1, 2. Aw Jiova de si in savant dɛn?

WE MAMA ɛn papa dɛn kin wach dɛn pikin dɛn we dɛn de ple, dɛn kin sɔprayz fɔ si di kayn tin dɛn we dɛn pikin dɛn kin ebul fɔ du. Yu dɔn ɛva si dat we yu de wach pikin dɛn we de ple? Wan pikin kin gud pan spɔt, bɔt di ɔda wan kin sabi drɔ ɔ sabi du ɔda tin dɛn. Ilɛk uskayn tin pikin dɛn sabi du, dɛn mama ɛn papa dɛn kin gladi we dɛn de ɛp dɛn fɔ du dɛn bɛst pan di tin dɛn we dɛn sabi.

² Semweso, Jiova insɛf rili bisin bɔt di tin dɛn we wi de du. I valyu in savant dɛn. (Egay 2:7) I valyu dɛn bikɔs dɛn gɛt fet pan am ɛn dɛn nɔ de kɔmɔt biɛn am. Yu go mɔs dɔn si se wi brɔda dɛn gɛt difrɛn difrɛn tin dɛn we dɛn sabi du gud gud wan. Sɔm brɔda dɛn de we sabi gi fayn tɔk, ɔda wan dɛn de we sabi fɔ ɔganayz. Bɔku sista dɛn kwik fɔ lan ɔda langwej dɛn ɛn yuz dɛn we dɛn de prich; ɔda wan dɛn de we sabi ɛnkɔrej pipul dɛn ɔ kia fɔ di wan dɛn we sik. (Rom 16:1, 12) Yu nɔ tink se wi fɔ gladi fɔ de wit dɛn kayn brɔda ɛn sista ya na di kɔngrigeshɔn?

3. Us kwɛstyɔn dɛn wi go ansa na dis atikul?

 ³ Sɔm brɔda dɛn de we nɔ tinap tranga wan yet na di trut, mɔ so di wan dɛn we yɔŋ ɔ we jɔs baptayz. So dɛn nɔ kin ebul fɔ du dɛn bɛst na di kɔngrigeshɔn. Aw wi go ebul ɛp dɛn fɔ du dɛn bɛst? Wetin mek wi fɔ falamakata Jiova fɔ luk fɔ di gud tin dɛn we wi brɔda dɛn de du?

4, 5. Aw di stori we de na Di Jɔj Dɛm 6:11-16 sho wi se Jiova de si wetin in savant dɛn ebul fɔ du?

⁴ Bɔku ɛgzampul dɛn de na di Baybul we dɔn sho wi klia wan se Jiova nɔ jɔs de si di gud tin dɛn we in savant dɛn de du, bɔt i de si bak wetin dɛn ebul fɔ du. Fɔ ɛgzampul, we Gɔd bin pik Gidyɔn fɔ pul di Izrɛlayt dɛn ɔnda di Midianayt dɛn an, i bin sɔprayz we di enjɛl bin tɛl am se “in na man we brev ɛn gɛt trɛnk, ɛn PAPA GƆD de wit am.” Da tɛm de, Gidyɔn nɔ bin fil se in na man we “brev ɛn gɛt trɛnk.” I bin fil se i nɔ go ebul fɔ sev Gɔd in pipul dɛn. Bɔt frɔm wetin di enjɛl tɔk, wi si se Jiova bin ebul fɔ si wetin Gidyɔn bin ebul fɔ du pas aw in bin de fil bɔt insɛf.—Rid Di Jɔj Dɛm 6:11-16.

⁵ Jiova bin no se Gidyɔn go ebul fɔ sev di Izrɛlayt dɛn bikɔs i bin dɔn de si wetin Gidyɔn ebul fɔ du. Fɔ ɛgzampul, Jiova in enjɛl bin si di we aw Gidyɔn bin de pul ɔl in trɛnk fɔ bit wan it we dɛn kɔl wit. Wan ɔda tin de we Gidyɔn bin du we di enjɛl bin si. Fɔstɛm, we fama dɛn kin want fɔ bit wit, dɛn kin go na say we opin usay briz de blo, so dat di briz go blo di chaf chaf we de kɔmɔt pan di wit. Bɔt Gidyɔn in bin ayd fɔ bit di wit so dat di Midianayt dɛn nɔ go tek am na in an. Dis tin we Gidyɔn bin du sho se i rili gɛt sɛns! Na dat mek Jiova nɔ jɔs bin de si am as fama we de tek tɛm fɔ lɛ in wok nɔ go fɔ natin, bɔt as pɔsin we bin gɛt sɛns bad. Jiova bin si wetin Gidyɔn ebul fɔ du ɛn i bin tren am.

