Pɔl: Wi bin gladi pasmak! Na bin Novɛmba 1985, ɛn wi bin de na rod fɔ go na Laybiria we de na Wɛst Afrika fɔ wi fɔs mishɔnari asaynmɛnt. Wi plen bin stɔp na Sɛnigal. An tɔk se, “Insay wan awa wi go de na Laybiria!” Bɔt dɛn mek wan anawnsmɛnt se: “Di pasenja dɛn we de go na Laybiria fɔ kam dɔŋ di plen. Sɔm pipul dɛn dɔn tray fɔ ovatro di gɔvmɛnt. So di plen nɔ go ebul stɔp na Laybiria.” Lɛk tɛn dez afta dat, wi bin kɔntinyu fɔ de wit di mishɔnari dɛn na Sɛnigal. Wi bin de lisin to nyuz frɔm Laybiria bɔt trɔk dɛn we ful-ɔp wit dedebɔdi, ɛn di gɔvmɛnt nɔ bin de alaw pipul dɛn fɔ de na strit ivintɛm. Dɛn bin de shut ɛnibɔdi we dɛn si na strit ivintɛm.

An: Wi nɔto di kayn pipul dɛn we lɛk fɔ tray fɔ du difrɛn tin dɛn. Infakt, frɔm we a bin smɔl, dɛn bin de kɔl mi Ani Fred Fred. A de ivin fred fɔ krɔs strit! Bɔt wi bin mek-ɔp wi maynd fɔ go usay dɛn sɛn wi.

Pɔl: Dɛn bɔn An jɔs 8 kilomita (5 mayl) frɔm usay dɛn bɔn mi na di wɛst pat na Ingland. Mi mama ɛn papa ɛn An in mama bin de ɛnkɔrej wi ɔltɛm fɔ payɔnia. So wi stat fɔ payɔnia jɔs afta wi dɔn sɛkɔndari skul. Dɛn bin rili gladi we wi disayd fɔ sav Jiova ful-taym. We a bin ol 19 ia, a bin gɛt di privilɛj fɔ go na Bɛtɛl ɛn An bin jɔyn mi jɔs afta wi mared insay 1982.

An: Wi bin lɛk fɔ wok na Bɛtɛl, bɔt di tin we wi bin want mɔ na fɔ go usay dɛn nid mɔ pipul dɛn fɔ prich. We wi bin de wok na Bɛtɛl wit pipul dɛn we na bin mishɔnari dɛn trade, dat bin mek wi want fɔ bi mishɔnari dɛn mɔ. Wi bin de pre bɔt dis patikyula tin we wi bin want ɛvri nɛt fɔ tri ia. So wi bin rili gladi we dɛn invayt wi insay 1985 fɔ atɛnd di 79 klas na Giliad! Dɛn bin sɛn wi na Laybiria we de na Wɛst Afrika.

Pɔl: Wi bin tek di fɔs plen we bin de go bak na Laybiria. Pipul dɛn bin de rili fred ɛn dɛn nɔ bin de stil alaw pipul dɛn fɔ de na strit ivintɛm. Pipul dɛn bin de so fred dat we dɛn yɛri motoka mek lawd nɔys, dɛn de ala ɛn rɔnawe. Fɔ mek wi nɔ fred pasmak, wi bin de rid sɔm vas dɛn na Sams togɛda ɛvri nɛt. Bɔt wi bin rili lɛk wi asaynmɛnt. An bin de go prich ɛvride ɛn mi bin de wok  na Bɛtɛl wit Jɔn Charuk. a Jɔn in ɛkspiriɛns ɛn di we aw i ɔndastand wetin bin de apin to wi brɔda ɛn sista dɛn bin ɛp fɔ tren mi.

