Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

SUƐI LEBOLII 1

“La kɔ . . . Mi la Siiŋguu Nda Buɛiyaa Ni”

“La kɔ . . . Mi la Siiŋguu Nda Buɛiyaa Ni”

Sɔɔŋ Kulloŋ o yau Walta Kiilaa niŋ, nduyɛ a mɛɛ ŋ chiɛɛliaŋ a palɛi nɛi yɛ

1-6. Chɔmndɔ tamaselii chɔm maa mi Seiyaa Chɛhowaa dimi yooŋgu kɛndɔɔ o teleŋ kɛ kɛ bɛŋgu wo?

 NDEPILƐNƆ feleŋgɔnɔɔ Lubeka cho o lɛŋnde Kana leŋ niŋ ni. Mbo chua sukuu ndɔɔ maa tanda o dimi yooŋgu kɛndɔɔ wo o cho ni. Mi ndoo dɔu yaula soo a Baabuiyo okɔɔ laŋ teleŋ o teleŋ o bɔlɔ ndɔɔ niŋ. A teleŋ pɛŋgi pɔmbɔɔ, mi ndoo nuuviaa nɛilaŋ le chaaŋaa nduaa yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. Lubeka cho niŋ chaaŋaa nduaa bɔɔbɔɔ Baabuiyo pɛɛkoo o sukuu.

2 Pɔnɔɔ a lanɔɔ pum cho kɔɔfaleŋ tosaa Madakaska, o pioo kɔŋgɔ Afilika ikɛi ba paaleŋ le chaŋndo. Haŋgullo pila wa o lɛŋnde ibuŋgale leŋ niŋ ni. Kɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ, ma buli tiŋndo le mɛɛliilaŋ 15, le kɔlaŋ pɛɛkula Baabuilaŋ tosaa a wanaa chɔm yeemɛiya o sɔndɔkɔlɔɔ pum.

3 Peelaŋ latiɔɔŋ la cho o lɛŋnde Palakua leŋ niŋ ni. Pioo Palakua, vɛlɛ a pioo Palana. Le kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo loŋ, mi puaapiliaa o lɛŋnde leŋ niŋ, a puaapiliaa fula o lɛŋii 15 cheleŋ niŋ le malaa wa toosiaa dɛndɛ mamɛŋndo. Dɛndɔɔ hoo wa lusullo le kilolaŋ 127,342. Nduyɛ mbo chua ŋwaŋ 12. Dɛndɔɔ hoo mala niŋ wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa le kɔlaŋ o fondaŋnda laa kendu kɔlaŋ ndaŋ.

4 Mi Seiyaa Chɛhowaa o Alasika niŋ Baluaŋndo soliŋ teleŋ haŋgullo wa o lɛŋndeŋ niŋndo kpeku le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo naa dɛndɛla mamɛŋndaŋ la sim nda. Mi waŋnda fula o lɛŋii cheleŋ niŋ, ma hiŋ Alasika a teleŋ haŋgullo. Le hei, mi Seiyaa Chɛhowaa loŋ soliŋ yaula tɔlnuŋ o Baabuiyo choo laŋ kpeku o sɔɔŋ maŋgalaŋ yɛyɔŋ niŋ le waŋnda haa yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. Ma soliŋ vɛlɛ dɛndɛla choo laŋ kpeku le kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o sɔndɔkɔlta yololɛ laŋ niŋ, mɛɛ Aliuti, Atabasakaŋ, Simisiaŋ, a Tilinkɛti cho nuaa yɛ.

