Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI 10

Mɛlɛka Kila Nɔɔ Ni

Mɛlɛka Kila Nɔɔ Ni

“Yoole cho le kpeendaa a yuei i yaa leŋ wana nɔla leŋ kiolɔɔ chɔchɔ le.”​—IKILISIAATII 4:​12.

1, 2. (a) Tiindaŋ yɛɛ wanaa chua nɔɔ sɛnɛiya nɔ yɛ? (b) Nyunala kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

YIYAŊNDƆ a paale poo a chuaa cho challe o nɔɔ niŋ ndeŋ. A cho wuye wuye nduyɛ ma wa yiyaŋndo mɛɛ yoomu ndaa bɛnda niŋ o chilaŋ niŋ yɛ. A nɔ tiindaŋndo maa nɔ ndaa cho viouwɔɔ nduyɛ ma wa a nyaale.

2 Mi nɔla bɔɔbɔɔ kanduŋ nyɛkɛndɛi kɛ la lo lende le. Le mi nɔɔ viou tau nduyɛ mi nyaaloo wa leniŋ, wanaa cho o nɔɔ niŋnda yeema nɛi chɔmaa Mɛlɛkaa. Ŋ yaasiaa wɔ muli Baabuiyo le nyunalaŋ ndaŋ: Ɔɔ tɔnɔla nɔɔ latiŋ? Te a yeema pɛ nɔɔ chuaa, vɛɛ ŋ hɛli yɛ wana nya cho wa o nɔɔ niŋndo nyɛkɛndɛi? Vɛɛ ŋ wa yɛ pɔnɔ ɔɔ lanɔ kɛndɛ? Nduyɛ yɛɛ mala yɛ mi nɔɔ lo haa o mɛɛlulaŋ?—Nuawɔ Pulɔwaa 3:​5, 6.

I NƆ PA MI CHUA LANƆƆ ƆƆ PƆNƆƆ?

3. Baa mɛɛ mi waŋndo chua nɔɔ malaŋ o wa a nyaale? Tɛɛsiaa wɔ.

3 Waŋnda apum yiyaŋ maa le mi waŋndo wa a nyaale, mɛɛ mbo chua nɔɔ. Kɛ hei cho tonya le. Chiisu dimi maa kioo yembuleŋ le cho ni. (Maatiu 19:​11, 12) Nduyɛ mi Pɔɔl dimi maa tɔnɔlaŋ la cho o yembuleŋ niŋ. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​32-38) O lo a numpila te a yeema pɛ nɔɔ chuaa. Chɛl mi chaaŋaa numnda, yuŋgu numndo, ɔɔ naamu numndo baŋ num le nɔɔ chuaa le.

4. Te nɔɔ wa pɛ o kɛndɛ, ɔɔ tɔnɔla o nɔ laŋ latiŋ?

4 Baabuiyo dimi maa Mɛlɛka kila nɔɔ ni, nduyɛ maa o nɔ tɔnɔlaŋ latiŋ. Mi Chɛhowa dimi a Adam okɔɔ aa: “O niŋ mi wana pɔnɔɔ o wa ndu pilɛ kpe le. I cho wana malaa toosiaa le ndu, o bɛnda le ndu wo.” (Chɛnɛsee 2:​18) Mi Chɛhowa toosiaa Ifi le mbo wa lanɔɔ Adam, nduyɛ ma simnuŋ yuŋgu tasoo. Te pɔnɔɔ a lanɔɔ nɔ pɛ chuauwa, nɔ ndaa nɔ mbo kendu poŋ le mi chuauwa sɔla manda kɛndɔɔ. Kɛ o cho ko le chuauwa violɔɔ le waŋnda chal o nɔɔ niŋ te.—Sam 127:​3; Ɛfisiaŋnda 6:​1-4 .

5, 6. Vɛɛ nɔɔ looku yɛ simnɔŋ maa “yoole cho le kpeendaa a yuei i yaa leŋ”?

