Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI TƆ A IŊUƐƐNU VE

Piɛile Suu Mɛlɛka Chɛlteŋ

Piɛile Suu Mɛlɛka Chɛlteŋ

1. Nɛɛ nɔ yɛ mbo dimul naa mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi Mɛlɛka yɛ?

PIƐIYII bɔɔbɔɔ dimi maa a cho tonyaa pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ. Kɛ o cho tonya le kanifuule, sɔɔŋ cheleŋndoŋ pɔ piɛiye pɛɛku a Mɛlɛka okɔɔ ni, wana suu o cho wo, a mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi ndu yɛ. Vɛɛ naŋ looku yɛ sina nɛi kpeekpei naŋ piɛi Mɛlɛka wo? Chɛhowa kinɛi nɔla ni mbo dimul naa mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi ndu yɛ.

2. Vɛɛ ŋ looku yɛ sina mɛɛ ŋ nɔ ma piɛi Mɛlɛka yɛ?

2 Chɛhowa ke naa Baabuiyo le miŋ sina mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi ndu yɛ. Lelaŋ, pɛɛku Baabuiyo. Nduyɛ, Chɛhowa cho num mala ma tol pɛɛkula ndɔlaŋ kɔɔli kanifuule, o buulaŋ a num tau.—Aisaya 48:​17.

3. Yɛɛ Mɛlɛka yeema yɛ naa le miŋ tosa?

3 Waŋnda apum dimi maa Mɛlɛka chɛl piɛiye kpou. Kɛ o cho lende le Chiisu pɛɛku naa le. Mbo dimi aa, “Wanaa cho haa dimioo teleŋ o teleŋ aa, ‘Num cho Masanɔ nuu ni, num cho Masanɔ nuu ni,’ o cho nda fau le a kua niŋ o Masale Mɛlɛkaleŋ niŋ te. Finya nuu o cho ɛchɛnɛ wo, wanaa tosa nyɛ o hɛnaŋ ndo wa, nda koni kua niŋ loŋ ni.” Lelaŋ, i cho suɛi sɔvɛ le miŋ pɛɛku nyɛ cho hɛnaŋ Mɛlɛkaa wo okoŋ miŋ tosa ndu. Hei cho suɛi lamamɔɔ le kanifuule, mi Chiisu tuu wanaa diikuŋ Mɛlɛka le wa a wanaa tɛɛmbaa lasawaa. Mbo veelu ndaa aa, “Wanaa kɔl vesɛiyaa bɛndu.”—Maatiu 7:​21-23.

4. Yɛɛ Chiisu ndoo dimi yɛ a hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa okɔɔ?

4 Mi Chiisu dimul naa maa te ŋ yeema pɛ le hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa, o cho wa suɛi bɛɛŋ te. Mbo dimi aa, “La keeku o dio sɔɔkɛnyɛɛ wo. Kani fondole, dioo o yaa wana o tambeiyo, ndu ndu o tuaŋgaa o cho ni. Nduyɛ, nɛiyo le kɔlaŋ loŋ, ndu ndu bɛɛŋ bɛɛŋ o cho ni. Nduyɛ, wanaa kua o nɛi koŋ nda a cho bɔɔ faŋga. Kɛ, dioo le kɔlaŋ o yoomu kpeekpeiyo niŋ, ndu sɔɔkɛnyɛɛ bɛndu o cho ni. Nduyɛ nɛi kuɛ loŋ ndo, o kendu lakɔ bɔɔ. Nduyɛ, wanaa kua loŋ nda, a cho a bɔɔ le.” (Maatiu 7:​13, 14, NW) Nɛi sɔɔkɛnyɛɛ wo, ɔɔ nɛi sakpoo le Mɛlɛka piɛiyo, ndu yaa wana o yoomu fafɛɛŋndo niŋ ni. Nɛi cho o tuaŋgaa wo, ɔɔ nɛi wɔɔŋndo le Mɛlɛka piɛiyo, ndu o piɔmndo niŋ o yaa wana ni. Kɛ Chɛhowa yeema mi wana o wana vi le. O ke wana o wana dioo le pɛɛkoo a ndu okɔɔ.—Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​9.

