Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

SUƐI LEBOLII 17

“O Wa Kindiŋndo le Nda Malaa Ma Bii Bila Nyɛ Cho o Yau Mɛlɛkaa Niŋndo”

“O Wa Kindiŋndo le Nda Malaa Ma Bii Bila Nyɛ Cho o Yau Mɛlɛkaa Niŋndo”

Sɔɔŋ mala naa le simnɔŋndo wanaa pɛɛkaa kɛndɛ woŋ, a tamasi kɛndɛ waŋnda Bɛluiya kɛsi wo

O tɔlnuŋ o Walta Kiilaa 17:​1-15 choo

1, 2. Nɛɛ waa chɛŋ yɛ Filipai le kɔlaŋ Tɛsalonaika, nduyɛ a yɛɛ okɔɔ nda wa yɛ yiyaŋndo?

 MI LUOMAŊAA ndaa chaa nyɛ a laba wa toosiaa nɛi kɛndɔɔ opum le kɔlaŋ Luom. O pembuŋ muŋ nɔ poutaŋ tau woŋ tɛɛŋ nɛiyo hoo wa ni. Mi bɔɔluuwo ndoo wa tau o nɛiyo hoo choo. Mi wana aa tuei bɔɔluu sofɛliaa, vɛlɛ a peluŋ nyɛla nyaanaŋnda suaa a naŋ ndaŋ. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, mi wana aa tuei vɛlɛ bɔɔluu waŋchieeya, mɛɛ sovɛiya, wanaa leyulaa, a wanaa tuuliaa nyɔɔŋ a laba wa cho nuaa yɛ. O nɛiyo hoo choo Pɔɔl, Sailaa a Timoti kei ni mɛɛ nda chɛŋ Filipai le kɔlaŋ Tɛsalonaika. Tiŋndo ndoo wa le mɛɛliilaŋ 80. I ve bɛɛŋ le kɔlaŋ o tiŋndo hoo niŋ te, taama taama le Pɔɔl nda Sailaa. Kanifuule, pauve wa wɔ nda lekɔɔ le lɔɔ bɛndu nda lɔɔ nda Filipai wo.—Walta. 16:​22, 23.

2 Yɛɛ mala yɛ puaa haa ma biunuŋ kɔlaŋ o tiŋ vilɛiyo hoo niŋ? Mi baltaŋ nda wa dɔwɔɔ laŋ la mala nda tau. Nduyɛ a wɔ vɛlɛ a kɔl kɛndɛ le mɛɛ wana wa chiɛi manyumndo mandaa o Filipai niŋndo a yuŋgu ndɔɔ kpou simnuŋ wanaa laalaŋnda yɛ. Mi suɛi hei mala puaa haa le ma chɔɔlu sɛmbɔɔ dɔwɔɔ le waŋnda diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo. Kɛ mɛɛ nda wa fuuluuwo Tɛsalonaika, naapum ma kandu yiyaŋndo a mɛɛ Chuuwa bii niŋ nda yɛ okɔɔ. Baa a cho pa nda chiŋalaŋ, okoŋ ma lɔɔ nda mɛɛ nda lɔɔ nda Filipai yɛ?

3. Vɛɛ tamasi Pɔɔl kɛsi le kɔl simulaa chɔmndo o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋndo mala yɛ naa hau?

