Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

YOOŊGULA CHƆƆLAALAŊ

Wɔsi 1914, Wɔsi Sɔwɛɔ Pila o Cho ni o Sɔɔŋ Baabuiyo Dimi woŋ Niŋ

Wɔsi 1914, Wɔsi Sɔwɛɔ Pila o Cho ni o Sɔɔŋ Baabuiyo Dimi woŋ Niŋ

TUUPA mi wɔsi 1914 fuuluu, o wa wɔ le suɛi wɔsila bele hiɔɔlu, mi sukuuwaa pɛɛkaa Baabuiya dimi maa, sɔɔŋ siaama yɔŋnuŋ niŋ o wɔsioo hoo niŋ. Yɛɛnɛ cho yɛ sɔɔŋ muŋ? Nduyɛ, yɛɛ chɔm yɛ maa wɔsi 1914 cho wɔsi sɔwɛ?

Mi Chiisu dimi o Luku 21:24 niŋ aa, ‘Wanaa cho ŋChuu le wa cho Chulusalɛm tɛɛmbuu, mbo lo okoŋ haaa mi boondii wanaa cho ŋChuu le wa i fuuluu o mɛɛlulaŋ.’ (NW) Chulusalɛm wa chiee bɛndoo ni le Chuuwa. Masa o masa ndoo sul pɛ o pulale Deeve leŋ choo, Chulusalɛm ndoo tosa masaleŋ ni. (Sam 48:1, 2) Masaa wa haa o pulale Deeve leŋ choo wa waŋnuŋ teŋgeŋ a masaa cheleŋaa wa o chieeŋ cheleŋndoŋ niŋnda. Le yɛɛ nda wa yɛ teŋgeŋ? Kanifuule Mɛlɛka yulu nda iso ni le ma wa o masaleŋ choo maa hɔlte ndɔ. (Koloniko Tasoo 29:​23) Chulusalɛm ndoo sim le Masale Mɛlɛkaleŋ ni.

Vɛɛ wanaa cho ŋChuu le wa huŋ tɛɛmbuu yɛ Masale Mɛlɛkaleŋ? Nduyɛ, a teleŋ kuɛɛ nda tosa yɛ hei? Hei yɔŋnuŋ o wɔsi 607 niŋ, tuupa Chiisu. O wɔsioo hoo niŋ waŋnda Babilɔŋ huŋ del Chulusalɛm choo ni ma tɛɛmbuu ndu kpata kpata okoŋ, ma faŋa wanaa Chɛhowa ndoo yulu iso le ma wa hɔlte ndɔ wa o masaleŋ choo. Mi pulale Deeve leŋ bɛɛ le puusiaŋ. (Masaa Bɛnduaa Diiŋ Nduaa 25:1-26) Baa mi tɛɛmbuu wo hoo lo pa lefafɛɛŋ? Sako. Mi wana suaa le Mɛlɛka wo Isikiaa dimi kpendekele a Sɛdikaya okɔɔ masa mɛɛlaa le Chulusalɛm aa, ‘Soli mɔsil num lemasaa, a mɔsil num vilɛiyo. . . . O cho lo lende haaa mi wana kpeekpei nɔ dioo wo o hiŋ mi I ke ndu.’ (Isikiaa 21:26, 27) Wana nɔ dioo kpeekpei le mbo wounuŋ mɔsil lemasa Deevioo hoo wo cho Chiisu Kiliti ni. (Luku 1:32, 33) Lelaŋ, teleŋ Chiisu sul niŋ Masa o choo choo niŋndo tɛɛmbuu wo hoo cho mɛɛlu ni.

A teleŋ kuɛɛ suɛi sɔwɛi hei yɔŋnuŋ yɛ niŋ? Mi Chiisu chɔm maa, le teleŋ biŋgi koni wanaa cho ŋChuu le wa cho wa o masaleŋ choo ni. Nyɛ dimiŋ o Daaniɛɛ bolii hiɔɔluei niŋndo chɔm kpendekele mɛɛ kpɛ teleŋ koŋ o viau niŋ yɛ. Bolle Baabui leŋ ndeŋ le chɔm naa lɔmasɔlaa ma Nɛbukanɛɛsa sɔllaŋ, masaa Babilɔŋ. O lɔmasɔlaŋ maŋ niŋ, mbo cha yɔmndo bandei pila ndoo bandu ni. Kɛ mbo cha ma kiaŋ ndu mbo del lɛŋ wɔ. Chiyii nduɛi bɛɛ, ndii puii lɛ le kanifuule, ma beŋi beŋi ndi a kpaŋ kpaŋ ndaŋ silɔ. Mi maalikɛinɔ Mɛlɛkaa dimi aa, O cho lo “le wɔsilaŋ la ŋɔmmɛu [“teleŋndo le ŋɔmmɛu”, NW].”—Daaniɛɛ 4:​10-16.