5 Mi masaa Sɔlɔmɔŋ poonyiaa aa: “Wanaa ŋiɔɔŋ a bɛnda mbo hiau wana pilɔɔ, fondole, wali wanaa ŋiɔɔŋ a tosa wo wana pilɛ nɔla mbo tosa ndu le. Wanaa ŋiɔɔŋ o pilɛ del mi hoo mala chaaŋ ndɔ del lo mbo chɛŋ. Kɛ wana pilɛ num te a del pɛ a chuu delɔɔ, wana cho mbo mala num ma chɛŋ te. . . . Yoole cho le kpeendaa a yuei i yaa leŋ wana nɔla leŋ kiolɔɔ chɔchɔ le.”—Ikilisiaatii 4:​9-12.

6 Le mi nɔɔ wa o kɛndɛ, wanaa cho o nɔɔ niŋnda nɔ ma wa o chaŋyɛi niŋ kpɛɛluŋ, le ma maaliaŋ, ma dɛɛniaŋ kɔltaŋ, nduyɛ ma manda ndapila vellaa velle. Kaalaa tosa ni mi nɔɔ kendu poŋ. Kɛ nɔɔ chɔɔlu kalu poŋ te o yɔŋ pɛ mi pɔnɔɔ a lanɔɔ wa Chɛhowa piɛiyo. Nɔ ndaa nɔla mbo simnuŋ maa yoole cho le kpeendaa “a yuei i yaa leŋ.” Yoole suu waa lende le hiou kalu a yoole nda kpeenda a yuei i ŋiiŋ kinɛi leŋ. Te Chɛhowa wa pɛ o nɔɔ niŋ, nɔ koŋ simnuŋ o kala poŋ.

7, 8. Sila kuɛɛ Pɔɔl ndoo yɔŋgu yɛ a nɔɔ okɔɔ?

7 Te poo a chuaa chal pɛ o nɔɔ niŋ, a nɔla ma tuei chiɛiniŋndo yeela. (Pulɔwaa 5:​18) Kɛ, te o yɔŋ pɛ mi waŋndo yeema nɔɔ chuaa le chiɛiniŋndo kinɛi, o nɔla mbo hɛli wana o yeema chuaa o nɔɔ niŋndo a taasi le. Lelaŋ, wana tuu le nɔɔ chuaa wo nɔ mbo chum haaa mi teleŋ yeemɛi kala kalɛi keŋ i wa ndu o kɔllo i hiou. Koŋ tosa mi waŋndo chɔɔlu yiyaŋ nyɛkɛndɛi, nduyɛ mbo tosa kɛɛsiaa kɛndɔɔ.—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​9; Chemisi 1:​15.

8 Te o yɔŋ pɛ ma wa yiyaŋndo le nɔɔ chuaa, o bɛnda ma kɛsiŋ o kɔl maa nɔ kɛ kɛ fee nɔ simultaŋ. Mi Pɔɔl dimi maa mi “sɔɔŋ palaŋ komal” wanaa cho o nɔɔ niŋnda. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​28) Wanaa cho bɛɛ o nɔ kɛndɔɔ niŋnda mi simultaŋ la komal nda. Lelaŋ, te a kɛɛsiaa pɛ maa a cho nɔɔ chua, i wa num o kɔl le wana ŋ yeema wo hɛlioo a taasi.

NƐƐ YA NƆ YƐ MI CHUA O NƆƆ NIŊ?

9, 10. Yɛɛ cho yɛ yɔŋnɔŋ te ŋ chua pɛ wana cho Chɛhowa piɛi le wo o nɔɔ niŋ?