3 Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi Pɔɔl chɔm mɛɛ o wa sinaŋndo yɛ o yau o poonyial Kilisiɔŋnda o Tɛsalonaika niŋndo. Mbo dimi aa: “A mɛɛ nya sina yɛ, miŋ sɔla saŋgaa tau Filipai a nyɛpalaa nda tusi naa choo wo. Kɛ a saŋga bɛndu wa naa koŋ choo wo kpou, mi Mɛlɛka ke naa kɔl simulaa le nya yooŋgu kɛndɔɔ dimullo” (1 Tɛsa. 2:​2) Nyɛ Pɔɔl dimi hoo wo chɔm maa o wa a siooŋnde le kɔlaŋ Tɛsalonaika kanifuule, le nyɛ ndoo yɔŋnuŋ ndu Filipai yo. A nɔla pa ma bii bila mɛɛ Pɔɔl wa sinaŋndo yɛ? Baa mi num bɛɛ che ndi pa ikala le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo? Chɛhowa Pɔɔl ndoo tiindaŋ ni le ndu yoomuaŋ lueiyo, vɛlɛ a le ndu malaa mbo dimi yooŋgu kɛndɔɔ a kɔl simulaa. Te a pɛɛku pɛ a tamasi Pɔɔllo okɔɔ, o cho num mala le ma tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe.—1 Kɔliŋ. 4:​16.

“O Wa Kindiŋndo le Nda Malaa Ma Bii Bila Nyɛ Cho o Yau Mɛlɛkaa Niŋndo” (Walta Kiilaa 17:​1-3)

4. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa naapum Pɔɔl hiou chua lɔɔlaŋ la yaa o Tɛsalonaika niŋ?

4 A mɛɛ konaa dimi yɛ, mi Pɔɔl dimi yooŋgu kɛndɔɔ le palɛi pɛŋgiɛi i yaa o chiɛi Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka wo niŋ a teleŋ o wa Tɛsalonaika wo. Baa hei sim ni maa le lɔɔlaŋ la yaa koni o wa o chiee koŋ niŋ ni? Sako. Kanifuule fuuluu ndɔɔ Tɛsalonaika, ŋ sina teleŋ kpeekpei Pɔɔl luɛi o chiɛi Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka wo niŋ te. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, yau o poonyiaa wo chɔm maa a teleŋ nda wa Tɛsalonaika wo, mi ndu a chaaŋaa nduaa ndaa tosa wallo le ndapila malaa. (1 Tɛsa. 2:​9; 2 Tɛsa. 3:​7, 8) Le handɔɔ lechoo, mi puaapiliaa Filipai yɔŋ Pɔɔl nyɔɔŋ bɛmbɔɔ lediiŋ kpulukuu Tɛsalonaika. (Filipi. 4:​16) Hei chɔm maa naapum ndoo hiou chua lɔɔlaŋ la yaa o Tɛsalonaika niŋ.

5. Yɛɛ Pɔɔl tosa yɛ le waŋnda kɔltaŋ pilaŋndo?

5 Mɛɛ Pɔɔl sɔla kɔl simulaa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mbo suaa o waŋnda lo mɛɛ nda chuuŋgiaŋ o chiɛi Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka wo niŋ. A mɛɛ ndoo tosa paandu yɛ, “[mbo kindiŋ] le nda malaa ma bii bila nyɛ cho o Yau Mɛlɛkaa niŋndo. O wa nda tɛɛsiallo nduyɛ mbo chɔm nda o Yau Mɛlɛkaa niŋ maa Kiliti nɔ le saŋgaa sɔlaa, mbo vi, nduyɛ mbo miiŋgu yoomu. Mbo dimul nda aa: ‘A Chiisu Kiliti koŋ okɔɔ ya cho nya hoo dimullo ni.’” (Walta. 17:​2, 3) Loonuŋ maa o cho le waŋnda yeemɛi kpeeŋiaa le Pɔɔl soo le. Kɛ le mi ndoo pilaŋ nda kɔltaŋ o soo ni. Mbo sina maa wanaa ndaa kua haa o chiɛi Chuuwa piɛi Mɛlɛka wo niŋnda ndaa sina Diom Mɛlɛkaa, nduyɛ ma nɔ bɛɛleŋ le ndu. Kɛ ndaa bii ndu bila le. Lelaŋ mi Pɔɔl soliŋ ndu kpeku, mbo tɛɛsial nda, nduyɛ mbo chɔm nda kpendekele maa Chiisu fula Naasaluɛiyo cho Mɛsayanɔɔ, ɔɔ Kiliti ni.