6, 7. (a) Aw di we aw Jiova bin de si Emɔs difrɛn frɔm di we aw sɔm Izrɛlayt dɛn bin de si am? (b) Wetin mek wi go se Emɔs na bin di rayt pɔsin we Jiova chuz?

⁶ Wan ɔda ɛgzampul na Emɔs. Pan ɔl we ɔda pipul dɛn bin de si am se i kwayɛt ɛn nɔ impɔtant, Jiova in bin no wetin Emɔs ebul fɔ du. Emɔs bin se in na shɛpad ɛn fama. I bin de wok na fam usay dɛn plant sikamɔ fig. Pipul dɛn bin de si dis fig as poman chɔp. We Jiova bin sɛn Emɔs fɔ go kɔrɛkt di kiŋdɔm we gɛt tɛn trayb, we nɔ bin de wɔship Jiova igen, sɔm Izrɛlayt dɛn bin de tink se Emɔs nɔto di rayt pɔsin fɔ du di wok. Wetin mek?—Rid Emɔs 7:14, 15.

⁷ Na bikɔs Emɔs bin kɔmɔt na vilej. Bɔt pan ɔl dat, i bin no bɔku tin we bin de apin na Izrɛl ɛn ɔda kɔntri dɛn. Emɔs bin no ɔl dɛn tin ya bikɔs sɔm biznɛsman dɛn bin de kam na in vilej. (Emɔs 1:6, 9, 11, 13; 2:8; 6:4-6) Sɔm masta sabi bukman dɛn we dɔn stɔdi di Baybul dɔn tɔk se Emɔs sabi fɔ rayt gud gud wan. We Emɔs bin de rayt, i bin de yuz simpul ɛn pawaful wɔd dɛn, ɛn i bin de yuz difrɛn difrɛn wɔd dɛn bak we de mek pɔsin ɛnjɔy fɔ rid wetin i rayt. Wan ɔda tin we sho se Emɔs na bin di rayt pɔsin we Jiova chuz, na bikɔs i bin gɛt maynd fɔ kɔrɛkt wan bad prist we nem Amazaya. Jiova bin yuz Emɔs fɔ du tin dɛn we ɔda pipul dɛn bin fil se i nɔ go ebul fɔ du.—Emɔs 7:12, 13, 16, 17.

8. (a) Wetin Jiova bin se i go du fɔ Devid? (b) Wetin mek di tin we rayt na Sam 32:8 de ɛnkɔrej di wan dɛn we de fil se dɛn nɔ go ebul fɔ du sɔntin?

⁸ Jiova no ɔl wetin in savant dɛn ebul  fɔ du. I bin tɛl Kiŋ Devid se i go gayd am ɔltɛm ɛn ‘in yay go fala am ɛnisay we i go.’ (Rid Sam 32:8.) Yu nɔ tink se dis fɔ ɛnkɔrej wi? Ivin if wi tink se wi nɔ ebul fɔ du sɔntin, Jiova go ɛp wi fɔ du tin dɛn we wi nɔ bin ɛva tink se wi go ebul fɔ du. Jɔs lɛk aw mama ɛn papa dɛn kin gayd dɛn pikin we i de lan fɔ waka, na so Jiova insɛf rɛdi fɔ gayd wi we wi de tray fɔ go bifo na in ɔganayzeshɔn. Ɛn Jiova kin yuz wi brɔda ɛn sista dɛn bak fɔ ɛp wi fɔ du wi bɛst. Aw i kin du dis?