9 Nuawɔ vɛlɛ sawa mandaa Baabui sɔvɛ ŋ nɔ ma loonuŋndo te a wa pɛ pɔnɔɔ ɔɔ lanɔɔ chuaa. “La sɔɔŋguu wanaa cho wanaa laalaŋ te wa choo le wallo latulu nya ndaa le.” (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 6:​14) Nyɛ ndaa tosa o wali ichiɔɔ niŋndo Pɔɔl ndoo nɔ o kɔl ni mɛɛ o poonyiaa diomndaŋ ndaŋ. Te visiaa a ŋiɔɔŋ ve kpeŋ kpeŋ te, ɔɔ ma nɔ kpaaya pilɛ le, wana ichiɔɔ bɔŋa nda diompilɛ le wallo tosaa o chiɛi niŋ te. Mi visiaa kaŋ kpou saŋga kanifuule a cho nyɛ pilɛ le. O nɛi pilɛ koŋ choo, Te a chal pɛ wana cho Chɛhowa piɛi le wo o ba o nɔɔ niŋ, keŋ huŋ lepum a bahawɛilaŋ tau. Lelaŋ Baabuiyo ke naa sila taasioo ni maa “wana laalaŋndo” kinɛi naŋ nɔ ni miŋ chua o nɔɔ niŋ.—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 7:​39.

10 Teleŋndaŋ lapum, mi Kilisiɔŋnda apum yiyaŋ maa o bɛnda ma chua wana cho Chɛhowa piɛi le wo o nɔɔ niŋ mbo hiau waa wana pilɛ. Kɛ te ŋ kɛɛ pɛ sila Baabuiyo, teleŋnda bɔɔbɔɔ saŋgaa a kɔl tambɛiyo komal naa ni. Chɛhowa nɔ naa ni. Lelaŋ piɛile ndɔleŋ le hiou wa nyɛ sɔvɛ o yoomu naa niŋ. Vɛɛ kɔllo wa yɛ num te a ve Chɛhowa piɛiyo latulu nya wana nya cho o nɔɔ niŋndo le? Wanaa bɔɔbɔɔ kɛɛsiaa le ma lo ŋyembu yɔŋi nda chua wana cho Chɛhowa piɛi le wo o nɔɔ niŋ.—Nuawɔ Sam 32:​8.

11. Vɛɛ ŋ hɛli yɛ wana ŋ cho chua o nɔɔ niŋndo nyɛkɛndɛi?

11 Baa wana o wana fee cho Chɛhowa piɛiyo wa pɔnɔ kɛndɛ ɔɔ lanɔ kɛndɛ le num ni? Sako. Te a cho pɛ yiyaŋndo le nɔɔ chuaa, tofa le wana ŋ kaala kpeekpeiyo. Hɛli wana ŋ nɔla biuwɔŋndo wo. Chum haaa ma saaluŋ wana yeema nyɛ num bɛɛ yeema tosaa o yoomoo niŋndo. Hɛli wana handu Mɛlɛka piɛiyo nyɛ tase o yoomu ndɔɔ niŋndo. Sila sɔviɔɔ cho a nɔɔ okɔɔ o yaula buɛi cho sakpo wo soli laŋ niŋ. Chua teleŋndo ma veelu diomndaŋ o laŋ niŋ nduyɛ ma yiyaŋ lechoo.—Nuawɔ Sam 119:​105.

12. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o Baabuiyo niŋ a nɔ nda nuuvial waŋndo pɔnɔɔ ɔɔ lanɔɔ wo okɔɔ?

12 O naamulaŋ lapum niŋ, kalaŋ chuauwa nuuviaa pɔnɔɔ ɔɔ lanɔɔ le chuauwaa ndaa ni. Yiyaŋ ndaa cho ni maa a sina wana bɛnda le chua ndaa wo. Naamoo hoo wa vɛlɛ o teleŋ nda wa Baabuiyo poonyiaa wo niŋ. Lelaŋ, te yuŋgu numndo kɛɛsiaa pɛ le naamoo hoo tolɔɔ kɔɔli, Baabuiyo mala kalaŋ chuauwa ma sina suliŋnda nda nɔ ma tofalaŋ. Le taamaseliiyo, mɛɛ Ebilaham wa lanɔɔ nuuviaa le Aase po ndɔ, o hendu kɔllo o nyɛsɔlaa choo ɔɔ tɔɔ le, kɛ o kaala chuaa ndoo nɔ le Chɛhowa wo choo o handu kɔllo ni.—Chɛnɛsee 24:​3-4, 67; tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 25.