An: Wetin bin mek wi lɛk Laybiria insay shɔt tɛm? Na bikɔs ɔf wi brɔda ɛn sista dɛn we de de. Dɛn bin rili sho se dɛn lɛk wi ɛn dɛn bin fetful to Jiova. Wi bin gɛt tayt padi biznɛs wit dɛn ɛn dɛn bin kam fɔ bi wi nyu famili. Dɛn advays dɛn bin ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ sav Jiova fetful wan. Wi bin de rili ɛnjɔy di prichin wok. Di wan dɛn we wi de go prich to kin vɛks if yu kɔmɔt to dɛn kwik! Pipul dɛn bin de tɔk bɔt di Baybul ɔlsay. Yu kin jɔs go jɔyn dɛn pan di tɔk. Wi Baybul studɛnt dɛn bin so bɔku dat, i nɔ bin izi fɔ stɔdi dɛn ɔl. Dat na bin fayn prɔblɛm!

Pɔl: Insay 1989 afta wi dɔn gɛt pis fɔ 4 ia, sɔntin bin apin we chenj ɔltin, wɔ bin bigin na di kɔntri. Rebɛl trup dɛn bin kapchɔ di eria arawnd Bɛtɛl insay Julay 2, 1990. Fɔ tri mɔnt wi nɔ bin ebul fɔ tɔk to di wan dɛn we nɔ bin de na Bɛtɛl, lɛk wi fambul dɛn ɛn di brɔda dɛn na wɔl ɛdkwata. Fɛt-fɛt bin de ɔlsay, tin fɔ it bin shɔtin, ɛn dɛn bin rep bɔku uman dɛn. Dɛn tin dɛn ya bin kɔntinyu fɔ apin fɔ 14 ia ɛn dɛn bin afɛkt di wan ol kɔntri.

An: Sɔm pipul dɛn na sɔm trayb dɛn bin de fɛt ɛn kil pipul dɛn na ɔda trayb dɛn. Di fɛtman dɛn bin de ɔlsay, dɛn bin gɛt bɔku wɛpɔn dɛn, dɛn bin de drɛs strej we, ɛn dɛn bin de go na pipul dɛn os dɛn ɛn tek ɛnitin we dɛn want. Sɔm pan dɛn bin de tɔk se fɔ kil mɔtalman tan lɛk we pɔsin de “kɔt fɔl in trot.” Dɛn bin de pak dedebɔdi dɛn na chɛkpɔynt dɛn ɛn dɛn bin ivin pak sɔm nia di branch. Dɛn bin kil fetful Witnɛs dɛn, ɛn dɛn bin ivin kil tu pan wi mishɔnari dɛn we wi bin lɛk.

Sɔm Witnɛs dɛn bin risk dɛn layf fɔ ayd di Witnɛs dɛn we bin de na di trayb dɛn we dɛn bin de fɛn ɛn kil. Mishɔnari ɛn Bɛtɛlayt dɛnsɛf bin du di sem tin. Na Bɛtɛl, sɔm Witnɛs dɛn we bin dɔn rɔnawe kɔmɔt na dɛn os dɛn bin de slip na di rum dɛn we de dɔŋ ɛn ɔda wan dɛn bin de wit wi na wi rum dɛn we de ɔp. Wi bin de na rum wit wan famili we na bin dɛn sɛvin.

Pɔl: Ɛvride, di fɛtman dɛn bin de tray fɔ kam insay Bɛtɛl fɔ si if wi de ayd pipul dɛn. Ɛnitɛm dat apin, tu pan wi kin go na di get fɔ tɔk to dɛn ɛn tu ɔda wan dɛn kin wach wetin de apin frɔm di winda. If di tu pipul dɛn we de na di get kɔntinyu fɔ put dɛn an dɛn bifo dɛn, i min se prɔblɛm nɔ de. Bɔt if dɛn put dɛn an dɛn biɛn dɛn bak, i min se  di fɛtman dɛn vɛks, so di wan dɛn we de na winda go go ayd wi padi dɛn kwik kwik wan.

