Masaa Tasiaa 11:1-43

  • Laanduaa Sɔlɔmɔŋ nda muli ndu kɔllo (1-13)

  • Wanaa simul Sɔlɔmɔŋ nda (14-25)

  • A chuel Chɛlobowam buŋgɛi le kaalaŋ tɔ (26-40)

  • Sɔlɔmɔŋ vi, Luihobowam simnuŋ masaa (41-43)

11  Kɛ mi Masaa Sɔlɔmɔŋ chua laanduaa tau o kayii yɛ yɛi niŋ, o faŋaŋndɔ o chua Felo wo kɔɔli. Mbo chua waŋ laanduaa Mowabaitiiya, Amɔnaitiiya, Idɔmaitiiya, Saidoniaŋnda, a Hitaitiiya o nɔɔ niŋ.  A kayii waŋ laanduaa haa fula niŋnde okɔɔ kpeekpei Chɛhowa ndoo dimul Isɔluɛiya ni aa: “La nɔ mi la kuɛ nda tɛɛŋ te,* nduyɛ nda bɛɛ nɔ ma hiŋ nya tɛɛŋ te, yɔŋii nda muli nya kɔltaŋ mi la tol mɛlɛkaa ndaa kɔɔli.” Kɛ mi Sɔlɔmɔŋ holnuŋ nda, nduyɛ mbo kaala nda.  Sɔlɔmɔŋ ndoo nɔ laanduaa bɛnduaa 700, nduyɛ waŋ laanduaa tɔɔwa pila nda wa ni. Ndoo nɔ vɛlɛ laanduaa pɔmbuaa 300. O pɔmpɔmbɔ, mi laandaa nduaa faŋa ndu kɔllo o Mɛlɛka ndɔɔ lo.*  Mɛɛ Sɔlɔmɔŋ yuuwa, mi laandaa nduaa muli ndu kɔllo, mbo tual mɛlɛkaa cheleŋnda kɔɔli. O ve lɛ Chɛhowa Mɛlɛka ndɔɔ piɛiyo a kɔllo kpou* maa Deeve finya ndɔ le.  Mi Sɔlɔmɔŋ muliŋ Asitɔluɛɛ, mɛlɛka laandu Saidoniaŋnda, a Milikɔm, mɛlɛka nɔɔlɛi bɛndu Amɔnaitiiya sooluuwo.  Mbo tosa nyɛ bɛnda Chɛhowa o hɔl te wo. O tul Chɛhowa Mɛlɛka ndɔɔ kɔɔli a kɔllo kpou maa Deeve finya ndɔ le.  A teleŋ koŋ kpeekpei Sɔlɔmɔŋ taŋgul fondaŋ filioŋndo ni le Kɛmɔɔsi, mɛlɛka nɔɔlɛi bɛndoo Mowaabi, o pembii wa Chulusalɛm hɔlndɔ ve choo. Mbo taŋgul vɛlɛ o cheleŋ le Molɛki, mɛlɛka nɔɔlɛi bɛndu Amɔnaitiiya.  Laanduaa o chua o kayii yɛ yɛi niŋnda kpou, mbo teŋgul nda fondaŋnda filioŋndaŋ le ma wa salalaŋ solioo, mi kumii keŋ hel o mɛlɛkaa ndaa lo.  Mi Chɛhowa duaunuŋ tumbe o kala kala a Sɔlɔmɔŋ, le mɛɛ o faŋaŋ* ndu Chɛhowa, Mɛlɛka Isɔluɛiya kɔɔli yɛ. Kanifuule, mbo chɔɔmuŋ ndu bɛmbɔɔ le diiŋ. 10  Mbo sila ndu kpendekele maa o nɔ mbo tol mɛlɛkaa cheleŋnda kɔɔli le. Kɛ o tosa nyɛ Chɛhowa dimul ndu wo le. 11  Le hei, mi Chɛhowa dimul Sɔlɔmɔŋ aa: “Le mɛɛ ŋ tosa hei, ma faŋaŋ o kpema nuu a o sawala ya ke num ndaŋ choo yɛ, I cho num masaleŋ poonda o ba, mi ke leŋ buɛiyaa numnda o pilɛ. 12  Kɛ nduyɛ, le sabu Deeve finya numndo, I cho ndi tosa a teleŋ ŋ cho hoo yoomu wo le. Po numndo o ba ya cho leŋ hunɔɔ poonda ni. 13  Kɛ po numndo bɛɛ, I cho ndu masaleŋ kpou poonda o ba le. I cho ndu ke kaaleŋ le pilɛ, le sabu Deeve buɛi nuu a le sabu chiee ya hɛli wo, Chulusalɛm.” 14  Okoŋ, mi Chɛhowa tosa mi waŋndo simul Sɔlɔmɔŋ. Ndu yɔŋnuŋ ni maa Hadadi, Idɔmaitiinɔɔ, fulaa o yuŋgu lemasaa choo Idɔm. 15  Mɛɛ Deeve yem Idɔm, mi Chowaabi masa puaa chɔuwa kua le wanaa nda diu wa kumbɔɔ. Mbo kindiŋ le waŋ piaanduaa wa Idɔm nda kpou diuwo. 