔ dɛn bin stat fɔ travul wit am. Bɔt we dɛn bin de go, tri tɛm Naomi bin ɛnkɔrej dɛn fɔ go bak na Moab. Wetin bin apin? Wi rid se: “Ɔpa in kis in mɔdɛnlɔ [ɛn go], bɔt Ruth in fasin am lɛk krab lɔs.” (Ruth 1:​7-14) Ɔpa bin du wetin Naomi bin tɛl am fɔ du ɛn go bak na Moab. Bɔt Ruth bin du pas wetin Naomi bin tɛl am fɔ du. In bak fɔ dɔn go na in os, bɔt i bin disayd se i go de wit Naomi. (Ruth 1:​16, 17) Ruth bin kɔntinyu fɔ de wit Naomi bikɔs i bin want fɔ du dat, nɔto bikɔs i bin nid fɔ du am paopa. Ruth bin sho lɔv we nɔ de ɛva chenj. Us lɛsin wi kin lan frɔm Ruth in ɛgzampul?

14. (a) Aw bɔku brɔda ɛn sista dɛn dɔn falamakata Ruth? (b) Akɔdin to Ibruz 13:​16, us sakrifays dɛn de mek Gɔd gladi?

14 We wi gɛt lɔv we nɔ de ɛva chenj, wi go du pas wetin dɛn de ɛkspɛkt wi fɔ du. Jɔs lɛk trade, bɔku pan wi brɔda ɛn sista dɛn tide dɔn disayd fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to dɛn kɔmpin Kristian dɛn pan ɔl we dɛn nɔ wande sabi dɛn. Fɔ ɛgzampul, we dɛn kin kam fɔ no se nachɔral dizasta dɔn apin, wantɛm wantɛm dɛn kin want fɔ no aw dɛn go ebul fɔ ɛp. We brɔda ɔ sista na di kɔngrigeshɔn kin gɛt mɔni prɔblɛm, kwik kwik wan dɛn kin tray fɔ no wetin da brɔda ɔ sista de nid ɛn dɛn kin ɛp am. Lɛk di fɔstɛm Kristian dɛn na Masidonia, dɛn de du pas wetin dɛn ɛkspɛkt dɛn fɔ du. Dɛn kin mek sakrifays bay we dɛn de gi “pas wetin dɛn gɛt” so dat dɛn go ɛp dɛn brɔda ɛn sista dɛn we nɔ gɛt bɛtɛ tin dɛn. (2 Kɔr. 8:​3) Jiova kin rili gladi we i de si se dɛn de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj.—Rid Ibruz 13:​16.

AW WI GO SHO LƆV WE NƆ DE ƐVA CHENJ TIDE?

15-16. Aw Ruth bin sho se i nɔ giv-ɔp?

15 Wi kin lan bɔku fayn lɛsin dɛn frɔm di Baybul stori bɔt Ruth ɛn Naomi. Lɛ wi tɔk bɔt sɔm pan dɛn.

16 Nɔ giv-ɔp. We Ruth bin tɛl Naomi se i go go wit am na Juda, Naomi bin tray fɔ stɔp am. Bɔt Ruth nɔ bin giv-ɔp. So wetin apin? “Wɛn Naomi si aw i dɔn tawa fɔ fala am, i nɔ se natin igen.”—Ruth 1:​15-18.

17. Wetin go ɛp wi fɔ mek wi nɔ giv-ɔp kwik kwik wan?

17 Wetin na di lɛsin fɔ wi? Wi nid fɔ peshɛnt we wi de ɛp di wan dɛn we gɛt pwɛlat, so wi nɔ fɔ giv-ɔp pan dɛn. I go bi se wan sista we nid ɛp nɔ go gri fɔs fɔ mek wi ɛp am. * Bɔt stil, lɔv we nɔ de ɛva chenj go muv wi fɔ du wi bɛst fɔ kɔntinyu fɔ de wit am. (Gal. 6:​2) Ɛn wi kin op se as tɛm de go, i go gri fɔ mek wi bi in padi ɛn alaw wi fɔ ɛp ɛn ɛnkɔrej am.