An: Wan de, di brɔda dɛn nɔ bin ebul fɔ stɔp sɔm fɛtman dɛn we bin vɛks fɔ mek dɛn nɔ kam insay. Mi ɛn wan sista bin go na batrum ɛn lɔk di domɔt, di batrum bin gɛt wan kɔpbɔd we gɛt smɔl ples fɔ ayd we pɔsin nɔ go notis. Di sista bin kwis insɛf insay dis smɔl ples fɔ ayd. Di fɛtman dɛn bin go ɔp usay di rum dɛn bin de ɛn dɛn bin gɛt mashin gɔn dɛn. Dɛn bin vɛks ɛn dɛn bin de bang di domɔt. Pɔl beg dɛn ɛn tɛl dɛn se, “Mi wɛf de na batrum.” We a bin de lɔk di kɔpbɔd usay di sista bin ayd, di tin bin de mek nɔys. Dɔn, a put ɔltin bak lɛk aw i bin de na di shɛlf, ɛn dat bin tek sɔm tɛm. A bin shɔ se di fɛtman dɛn go de wɔnda wetin a de du. So a bin fred bad bad wan ɛn bigin fɔ trimbul. Aw a go opin dis domɔt ya? A pre na mi at ɛn beg Jiova fɔ ɛp mi. So a bin ebul fɔ opin di domɔt ɛn grit dɛn saful wan. Wan pan dɛn push mi ɛn go na di kɔpbɔd, i opin am ɛn skata ɔltin we bin de de. I nɔ bin biliv we i nɔ si nɔbɔdi. In ɛn in kɔmpin dɛn bin go sach ɔda rum dɛn ɛn di spes we de na di ruf. Bɔt dis tɛm bak, dɛn nɔ bin si nɔbɔdi.

Pɔl: Fɔ sɔm mɔnt wi nɔ bin gɛt bɛtɛ tin fɔ it. Bɔt spirichwal fud bin ɛp wi fɔ bia. Di Bɛtɛl mɔnin wɔship program na bin di “mɔnintɛm it” nɔmɔ we wi bin gɛt, ɛn wi ɔl bin de gladi fɔ di trɛnk we i bin de gi wi.

Wi no se if wi bin go fɔ go fɛn tin fɔ it ɔ wata, wi nɔ bin fɔ ebul fɔ protɛkt di wan dɛn we wi bin de ayd, dɛn fɔ kil dɛn. Sɔntɛnde, di tɛm ɛn di we aw Jiova bin de gi wi di tin dɛn we wi nid bin tan lɛk mirekul! Jiova bin de gi wi di tin dɛn we wi nid ɛn i bin de ɛp wi nɔ fɔ fred pasmak.

Di tin dɛn we bin de apin na di kɔntri bin de wɔs mɔ ɛn mɔ, bɔt di trut bin de ɛp wi fɔ gɛt op. Wi brɔda ɛn sista dɛn bin de rɔn fɔ dɛn layf ɔltɛm, bɔt dɛn fet bin kɔntinyu fɔ strɔng ɛn dɛn nɔ bin de wɔri pasmak pan ɔl we prɔblɛm dɛn bin de. Sɔm pan dɛn bin tɔk se di bia we dɛn bin ebul fɔ bia di bad bad tin dɛn we bin apin bin de “rɛdi dɛn fɔ da big big trɔbul we gɛt fɔ kam.” Ɛlda dɛn ɛn yɔŋ brɔda dɛn we bin gɛt maynd bin de bifo fɔ du ɔl wetin dɛn ebul fɔ ɛp dɛn brɔda ɛn sista dɛn. Brɔda ɛn sista dɛn we bin rɔnawe go na ɔda ples dɛn bin de ɛp dɛnsɛf, ɛn dɛn bin stat fɔ prich na dɛn say dɛn de. Dɛn bin de yuz ɛnitin we dɛn ebul fɛn na di fɔrɛst fɔ mek simpul Kiŋdɔm Ɔl ɛn gɛt dɛn mitin dɛn. Insay dɛn tɛm dɛn de we tin nɔ bin izi, we di brɔda ɛn sista dɛn bin de go di mitin dɛn ɛn prich to ɔda pipul dɛn, dat bin de gi dɛn op ɛn rili ɛnkɔrej dɛn. We wi bin de sheb sheb tin fɔ it, klos dɛn, ɛn ɔda tin dɛn, bifo bɔku pan di brɔda dɛn aks fɔ klos dɛn, na bag fɔ prich dɛn bin de aks fɔ. Dis bin rili tɔch wi at! Bɔku pan di pipul dɛn we bin si di bad bad tin dɛn we bin apin ɛn we bad bad tin dɛn bin apin to insay di wɔ bin want fɔ yɛri di gud nyuz. Dɛn bin sɔprayz we dɛn si aw di Witnɛs  dɛn gladi ɛn gɛt kɔnfidɛns, di Witnɛs dɛn bin tan lɛk layt insay da daknɛs de! (Mat. 5:​14-16) Di kayn zil we di brɔda dɛn bin gɛt bin mek ivin sɔm pan di fɛtman dɛn we bin rili bad kam fɔ bi Jiova Witnɛs dɛn.