16  (Kanifuule, mi Chowaabi a puaa chɔuwa Isɔluɛi kpou chua loŋ paŋgoŋ ŋɔmpum, haaa ma chii waŋ piaanduaa Idɔm kpou diu.) 17  Kɛ mi Hadadi nyaanuŋ a buɛiyaa Idɔmaitiiyaa finya ndɔ wa apum, ma kuaŋnuŋ Ichipi. A teleŋ koŋ, poombɔ feleŋgɔnɔɔ koni Hadadi wa wɔ ni. 18  Okoŋ, mɛɛ nda chɛŋ Midiaŋ, ma kua Paluaŋ. Ma chua puaa apum Paluaŋ ma kua Ichipi o masaa Felo lo. Mi masaa Felo kɔ ke ndu chiɛiyo, nduyɛ mbo tosa mbo wa nyɛdiaa sɔlaa. Mbo ke ndu vɛlɛ lɛŋndeŋ. 19  Mi Felo cha Hadadi nyina tau. Le hei, mbo ke ndu pɔmbɔɔ Tapɛniisi laa ndɔ, le ma chal nda ndu o nɔɔ niŋ. 20  Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi pɔmbɔɔ Tapɛniisi vilul ndu poo. Mbo ke ndu diolaŋ aa Kɛnubati. Mi Tapɛniisi manda poombɔɔ hoo o chiɛi Felo wo niŋ. Nduyɛ o loŋ haaa mbo sul a puaa Felo wa latulu. 21  Hadadi lo Ichipi mbo tuɛi maa Deeve vi,* nduyɛ maa Chowaabi, masa puaa chɔuwa bɛɛ vi. Le hei, mi Hadadi dimul Felo aa: “Yandii mal la ŋpelu mi miiŋgu o lɛŋnde nileŋ niŋ.” 22  Kɛ mi Felo nyuna ndu aa: “Yɛɛnɛ ŋ bumba yɛ sɔlaa ya o ba nanuŋ ma yeema miiŋgoo o lɛŋnde numndeŋ niŋ?” Mbo mulul ndu aa: “Nyɛ o nyɛ bɛɛ. Kɛ a yandii, mal la mi miiŋgu.” 23  Mi Mɛlɛka tosa vɛlɛ mi wana cheleŋ simul Sɔlɔmɔŋ. Ndu yɔŋnuŋ ni maa Luisɔŋ, po Ɛliaada wo. Luisɔŋ ndo hoo nyaanuŋ masanɔ ndɔɔ ni Hadadiisa, masaa le Soba. 24  Mɛɛ Deeve yem* waŋnda Soba, mi Luisɔŋ chuuŋgiaa puaa, mbo simnuŋ masaa le kunda kei waŋnda delɔɔ choo ma puŋga nyɛm ndaŋ ndo. Okoŋ ma kua Damasikɔɔ ma kɔ chal loŋ, nduyɛ ma kandu masaleŋ ndoŋ. 25  Mi ndu bɛɛ simul Isɔluɛiya o palɛi Sɔlɔmɔŋ nde niŋ kpou, mbo chɔɔlu nda nyɛpalaa tusi choo mɛɛ Hadadi wa tosaa yɛ. Mbo tul Isɔluɛiya leyɛ tau teleŋ o wa o masaleŋ choo Siiliaa wo. 26  Wana cheleŋ ndoo simul vɛlɛ Masaa Sɔlɔmɔŋ ndo wa buɛi ndɔ ndupilaa ni, Chɛlobowam po Nebati wo, fulaa Sɛluɛda, o kaale Ifiluem ndeŋ choo. Kala ndɔ wa Sɛluaa ni, nduyɛ ndoo nɔ lɛ pɔnɔ le. 27  Sabu tosa mi Chɛlobowam simul masaa wo cho hoo ni: Mi Sɔlɔmɔŋ heelu Bemboo,* mbo siou kpakioo taŋgul o Chiee Bɛndu Deeve finya ndɔ wo. 28  Chɛlobowam ndo hoo, yoomuaŋ pila ndoo nɔ ni, nduyɛ ndoo tosa wallo tau. Mɛɛ Sɔlɔmɔŋ che maa po feleŋgɔnɔɔ hoo cho wana wali kala kala, mbo kɛsi ndu wanaa o hɛli o chiɛi Choosɛ wo niŋ le waltaŋ tosaa wa bolleŋ. 29  A teleŋ koŋ, mi Chɛlobowam chaŋ Chulusalɛm mbo wa kɔlaŋ inɛ. Mi wana suaa le Mɛlɛka wo Ahicha, Silɔnaitiinɔɔ komal ndu o nɛi. Ahicha ndoo nɔ doma sɛnɛiyo lekɔɔ, nduyɛ nda ŋiɔɔŋ kpeele wa yondoo niŋ ni. 30  Mi Ahicha soliŋ doma sɛnɛi wa ndu koŋ lekɔɔ wo, mbo sɛɛsiaa ndu pɛŋgɔŋ 12. 