6. Vɛɛ Chiisu soliŋ yɛ Diom Mɛlɛkaa kpeku, nduyɛ yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo?

6 Mi Pɔɔl tual tamasi Chiisu wo kɔɔli le Diom Mɛlɛkaa soliŋndo kpeku le waŋnda pɛɛkoo. Le tamaseliiyo, a teleŋ Chiisu wa waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo wo, mbo dimul buɛiyaa nduaa nyɛ Yau Mɛlɛkaa dimi a ndu okɔɔ wo. Mbo dimul nda maa Po wana pɔnɔɔ nɔ le saŋgaa sɔlaa, mbo sɔla piɔmndo, nduyɛ mbo miiŋgu yoomu. (Maa. 16:​21) Mɛɛ Chiisu miiŋgu yoomu, mbo fula buɛiyaa nduaa o hɔl. A tonya, hei bɛɛ chɔm maa nyɛ ndoo dimi wo wa tonya. Kɛ mi Chiisu chɔɔlu nda sɔɔŋ bɔɔbɔɔ dimul. Baabuiyo soo a sɔɔŋ o dimul nda muŋ ndoŋ okɔɔ ŋpum. Le tamaseliiyo, mbo suaa a mɛɛ o “tɛɛsial nda nyɛ o nyɛ Muuse, a wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa kpou dimi o Yau Mɛlɛkaa niŋ a ndu okɔɔ wo” yɛ. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Mi buɛiyaa nduaa dimi a kɔl kɛndɛ aa: “Teleŋ o wa suɛi o naa lo nɛi tɛɛŋ, nduyɛ mbo wa naa sɔɔŋ muŋ tɛɛsiallo o Yau Mɛlɛkaa niŋndo, miŋ pilaŋ naa kɔltaŋ tau.”—Luku 24:​13, 27, 32.

7. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le mi sɔɔŋ naŋ pɛɛku waŋnda woŋ tɔlnuŋ o diom Mɛlɛkaa choo?

7 Yooŋgu cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo nɔ kpaayaa. (Hibu. 4:​12) Maa Chiisu, Pɔɔl a kiilaa cheleŋ, Kilisiɔŋnda hau bɛɛ o Diom Mɛlɛkaa choo nda tɔl pɛɛkula ndalaŋ ni. Miŋ tɛɛsial waŋnda sɔɔŋ cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndoŋ, vɛlɛ a nda diomndaŋ veelullo o Baabuiyo niŋ le ma che nyɛ o dimi wo. I hiou kpou ve, Chɛhowa o ba yooŋgu naŋ dimul nda wo chɛŋ ni. Te ŋ soliŋ pɛ Baabuiyo kpeku teleŋ o teleŋ, ŋ cho waŋnda chɔm kpendekele maa sɔɔŋ Mɛlɛka dimi woŋ naŋ pɛɛku nda ni, kɛ o cho taasi naa le. Le handɔɔ lechoo, ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa yooŋgu naŋ dimul waŋnda wo o Diom Mɛlɛkaa choo o tɔlnuŋ ni. Lelaŋ ŋ tiuba miŋ tiindaŋ ndu a kɔllo kpou. Baa hei ke num tiindaŋndo le waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo a kɔl simulaa maa Pɔɔl le?

“Mi . . . Apum Simnuŋ Wanaa Laalaŋnda” (Walta Kiilaa 17:​4-9)

8-10. (a) O nɛi kuɛɛ niŋ waŋnda Tɛsalonaika chɛllɛ yooŋgu kɛndɔɔ? (b) Le sabu yɛɛ Chuuwa apum paŋala yɛ Pɔɔl? (c) Yɛɛ Chuuwaa simul nda wa tosa yɛ?