5 Puaapilɛnɔɔ Lali cho o Amɛlika niŋ ni. Nduyɛ namtaa o cho ni. Kɛ mbo siiŋguu fondaŋ chiɔuwaa naa nduaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa. Mbo soliŋ teleŋ kɛ kɛ kpeku le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Mbo dimul acheleŋnda a tiindaŋ o nɔ wo okɔɔ. Ndu cho ni maa, o Masale Mɛlɛkaleŋ bɛŋgu, o cho vɛlɛ hunɔɔ lasisi o peluŋ ndɔŋ choo.—Aisaya 35:​5, 6

6 Mi Seiyaa Chɛhowaa o Maŋdale niŋ soliŋ dɛndɛ mamɛŋndo kpeku le kɔlaŋ bɔŋaŋ ibuŋgaa biyɔɔ Mayaŋma baluaŋndo. Nduyɛ palɛi i yaa nda chua o nɛi ni tuupa ma fuuluu. Yeemɛi pila nda nɔ ni le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Lelaŋ ma chua yaula tɔlnuŋ o Baabuiyo choo laŋ le wanaa wa o dɛndɔɔ niŋnda kioo. Te dɛndɔɔ ndoo sim pɛ o chioo, mi puaapiliaa a ndepiliaa haa ndaa fula o dɛndɔɔ niŋ le waŋnda o chiee koŋ niŋ keleŋaa yaulaŋ kioo. Nduyɛ te o yɔŋ pɛ mi wanaa cheleŋ luɛi o dɛndɔɔ niŋ, mɛɛ tanda sɛnɛiyo ndaa sɔla vɛlɛ koŋ ni le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo.

7. O nɛila kuɛɛ niŋ wanaa Chɛhowaa dimi yɛ yooŋgu kɛndɔɔ, nduyɛ yɛɛ cho yɛ kpeleŋ ndaa?

7 Maa puaapiliaa a ndepiliaa naŋ soo haa a nda okɔɔ wa, mi Seiyaa Chɛhowaa o chieeŋndo choo kpou ‘dimul waŋnda a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.’ (Walta. 28:​23) Miŋ dimi yooŋgu kɛndɔɔ o foŋndo choo, miŋ kuɛ chiɛiyo a chiɛiyo, o nɛila waŋnda hiau laŋ, nduyɛ a nda yaulaŋ poonyiallo. Miŋ soliŋ teleŋ kɛ kɛ kpeku le waŋnda dimullo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. O wa o mɔmbillo niŋ, o kpelelaŋ niŋ, ɔɔ te ŋ wa pɛŋgioo pɛ. Miŋ soliŋ nɛila yɛ yɛlaŋ kpeku le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Kpeleŋ naa kpou cho ni, le waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo ba o ba nda wa pɛ.—Maa. 10:​11.

8, 9. (a) Le yɛɛ batiuwaa sɔlaŋ niŋ o yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimioo niŋndo cho yɛ suɛi kaama bɛndu? (b) Nyuna kuɛɛ bii yɛ naa lepum kɔndɔfili, nduyɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mulioo sɔlaa?

8 Baa a cho pa o wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa leMasaa cho o lɛŋnde hiouwɔɔ 235 wa tɛɛŋ? Te lende i cho ni, mɛɛ num bɛɛ cho wallo kalaŋ le mi yooŋgu kɛndɛ leMasaa hoo pɛŋgɛlaŋ ba o ba fee. Batiuwaa sɔla niŋ o yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimioo niŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ wo cho bɔɔ suɛi kaama bɛndu. Mi che bɛɛ simultaŋ la cho naa komallo, mi masaa waa kuunaa walta naalaŋ, ma tusi naa nyɛpalaa choo, kɛ ŋ cho hiouwɔɔ lachi a waŋnda o lelɛŋ o lelɛŋ niŋ dimullo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.

9 Kɛ ŋ yaasiaŋndɔ nyuna kɔndɔfillo opum. Le yɛɛ simultaŋ, hali la Setanalaŋ bɛɛ la kuuna wɔ wali leMasaa hoo tosaŋndo le? Le nyunaa hoo mulioo, ŋ nɔ miŋ sina fɛŋ nyɛ yɔŋnuŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ o faŋaŋ Chiisoo kɔɔli wo. Kanifuule, naa Seiyaa Chɛhowaa hau cho wɔ hiouwɔɔ lachi a wali kanduŋ hoo sindɛ pa wo tosaa.