9. Aw wi go fala di advays we Pɔl gi we i se wi fɔ “de mɛmba” di gud tin we wi brɔda ɛn sista dɛn de du?

⁹ Pɔl bin tɛl ɔlman we na Kristian se dɛn fɔ “de mɛmba” di gud tin we dɛn brɔda ɛn sista dɛn de du. (Rid Lɛta Fɔ Filipay 2:3, 4.) Di rizin we mek Pɔl gi dis advays na bikɔs i bin want mek wi de luk fɔ di gud tin we ɔda pipul dɛn ebul fɔ du ɛn tɛl dɛn bɔt dat. Aw wi kin fil we ɔda pipul dɛn tɛl wi se wi de du wɛl? I kin mek wi want fɔ du mɔ ɛn du di bɛst tin we wi ebul fɔ du. Semweso, we wi tɛl wi brɔda dɛn bɔt di gud tin dɛn we dɛn de du, wi de ɛp dɛn fɔ du dɛn bɛst we dɛn de sav Jiova.

10. Udat dɛn mɔ wi fɔ pe atɛnshɔn to?

¹⁰ Udat dɛn mɔ wi fɔ pe atɛnshɔn to? Na tru se, wi ɔl nid pɔsin fɔ pe atɛnshɔn to wi. Bɔt wi fɔ pe atɛnshɔn mɔ to di yɔŋ brɔda dɛn ɛn di brɔda dɛn we jɔs baptayz, so dat dɛnsɛf go no se dɛn gɛt sɔntin fɔ du na di kɔngrigeshɔn. If wi nɔ du dis, di brɔda dɛn nɔ go tray fɔ go bifo na di kɔngrigeshɔn. Ɛn di Baybul ɛnkɔrej dɛn fɔ go bifo na di kɔngrigeshɔn.—1 Tim. 3:1.

11. (a) Aw wan ɛlda bin ɛp wan yɔŋ brɔda fɔ lɛf fɔ shem? (b) Wetin na di lɛsin we yu lan frɔm Julian in ɛgzampul?

¹¹ Wan ɛlda we nem Ludovik, bin bɛnifit we ɔda pipul dɛn bin sho se dɛn bisin bɔt am we i bin yɔŋ. I bin tɔk se: “We a kin sho se a rili bisin bɔt brɔda dɛn, dat kin ɛp dɛn fɔ go bifo kwik kwik wan na di kɔngrigeshɔn.” Wan pan di brɔda dɛn we i bin ɛp na Julian. Brɔda Ludovik tɔk se Julian bin de shem, ɛn ɛnitɛm we i want fɔ du mɔ na di kɔngrigeshɔn, i kin fil se i nɔ sabi. Ɛn we i kin tray fɔ du sɔntin, i nɔ kin du am fayn. Brɔda Ludovik bin kɔntinyu fɔ tɔk se: “Julian na bin gud brɔda ɛn i bin rili want fɔ ɛp ɔda pipul dɛn na di kɔngrigeshɔn. So a nɔ bin de luk di mistek dɛn we i bin de mek, bɔt a bin de pe atɛnshɔn pan di fayn tin dɛn we i bin de du, ɛn tray fɔ ɛnkɔrej am.” Leta, Julian bin ebul fɔ bi ministerial savant ɛn naw in na rɛgyula payɔnia.

12. Wetin wi fɔ du fɔ ɛp wi brɔda dɛn fɔ du dɛn bɛst? Gi wan ɛgzampul.

¹² If wi want fɔ ɛp wi brɔda dɛn fɔ du dɛn bɛst, wi fɔ tray fɔ no wetin dɛn ebul fɔ du. As wi bin dɔn lan frɔm Julian in ɛgzampul, wi nɔ fɔ de luk di mistek dɛn we ɔda pipul dɛn de mek, bɔt wi fɔ de luk fɔ di gud abit dɛn we dɛn gɛt ɛn di tin dɛn we dɛn sabi fɔ du ɛn ɛp dɛn. Na di sem we Jizɔs bin de si di apɔsul Pita. Pan ɔl we Pita bin de mek mistek, Jizɔs bin stil gi am di nem Sifas we min rɔk. We Jizɔs du dis, i sho se tɛm go kam we Pita go tinap tranga wan lɛk rɔk.—Jɔn 1:42.

13, 14. (a) Aw Banabas bin ɛp Mak fɔ bi machɔ Kristian? (b) Aw Alɛksandre bin bɛnifit we wan ɛlda bin ɛp am? (Luk di pikchɔ nia dis atikul in taytul.)