8 Mi Pɔɔl cha kɛsɛ nyɛ Chiisu dimi wo o peelɔŋndo. “Buɛiyo cho o bɛndu mbo hiau masanɔ ndɔɔ le. Te a tusi ya pɛ nyɛpalaa choo, mɛɛ nya bɛɛ a cho nya nyɛpalaa tusi choo. Te a bii pɛ pɛɛkula nilaŋ, mɛɛ a cho pɛɛkula nyalaŋ biyɔɔ.” (Chɔŋ 15:​20) O Tɛsalonaika niŋ Pɔɔl che hei o yɔŋnɔŋndo ni. Apum ndaa nɔ yeemɛi le nyɛ o wa nda pɛɛkoo wo chɛlɔɔ. Kɛ apum ndaa nɔ iyeema kposoŋ te. Mi Luku dimi a wanaa ndaa chɔm yeemɛiya okɔɔ aa: “Mi waŋnda apum [Chuuwa] simnuŋ wanaa laalaŋnda [Kilisiɔŋnda], okoŋ ma tual Pɔɔl nda Sailaa kɔɔli. Mi Kilikiiyaa bɔɔbɔɔ ndaa piɛi Mɛlɛka wa, a waŋ laanduaa tɔɔ wa apum bɛɛ tual nda kɔɔli.” (Walta. 17:​4) Mi Kilisiɔŋaa sɛnɛiya haa naŋ kɔl tau le mɛɛ nda pɛɛku nda Baabuiyo nyɛkɛndɛi yɛ.

9 Mi che bɛɛ mi waŋnda chɔm balika melaa le sɔɔŋ Pɔɔl pɛɛku nda woŋ, kɛ mi apum duaunuŋ tumbe a ndu. Kaa paŋalɛiyo Chuuwa Tɛsalonaika ndaa nɔ le Pɔɔl ni, kanifuule le mɛɛ Kilikiiyaa bɔɔbɔɔ wa sɔɔŋ o wa nda pɛɛkoo woŋ chɛlɔɔ yɛ. Lelaŋ mi Chuuwa bɛɛ pɛɛku wanaa ve ŋChuu le wa sawala ndala maChuulaŋ le nda siiŋguuwo wanaa ndaa. Ndaa yiyaŋ ko maa chiimbuuwo Pɔɔl wa wanaa ndaa o chiɛi ndaa piɛi Mɛlɛka wo niŋ ni. Le saboo hoo kpeekpei nda dɔunuŋ tumbe a Pɔɔl ni.

“A wa Pɔɔl nda Sailaa nuuviaa le mi ndaa soli nda faŋgaa o hɔl.”—Walta Kiilaa 17:​5

10 Mi Luku poonyiaa a nyɛ yɔŋnuŋ okoŋ kɔɔli wo okɔɔ aa: “Mi paŋalaa luɛi Chuuwa o kɔl. Le hei, ma nuuviaa puaa dɛnɛ wɔɔŋaa baluŋ o chioo choo wa, ma yiinuŋ kunda, okoŋ ma mal wooluŋ wooluŋndo o chioo niŋ. Ma kɔ luɛi o chiɛi Cheesiŋndo niŋ wolo wolo. A wa Pɔɔl nda Sailaa nuuviaa le mi ndaa soli nda faŋgaa o hɔl. Kɛ a seeluŋ nda le. Okoŋ, ma bii Cheesiŋ a puaapiliaa apum ma kua a nda a kaka o waŋ bɛnduaa chieeya lo. Ma dimi aa: ‘Puaa cho haa keiyo kpundɛlaŋ mɛlioo ba o ba fee wa hiŋ nanuŋ. Nduyɛ Cheesiŋ yiya nda o ndu lo chiɛiniŋ ni. Puaa haa kpou cho sawala Siisa dɔu laŋ simullo, ma wa dimioo maa masa cheleŋ cho diolaŋ aa Chiisu.’” (Walta. 17:​5-7) Vɛɛ nyɛ yɔŋnuŋ hoo wo wa yɛ Pɔɔl nda chaaŋaa nduaa paaliaŋ?

