Chɛnɛsi 24:1-67

  • Lanɔɔ nuuviaa le Aase (1-58)

  • Lubeka kuɛ le ma chiikaŋ nda Aase (59-67)

24  Ebilaham ndoo yuuwa niŋ kudɛɛ, nduyɛ mi Chɛhowa duau ndu sala o nyɛ o nyɛ niŋ.  Mi Ebilaham dimul kaasoŋnɔɔ o buɛiyaa nduaa tɛɛŋ, o wa nyɛm ndɔŋ kpou chilaŋ ndo aa: “A yandii, wou ba numndo o lɔlu nuu bɛŋgu,  ma mɛnaŋ po o Chɛhowa lo, Mɛlɛka toosiaa choo choo a chieeŋndo wo maa, a cho lanɔ chua le po nuu chuaa laanduaa Kenanaitiiya tɛɛŋ, a ya cho haa o lɛŋnde ndaleŋ niŋnda le.  Kɛ a nɔ ma kuɛ o lɛŋnde nileŋ niŋ naa wanayaŋ nuŋ chua, ma kɔ chua lanɔɔ le Aase po ni.”  Kɛ mi buɛiyo nyuna ndu aa: “Te o yɔŋ yɛ mi chuaa kɛɛ le hunɔɔ a ya latulu o lɛŋndeŋ ndeŋ niŋ? Baa I chua po numndo mi miŋgi ndu o lɛŋnde ŋ fula leŋ niŋ?”  Mi Ebilaham mulul ndu aa: “Ɛ ɛ, kua a po nuu loŋ te.  Kanifuule Chɛhowa, Mɛlɛka cho o choo choo niŋndo faŋa ya o chiɛi finya nuu niŋ, a o lɛŋnde wanayaŋ nuŋ niŋ ni. Mbo suaa o ya lo, nduyɛ mbo chuel la buŋgɛi aa: ‘Chuauwaa num aa mamaa* ya cho lɛŋndeŋ ndeŋ ke ni.’ Lelaŋ, o cho maalikɛinɔ ndɔɔ yɔŋ num lachi, ma sɔla lanɔɔ loŋ lekɛndɛi le po nuu.  Te chuaa kɛɛ yɛ pɛ le hunɔɔ a num latulu, mɛɛ tɔɔyaŋ kɛ kɛ cho num choo le buŋgɛi ŋ chua hei ve le. Kɛ a nɔ ma kuɛ a po nuu loŋ te.”  Okoŋ mi buɛiyo wou ba ndɔɔ o lɔlu Ebilaham ndo bɛŋgu, mbo mɛnaŋ po a suɛi hei okɔɔ. 10  Mi buɛiyo chua nyɔɔmiaa masanɔ ndɔɔ tɔ, a nyɛm kɛndɛŋ suu o suu masanɔ ndɔɔ nɔ, mbo mal le kɔlaŋ Mɛsopoteemiaa, o chiee Nahɔɔ wo. 11  Mɛɛ nda fuuluu o sooŋ mamɛŋ wa chiee lekɔɔ wo a paale yɔŋgaŋndeŋ, mbo tosa mi nyɔɔmiaa hini lɛŋ. Nduyɛ, a boondii keŋ kinɛi waŋ laanduaa ndaa kua mɛŋndaŋ kɔndɔɔ ni. 12  Okoŋ mbo piɛi aa: “Chɛhowa, Mɛlɛka Ebilaham masanɔ nuu, a yandii, tosa mi sɔla batiuwaa paale hauleŋ ndeŋ. Nduyɛ ma chɔm masanɔ nuu Ebilaham kaala lo lechoo numndo. 13  Mi che ya isisi o sooŋ mamɛŋndo ikɛi. Nduyɛ chuaa laanduaa cho fulaa o chioo niŋ, ma wa hunɔɔ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ. 14  I cho chua laandoo o pilɛ dimul aa, ‘A yandii tusul la kpɛɛnɛi num mamɛŋnde le mi kol.’ Te o dimi pɛ aa, ‘O wɔu le, kol, nduyɛ te a chii pɛ I ke vɛlɛ nyɔɔmiaa numnda a kol,’ mɛɛ mala ya mi sina kɛsɛ maa ndu ŋ hɛli le Aase buɛi numndo ni. Nduyɛ hei cho tosa mi sina maa, a chɔm masanɔ nuu kaala lo lechoo numndo.” 15  Tuupa pɛŋ mbo chii suɛi, mi Lubeka, chua Bɛtuɛɛ wo fula a kpɛɛnɛi nduɛi mamɛŋnde o choŋgu. Bɛtuɛɛ yɛ, kala ndɔ wa Milika ni lanɔɔ Nahɔɔ, bɛndoo Ebilaham. 16  Naŋɔɔ pila chuaa hoo ndoo naŋ ni, nduyɛ yufuaanɔɔ o wa ni. Wana pɔnɔ kɛ kɛ ndoo hiviŋ ndɔ ndu kɔɔli le. Mi chuaa hoo kua o sooŋndo mbo kɔ pei mɛŋndaŋ o kpɛɛnɛi nduɛi niŋ, nduyɛ mbo wa miiŋgoo. 17  O lepilɛ niŋ kpe, mi buɛiyo hoo nyaanuŋ naa Lubeka chua, mbo dimul ndu aa: “A yandii, ke ya mɛŋndaŋ nyɛɛmbɔ o kpɛɛnɛi numndo niŋ mi kol.” 18  Mbo dimi aa: “Awa masanɔ nuu, kol.” Okoŋ mbo tusi kpɛɛnɛi nduɛi chɔ chɔ o laba, mbo ke ndu mbo kol. 19  Mɛɛ o chii ndu mɛŋndaŋ ke mbo kol, mbo dimi aa: “I cho vɛlɛ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ le nyɔɔmiaa numnda, ma lo kolɔɔ haaa ma pim cha.” 20  Mbo hulu mɛŋndaŋ chɔ chɔ o nyɛ chɔluaa kol lo niŋ. Nduyɛ o lo maŋ vilioo haaa mi nyɔɔmiaa nduaa kpou kol ma pum cha. 21  Boondii chuaa wa mɛŋndaŋ vilioo ve kpou, tofaa tuŋ poo wa ndu ni, nduyɛ mi kɔndɔfillo bii ndu. O wa yiyaŋndo o kɔl niŋ te viomɔɔ nda vem ndu wo Chɛhowa chii nuaa bɛɛndiaa ni. 22  Mɛɛ nyɔɔmiaa chii kolɔɔ, mi poo soli kelɛi miliŋnde lusullo siɛkɛlle tɛndaa tɛɛŋ,* a kelaŋ labaŋ ŋkooliiyoŋ ŋmuuŋ lusullo siɛkɛlloŋ tɔ,* mbo ke ndu. 23  Mbo nyuna ndu aa: “A yandii dimul la, nɛɛnɛ velu yɛ num? Baa finya num nɔ pa lumui fondoo o ndu lo chiɛiniŋ le miŋ lɔl loŋ chuɛllɛŋ?” 24  Okoŋ mbo mulul ndu aa: “Bɛtuɛɛ velu ya ni, po Milika vilul Nahɔɔ wo.” 25  Mbo dimi vɛlɛ aa: “Ŋ nɔ yiyaa le nya, nduyɛ ŋ nɔ billo a nyɛdiaa tau le nyɔɔmiaa.” 