Luku 6:1-49

  • Chiisu, “Masanɔɔ le Paale Pɛŋgiaaleŋ” (1-5)

  • Po ba vesɛiyo sɔla siŋgioo (6-11)

  • Kiilaa 12 nda (12-16)

  • Chiisu pɛɛku waŋnda, nduyɛ mbo siŋgi nda (17-19)

  • Sɔɔŋ kɔl kɛndɔŋ, a sɔɔŋ nyɛpalaŋ (20-26)

  • Kaalaa nɔɔ le yaamɔɔwa (27-36)

  • La pɛŋgi waŋnda yamaŋ kilullo (37-42)

  • A komɔɔ wana sina yɔmndo ni (43-45)

  • Chiɛi nda kila chiiye nyɛkɛndɛiyo, a chiɛi chiyii nduɛi kindu le wo (46-49)

6  O paale pɛŋgiaale pilɛ choo, Chiisu nda buɛiyaa nduaa wa keekoo o chiɛi ipum niŋ, mi buɛiyaa nduaa wa tɔlɔɔ soondiaa o chiɛi keŋ niŋ, ma chiimiaa ma dia.  Mɛɛ Falisiiya apum che hei, ma dimi aa: “Le yɛɛnɛ nya cho yɛ tosaa nyɛ wana nɔ ma tosa o Paale Pɛŋgiaaleŋ choo le wo?”  Kɛ mi Chiisu mulul nda aa: “Baa la chi wɔ o Yau Mɛlɛkaa niŋ a nyɛ Deeve nda puaa wa ndu kɔɔli wa tosa wo, boondii yiaaŋ ma wa nda nɛiyo ve le?  Mbo luɛi o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ, okoŋ mbo chua beedii* wa o yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo wo mbo dia. Nduyɛ mbo ke puaa wa ndu kɔɔli wa o tiŋ. Wana cheleŋ ndoo nɔ di kposoŋ mbo de ndu le, mɛɛ wanaa soliaa lasalaa kinɛi.”  Okoŋ mbo dimul nda aa: “Po wana pɔnɔɔ cho Masanɔɔ le Paale Pɛŋgiaaleŋ ni.”  O paale pɛŋgiaale cheleŋ choo, mbo luɛi o chiɛi Chuuwa piɛi Mɛlɛka wo niŋ, mbo kandu waŋnda pɛɛkoo. Po pilɛ wa loŋ, ba kɛndɔɔ wa ndu o vesɛi.*  Mi wanaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ nda a Falisiiya chal niko Chiisu tofaa le chɔɔ te o cho pɛ ndu siŋgi o Paale Pɛŋgiaaleŋ choo, le halikpeŋ mi ndaa hol ndu suɛi.  Kɛ mɛɛ o sina yiyaŋ ndaa, mbo dimul po ba vesɛiyo aa: “Chɔŋ ma sim tɛɛŋ nanuŋ.” Mbo chaŋ mbo sim.  Okoŋ mi Chiisu dimul nda aa: “I nyuna wɔ nya, baa o bɛnda pa le suɛi kɛndɛi ɔɔ suɛi wɔɔŋnde tosaa o Paale Pɛŋgiaaleŋ choo? Baa o bɛnda pa le waŋndo piŋioo ɔɔ le ndu diyɔɔ o paaleŋ ndeŋ choo?” 10  Mɛɛ o tofa nda kpou, mbo dimul poo aa: “Siɛndi ba numndo.” Mbo siɛndi baa, okoŋ mi ba ndɔɔ miiŋgu ndu nyɛkɛndɛi. 11  Kɛ ma tuulu kɔl tau. Okoŋ ma kandu nyuuniaŋndo le nyɛ nda tosa a Chiisu wo. 12  Paale pilɛ, mi Chiisu kua o pembei choo le piɛileŋ. Mbo lɔl Mɛlɛka piɛiyo pii. 13  Mɛɛ paaleŋ le sɛ, mbo veelu buɛiyaa nduaa kpou. Okoŋ mbo hɛli ŋwaŋ 12 nda tɛɛŋ. Mbo veelu nda aa kiilaa. 14  Diola ndalaŋ la cho laŋ ni: Saimɔŋ, o Chiisu ke vɛlɛ diolaŋ aa Pitɛ wo, Andulu pɔmbɔ ndɔ, Chemisi, Chɔŋ, Filipi, Batɔlɔmiu, 15  Maatiu, Tɔmɔsi, Chemisi po Afiɔɔsi wo, Saimɔŋ o nda veelu aa “wana dialuŋ fulaa” wo, 16  Chuda po Chemisi wo, a Chuda Isikaliɔɔ, o pisi Chiisu wo. 17  Mbo tual pembei a nda ma huŋ sim o dɛŋgbɔɔ niŋ. Mi buɛiyaa nduaa faŋga bɛndoo a waŋnda kunda bɛndoo fulaa Chudiaa a Chulusalɛm, a wanaa fula o mɛŋma ibuŋgama holnuŋ Taaya a Saidɔŋ nda kpou huŋ le ndu nilaŋ yaŋɔɔ, a le mbo siŋgi nda a naala ndalaŋ. 