VƐƐ YA BƐƐNDIAŊ YƐ LE NƆƆ CHUAA?

13-15. (a) Vɛɛ wana pɔnɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ le waa pɔnɔ kɛndɛ? (b) Vɛɛ wana lanɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ le waa lanɔ kɛndɛ?

13 Te a cho pɛ yiyaŋndo le nɔɔ chuaa, mɛɛ bɛɛndiaŋ fɛŋ nyɛkɛndɛi. Naapum ma yiyaŋ maa a chii niŋ bɛɛndiaŋ. Kɛ te ŋ yaasiaa pɛ nyɛ kpeekpei o sim le bɛɛndiaŋndo le nɔɔ chuaa wo, kɔndɔfillo cho num biyɔɔ a muli ŋ cho sɔla wo.

Chua teleŋndo ma veelu diomndaŋ o sila Diom Mɛlɛkaa yɔŋgu a nɔɔ okɔɔ wo, nduyɛ ma yiyaŋ lechoo

14 Baabuiyo chɔm maa piaanduaa a laanduaa nɔ waltaŋ teŋgeŋ teŋgeŋ o yuŋgoo niŋ. Lelaŋ o bɛnda ma sina maa, mɛɛ wana pɔnɔɔ bɛɛndiaŋ le nɔɔ yɛ cho teŋgeŋ a mɛɛ wana lanɔɔ bɛɛndiaŋ yɛ. Te poo cho yiyaŋndo le nɔɔ chuaa ni, o nɔ mbo nyunaŋ aa: ‘I bɛɛndiaŋ pa le waa yuŋgoo bolleŋ?’ Chɛhowa yeema mi pɔnɔɔ ke laa ndɔ a chuauwaa nduaa nyɛm nda hauba woŋ nduyɛ mbo dɛɛniaa nda kɔltaŋ. I hiou wa isɔvɛ kpou ve, pɔnɔɔ nɔ mbo chua chilaŋ le sɔɔŋ cho a Mɛlɛka okɔɔ woŋ o yuŋgu ndɔɔ niŋ. Te wana pɔnɔɔ buulaŋ a yuŋgu ndɔɔ le, Baabuiyo dimi maa o “wɔu mbo hiau bɛɛ wana cho wana laalaŋ te wo.” (Timoti Tasoo 5:​8) Lelaŋ, te wana pɔnɔɔ ŋ cho ni ma wa yiyaŋndo le nɔɔ chuaa, yiyaŋ mɛɛ ŋ duau sawa mandaa Baabuiyo hoo o wali niŋ yɛ. “Te a yeema taŋgullo pɛ, . . . bɛɛndiaŋ fɛlɛŋ nyɛ kɛndɛ kɛndɛ, ma tosa wallo ma sɔla nyɛ diaa. Te a nɔ niŋ nyɛ diaa pɛ, a taŋgul chiɛi numndo.” Hoo sim ni maa, tuupa ma chua lanɔɔ, sina fɛŋ maa a cho wa pɔnɔ suu Chɛhowa yeema num ma wa wo.—Pulɔwaa 24:​27.

15 Wana lanɔ cho yiyaŋndo le nɔɔ chuaa wo nɔ mbo nyunaŋ te o bɛɛndiaŋ pɛ le waa lanɔɔ ɔɔ kala chua. Baabuiyo chɔm nɛilaŋ lapum la lanɔ kɛndɔɔ manda pɔnɔ ndɔ a chuauwaa nduaa laŋ. (Pulɔwaa 31:​10-31) Hau, nyɛ wanaa bɔɔbɔɔ yiyaŋ kinɛiyo cho nyɛ wana nda cho wa o nɔɔ niŋndo nɔ mbo tosal nda wo ni. Kɛ Chɛhowa yeema naa miŋ yiyaŋ a nyɛ naŋ nɔ miŋ tosal wana naŋ cho wa o nɔɔ niŋndo okɔɔ.