Pɔl: Sɔntɛnde, wi bin nid fɔ lɛf di kɔntri. Wi bin lɛf di kɔntri tri tɛm bɔt na fɔ shɔt tɛm, ɛn tu tɛm fɔ di wan ol ia. Wan mishɔnari sista ɛksplen fayn fayn wan aw wi bin fil we wi lɛf wi brɔda ɛn sista dɛn. I tɔk se: “We wi bin de na Giliad, dɛn bin tɛl wi fɔ put wi at pan wi asaynmɛnt, ɛn na dat wi bin du. So fɔ lɛf wi brɔda ɛn sista dɛn pan dis prɔblɛm bin tan lɛk we dɛn de pul wi at kɔmɔt!” Bɔt wi bin gladi bikɔs pan ɔl we wi nɔ de na Laybiria, wi stil ebul fɔ ɛp wi brɔda ɛn sista dɛn we de de ɛn sɔpɔt di prichin wok frɔm kɔntri dɛn we de nia Laybiria.

An: Insay Me 1996, 4 pan wi bin yuz di branch motoka fɔ kɔmɔt na di branch ɛn wi bin gɛt dɔkyumɛnt dɛn we bin gɛt impɔtant infɔmeshɔn bɔt di wok we dɛn bin de du na Laybiria. Wi bin want fɔ go na wan ɔda ples we sef we bin de lɛk 16 kilomita (10 mayl) frɔm usay wi bin de. As wi de kɔmɔt so na in dɛn atak wi eria. Di fɛtman dɛn we bin vɛks bin de shut ɔp, dɛn stɔp wi, pul tri pan wi insay di motoka, ɛn drayv di motoka go, ɛn Pɔl bin stil de insay de. Wi ɔl bin shɔk. I nɔ tu te, wi si Pɔl de waka na di krawd ɛn blɔd bin de rɔn dɔŋ na in fɔɛd. Bikɔs wi bin kɔnfyuz, wi bin tink se dɛn dɔn shut am, bɔt wi mɛmba se if dɛn bin shut am, i nɔ fɔ dɔn ebul waka! Wan pan di fɛtman dɛn bin blo am wit in an we dɛn bin de push am fɔ kɔmɔt na di motoka. Wi bin gladi fɔ no se na bin smɔl wund.

Wan soja motaka bin pak nia wi ɛn i bin ful-ɔp wit pipul dɛn we bin de fred. Wi bin ɛng pan di motoka ɛn wi bin de stren bikɔs na smɔl say nɔmɔ bin de fɔ ol. Di drayva bigin fɔ drayv wit spid, ɛn i lɛf smɔl fɔ lɛ wi fɔdɔm. Wi bin beg am fɔ stɔp, bɔt bikɔs i bin de fred pasmak dat bin mek i nɔ stɔp. Wi bin tray nɔ fɔ fɔdɔm, bɔt we di trɔk rich usay i de go, wi bin taya bad bad wan ɛn wi bin de trimbul bikɔs wi bin de fred.