 ¹³ Naw, lɛ wi tɔk bɔt Banabas ɛn Jɔn Mak dɛn ɛgzampul. (Akt 12:25) Di fɔs tɛm we Pɔl ɛn Banabas bin de go prich na ɔda kɔntri dɛn, dɛn bin kɛr Mak go wit dɛn “fɔ ɛp dɛn” fɔ du af af wok dɛn. Bɔt, we dɛn rich na Pamfilya, Mak bin lɛf fɔ fala dɛn. So na Pɔl ɛn Banabas nɔmɔ bin de waka na wan bad eria usay tifman dɛn bin de tif pipul dɛn. (Akt 13:5, 13) Banabas nɔ bin pe atɛnshɔn pan Mak in mistek. Leta, i bin tren am mɔ. (Akt 15:37-39) Dis bin mek Mak kam fɔ bi machɔ Kristian. Afta sɔm tɛm, i kam bi se Mak bin de na Rom di tɛm we Pɔl bin de na jel ɛn i bin de ɛp Pɔl. Ɛn insɛf bin grit di Kristian dɛn na Kɔlɔse we Pɔl bin de rayt lɛta to dɛn, ɛn Pɔl bin tɔk gud tin bɔt am. (Kɔl. 4:10) Jɔs tink bɔt di we aw Banabas go dɔn fil we Pɔl se i want mek Mak kam ɛp am.—2 Tim. 4:11.

¹⁴ Wan brɔda we nem Alɛksandre, we dɛn jɔs dɔn mek ɛlda, bin tɔk bɔt aw i bin bɛnifit we wan brɔda bin ɛp am. I bin tɔk se: “We a bin yɔŋ, i nɔ bin izi fɔ mek a pre usay bɔku pipul dɛn de. Bɔt wan ɛlda bin sho mi wetin fɔ du bifo a pre ɛn dat bin ɛp mi fɔ lɛf fɔ fred. I nɔ bin stɔp fɔ kɔl mi fɔ pre. Bɔku tɛm, i bin de mek a pre na mitin fɔ fil savis. As tɛm de go, a bin ebul fɔ pre fayn fayn wan.”

15. Aw Pɔl bin sho se i gladi fɔ di gud tin dɛn we in brɔda dɛn bin de du?

¹⁵ We wi si se wi brɔda dɛn gɛt gud abit, yu nɔ tink se i go fayn mek wi tɛl dɛn se wi valyu dɛn abit dɛn de? Insay Lɛta Fɔ Rom chapta 16, Pɔl bin tɔk bɔt pas 20 brɔda ɛn sista dɛn we bin dɔn du gud tin dɛn. (Rom 16:3-7, 13) Fɔ ɛgzampul, Pɔl bin se Andrɔnikɔs ɛn Junias dɔn de sav Krays fɔ lɔng tɛm pas am ɛn dɛn dɔn bia bɔku tin. Pɔl bin tɔk fayn bak bɔt Rufɔs in mama fɔ di kia we i bin dɔn kia fɔ am.

16. Wetin kin apin we wi tɛl yɔŋ wan dɛn se dɛn de du wɛl?

¹⁶ We wi tɛl wi brɔda dɛn se dɛn de du wɛl, wi de ɛp dɛn fɔ du mɔ. Lɛ wi tɔk bɔt wan yɔŋ bɔbɔ na Frans we nem Riko, we in papa nɔto Jiova Witnɛs. Riko in at bin pwɛl bad bikɔs in papa nɔ bin want lɛ i baptayz. So dis bin mek Riko bin de tink se pas i big bifo i go ebul fɔ sav Jiova. Riko in at bin pwɛl bak bikɔs in kɔmpin dɛn na skul bin de provok am. Wan ɛlda na di kɔngrigeshɔn we nem Frɛdrik, we bin de stɔdi Riko, bin se: “A bin tɛl Riko plɛnti tɛnki bikɔs dis bin de sho se i gɛt maynd fɔ tɔk bɔt Jiova to in kɔmpin dɛn na skul.” Dɛn wɔd ya bin ɛnkɔrej Riko fɔ mekɔp in maynd fɔ kɔntinyu fɔ du wɛl, ɛn dis bin mek in ɛn in papa gri. Riko bin baptayz we i ol 12 ia.

17. (a) Aw wi go ɛp wi brɔda dɛn fɔ du dɛn bɛst? (b) Aw wan mishɔnari bin ɛp yɔŋ brɔda dɛn? Wetin bin apin we i ɛp dɛn?