18. Wetin go dɔn mek Ruth in at pwɛl?

18 Nɔ vɛks. We Naomi ɛn Ruth bin rich na Bɛtliɛm, Naomi bin mit in neba dɛn trade. I bin tɛl dɛn se “di tɛm we i bin de go i bin jɛntri bɔt naw PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] dɔn mek i tɔn bak ɛmti an.” (Ruth 1:​21) Imajin aw Ruth go dɔn fil we i yɛri dɛn wɔd dɛn ya frɔm Naomi. Ruth du ɔl wetin i ebul fɔ ɛp Naomi. Ruth bin kray wit am, i ɛnkɔrej am, ɛn i bin waka wit am fɔ lɔng tɛm. Bɔt pan ɔl dat, Naomi bin se: “PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] dɔn mek i tɔn bak ɛmti an.” Pan ɔl we Ruth bin tinap nia Naomi da tɛm de, Naomi in wɔd dɛn bin mek i tan lɛk se i nɔ valyu di ɛp we Ruth bin ɛp am. Sɔntɛm dis go dɔn mek Ruth in at rili pwɛl. Bɔt stil, Ruth bin kɔntinyu fɔ de wit Naomi.

19. Wetin go ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ de nia pɔsin we in at pwɛl?

19 Wetin na di lɛsin fɔ wi? Tide, i go bi se wan sista we in at rili pwɛl go se sɔntin to wi we go mek wi fil bad, pan ɔl wetin wi go dɔn du fɔ ɛp am. Bɔt wi de tray nɔ fɔ vɛks. Wi de kɔntinyu fɔ de nia wi sista we nid wi ɛp, ɛn wi de aks Jiova fɔ mek i ɛp wi fɔ fɛn we fɔ ɛnkɔrej am.—Prɔv. 17:​17, NWT.

Aw ɛlda dɛn tide go falamakata Boaz in ɛgzampul? (Luk na paregraf 20 ɛn 21)

20. Wetin bin gi Ruth di trɛnk fɔ kɔntinyu fɔ ɛp Naomi?

20 Gi ɛnkɔrejmɛnt we yu si se pɔsin nid am. Ruth bin sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to Naomi, bɔt Ruth insɛf bin nid ɛnkɔrejmɛnt. Ɛn Jiova bin yuz Boaz fɔ ɛnkɔrej am. Boaz tɛl Ruth se “mek PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] blɛs am ɛn mek PAPA GƆD [“Jiova,” NWT] we nain i abop pan fɔ kɔba am, gi am ɔl di gud tin we i fɔ gɛt.” Dɛn fayn wɔd dɛn de bin ɛnkɔrej Ruth. Fɔ ansa, Ruth bin tɛl Boaz se: “Yu dɔn kɔrej mi ɛn tɔk fayn wan to yu savant.” (Ruth 2:​12, 13, NWT) Di wɔd dɛn we Boaz bin tɔk di rayt tɛm bin gi Ruth trɛnk fɔ mek i nɔ giv-ɔp.

21. Akɔdin to wetin de na Ayzaya 32:​1, 2, wetin ɛlda dɛn kin du fɔ sho se dɛn bisin bɔt ɔda pipul dɛn?

21 Wetin na di lɛsin fɔ wi? Di wan dɛn we kin sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to ɔda pipul dɛn, dɛnsɛf kin nid ɛnkɔrejmɛnt. Boaz bin ɛnkɔrej Ruth we i notis aw i bin gud to Naomi. Tide sɛf, ɛlda dɛn kin ɛnkɔrej brɔda ɛn sista dɛn na di kɔngrigeshɔn we dɛn de notis aw dɛn de ɛp ɔda pipul dɛn. We dɛn de gi dis fayn ɛnkɔrejmɛnt to di brɔda ɛn sista dɛn di rayt tɛm, dat de gi dɛn di trɛnk we dɛn nid fɔ kɔntinyu fɔ ɛp ɔda pipul dɛn.—Rid Ayzaya 32:​1, 2.

US BƐNIFIT WE DI WAN DƐN WE DE SHO LƆV WE NƆ DE ƐVA CHENJ GO GƐT?