Pɔl: Wi luk wisɛf, wit di dɔti klos dɛn we wi bin wɛr ɛn we bin chɛr chɛr, wi nɔ bin ebul fɔ biliv se wi stil de alayv. Wi bin slip na wan fil usay wan ɛlikɔpta we dɛn bin bɔs bɔs wit bulɛt bin de, ɛn na da ɛlikɔpta de bin go wit wi na Salon di nɛks de. Wi bin gladi bikɔs wi bin de alayv, bɔt wi bin de rili wɔri bɔt wi brɔda ɛn sista dɛn na Laybiria.

An: We wi rich na di Branch na Fritɔŋ, insay Salon, wi bin sef ɛn dɛn bin rili kia fɔ wi. Bɔt a bigin fɔ mɛmba di bad bad tin dɛn we bin dɔn apin na Laybiria. Ɛvride, a bin de fred se bad bad tin go apin ɛn a nɔ bin de tink fayn, ɛn i bin tan lɛk se ɔltin we bin de arawnd mi nɔ rial. Na nɛt, a kin grap pan slip de swɛt, trimbul ɛn a kin fil se bad bad tin de kam apin. I nɔ bin izi fɔ mek a blo fayn. Pɔl kin ol mi ɛn pre wit mi. Wi bin de siŋ Kiŋdɔm siŋ dɛn te a lɛf fɔ trimbul. A bin fil se a de kres ɛn a nɔ go ebul kɔntinyu fɔ bi mishɔnari.

A nɔ go ɛva fɔgɛt di nɛks tin we bin apin. Da sem wik de, dɛn bin gi wi tu magazin dɛn. Di fɔs wan na bin di Jun 8, 1996 Awake! I bin gɛt di atikul we gɛt di taytul, “Coping With Panic Attacks.” Dis atikul bin ɛp mi fɔ ɔndastand wetin bin de apin to mi. Di sɛkɔn magazin na bin di Me 15, 1996 Wachtawa, we gɛt di atikul we gɛt di taytul, “Where Do They Get Their Strength?” Di Wachtawa bin gɛt pikchɔ we de sho wan bɔtaflay we wan pan in fɛda dɛn brok. Di atikul bin ɛksplen se jɔs lɛk aw bɔtaflay de ebul kɔntinyu fɔ fɛn tin fɔ it ɛn fɔ flay pan ɔl we in fɛda dɛn brok, na so Jiova in spirit go ɛp wisɛf fɔ kɔntinyu fɔ ɛp ɔda pipul dɛn pan ɔl we wi gɛt pwɛlat. Jiova bin yuz dɛn atikul dɛn de fɔ gi mi wetin a bin nid di rayt tɛm. (Mat. 24:45) A bin luk fɔ ɔda atikul dɛn we de tɔk bɔt wetin bin apin to mi ɛn a bin kip dɛn na wan buk, dɛn bin rili ɛp mi. As tɛm de go, a nɔ bin de mɛmba di bad bad tin dɛn we bin apin tumɔs we bin de mek a wɔri pasmak lɛk trade.

Pɔl: Wi bin de rili gladi ɛnitɛm wi go bak na Laybiria. Bay di tɛm 2004 de dɔn, wi bin dɔn de na Laybiria fɔ lɛk 20 ia. Di wɔ bin dɔn dɔn. Dɛn bin mek plan fɔ bil na di branch. Bɔt dɛn bin gi wi nyu asaynmɛnt da tɛm de we wi nɔ bin de ɛkspɛkt.

 Dis na tin we nɔ bin rili izi fɔ wi. Wi bin gɛt tayt padi biznɛs wit wi brɔda ɛn sista dɛn na Laybiria, so aw wi go lɛf dɛn ɛn go de ɔdasay? Wi bin lɛf wi yon famili fɔ go na Giliad, ɛn wi dɔn si di blɛsin dɛn we wi gɛt bikɔs wi put Jiova fɔs na wi layf. So wi gri fɔ tek di asaynmɛnt. Dɛn bin sɛn wi na Gana we nɔ de fa frɔm Laybiria.