11. Sɔɔŋ kuɛɛ ndaa hɛɛnduu yɛ Pɔɔl a chaaŋaa nduaa choo? Yɛɛ wanaa hɛɛnduu nda sɔɔŋ choo wa ndaa nɔ yɛ o kɔl? (Tofa diomnda chɔɔlaalaŋ)

11 Wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda pila puaa kaŋ wa ni. A wa ko mɛɛ kpɔkuŋndo wa nuaa a yiaŋ, mbo dɔunuŋ tumbe tau yɛ. Puaa haa Chuuwa soliŋ kpeku ni le Pɔɔl nda Sailaa diyɔɔ. Lelaŋ mi Chuuwa mal wooluŋ wooluŋndo o chioo niŋ. Okoŋ ma kindiŋ le masaa waa dimullo maa suɛi wɔɔŋ wɔɔŋnde pila Pɔɔl waa tosa ni. Ma hɛɛnduu nda sɔɔŋ choo maa a wa keiyo kpundɛlaŋ mɛlioo ba o ba fee Tɛsalonaika. Kɛ o cho Pɔɔl nda chaaŋaa nduaa le wa keiyo kpundɛla laŋ mɛlioo le. Suɛi diiŋ nduɛi nda handu nda choo ve ndii hiou le wɔu. Ndi wa ni, mi Chuuwa dimi maa Pɔɔl waa wa vɛlɛ keiyo dimioo maa masa cheleŋ cho, ndu cho yɛ Chiisu Kiliti ni. Mɛɛ hei sim ni maa Pɔɔl waa wa sawa masaa pila ndoo dɔu wo tɛɛmbuuwo. a

12. Yɛɛ chɔm yɛ maa sɔɔŋ ndaa hɛɛnduu Kilisiɔŋnda Tɛsalonaika choo woŋ wa hunɔɔ a fulamakɔɔlila wɔɔŋndaŋ?

12 Loonuŋ maa mi simlachiaa lepiɛiya handu Chiisu sɔɔŋ waa nuaa choo. Ma dimul Paile aa: “Ŋ saaluŋ poo hoo sɔɔŋ mɛlioo o lɛŋnde naaleŋ niŋ, mbo kuuna waŋnda paawaa malɔɔ le Siisa. Nduyɛ o dimi vɛlɛ maa ndu cho masaa Kiliti ni.” (Luku 23:​2) Kɛlɛŋgaa mi Paile yɔŋ siooŋnde maa yɔŋii masa wa ndu chilaŋndo yiyaŋ maa bala ndɔlaŋ la cho o nyɛ Chiisu tosa wo niŋ, le sabu koŋ o tosa ni ma dii Chiisu. O nɛi pilɛ koŋ choo, sɔɔŋ ndaa hɛɛnduu Kilisiɔŋaa wa o Tɛsalonaika niŋnda choo woŋ wa hunɔɔ a fulamakɔɔlila wɔɔŋndaŋ. Mi yau yaasiaa ŋsɔɔ pilɛ dimi aa: “I cho ikala le miŋ tɛɛsiaa sɔɔŋ wa nda yɔŋnɔŋndo woŋ. ‘Kanifuule suɛi ndaa handu nda choo maa a cho masaa waa simullo ve, ndii wɔu bɔɔ.’” Baa mi ndaa sɔla pa batiuwaa o tuula ndala wɔɔŋndaŋ ndaŋ niŋ?

13, 14. Le sabu yɛɛ puaa dɛnɛ wɔɔŋaa baluŋ o chioo choo wa sɔla yɛ batiuwaa le? (b) Vɛɛ Pɔɔl ndoo chɔm yɛ maa o wa yekeŋ a mɛɛ Chiisu ndoo dimi yɛ, nduyɛ vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi ndɔɔ kɔɔli?