Wali Sɔvɛ Cho Tosaŋndo Ba o Ba Fee Wo

10. Wali yɛɛ Chiisu ndoo dɔunuŋ yɛ ndupila leniŋ le tosaa, nduyɛ yɛɛ ndoo sina yɛ a wali kalaa okɔɔ?

10 Wana Kila kunda leKilisiɔŋndo wo cho Chiisu Kiliti ni. Nduyɛ mbo duaunuŋ ndupila o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo niŋ a teleŋ o wa o chieeŋndo choo wo. Mbo dimi aa: “I nɔ mi dimi vɛlɛ yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ o chieeŋ cheleŋ, kanifuule le hei Mɛlɛka vem ya ni.” (Luku 4:​43) Chiisu ndoo sina maa o tiuba mbo chii wallo hoo ndupilɛ le. Lelaŋ tuupa mbo sɔla piɔmndo, mbo dimi maa yooŋgu kɛndɔɔ hoo nɔ mbo dimiŋ “ba o ba fee o chieeŋndo choo.” (Maki 13:​10) Kɛ vɛɛ yooŋgu kɛndɔɔ wa yɛ dimiŋ, nduyɛ nɛɛ yaa wa yɛ ndu dimi?

“La kɔ o ŋwaŋnda chiee lo ba o ba fee mi la siiŋguu nda buɛiyaa ni.”—Maatiu 28:​19

11. Wali sɔvɛ kuɛɛ Chiisu ndoo ke yɛ buɛiyaa nduaa le tosaa, nduyɛ yɛɛ wa yɛ nda mala le ndu tosaa?

11 Mɛɛ Chiisu miiŋgu yoomu, mbo fula buɛiyaa nduaa o hɔl, okoŋ mbo ke nda wali sɔvɛ sɔviɔɔ le tosaa. Mbo dimul nda aa: “La kɔ o ŋwaŋnda chiee lo ba o ba fee mi la siiŋguu nda buɛiyaa ni, mi la yiŋ nda o diola Finyaa niŋ, a Poo, a nyina diandaa. Mi la pɛɛku nda le ma tosa nyɛ o nyɛ ya dimul nya le tosaa. Nduyɛ, la kɛsiŋ o kɔl maa I cho wa a nya latulu lepaa o lepaa haaa mi chieeŋndo fuuluu o mɛɛlulaŋ.” (Maa. 28:​19, 20) Dimioo hoo, “I cho wa a nya latulu” chɔm maa, Chiisu cho wa a buɛiyaa nduaa latulu o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ, vɛlɛ a waŋnda siiŋguuwo buɛiya. A tonya, buɛiyaa nduaa ndaa yeema niŋ mala waa nuaa. Kanifuule mi ndoo dimul nda aa: “Waŋnda kpou a cho nya yɛleŋ tul.” (Maa. 24:​9) Nyɛ cheleŋ wa vɛlɛ o buɛiyaa nduaa ndaa nɔ ma tiindaŋ le nda malaa wo. Tuupa mi Chiisu hel choo choo, mbo dimul nda maa a cho kpaayaa sɔla te nyina diandaa tol nda choo pɛ, nduyɛ ma timbi seileŋ a ndu okɔɔ “ba o ba fee o chieeŋndo choo.”—Walta. 1:​8.

12. Nyunala sɔvɛla kuɛɛ huŋ yɛ naa o kɔl, nduyɛ le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le miŋ sina mulilaŋ?

12 Mi nyunala sɔvɛlaŋ lapum la hiŋ naa dɔɔ o kɔl. Baa mi kiilaa Chiisuaa, vɛlɛ a buɛiya apiliaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ chua pa wallo hoo nyɛ sɔvɛ? Baa mi Kilisiɔŋaa kunda pɔmbuaa haa dimul pa waŋnda a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ mi che bɛɛ tɔɔndaŋndaŋ la wa nda komallo? Baa mi ndaa sɔla pa malaa Chɛhowa, vɛlɛ a nyina ndɔ diandaa o ba le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda siiŋguuwo buɛiya? Ŋ saaluŋ mulilaŋ le nyunalaŋ ndaŋ, vɛlɛ a la cheleŋ o yau Walta Kiilaa niŋ. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le miŋ sɔla mulilaŋ le nyunalaŋ ndaŋ? Kanifuule mi Chiisu dimi maa, wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho hiouwɔɔ lachi a tosaŋndo “haaa mi chieeŋndo fuuluu o mɛɛlulaŋ.” Mɛɛ ŋ dimi maa Kilisiɔŋaa tonyaa kpou wallo hoo cho kuei ni le tosaa. Lelaŋ ŋ nɔ miŋ nɔ yeemɛi tau o konala paandula cho o yau Walta Kiilaa niŋndaŋ.