16, 17. Te a cho pɛ tuuwo le nɔɔ chuaa, o yɛɛ choo ŋ nɔ yɛ ma wa yiyaŋndo?

16 Tuupa ma chua nɔɔ, yiyaŋ o nyɛ Chɛhowa dimul piaanduaa a laanduaa wo choo. Waa yuŋgoo bolleŋ chɔm naa maa poo nɔ mbo wa ŋuasu ŋuasu ɔɔ mbo luei yuŋgu ndɔɔ mɔnɛi le. Taamasi Chiisu wo wana yuŋgu lebol kɛndɔɔ nɔ ni mbo tol kɔɔli. Chiisu nɔ kaalaa teleŋ o teleŋ le wanaa o cho bolleŋ nda nduyɛ mbo tosal nda kɛndɛi. (Ɛfisiaŋnda 5:​23) Wana lanɔɔ ndu, o nɔ mbo wa yiyaŋndo a nyɛ o sim le kɛɛsiaala pɔnɔ ndɔ laŋ tooloo vɛlɛ a ndu tueiyɔɔ diomndo. (Luomaŋnda 7:​2) Wana hakioo pɔnɔ ndɔ cho wa ni. Lelaŋ o nɔ mbo nyunaŋ te o nɔla niŋ pɛ mbo tusiŋ ndu o ba bɛŋgu. Te o yiyaŋ pɛ maa o nɔla niŋ kposoŋ te, mɛɛ, naapum o bɛnda mbo kɛɛsiaa le waa yembu le suŋ suŋ ndɔ.

17 Piaanduaa a laanduaa nɔ ma landuŋ kɔl le wana nda cho o nɔɔ niŋndo kɔllo nɛŋioo mbo hiou ndapila. (Nuawɔ Filipiaŋnda 2:​4.) Mi Pɔɔl poonyiaa aa: “Wana pɔnɔ o wana pɔnɔ, a nɔ ma kaala laa num mɛɛ ŋ kaala num pila yɛ. Nduyɛ, wana lanɔ o wana lanɔ, a nɔ ma ke pɔnɔ num bɛɛleŋ.” (Ɛfisiaŋnda 5:​21-33) Puaa a waŋlaanduaa kpou yeema kaalaa a bɛɛleŋ. Kɛ le mi nɔɔ wa nyɛkɛndɛi, poo nɔ mbo sina maa laa ndɔ nɔ bɛɛleŋ le ndu nduyɛ chuaa bɛɛ nɔ mbo sina maa pɔnɔ ndɔ kaala ndu.

18. Le yɛɛ wanaa cho nɔɔ chuaa wa nɔ yɛ ma mandaŋ teleŋ nda wa nuaŋnaŋndo wo?

18 Nuaŋnaŋndo le challe o nɔɔ niŋ cho bɔɔ teleŋ kɛndɛ le mi wanaa cho hunɔɔ challe o nɔɔ niŋnda siiniaŋ nyɛkɛndɛi. Teleŋndo cho vɛlɛ hoo ni le ma kelu yamɛi te a nɔla niŋ pɛ kɛsɛ ma chal o nɔɔ niŋ. Teleŋ poo a chuaa cho wa nuaŋnaŋndo wo nda pɛɛku ni le suukaŋndo vellaa velle, nduyɛ, ma kindiŋ le sinaa yiyaŋnda ndalaŋ. Mɛɛ chaŋyɛi ndɛi hiau lachi fau, lende koni nda hiau lachi a kaaliaŋndo ni. Kɛ tuupa ma chal o nɔɔ niŋ, a nɔ ma dɔu yeemaŋ ndaŋ o mandaa bɛŋgu yɔŋi nda wou baa o kaa nɔɔlɛiyo niŋ. Kaala kpeekpeiyo cho nda mala ma tiu kɔlta ndalaŋ ba. Nduyɛ, mbo mala nda vɛlɛ a tosa nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu chaŋyɛi cho nda tɛɛŋ nda ŋiɔɔŋ vɛlɛ a Chɛhowa ve le.—Tɛsaloniaŋ Tasoo 4:​6.