18  Wanaa ndaa nɔ nyinaa wɔɔŋnda kɔɔli wa bɛɛ mbo siŋgi nda. 19  Waŋnda kpou wa kindi kindiŋndo le ndu pilaŋndo, kanifuule kpaayaa wa ndu fulaa o ŋdial. Nduyɛ mbo siŋgi nda kpou. 20  Mbo chua hɔlla, mbo tofa buɛiyaa nduaa. Mbo kandu suɛi o nda lo aa: “Kɔl kɛndɔɔ cho le nya wanaa bala fonduaa, kanifuule le nya Masale Mɛlɛkaleŋ le cho ni. 21  “Kɔl kɛndɔɔ cho le nya cho a yiaaŋ suŋ suŋ nda, kanifuule la cho hunɔɔ pum cha. “Kɔl kɛndɔɔ cho le nya cho chaŋndo wa, kanifuule la cho hunɔɔ mamɔɔ. 22  “Kɔl kɛndɔɔ cho le nya waŋnda tul haa leyɛ, ma kɛɛ nya, ma yiou nya, nduyɛ ma wa nya tɔɔ tɛɛmbuuwo waŋnda o hɔl le Po wana pɔnɔɔ wa. 23  Lende koni finyaa ndaa mamaa ndaa tosal wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa ni. La wa a kɔl kɛndɛ, nduyɛ mi la dɔɔnuŋ nyaale. Kanifuule, fanda bɛndu bɛndoo cho le nya o choo choo niŋ. 24  “Nyɛpalaa cho le nya wanaa sulaa, kanifuule la chii kɔl kɛndɔɔ o nyaa sɔla. 25  “Nyɛpalaa cho le nya cho a pumaa suŋ suŋ nda, kanifuule yiaaŋ ma cho nya hunɔɔ nɛi. “Nyɛpalaa cho le nya cho mamɔɔ suŋ suŋ nda, kanifuule la cho hunɔɔ mɔnɛi biyɔɔ, nduyɛ mi la chaŋ. 26  “Nyɛpalaa cho le nya, te waŋnda kpou dimi pɛ sɔɔŋ kɛndɔŋ a nya okɔɔ. Kanifuule, lende koni finyaa ndaa mamaa tosal wanaa lachoowaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa ni. 27  “Kɛ mi dimul nya cho haa ya nilaŋ yaŋɔɔ wa: La hiou lachi a yaamɔɔwaa nyaa kaalaa, mi la tosal wanaa tul nya leyɛ wa sɔɔŋ kɛndɔŋ. 28  La dɔu wanaa mɛna nya wa sala, nduyɛ mi la piɛi le wanaa yiou yiou nya wa. 29  Te waŋndo lɔɔ num pɛ kpaŋnde, muli vɛlɛ i pilɛi mbo lɔɔ. Nduyɛ te waŋndo chua pɛ doma num lechoo wo, mɔsɔŋa ndu ke a doma num lebɛŋgoo fau. 30  Te waŋndo hau ba pɛ mbo piɛi num nyɔɔ, ke ndu. Te waŋndo chua pɛ nyɛm numndoŋ, nyuna ndu le muŋ te. 31  “Nduyɛ, nyɛ nya yeema mi chaanda tosal nya wo, nya bɛɛ la tosal nda nyɛ pilɛ koŋ kpe. 32  “Te o wa pɛ maa wanaa kaala nya wa koni nya kaala ni, tɔnɔ yɛɛ nya sɔla yɛ o keŋ niŋ? Wanaa lahakiaa bɛɛ, wanaa kaala nda wa koni nda kaala ni. 33  Te o wa pɛ maa wanaa tosal nya kɛndɛiya koni nya tosal kɛndɛi ni, tɔnɔ yɛɛ nya sɔla yɛ o keŋ niŋ? Lende koni wanaa lahakiaa bɛɛ tosa ni. 34  Nduyɛ, te o wa pɛ maa wanaa soli kueela nyalaŋ nda kinɛi nya wuu kueelaŋ* ni, tɔnɔ yɛɛ nya sɔla yɛ o keŋ niŋ? Kanifuule, wanaa lahakiaa bɛɛ ma wuu wanaa lahakiaa kueelaŋ le ma huŋ miŋgi nda o ba. 35  Kɛ nya, la hiou lachi a yaamɔɔwaa nyaa kaalaa, mi la tosalaŋ kɛndɛi. Nduyɛ la wuu waŋnda kueelaŋ, kɛ la yiyaŋ le ma soli kuee nyaa a nyɛ lechoo le. O hei niŋ, la cho fanda bɛndu bɛndoo sɔla. Okoŋ mi la simnuŋ chuauwaa Mɛlɛka Bɛndoo. Kanifuule, wanaa sina ikɛndɛ le wa ni, wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda ni, mbo tosal nda kɛndɛi. 