26  Okoŋ mi poo baŋ wulaŋ Chɛhowa lachi, nduyɛ mbo fuuluu hɔlla lɛŋ. 27  Mbo dimi aa: “Maa Chɛhowa, Mɛlɛka masanɔ nuu Ebilaham sɔla saŋgalaa. Kanifuule, o cho hiouwɔɔ lachi a ndu kaala lo lechoo ndɔɔ chɔmndo, nduyɛ mbo wa buŋgaŋ o chuel ndu woŋ peeloo. Chɛhowa tosa a sabu mi huŋ o wanayaŋ masanɔ nuu lo.” 28  Okoŋ mi chuaa nyaanuŋ, mbo kɔ dimul kala ndɔ vɛlɛ a wanaa cheleŋ a sɔɔŋ muŋ okɔɔ. 29  Lubeka ndoo nɔ yemaa diolaŋ aa Lebaŋ. Okoŋ mi Lebaŋ malnuŋ a kiltaŋ, mbo kua naa poo wa chiee lekɔɔ, o sooŋ mamɛŋndo wa. 30  Mɛɛ Lebaŋ che yema ndɔ kelɛi o miliŋ a kelaŋ o laba, nduyɛ mi Lubeka yema ndɔ tɛɛsial ndu nyɛ o nyɛ poo dimul ndu, mi Lebaŋ kua naa poo chua o sooŋndo. Nduyɛ, poo wa wɔ isisi loŋ nyɔɔmiaa ikɛi. 31  O lepilɛ niŋ kpe, mbo dimul poo aa: “Num Chɛhowa dɔu hoo sala wo, huŋ kɔ o bɛɛ. Le yɛɛnɛ ma wa isisi nanuŋ? I chii chiɛiyo a fondaa bɛɛndiaa le num a nyɔɔmiaa.” 32  Okoŋ mi poo luɛi chiɛiniŋ, mbo* faaŋiaa nyɔɔmiaa wolɔɔlaŋ o lakɔɔ, mbo ke nda billo a nyɛdiaa. Okoŋ kɔɔli, mbo ke poo mɛŋndaŋ le mi ndu a puaa wa a ndu latulu wa pulu peloŋ. 33  Kɛ mɛɛ nda kɛsul ndu nyɛdiaa le mbo de, mbo dimi aa: “Tuupa mi de nyɛdiaa, mɛɛ mi dimul num fɛlɛŋ nyɛ ya nɔ le dimioo wo.” Okoŋ mi Lebaŋ dimi aa: “Awa, soo!” 34  Mi poo dimi aa: “Buɛi Ebilaham ndo ya cho ni. 35  Nduyɛ Chɛhowa dɔu masanɔ nuu sala tau, mbo tosa mbo sul tau. Mbo ke ndu saa, nauwa, kaniŋ humboŋ a kooliiyoŋ, buɛiyaa piaanduaa a buɛiyaa laanduaa, nyɔɔmiaa, vɛlɛ a sofɛliaa. 36  Le handɔɔ lechoo, mi Sela lanɔɔ masanɔ nuu vilul ndu poo o yuuwɛi nduɛi niŋ. Nduyɛ nyɛ o nyɛ masanɔ nuu nɔ, ndu o cho ke ni. 37  Okoŋ mi masanɔ nuu dimul la aa: ‘Mɛnaŋ po maa a cho lanɔ chua le po nuu chuaa laanduaa Kenanaitiiya tɛɛŋ, a ya cho haa o lɛŋnde ndaleŋ niŋnda le. 38  Kɛ a nɔ ma kuɛ o yuŋgu finya nuu lo, ma kɔ chua lanɔɔ loŋ le po nuu.’ 39  Kɛ mi nyuna masanɔ nuu aa: ‘Te o yɔŋ yɛ mi chuaa kɛɛ le hunɔɔ a ya latulu?’ 40  Mbo mulul la aa: ‘Chɛhowa, Mɛlɛka ya cho tolɔɔ kɔɔli wo cho maalikɛinɔ ndɔɔ yɔŋ mbo wa a num latulu. O cho tosa ma sɔla batiuwaa, okoŋ ma chua lanɔɔ le po nuu wanayaŋ nuŋ tɛɛŋ, o yuŋgu finya nuu niŋ. 41  Te a kuɛ pɛ o yuŋgu finya nuu lo ma kɛɛ le num lanɔɔ kioo, mɛɛ a peelu buŋgɛi ŋ chua ve. Nduyɛ sendi cho lɛ num