 ¹⁷ Ɛnitɛm we wi tɛl wi brɔda dɛn tɛnki fɔ di fayn we aw dɛn de du dɛn wok na di kɔngrigeshɔn, dis kin mek dɛn want fɔ sav Jiova mɔ ɛn mɔ. Wan sista we nem Silvi, * we dɔn wok na Bɛtɛl insay Frans fɔ lɔng tɛm, bin se, i go fayn fɔ lɛ sista dɛnsɛf go de tɛl brɔda dɛn tɛnki fɔ di fayn wok we dɛn de du. Silvi se bɔku tɛm, sista dɛn kin notis sɔntin we brɔda dɛn nɔ kin notis. So we sista dɛn kin “ɛnkɔrej brɔda dɛn, dat kin ad to wetin ɔda machɔ brɔda dɛn kin se.” Silvi tɔk bak se: “Fɔ tɛl pɔsin na di kɔngrigeshɔn se i de du wɛl, na wok we a no se a fɔ du.” (Prɔv. 3:27) Wan mishɔnari brɔda na Frɛnch Gayana, we nem Jɛrom, dɔn ɛp bɔku yɔŋ brɔda dɛn fɔ bi mishɔnari. Jɛrom tɔk se: “A dɔn si se we a tɛl yɔŋ brɔda dɛn tɛnki fɔ wan patikyula tin we dɛn du na di prichin wok ɔ fɔ dɛn fayn kɔmɛnt dɛn, i kin mek dɛn tray fɔ du dɛn bɛst.”

18. Wetin mek i fayn fɔ wok wit yɔŋ brɔda dɛn?

¹⁸ Wi kin ebul fɔ ɛnkɔrej wi brɔda dɛn bak fɔ du wɛl bay we wi de tren dɛn ɛn de wit dɛn we dɛn de du di wok. Fɔ ɛgzampul, wan ɛlda na di kɔngrigeshɔn kin aks wan yɔŋ brɔda we sabi yuz kɔmpyuta fɔ print sɔm tin dɛn frɔm jw.org we go ɛnkɔrej di ol wan dɛn we nɔ gɛt kɔmpyuta. Ɔ if ɛlda de du wok na di Kiŋdɔm Ɔl, i go fayn lɛ i kɔl wan yɔŋ brɔda fɔ wok wit am. We ɛlda dɛn de du dɛn tin ya, i go ɛp dɛn fɔ no di yɔŋ brɔda dɛn, tɛl dɛn tɛnki fɔ wetin dɛn de du, ɛn si aw dɛn yɔŋ brɔda ya de du di tin dɛn we dɛn dɔn tɛl dɛn.—Prɔv. 15:23.

19, 20. Wetin mek wi fɔ ɛp ɔda pipul dɛn fɔ du mɔ?

¹⁹ We Jiova bin pik Jɔshwa fɔ lid di Izrɛlayt dɛn, I bin tɛl Mozis fɔ ɛnkɔrej Jɔshwa ɛn tɛl am “tin dɛn we go mek i gɛt maynd.” (Rid Ditarɔnɔmi 3:28.) Tide, bɔku bɔku pipul dɛn de kam fɔ jɔyn wi fɔ sav Jiova. Nɔto di ɛlda dɛn nɔmɔ fɔ ɛp yɔŋ brɔda dɛn ɛn di wan dɛn we jɔs baptayz, fɔ du dɛn bɛst; ɔlman na di kɔngrigeshɔn fɔ du dat. Dis go mek bɔku brɔda dɛn yuz ɔl dɛn tɛm fɔ sav Jiova, ɛn bɔku ɔda wan dɛn go ebul fɔ “lan ɔda pipul dɛn” bɔt Jiova.—2 Tim. 2:2.

²⁰ I nɔ mata if wi de na big kɔngrigeshɔn we gɛt bɔku machɔ brɔda dɛn ɔ wi de na smɔl grup we de tray fɔ tɔn to kɔngrigeshɔn, wi ɔl go ebul fɔ ɛp yɔŋ brɔda dɛn so dat dɛn go ebul fɔ du mɔ na di ɔganayzeshɔn tumara bambay. Wan men tin we go ɛp wi fɔ du dis na we wi falamakata Jiova fɔ luk fɔ di gud tin dɛn we wi brɔda dɛn de du.