Sɔɔŋ Kulloŋ o Yau Walta Kiilaa Niŋ

13, 14. (a) Nɛɛ poonyiaa yɛ yau Walta Kiilaa, nduyɛ vɛɛ o looku yɛ yooŋgulaŋ sɔla le ndu poonyiaa? (b) A yɛɛ okɔɔ yau Walta Kiilaa soo yɛ?

13 Nɛɛ poonyiaa yɛ yau Walta Kiilaa? Yauwo pila chɔm wana kpeekpei poonyiaa ndu wo le. Kɛ diomnda taselaŋ leniŋ la chɔm kpendekele maa wana poonyiaa yau Luku wo wo poonyiaa ndu ni. (Luku 1:​1-4; Walta. 1:​1, 2) Chɔŋ o sindɔɔ niŋ, Luku waŋnda laalaŋ ni maa ndu poonyiaa yau Walta Kiilaa ni. Wana chiɔuwaa Luku wa ni. Nduyɛ ndoo sina tau a sɔɔŋ paandoŋ okɔɔ. (Kolo. 4:​14) Yau Walta Kiilaa chua wɔsilaŋ 28 tuupa mbo chuu poonyiaŋ. A kandu ndu poonyiaa chɔŋ a teleŋ Chiisu hel o choo choo niŋ a wɔsi 33, mbo kɔ bii a teleŋ nda dɔu kiilanɔɔ Pɔɔl o chiɛi manyumndo niŋ Luom a wɔsi 61 o faŋaŋ Chiisoo kɔɔli wo. O yau Walta Kiilaa niŋ, mi Luku siŋga “ma” okoŋ mbo miŋgi “miŋ” o sɔɔŋ bɔɔbɔɔ o poonyiaa woŋ niŋ. Hei chɔm kpendekele maa o wa o hɔlndɔ a teleŋ sɔɔŋ bɔɔbɔɔ yɔŋnuŋ ndoŋ. (Walta. 16:​8-10; 20:​5; 27:​1) Wana ndoo yaasiaa sɔɔŋ fɛsɛ fɛsɛ wo Luku wa ni. Lelaŋ i cho kpendekele maa wanaa sɔɔŋ yɔŋnuŋ nda, ɔɔ a wa o hɔlndɔ wa kpeekpei o sɔla sɔɔŋ o poonyiaa woŋ o ba ni. Waŋnda haa cho yɛ, Pɔɔl, Banabaa, Filipi, a wanaa cheleŋ yau Walta Kiilaa soo okɔɔ wa ni.