13 Mi Puaa dɛnɛ wɔɔŋaa baluŋ o chioo choo wa dema le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ kuunaa o Tɛsalonaika niŋ. Le yɛɛ? Saboo opilɛ wa ni, a seeluŋ Pɔɔl nda Sailaa le. Le handɔɔ lechoo, masaa chieeya bɛɛ ndaa chi wɔ tonyaa kpeekpei o sɔɔŋ ndaa hɛɛnduu nda choo woŋ niŋ te. Mɛɛ nda chii Cheesiŋ a puaapiliaa a tuaa kaniŋ ndaa yeema woŋ biyɔɔ o ba, ma mal nda ma kuɛŋnuŋ. (Walta. 17:​8, 9) Le sila Chiisu yɔŋgu hoo le waa maa kɛu, nduyɛ a taasioo nɔɔ maa piinda wo tolɔɔ kɔɔli, mi Pɔɔl fafaŋ kpundɔɔ le halikpeŋ mbo hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. (Maa. 10:​16) I cho kpendekele maa, kɔl simulaa Pɔɔl ndoo chɔm hoo wo chɔm nuaa maa o ve yekeŋ te le. Vɛɛ naa Kilisiɔŋnda hau tuallɛ tamasi ndɔɔ kɔɔli?

14 Hau, mi piɛiyii lachoowɛi dɔu puaa dɛnɛ wɔɔŋnda naapilɛ le ma chiŋalaŋ Seiyaa Chɛhowaa. Ma soliŋ choola wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ kpeku le yiyaŋnda masaa waa pɔsɔŋiaa le halikpeŋ ma chiŋalaŋ naa. Maa wanaa simul Kilisiɔŋnda o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda, hau bɛɛ mi waŋnda tosa sɔɔŋ le mɛɛ nda nɔ kaa paŋalɛiyo le Seiyaa Chɛhowaa yɛ. O sɔɔŋ kɛ kɛ niŋ, Kilisiɔŋaa tonyaa nɔ ma fafaŋ kpundɔɔ. Te waŋnda chiŋalaŋ naa pɛ a kɔl tuuwo, taama taama wanaa nɔ sinapɛŋgu le wa, ŋ nɔ miŋ fafaŋ nda. Yɔŋii naŋ hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o teleŋ koŋ bɛŋgu yɛ, ŋ nɔ miŋ chum tiŋ mi kɔltaŋ la pɔlul nda.

‘Waŋnda Bɛluiya Ndaa Hiou Yeemɛi Nɔ’ (Walta Kiilaa 17:​10-15)

15. Vɛɛ waŋnda Bɛluiya ndaa chɛllɛ yooŋgu kɛndɔɔ?

15 Le ndapila mandaa, mi Pɔɔl nda Sailaa kua Bɛluiya, chiee wa landaŋ a Tɛsalonaika le mɛɛliilaŋ 40 wo. Mɛɛ nda fuuluu, mi Pɔɔl kua o chiɛi Chuuwa ndaa piɛi Mɛlɛka wo niŋ le suɛi o wanaa ndaa chuuŋgiaŋ loŋ nda lo. Nuawɔ se mɛɛ nda wa a kɔl kɛndɛ yɛ le mɛɛ waŋnda yaŋ nda nilaŋ yɛ! Mi Luku poonyiaa maa, Chuuwa “Bɛluiya ndaa nɔ yeemɛi le suɛi Mɛlɛkɛi chɛlɔɔ mbo hiau waŋnda Tɛsalonaika. Ma chɛl suɛi Mɛlɛkɛi a kɔl ndaa kpou. Lepaa o lepaa, a wa Yau Mɛlɛkaa yaasiaa nyɛkɛndɛi le sinaa te tonya sɔɔŋ nda pɛɛku nda woŋ cho ni.” (Walta. 17:​10, 11) Baa hei ndii sim ni maa buɛiyaa Chiisuaa o Tɛsalonaika niŋ ndaa nɔ iyeema le tonyaa chɛlɔɔ le? Sako bɛɛ. Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi Pɔɔl poonyial nda aa: “Le sabu koŋ naŋ cho Mɛlɛka balikaa mello lɔɔlɔɔ o piɛileŋ niŋ ni, kanifuule mɛɛ nya tuei diom Mɛlɛka naŋ dimul nya wo, mi la chɛl ndu. La chue ndu maa diom wanachiee le, kɛ maa diom Mɛlɛkaa kpeekpei o cho ni. Diom koŋ cho nya wallo o ŋdial ni.” (1 Tɛsa. 2:​13) Le sabu yɛɛ Chuuwa Bɛluiya ndaa hiou yɛ yeemɛi nɔ tau?