31  Okoŋ mbo dimul Chɛlobowam aa: “Chua pɛŋgɔŋ tɔ le numpila, kanifuule nyɛ Chɛhowa, Mɛlɛka Isɔluɛiya dimi wo cho hoo ni: ‘Mi che ya masaleŋ poondaa Sɔlɔmɔŋ o ba, nduyɛ I cho num ke kaaye tɔ. 32  Kɛ kaaleŋ le pilɛ le cho lo le ndu le sabu Deeve buɛi nuu, a le sabu chiee ya I hɛli o kaalaŋ Isɔluɛi tɛɛŋ kpou wo, ndu yɔŋnuŋ ni maa Chulusalɛm. 33  I cho hei tosa le mɛɛ nda mal la ma tunduŋ Asitɔluɛɛ, mɛlɛka laandu Saidoniaŋnda, Kɛmɔɔsi, mɛlɛka Mowaabaitiiya, a Milikɔm, mɛlɛka Amɔnaitiiya sooluuwo yɛ. A kɛɛ le kelaa o nɛila nilaŋ choo le nyɛ cho sakpo ya o hɔllo tosaa, nduyɛ ma kɛɛ le sawala nilaŋ biyɔɔ, a tosa maa Deeve, finyaa Sɔlɔmɔŋ te. 34  Kɛ, I cho ndu masaleŋ kpou poonda o ba le. I cho ndu malɔɔ mbo wa masaa haaa a yoomu ndɔɔ mɛɛlulaŋ, le sabu buɛi ni ya hɛli wo, Deeve. Kanifuule mbo tosa nyɛ ya dimul ndu wo, nduyɛ mbo bii sawala nilaŋ. 35  Kɛ I cho hunɔɔ masaleŋ ndeŋ poonda po ndɔɔ o ba mi ke num. Koŋ cho ni, kaalaŋ tɔ. 36  Kaaleŋ le pilɛ kpe ya cho po ndɔɔ ke ni, le halikpeŋ mi lambui buɛi nuu Deeve wo wa ya lachi teleŋ o teleŋ Chulusalɛm, chiee ya hɛli le mi diola nilaŋ la wa ndu choo wo. 37  Num ya cho hɛli ni le ma wa masa nyɛ o nyɛ ŋ yeema choo, nduyɛ ma simnuŋ masaa Isɔluɛi. A cho simnɔŋ masaa Isɔluɛi. 38  Nduyɛ te a tosa pɛ nyɛ o nyɛ ya dimul num, ma kuɛ o nɛila nilaŋ choo le nyɛ cho sakpo wo tosaa, ma bii sawala nilaŋ mɛɛ buɛi nuu Deeve tosa yɛ, num bɛɛ I cho wa latulu a num. I cho num chiɛi cho wa le fɛɛŋ a fɛɛŋ ndo teŋgul, mɛɛ ya teŋgul Deeve ndu yɛ, nduyɛ mi ke num Isɔluɛi. 39  I cho chuauwaa Deeve wa bɛɛlaŋ tɛɛmbuu le nyɛ nda tosa hoo wo, kɛ o ve niŋ le fɛɛŋ a fɛɛŋ te.’” 40  Le hei, mi Sɔlɔmɔŋ kindiŋ le Chɛlobowam diyɔɔ. Kɛ, mi Chɛlobowam nyaanuŋ Ichipi o Sisiaki lo, masaa le Ichipi. O lo loŋ haaa mi Sɔlɔmɔŋ wu. 41  Sɔɔŋ cheleŋ cho a Sɔlɔmɔŋ okɔɔ woŋ, nyɛ o nyɛ o tosa, vɛlɛ a taasi ndɔɔ, ŋ cho o yau nda poonyiaa konaa a Sɔlɔmɔŋ okɔɔ wo niŋ. 42  Le wɔsilaŋ 40, Sɔlɔmɔŋ wa o masaleŋ choo Chulusalɛm Isɔluɛiya kpou choo. 43  Okoŋ kɔɔli, mi Sɔlɔmɔŋ wu,* nduyɛ ma kumbu ndu o Chiee Bɛndu Deeve finya ndɔ wo. Mi Luihobowam po ndɔ miiŋgu o masaleŋ choo o foofo ndɔɔ.

Tɛɛsiaalaŋ

Ɔɔ “la nɔ mi la keŋnaŋ laanduaa le.”
Ɔɔ “nɔ ndu kpaayaa choo.”
Ɔɔ “Kɔl ndɔɔ ve lɛ o yɔŋgaŋ kpou o Chɛhowa Mɛlɛka ndɔɔ lo.”
Hibuluiye, “muliŋ kɔl.”
Hibuluiye, “a yambu Deeve nda finyaa nduaa mamaa.”
Hibuluiye, “diu diu.”
Ɔɔ “Milo.” Diom maHibuluiyo hoo sim “peeloo.”
Hibuluiye, “ma yambu Sɔlɔmɔŋ nda finyaa nduaa mamaa.”