An: Wi bin kray bɔku we wi bin de lɛf Laybiria. Wi bin sɔprayz we Frank we na wan brɔda we dɔn ol ɛn we gɛt sɛns tɛl wi se: “Una nid fɔ fɔgɛt bɔt wi!” Dɔn i ɛksplen se: “Wi no se una nɔ go ɛva fɔgɛt wi, bɔt una fɔ pe atɛnshɔn pan una nyu asaynmɛnt. Na Jiova gi una dis asaynmɛnt, so una pe atɛnshɔn pan di brɔda ɛn sista dɛn we de na Gana.” Dis tin we di brɔda bin tɔk bin rili ɛnkɔrej wi ɛn i bin ɛp wi fɔ mek-ɔp wi maynd fɔ gɛt nyu padi dɛn na ples usay bɔku pipul dɛn nɔ sabi wi ɛn usay ɔltin nyu fɔ wi.

Pɔl: Bɔt insay shɔt tɛm, wi bin kam fɔ lɛk wi brɔda ɛn sista dɛn na Gana. Bɔku Jiova Witnɛs dɛn bin de de! Wi lan bɔku tin frɔm wi nyu padi dɛn bɔt di kɔmɔt we dɛn nɔ bin de kɔmɔt biɛn Jiova ɛn di strɔng fet we dɛn bin gɛt. Afta wi dɔn de na Gana fɔ 13 ia, wi bin gɛt ɔda sɔprayz. Dɛn bin sɛn wi na Ist Afrika branch na Kenya. Pan ɔl we wi bin de rili mis wi padi dɛn na Gana ɛn Laybiria, insay shɔt tɛm wi bin gɛt tayt padi biznɛs wit di fetful brɔda ɛn sista dɛn na Kenya. Ɛn jɔs lɛk Gana ɛn Laybiria, bɔku wok de bak fɔ du na Kenya.

An: Insay di ia dɛn we dɔn pas, tin dɛn dɔn apin to mi we nɔ bin rili izi, ɛn sɔntɛnde a bin de fred bad bad wan. We bad bad tin dɛn apin ɛn wi strɛs, i kin afɛkt wi wɛlbɔdi ɛn di we aw wi de fil. Jiova nɔ de yuz mirekul fɔ protɛkt wi frɔm dɛn tin ya. If a yɛri gɔn sawnd, mi bɔtɔm bɛlɛ kin bwɛl ɛn a nɔ kin fil natin na mi an dɛn. Bɔt a dɔn lan fɔ abop pan ɔl di tin dɛn we Jiova de du fɔ gi wi trɛnk, lɛk di sɔpɔt we wi brɔda ɛn sista dɛn kin sɔpɔt wi. Ɛn a dɔn si se we wi de stɔdi, pre, atɛnd di mitin dɛn, ɛn du di prichin wok, Jiova go ɛp wi fɔ kɔntinyu fɔ de na wi asaynmɛnt.

Pɔl: Sɔntɛnde, pipul dɛn kin aks wi se: “Una lɛk una asaynmɛnt?” Pan ɔl we kɔntri dɛn kin fayn, tɛm dɛn kin de we pis nɔ go de, ɛn i nɔ kin sef fɔ de de. So wetin wi kin lɛk pas di kɔntri? Na di brɔda ɛn sista dɛn we de de we rili valyu, we na wi famili. Pan ɔl we wi kɔmɔt difrɛn say, wi ɔl de tink ɛn fil di sem we bɔt Jiova. Wi bin tink se dɛn sɛn wi fɔ go ɛnkɔrej dɛn, bɔt di tru na dat, na dɛn dɔn ɛnkɔrej wi.

Ɛnitɛm wi muf go ɔdasay, wi de si mirekul insay wi yon tɛm, dat na wi brɔda ɛn sista dɛn we de ɔlsay na di wɔl. Wans wi de na kɔngrigeshɔn, wi go gɛt famili ɛn say we wi go de sef wan. Wi gɛt kɔnfidɛns se if wi kɔntinyu fɔ abop pan Jiova, i go gi wi di trɛnk we wi nid fɔ bia ilɛk wetin apin.—Fil. 4:13.