wa choo le buŋgɛi ŋ chua le peeloo ve le.’ 42  “Mɛɛ ya fuuluu hau o sooŋ mamɛŋndo, mi piɛi aa: ‘Chɛhowa, Mɛlɛka masanɔ nuu Ebilaham, te a cho pɛ tosa mi sɔla batiuwaa o viomɔɔ hoo niŋ, 43  mɛɛ a che ya isisi o sooŋ mamɛŋndo nanuŋ. Maa hei yɔŋnuŋ: Te chua laandoo hiŋ pɛ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ mi dimul ndu aa, “A yandii, ke ya mɛŋndaŋ nyɛɛmbɔ o kpɛɛnɛi numnde niŋ mi kol,” 44  okoŋ mbo dimi aa, “Awa kol. I cho vɛlɛ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ le mi nyɔɔmiaa numnda kol.” Maa o wa ndu Chɛhowa hɛli ni le po masanɔ nuu fɔ!’ 45  “Tuupa mi chii piɛileŋ o kɔl niŋ, mi cha Lubeka hunɔɔ a kpɛɛnɛi mamɛŋnde o choŋgu. Mbo kua sanaa o sooŋ mamɛŋndo, mbo kandu mɛŋndaŋ kɔndɔɔ. Okoŋ mi dimul ndu aa: ‘A yandii, ke ya mi kol.’ 46  Mbo tusi mɛŋma wa ndu o choŋgu waŋ chɔ chɔ, mbo dimul la aa: ‘Awa kol. I cho vɛlɛ mɛŋndaŋ kɔndɔɔ mi ke nyɔɔmiaa numnda.’ Okoŋ mi kol, nduyɛ mbo ke vɛlɛ nyɔɔmiaa ma kol. 47  Okoŋ kɔɔli mi nyuna ndu aa, ‘Nɛɛnɛ velu yɛ num?’ Mbo muli aa, ‘Bɛtuɛɛ velu ya ni, po Milika vilul Nahɔɔ wo.’ Okoŋ mi wou ndu kelɛi o miliŋ a kelaŋ o laba. 48  Mi baŋ wulaŋ Chɛhowa lachi, nduyɛ mi fuuluu hɔlla lɛŋ. Okoŋ mi saŋgala Chɛhowa, Mɛlɛka masanɔ nuu Ebilaham. Kanifuule, ndu sim ya lachi ni, le mi huŋ chuel masanɔ nuu chua bɛ ndɔ wo le po ndɔɔ. 49  Lelaŋ, la dimul la te la cho pɛ masanɔ nuu kaala lo lechoo wo chɔm, nduyɛ mi la lo o lediom. Kɛ te o cho lende le, mɛɛ la dimul la, I hiaunuŋ naŋ choo.”* 50  Okoŋ mi Lebaŋ nda Bɛtuɛɛ dimul ndu aa: “Chɛhowa kɛɛsiaa suɛi hei ni. Lelaŋ, ŋ nɔla miŋ chɛl ɔɔ miŋ kɛɛ le. 51  A che Lubeka. Chua ndu mi la kuɛ, okoŋ mbo simnuŋ lanɔɔ po masanɔ numndo, a mɛɛ Chɛhowa dimi yɛ.” 52  Mɛɛ buɛi Ebilaham ndo tuei nyɛ nda dimi wo, o lepilɛ niŋ kpe, mbo baŋ wulaŋ Chɛhowa lachi. 53  Mi buɛiyo hoo soli nyɛm nda toosiaa a kaniŋ humboŋ vɛlɛ a kooliiyoŋ ndoŋ, a nyɛla chuɛɛnaŋndaŋ mbo ke Lubeka. Nduyɛ, mbo ke yema ndɔ a kala ndɔ nyɛm baa kalaŋ. 