16. Le sabu yɛɛ naŋ dimi yɛ maa waŋnda Bɛluiya “ndaa nɔ yeemɛi le suɛi Mɛlɛkɛi chɛlɔɔ”?

16 Mi che bɛɛ suɛi sɛnɛiye wa hei le waŋnda Bɛluiya ni, kɛ ndaa nɔ kiisaŋ kposoŋ a ndi le. Nduyɛ keŋ ndii chɔm vɛlɛ nuaa maa ndaa sina nyɛ nda wa tosaa wo le. I tasei, ma yaŋ nilaŋ yekeŋ o nyɛ Pɔɔl wa nda dimullo wo. Okoŋ ma tofa o diom Mɛlɛkaa niŋ le yaasiaa nyɛkɛndɛi sɔɔŋ Pɔɔl ndoo pɛɛku nda woŋ, le sinaa te tonyaa ŋ cho ni. I hiou kpou ve, lepaa o lepaa, mi ndaa yaasiaa Diom Mɛlɛkaa nyɛkɛndɛi mi ndoo ve bɛɛ o paale pɛŋgiaaleŋ choo le. Nduyɛ ma “chɛl suɛi Mɛlɛkɛi a kɔl ndaa kpou,” okoŋ ma duau ndapila o pɛɛku kala kalaa niŋ le sinaa a pɛɛku sɛnɛiyo hoo okɔɔ o Diom Mɛlɛkaa niŋ. Ma chɔm kaa tusiaŋndo le siŋgaŋndaŋ tosaa o yoomula ndalaŋ niŋ. Le saboo hoo, ‘mi wanaa bɔɔbɔɔ simnuŋ wanaa laalaŋnda.’ (Walta. 17:​12) Lelaŋ Luku dimi a nda okɔɔ ni maa, “ndaa nɔ yeemɛi le suɛi Mɛlɛkɛi chɛlɔɔ.”

17. Le yɛɛ tamasi waŋnda Bɛluiya cho yɛ o sɔvɛ, nduyɛ vɛɛ naŋ hiau yɛ lachi a ndu tolɔɔ kɔɔli o yɔŋ bɛɛ miŋ simnuŋ wanaa laalaŋnda?

17 Waŋnda Bɛluiya ndaa sina nuaa maa tamasi kɛndɛ nda kɛsi le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ wo cho wa o poonyiaŋ o Diom Mɛlɛkaa niŋ le waa maa tamasi le naa hau le. Ma tosa nyɛ Pɔɔl ndoo yiyaŋ maa a cho tosa wo, nduyɛ a nyɛ Chɛhowa ndoo yeema nda ma tosa wo. Lelaŋ, naa bɛɛ nɔ ni miŋ dɛɛniaa waŋnda le ma tosa hei. Ndi cho ni, Diom Mɛlɛkaa yaasiaa nyɛkɛndɛi le mi laalaŋ ndaa o tɔlnuŋ lechoo. Te ŋ simnuŋ pɛ wanaa laalaŋnda, baa hei chɔm ni maa yeemɛi naŋ nɔ le Diom Mɛlɛkaa yaasiaa ve nɔ mi i mɛɛlu? O baa pilɔɔ choo, i cho suɛi sɔvɛ le miŋ nɔ yeemɛi le pɛɛkoo sɔlaa Chɛhowa o ba, nduyɛ miŋ keleŋa nyɛ naŋ pɛɛku wo dɔwɔɔ o wali niŋ. O nɛi koŋ choo, ŋ nɔ miŋ chɛl mi Chɛhowa chɔu yiyaŋnda naalaŋ, nduyɛ mbo pɛɛku naa a mɛɛ o yeema yɛ. (Aisaya 64:​8) Hei cho tosa mi finya naa cho o choo choo niŋndo hiou lachi a naa soliŋndo kpeku, nduyɛ miŋ nɛŋi ndu kɔl.