14 A yɛɛ okɔɔ yau Walta Kiilaa soo yɛ? O yau Luku wo niŋ, mi Luku poonyiaa a nyɛ Chiisu dimi nduyɛ mbo tosa wo okɔɔ. Kɛ o yau Walta Kiilaa niŋ, mi Luku poonyiaa a nyɛ buɛiyaa Chiisuaa dimi nduyɛ ma tosa wo okɔɔ. Le saboo hoo, yau Walta Kiilaa soo a wanaa sɔla batiuwaa o wali sɔviɔɔ tosaa niŋnda, mi che bɛɛ mi waŋnda dimi maa a sina yau kɛlɛŋgaa ma pɛlnuŋ ladio le. (Walta. 4:​13) Le kiolɔɔ o biŋgi, kona cho o yau Walta Kiilaa niŋndo soo a mɛɛ kunda leKilisiɔŋndo looku kilaŋ nduyɛ mbo tosa hiouwɔɔ lachioo yɛ. Yau Walta Kiilaa soo a mɛɛ Kilisiɔŋnda o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ dimi yooŋgu kɛndɔɔ yɛ, vɛlɛ a nɛila nda soliŋ kpeku laŋ okɔɔ. (Walta. 4:​31; 5:​42) O chɔm vɛlɛ wali nyina diandaa tosa le yooŋgu kɛndɔɔ pɛŋgɛlaa wo. (Walta. 8:​29, 39, 40; 13:​1-3; 16:​6; 18:​24, 25) Yau Walta Kiilaa soo a suɛi kulii cho o Baabuiyo niŋnde okɔɔ. Ndi cho yɛ Masale Mɛlɛkaleŋ le Chiisu cho Masaa wo ni, nduyɛ a mɛɛ yooŋgu kɛndɔɔ cho pɛŋgɛlaŋndo o simul kala kalaa bɛŋgu yɛ.—Walta. 8:​12; 19:​8; 28:​30, 31.

15. Vɛɛ naŋ sɔla yɛ tɔnɔɔ te ŋ yaasiaa pɛ yau Walta Kiilaa?

15 A tonya, pɛɛkoo a yau Walta Kiilaa okɔɔ luei naa yoomuaŋ nduyɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ! Buɛiyaa Chiisuaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ ndaa nɔ sɛmbɔɔ, nduyɛ ndaa nɔ isiooŋ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le. Te ŋ yiyaŋ pɛ a tamasi ndaa okɔɔ, mi hei nɛŋi naa kɔllo tau. Nduyɛ mi hei nyindu naa le tamasi puaapiliaa a ndepiliaa naa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ tolɔɔ kɔɔli. Mbo mala naa vɛlɛ le miŋ tiuba le wali naa tosaa, nduyɛ a le kɔlaŋ ‘waŋnda siiŋguuwo buɛiya.’ Yau ŋ cho hoo diomndaŋ veeloo wo toosiaŋ le num malaa ma pɛɛku a yau Walta Kiilaa okɔɔ nyɛkɛndɛi.

Yau Mala Naa le Baabuiyo Pɛɛkoo Wo

16. Le sabula yaala kuɛɛ yauwo hoo toosiaŋ yɛ?

16 Le sabu yɛɛ yauwo hoo toosiaŋ yɛ? Yauwo hoo toosiaŋ le sabulaŋ la yaa. O tasoo, le naa malaa miŋ laalaŋ kɛsɛ maa Chɛhowa cho nyina ndɔ diandaa soliŋndo kpeku le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ a waŋnda siiŋguuwo buɛiya tooloo. O diiŋ ndɔɔ, le naa yoomuaŋ lueiyo le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ tosaa sanaa a tamasi buɛiyaa Chiisuaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ yaasiaa. O yaa ndɔɔ, le naa malaa miŋ chɔɔlu bɛɛleŋ nɔ le kɔɔna Chɛhowaa, a wanaa cho chilaŋ chuaa o wali dimiaa yooŋgu niŋ, a o kundalaŋ niŋnda.

17, 18. Vɛɛ yauwo hoo cho yɛ o kɔɔnaa, nduyɛ sɔɔŋ kuɛɛ cho yɛ leniŋ le num malaa te a wa pɛ Baabuiyo pɛɛkoo?

17 Vɛɛ yauwo hoo cho yɛ o kɔɔnaa? O nɔ buŋgaŋ ŋɔmaa. Buŋgɛi kɛ kɛ nɔ sɔɔŋ lebolloŋ ŋ soo a yau Walta Kiilaa okɔɔ woŋ. O cho a bolii Baabui cho o yau Walta Kiilaa niŋnde le, sɔɔŋ lebolloŋ o buŋgaŋ niŋ soo okɔɔ le. Kɛ a sɔɔŋ yɔŋnuŋ ndoŋ okɔɔ ŋ soo ni, vɛlɛ a mɛɛ ŋ mala naa le muŋ dɔwɔɔ o wali niŋ yɛ. O suɛi lebolii kɛ kɛ kandɔŋndo, a cho pulaleŋ chɔ le tɛɛsiaa suɛi kulle, nduyɛ a bolle Baabuile soo o fondaa opum o yau Walta Kiilaa niŋndo.