36  La hiou lachi a waa wanaa inyiɛɛ, mɛɛ Finya nya bɛɛ cho wana inyiɛɛ yɛ. 37  “La pɛŋgi waŋnda yamaŋ kilullo, okoŋ Mɛlɛka kilul nya iyama le. La pɛŋgi waŋnda pɛɛsaa, okoŋ Mɛlɛka pɛɛsa nya le. La hiou lachi a waŋnda malɔɔ haki, okoŋ Mɛlɛka nɔla mbo mal nya haki. 38  La hiou lachi a kɛndɛi tosaa, nduyɛ waŋnda cho nya kɛndɛi tosal. A cho nya nyɔɔŋ woulul o domala nyalaŋ niŋ,* ma diliŋa, ma hiiluu, miŋ choŋ waa. Mɛɛ nya tuulul chaanda yɛ, lende koni nda bɛɛ tuulul nya ni.” 39  Mbo dimul nda vɛlɛ tale cheleŋ aa: “Baa wana sumɛiyo nɔla pa mbo seelul wana sumɛiyo tindaa? Sako. Nda ŋiɔɔŋ kpou cho delɔɔ o sooŋndo niŋ. 40  Sukuunɔɔ* cho o bɛndu mbo hiau wana ndɔ pɛɛkaa le. Kɛ wana o wana sɔla pɛ pɛɛkoo nyɛkɛndɛi, o nɔla mbo wa maa wana ndɔ pɛɛkaa. 41  Vɛ ma buulaŋ a bilteŋ puaapilɛnɔ numndo o lehɔl, kɛ a buulaŋ a yɔm bɛndu cho numpila o lehɔl lo le? 42  Vɛɛ ŋ dimul lɛ puaapilɛnɔ numndo aa, ‘Chaaŋ nuu, huŋ I soli num bilteŋ o lehɔl,’ te numpila nɔ pɛ yɔm bɛndoo o lehɔl? Num wana mulu muluaŋndo hoo! Soli wɔ fɛlɛŋ yɔm bɛndu cho numpila o lehɔl lo. Okoŋ, a wa niŋ chɔɔ nyɛkɛndɛ walaŋ le ma soli puaapilɛnɔ numndo bilteŋ o lehɔl. 43  “Yɔm kɛndɔɔ kum komɔɔ wɔɔŋndo le. Nduyɛ yɔm wɔɔŋndo kum komɔɔ kɛndɛ le. 44  Yɔm o yɔm, a komɔɔ ndɔɔ wana sina ndu ni. Waŋnda kendi fikiiyaŋ o yɔm ŋyɔɔ le, kɛlɛŋgaa ma kendi kilepiiyaŋ o yɔm ŋyɔɔ. 45  Sɔɔŋ kɛndɛŋ cho ŋ kɛsiaa wana kɛndɔɔ o kɔl loŋ, muŋ o soli ni. Nduyɛ sɔɔŋ wɔɔŋ cho ŋ kɛsiaa wana wɔɔŋndo o kɔl loŋ, muŋ koni o soli ni. Nyɛ wa waŋndo o piaa o kɔl lo, ndu o suaa ni. 46  “Le yɛɛnɛ nya veelu yɛ ya aa ‘Masanɔɔ! Masanɔɔ!’ kɛ la tosa sɔɔŋ ya dimi woŋ te? 47  Wana o wana hiŋ naa ya chua pɛ, mbo tuei diomnda ya dimi laŋ ndaŋ, nduyɛ mbo tosa nyɛ la dimi wo pɛ, I cho nya chɔm wana suu o cho wo. 48  Wana koŋ cho ko maa wana cho chiɛiyo taŋgullo wo. Mɛɛ o yiŋgila sooŋndo touwɔɔ, mbo kila chiyii chiɛiyo o pou bandilaa choo. Okoŋ mi piɔɔ sia tau tau, mi mɛŋndaŋ ma chaŋ o peelo mi ma huŋ lɔɔ chiɛiyo hoo lɔɔ pila. Kɛ ma yɔŋ ndu nyɛ o nyɛ le, kanifuule o wa o taŋgulaa nyɛkɛndɛi. 49  O baa pilɔɔ choo, wana o wana tuei pɛ diomnda nilaŋ, nduyɛ mbo tosa nyɛ la dimi wo le, wana koŋ cho ko maa wana taŋgul chiɛiyo o kila fɛlɛŋ chiiye le wo. Okoŋ mi piɔɔ sia tau tau, nduyɛ mi mɛŋndaŋ ma chaŋ o peelo mi ma huŋ lɔɔ chiɛiyo hoo, mbo komba wɔlɔwɔlɔ.”

Tɛɛsiaalaŋ

Ɔɔ “bulu.”
Ɔɔ “vilɛi.”
Koŋ cho ni, a hendu tɔnɔ lechoo le.
O teleŋ koŋ niŋ, mi waŋnda ndaa handu pɛŋgɛi kolaa o domala ndalaŋ lachi le nyɔɔŋ wouwo leniŋ ma kuɛ a muŋ.
Ɔɔ “buɛiyo.”