22-23. Aw di we aw Naomi bin de fil bin chenj, ɛn wetin mek? (Sam 136:​23, 26)

22 Afta sɔm tɛm bin pas, Boaz bin gi bɔku tin fɔ it to Ruth ɛn Naomi as gift. (Ruth 2:​14-18) Wetin Naomi bin du we Boaz bin gi dɛn da bɔku gift de? I bin se: “Mek Jiova, we in lɔv nɔ de chenj fɔ di wan dɛn we de alayv ɛn di wan dɛn we dɔn day, blɛs am.” (Ruth 2:​20a, NWT) Di we aw Naomi bin de fil bin dɔn rili chenj. Bifo dis tɛm, i bin de kray ɛn tɔk se: “Jiova de agens mi,” bɔt naw i tɔk wit gladi-at se: “Jiova . . . in lɔv nɔ de chenj.” Wetin mek di we aw Naomi bin de fil bin chenj?

23 Naomi bigin fɔ ɔndastand se Jiova nɔ bin ɛva lɛf am. Jiova bin yuz Ruth fɔ gi am di sɔpɔt we i nid we dɛn bin de travul go na Juda. (Ruth 1:​16) Naomi bin kam fɔ ɔndastand bak se Jiova bin yuz Boaz fɔ ɛp in ɛn Ruth. (Ruth 2:​19, 20b) I go mɔs dɔn tink se, ‘Na naw a ɔndastand se Jiova nɔ ɛva lɛf mi. I dɔn de wit mi ɔl dis tɛm.’ (Rid Sam 136:​23, 26.) Naomi go dɔn rili gladi we Ruth ɛn Boaz nɔ bin giv-ɔp pan am. Dɛn ɔl bin rili gladi fɔ we Naomi bin ebul fɔ gɛt gladi-at ɛn trɛnk bak fɔ sav Jiova.

24. Wetin mek wi want fɔ kɔntinyu fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to wi brɔda ɛn sista dɛn?

24 Wetin wi dɔn lan frɔm di Baybul buk we nem Ruth bɔt lɔv we nɔ de ɛva chenj? Lɔv we nɔ de ɛva chenj kin muv wi fɔ lɛ wi nɔ giv-ɔp izi wan pan wi brɔda ɛn sista dɛn we dɛn gɛt prɔblɛm. I kin muv wi bak fɔ mek sakrifays dɛn fɔ ɛp ɔda pipul dɛn. Ɛlda dɛn nid fɔ gi ɛnkɔrejmɛnt di rayt tɛm to di wan dɛn we de sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to ɔda pipul dɛn. We wi si se di wan dɛn we nid ɛp dɔn gɛt dɛn gladi-at ɛn trɛnk bak fɔ sav Jiova, dat kin mek wi rili gladi. (Akt 20:​35) Bɔt wetin na di men rizin we mek wi fɔ kɔntinyu fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj? Na bikɔs wi want fɔ falamakata ɛn mek Jiova we gɛt ‘pasmak lɔv we nɔ de ɛva chenj’ gladi.—Ɛks. 34:​6; Sam 33:​22.

SIŊ 130 Lɛ Wi De Fɔgiv

^ Jiova want wi fɔ sho lɔv we nɔ de ɛva chenj to wi brɔda ɛn sista dɛn na di kɔngrigeshɔn. Wi go ebul ɔndastand gud gud wan wetin lɔv we nɔ de ɛva chenj min we wi tek tɛm lan aw sɔm pan Gɔd in savant dɛn we bin de trade trade bin sho dis kwaliti. Insay dis atikul, wi go tɔk bɔt wetin wi go lan frɔm Ruth, Naomi, ɛn Boaz dɛn ɛgzampul.

^ Fɔ mek yu go ɔndastand di lɛsin dɛn insay dis atikul gud gud wan, wi de ɛnkɔrej yu fɔ rid Ruth chapta 1 ɛn 2.

^ Bikɔs na Naomi in ɛgzampul wi de tɔk bɔt, na sista dɛn mɔ wi de tɔk se nid ɛp. Bɔt di lɛsin dɛn na dis atikul de bak fɔ brɔda dɛn.