54  Okoŋ kɔɔli, mi ndu a puaa wa a ndu latulu wa dia nyɛdiaa, ma kol, nduyɛ ma lɔl loŋ ichɔl koŋ. Mɛɛ o chɛŋ idiiyo, mbo dimi aa: “La mal la niko mi miiŋgu naa masanɔ nuu chua.” 55  Le hei, mi yema ndɔ a kala ndɔ dimi aa: “Chuaa tosa wɔ palɛi tɔ a naa latulu, okoŋ mbo kuɛ.” 56  Kɛ mbo dimul nda aa: “La kɛsi ya nanuŋ te, kanifuule nyapila cho chɔɔ maa Chɛhowa tosa mi sɔla batiuwaa. Lelaŋ, la mal la I miiŋgu o masanɔ nuu lo.” 57  Okoŋ ma dimi aa: “Awa, ŋ veeluŋndɔ chuaa miŋ sina yiyaŋ ndɔɔ.” 58  Ma veelu Lubeka, nduyɛ ma nyuna ndu aa: “Baa a cho pa lakɔ a poo hoo latulu?” Mbo muli aa: “Ei, I cho lakɔ.” 59  Okoŋ, ma chɛl le mi Lubeka yema nda a wana ndɔ malaa* kuɛ latulu a buɛi Ebilaham ndo vɛlɛ a puaa nduaa. 60  Ma duau Lubeka sala, ma dimul ndu aa: “Yema naa, maa chuauwaa numnda kui ma wa waalaŋ o waalaŋ niŋ fɔ! Nduyɛ, maa chuauwaa num aa mamaa* bii diola kpakila* wanaa tul nda leyɛ wa fɔ!” 61  Okoŋ, mi Lubeka nda buɛiyaa nduaa laanduaa chaŋ ma hel o nyɔɔmiaa choo, ma tual poo kɔɔli. Mi poo chua Lubeka, ma kua nda ndaa. 62  Aase ndoo fula kumbuii Biaa-laha-luai ye, kanifuule o lɛŋnde Nekɛbi* leŋ niŋ o wa ichali ni. 63  A paale delaaleŋ, Aase wa balɔɔ o pollo niŋ mbo wa yiyaŋndo o sɔɔŋ choo. Mɛɛ o chua hɔlla, mbo cha nyɔɔmiaa hunɔɔ. 64  Mɛɛ Lubeka bɛɛ chua hɔlla, mbo cha Aase. Okoŋ mbo tual chɔ chɔ o nyɔɔmiɔɔ choo. 65  Mbo nyuna po buɛiyo aa: “Laŋunɔ kuɛɛ cho yɛ naa hoo hunɔɔ lachi nda?” Mi buɛiyo mulul ndu aa: “Masanɔ nuu ni.” Okoŋ mi Lubeka chua kola ndɔ waaŋgaa wo, mbo kuumbuŋ. 66  Mɛɛ nda fuuluu naa Aase chua, mi buɛiyo dimul Aase nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ. 67  Okoŋ kɔɔli, mi Aase luei Lubeka o tɛndii Sela kala ndɔ wo niŋ, mbo simnuŋ laa ndɔ, nduyɛ mi Aase kaala ndu tau. Okoŋ, mi Aase sɔla kɔl dɛɛniaa le piɔm kala ndɔ wo.

Tɛɛsiaalaŋ

Hibuluiye, “kulle.”
Tofa Tɛɛsiaa B14.
Tofa Tɛɛsiaa B14.
Naapum Lebaŋ.
Hibuluiye, “I muliŋ o ba kɛndɔɔ choo ɔɔ o ba miallo choo.”
Koŋ cho ni, wana ndɔ malaa simnuŋ niŋ buɛi ndɔɔ wo.
Hibuluiye, “kulle.”
Ɔɔ “chieeŋ bɛnduŋ.”
Ɔɔ “Lɛŋndeŋ Ba Tou Wo.”