Te Baabuiyo soo pɛ a yɔmndo okɔɔ, lepum o sim le masaleŋ. (Isikiaa 17:​22-24; 31:​2-5) Yɔm nda keŋ koŋ mbo del lɛŋndo sim ni maa, masaa Mɛlɛka ndoo yulu iso ma wa o masaleŋ choo Chulusalɛm hɔlte ndɔ wa nɔ le faŋaŋndo. Yilaŋndo hoo cho naa chɔmndo maa, le boondii biŋgi koni wanaa cho ŋChuu le wa tɛɛmbuu niŋ Chulusalɛm ni. Ndu cho ni, teleŋndo ‘le ŋɔmmɛu.’ Le vɛɛ kpɛ teleŋ le ŋɔmmɛu wo hoo cho yɛ viouwɔɔ?

Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 12:​6, 14 chɔm maa, teleŋndo le yaa a tɛndaa tɛɛŋ, o ke num “palɛi waa o pilɛ a kɛmɔɔ le diiŋ a bele-ŋɔmpum.” Teleŋ ŋɔmmɛu wo hoo cho viouwɔɔ le palɛi 2,520. O tambii Chulusalɛmnde kɔɔli, wanaa ve ŋChuu le wa va wɔ tuŋ Chulusalɛm tɛɛmbuu wo haaa mi palɛi 2,520 nde chuu. Kɛ o cho palɛi naŋ niilu hei miŋ lɔl le le Baabuiyo yiyaŋ te. Ŋ che niko kpendekele maa suɛi Baabuiyo dimi hei ve cho teleŋndo chua tau. Nyɛ dimiŋ o Nɔmbaa 14:​34 vɛlɛ a Isikiaa 4:​6 niŋndo chɔm naa maa paaleŋ lepilɛ le sim le wɔsioo opilɛ. Lelaŋ, teleŋ ŋɔmmɛu wo hoo cho chua wɔsilaŋ 2,520.

Wɔsila 2,520 la kanduŋ a paŋgii Saa o wɔsi 607 tuupa Chiisu. Teleŋ koŋ waŋnda Babilɔŋ huŋ del Chulusalɛm choo ni, mɛɛ ma faŋa masa wa o pulale Deeve leŋ choo wo o masaleŋ choo. Okoŋ, mi masaleŋ o pulale Deeve leŋ le mɛɛlu. O wɔsiŋ 1914 niŋ, a paŋgii Saa kinɛi teleŋ wanaa ve ŋChuu le wa mɛɛlu ni. Nduyɛ, a boondii keŋ koni Chiisu sul masa o choo choo niŋ ni. *Sam 2:​1-6; Daaniɛɛ 7:​13, 14.

A mɛɛ Chiisu dimul buɛiyaa nduaa yɛ koni, sɔɔŋ cho hau yɔŋnɔŋndo o chieeŋndo choo woŋ chɔm kɛsɛ maa, o cho niŋ o masaleŋ choo. Sɔɔŋ muŋ cho ni, chɔulaŋ, nyɛdiaa lepɛŋndo, lɛŋii nyiiyɛi, a naala taŋ waŋnda laŋ. (Maatiu 24:​3-8; Luku 21:​11) Sɔɔŋ cho muŋ yɔŋnɔŋndo woŋ chɔm kpendekele ni maa, o wɔsi 1914 niŋ Masale Mɛlɛkaleŋ le kanduŋ choo choo ni. Nduyɛ, o wɔsi pilɛ koŋ niŋ kpe “palɛi mɛɛlɛi” chieeŋ wɔɔŋndo hoo i kanduŋ ni.—Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​1-5.

^ pɛl. 9 Chɔŋ a paŋgii Saa wɔsi 607 tuupa Chiisu, kɔ bii a Saa 1 tuupa Chiisu, ke num wɔsilaŋ 606. Chɔŋ a paŋgii Saa 1 tuupa Chiisu mbo huŋ bii a paŋgii Saa wɔsi 1914 boondii Chiisu ve, o chua wɔsilaŋ 1,914. Te a chua pɛ wɔsilaŋ 606 ma handu o wɔsila 1,914 laŋ choo, o ke num wɔsilaŋ 2,520. Le chɔɔloo sinaa a tambii Chulusalɛmnde okɔɔ o wɔsi 607 ve niŋ, tofa yauwo hoo, Insight on the Scriptures (Étude perspicace des Écritures) o suɛi lebolle bɛŋgu, “Chronology” (Chronologie). Seiyaa Chɛhowaa soli ndu ni.