18 Yauwo hoo nɔ sɔɔŋ cheleŋ ŋ mala num le pɛɛkɔŋ ipilayaa tosaa wo. Fotueila kɛndɛlaŋ o yauwo hoo niŋ, a sɔɔŋ yɔŋnuŋ o yau Walta Kiilaa niŋndoŋ cho num mala le chɔɔ mɛɛ sɔɔŋ yɔŋnuŋ yɛ, te a wa pɛ yiyaŋndo a bundɔŋ Baabuiyoŋ okɔɔ. Sɔɔŋ lebolluŋ bɔɔbɔɔ nɔ kɔfulaŋ a yooŋgula chɔɔlaalaŋ leniŋ. Kɔfulaŋ lapum la soo a mɛɛ naŋ tual tamasi wanaa chɔm laalaŋndo o Baabuiyo niŋnda kɔɔli yɛ. Nduyɛ kɔfulaŋ lapum la soo a fondaŋndaŋ, sɔɔŋ yɔŋnaŋndoŋ, naamulaŋ, vɛlɛ a wanaa cheleŋ yau Walta Kiilaa soo okɔɔ wa.

Dimi yooŋgu kɛndɔɔ choŋ choŋ o tanda ŋ sɔla le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo niŋ

19. Vɛɛ naŋ yaasiaŋ yɛ naapila teleŋ o teleŋ?

19 Yauwo hoo cho num mala le ma yaasiaŋ numpila. Mɛɛ mɛɛ ŋ viou yooŋgu kɛndɛ leMasaa hoo dimioo, o bɛnda teleŋndaŋ lapum ma yaasiaa sɔɔŋ hiou wa ŋ sɔvɛi o yoomu numndo niŋndoŋ, vɛlɛ a mɛɛ ŋ cho wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo tosaa yɛ. (2 Kɔliŋ. 13:​5) Nyunaŋndɔ aa: ‘Baa I cho pa wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo chɔɔ ma o cho choŋ choŋ le tosaa? (1 Kɔliŋ. 7:​29-31) Baa i nɔ pa sɛmbɔɔ a laalaŋndo le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo tosaa? (1 Tɛsa. 1:​5, 6) Baa i yɔŋguŋ pa a dialuŋfulaa le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo tosaa a le waŋnda siiŋguuwo buɛiya?’—Kolo. 3:​23.

20, 21. Le yɛɛ wali naa cho yɛ choŋ choŋ, nduyɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tosaa?

20 Ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa wali sɔvɛ naŋ nɔ le tosaa wo cho le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda siiŋguuwo buɛiya ni. Mɛɛ palɛi hiau fau, lende koni wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo hiau lachi a waa choŋ choŋ ni. Mɛɛlula chieeŋndo hoo la cho niŋ sɔɔŋguuwo kpɛɛluŋ. Nduyɛ yoomula waŋnda chieeya la cho tuŋ hiouwɔɔ lachi a waa o kpundɔɔ niŋ. Lelaŋ ŋ sina mɛɛ kpɛ wanaa nɔ yeemɛi le tonyaa wa lo wɔ le yooŋgoo hoo chɛlɔɔ yɛ le. (Walta. 13:​48) Kɛ kalaŋ naa i cho ni le wanaa waa nuaa malaa yɔŋii teleŋndo hiounuŋ.—1 Timo. 4:​16.

21 I cho bɔɔ suɛi sɔvɛi le miŋ tol tamasi wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa ndaa nɔ dialuŋfulaŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda kɔɔli. Maa pɛɛku ŋ cho sɔla o yauwo hoo niŋndo nyindu num le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a dialuŋfulaa, nduyɛ mbo luei num yoomuaŋ le ma hiou lachi a waŋnda “tɛɛsiallo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.”—Walta. 28:​23.