18, 19. (a) Le yɛɛ Pɔɔl mallɛ Bɛluiya, nduyɛ vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi ndɔɔ kɔɔli le lambaŋndo yooŋgu kɛndɔɔ dimioo? (b) Nɛɛ waa Pɔɔl ndoo nɔ yɛ le yooŋgu kɛndɔɔ dimullo, nduyɛ kuɛɛnɛ?

18 Pɔɔl viu Bɛluiya tau le. Baabuiyo dimi aa: “Mɛɛ Chuuwa Tɛsalonaika tuei maa Pɔɔl cho vɛlɛ yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa dimioo Bɛluiya, ma huŋ loŋ le ma hiou faŋgaa kɔɔli ma mal wooluŋ wooluŋndo. Okoŋ mi puaapiliaa liila Pɔɔl o pee mɛŋma ihɛllo kɔŋgɔ chɔ chɔ. Kɛ mi Sailaa nda Timoti lo loŋ. Mi apum liila Pɔɔl haaa Atɛŋ. Mɛɛ Pɔɔl dimul nda maa Sailaa nda Timoti nɔ ma hiŋ naa ndu chua chɔ chɔ, ma miiŋgu.” (Walta. 17:​13-15) Wanaa ndaa tul haa yooŋgu kɛndɔɔ leyɛ wa vi ŋdial kposoŋ te. Ndaa hini wɔ kɔl le mɛɛ ndaa soli Pɔɔl Tɛsalonaika yɛ le. Ma kua vɛlɛ Bɛluiya le wooluŋ wooluŋndo malɔɔ loŋ, kɛ a sɔla batiuwaa le. Pɔɔl ndoo sina maa ndoo nɔ tandaa tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Lelaŋ, mbo kuaŋnuŋ naa cheleŋ le ndu dimioo. Maa naa bɛɛ chɛlnuŋ mi wanaa simul tonyaa wa kuuna naa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le!

19 Mi Pɔɔl dimul Chuuwa yooŋgu kɛndɔɔ o Tɛsalonaika a Bɛluiya niŋ. Mbo pɛɛku maa i cho suɛi sɔvɛ le kɔl simulaa nɔɔ o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ, nduyɛ a le Diom Mɛlɛkaa tɛɛsiaa nyɛkɛndɛi. Naa bɛɛ, ŋ pɛɛku niŋ sɔɔŋ waa nuaa. Pɔɔl ndoo nɔ niko le wanaa cheleŋ komallo. Nda cho yɛ wanaa cho ŋChuu le wa o Atɛŋ niŋ ni. Vɛɛ sɔɔŋ wa yɛ wa a ndu o chiee bɛndu koŋ niŋ? Ŋ cho hei pɛɛku o suɛi lebolii cho lachi ve niŋ.

a Mi wana sinaa dɛnɛ bɛndu pilɛ dimi maa teleŋ pilɛ, mi Siisa duau sawaa maa wana o wana suaa a masa cheleŋ ɔɔ masale cheleŋ okɔɔ le. Taama taama masale nɔ kpaayaa le kɔɔsɔɔ, ɔɔ le miiŋgoo o foofo ndɔɔ wo. Yaamɔɔwa bii yooŋgu kiilaa wa dimioo wo bila le. Le sabu koŋ ma dimi maa Pɔɔl waa wa sawa masaa ndoo dɔu hoo wo tɛɛmbuuwo. Tofa kɔfoo hoo, “ Masaa Waa a Yau Walta Kiilaa.”