Teleŋ poo a chuaa cho wa nuaŋnaŋndo wo nda pɛɛku ni le suukaŋndo vellaa velle

YƐƐ YA TOSA YƐ MI NƆ NUU WA LE FAFƐƐŊ?

19, 20. Vɛɛ Kilisiɔŋnda nɔ yɛ ma che nɔɔ?

19 Wanaa bɔɔbɔɔ yiyaŋ maa te a chua nɔɔ pɛ, a cho wa a nyaale nduyɛ a nɔ niŋ kpɔkɔsi le. Kɛ o cho lende le i cho le. Te waŋnda chal pɛ nɔɔ, mɛɛ kandɔŋndo ko cho koŋ ni. Chɛhowa kila nɔɔ le mbo wa le fafɛɛŋ.—Chɛnɛsee 2:​24.

20 Hau, wana bɔɔbɔɔ che nɔɔ maa kɔla tiŋ biŋgi. A chal hau o nɔɔ niŋ, ma kɛyaŋ siɔdii. Waŋnda apum yiyaŋ maa te bahawɛilaŋ la kanduŋ dɔɔ pɛ, mɛɛ teleŋndo cho koŋ ni le ma kɛɛ wana nda cho o nɔɔ niŋndo okoŋ mi nɔɔ mɛɛlu. Kɛ loonuŋ a tale dimiŋ o Baabuiyo niŋ a yoole kala kala le cho le kpeendaa a yuei i yaa ve. Yoole waa lende mɛɛ mɛɛ ŋ naŋ ndeŋ, le kiolu le. Te ŋ muliŋ pɛ o Chɛhowa lo le malaa, nɔ naa nɔla mbo wa le fafɛɛŋ. Mi Chiisu dimi aa: “Lelaŋ, te Mɛlɛka mɔɔsa wana lanɔɔ nda wana pɔnɔɔ naa pilɛ o nɔɔ niŋ pɛ, mɛɛ wana chiee piɔu nda tɛɛŋ te.”—Maatiu 19:​6.

21. Yɛɛ mala yɛ pɔnɔɔ a lanɔɔ le ma kaaliaŋ vellaa velle?

21 Naa kpou nɔ kaala kɛndɛlaŋ a la wɔɔŋndaŋ. I wa tɛtɛlɛ le kɔllo handɔɔ o siɔwuŋ acheleŋnda choo, taama taama siɔwuŋ wana naŋ cho o nɔɔ niŋndo. Kɛ ŋ tosa pɛ lende, ŋ ve a nyaale kposoŋ te. O baa pilɔɔ choo, te ŋ handu pɛ kɔllo o suliŋnda kɛndɛla wana naŋ cho o nɔɔ niŋndo choo, nyaaloo nɔla mbo wa o nɔɔ niŋ. Baa ŋ nɔla pa miŋ nɔ yiyaŋ waa naa a wana naŋ cho o nɔɔ niŋndo? Ei! Chɛhowa sina maa wanaa lahakiaa naŋ cho ni. Lelaŋ, suliŋnda kɛndɛlaŋ kinɛi o tofa naa o ŋdial ni. Vɛɛ ndii wa yɛ niŋ a naa te ndoo yɔŋ pɛ aa siɔuwoŋ Chɛhowa tofa naa o ŋdial ni? Mi wana ŋchondoo dimi aa: “Mɛlɛka Yaawɛɛ, te num oo wa yɔŋnda naala wɔɔŋndaŋ poonyiaa pɛ ma kɛsi kona koŋ, o nɛɛnɛ ndu oo nɔla yɛ mi ndu oo fula leniŋ?” (Sam 130:​3) Piaanduaa a laanduaa tual taamasi Chɛhowaa kɔɔli le sɔɔŋ kɛndɔŋ tofaa wana nda cho o nɔɔ niŋndo o ŋdial, nduyɛ ma wa a bɛɛndiaŋ le malɔɔ haki chɔ chɔ.—Nuawɔ Kolosiaŋnda 3:​13.

22, 23. Vɛɛ Ebilaham nda Selua kɛsi yɛ taamasi kɛndɔɔ le wanaa cho o nɔɔ niŋnda?

22 Mɛɛ wɔsilaŋ la hiau fau, lende koni nɔɔ hiau lachi a kaloo poŋ ni. Mi Ebilaham nda Selua viau tau o nɔɔ niŋ nduyɛ ma tuɛi nɔ ndaa yeela. Mɛɛ Chɛhowa dimul Ebilaham le mbo faŋaŋ o chiee nda bɛndoo niŋ Ɔɔ, naapum Selua ndoo hiou niŋ wɔsilaŋ 60. I ve bɛɛŋ bɛɛŋ le chiee ndɔ kɛndɔɔ mɛiyo le kɔlaŋ luaŋ o tɛndiilaŋ niŋ te. Kɛ Selua wa lanɔ kɛndɛ le Ebilaham. O wa vɛlɛ chaŋyɛi kɛndɛ le ndu. Ndoo nɔ bɔɔ bɛɛleŋ le Ebilaham. Mbo toolu kɛɛsiaala Ebilahamndaŋ nduyɛ mbo mala ndu mbo sɔla batiuwaa.—Chɛnɛsee 18:​12; Pitɛ Tasoo 3:​6.

23 Kɛ, o yɔŋ bɛɛ mi nɔɔ wa o kɛndɛ, o cho lɔɔlɔɔ le pɔnɔɔ a lanɔɔ chɛlaŋ ladiom o nyɛ o nyɛ choo le. Teleŋ pilɛ, mɛɛ Ebilaham kɛɛ Selua diom, mi Chɛhowa dimul ndu aa: “Nyɛ o nyɛ Selua dimul num pɛ, a tosa.” Mi Ebilaham tosa lende, nduyɛ mi hei huŋ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ. (Chɛnɛsee 21:​9-13) Teleŋndaŋ lapum, te la chɛlaŋ ladiom nya wana nya cho o nɔɔ niŋndo le, tambu kɔl te. Nyɛ cho o sɔvɛ wo cho ni, o yɔŋ bɛɛ mi la chɛlaŋ ladiom te, la hiou lachi a kaaliaŋndo nduyɛ mi la keŋnaŋ bɛɛleŋ.

Chɔŋ o kandɔŋndo, tosa mi Diom Mɛlɛkaa chɔm nya nɛiyo o nɔɔ niŋ

24. Vɛɛ nɔ naa chuu yɛ Chɛhowa saŋgalaa?

24 O kunda leKilisiɔŋndo niŋ, waŋnda o waalaŋ niŋ cho a nyaale o nɔla ndalaŋ niŋ. Te a yeema pɛ le nɔɔ chuaa, hɛli wana ŋ cho chua wo nyɛkɛndɛi. Kɛɛsiaa sɔviɔɔ opilɛ o kɛɛsiaala numndaŋ tɛɛŋ cho hoo ni. Wana ŋ cho chua o nɔɔ niŋndo siŋga yoomu numndo le fafɛɛŋ. Lelaŋ, muliŋ o Chɛhowa lo le nɛi chɔmaa. Koŋ cho tosa ma hɛli wana ŋ yeema wo a taasi, ma bɛɛndiaŋ nyɛkɛndɛi le nɔɔ, nduyɛ ma tosa wallo le nɔ numndo kindioo poŋ, okoŋ mbo chuu Chɛhowa saŋgalaa.