NƐI SAKPOO LE MƐLƐKA PIƐIYO

5. Vɛɛ ŋ looku yɛ ma sina wanaa cho Mɛlɛka piɛiyo o nɛi sakpoo choo wa?

5 Mi Chiisu dimi maa ŋ tiuba miŋ sina wanaa cho Mɛlɛka piɛiyo o nɛi sakpoo choo wa. Ŋ tosa hei te ŋ wa pɛ yaasiaa nyɛ nda laalaŋndo a nyɛ nda tosa wo. Mbo dimi aa, “O kelala ndalaŋ nya looku niŋ nda pɛŋgu sina ni.” Mi Chiisu tuu piɛile tonyaleŋ a yɔm kɛndɔɔ. Mbo dimi aa, “Yɔm cho yɔm kɛndɔɔ wo, ndu kuam komɔɔ kɛndɔɔ ni.” (Maatiu 7:​16, 17) Hoo chɔm naa maa wanaa cho Mɛlɛka piɛiyo wa cho walaŋ te. Kɛ buɛiyaa Mɛlɛkaa cho lɔɔlɔɔ kindiŋndo le tosaa nyɛ cho sakpo wo. Ŋ cho niko hunɔɔ chɔ nyɛ mala naa le sinaa wanaa cho Mɛlɛka piɛiyo o nɛi sakpoo choo wa.

6, 7. Le yɛɛ piɛile tonyaleŋ le chɛŋ yɛ o Baabuiyo niŋ? Yɛɛ taamasi Chiisoo pɛɛku yɛ naa?

6 Pɛɛkula naalaŋ la nɔ mi la chɛŋ o Baabuiyo niŋ. Baabuiyo dimi aa, “Diom o diom cho o Yau Mɛlɛkaa niŋ, Nyina Mɛlɛkaa tosa ni ma poonyiaa laŋ. Nduyɛ, la cho diomnda nɔ malaa leniŋ. Kani fuule, la cho le waŋnda tonya cho a Mɛlɛka okɔɔ wo pɛɛkoo. La cho le pɛɛkula lachoowalaŋ chɔɔmuuwo, nduyɛ, la cho le waŋnda miŋgioo o nɛi. La cho le waŋnda pɛɛkoo mɛɛ nda wa wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl lɛ. Muŋ fau ŋ cho machuaa le buɛi Mɛlɛkaa bɛɛndiaa mbo wa o bɛndaa kpeekpei le wallo, nduyɛ, mbo wa o bɛɛndiaŋ le wali o wali kɛndɛ tosaa.” (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​16, 17) Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo poonyial Kilisiɔŋnda aa, “Mɛɛ naa ŋ dimul nya Yooŋgu Kɛndɛ Mɛlɛkaa mi la yaŋ ndu lani. Nduyɛ, mi la chua ndu maa Mɛlɛka diom ndɔɔ ni. La chue ndu maa suɛi wanachiee kɛɛsiaa le. Nduyɛ, maa lekɛndɛi, Mɛlɛka diom ndɔɔ kpeekpei o cho ni.” (Tɛsaloniaŋ Tasoo 2:​13) O Diom Mɛlɛkaa niŋ, Baabuiyo, kinɛi piɛile tonyaleŋ le chɛŋ ni. O cho o yiyaŋnda waŋchieeya choo le, naamulaŋ, ɔɔ nyɛ o nyɛ cheleŋ te.

7 Nyɛ o nyɛ Chiisu pɛɛku, o Diom Mɛlɛkaa niŋ o fula ni. (Nuawɔ Chɔŋ 17:​17.) Mi ndoo chɔm lɔɔlɔɔ nyɛ Diom Mɛlɛkaa dimi wo. (Maatiu 4:​4, 7, 10) Buɛiyaa tonyaa Mɛlɛkaa tual taamasi Chiisoo kɔɔli. Nduyɛ nyɛ o nyɛ nda pɛɛku, o Baabuiyo niŋ o fula ni.

8. Yɛɛ Chiisu pɛɛku yɛ naa a Chɛhowa piɛiyo okɔɔ?

8 Chɛhowa kinɛi naŋ nɔ ni miŋ piɛi. Sam 83:​18 dimi aa, “Tosa ma sina maa num pilɛ kpe cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni, maa num cho Mɛlɛka hiou kpou wo ni.” Chiisu ndoo yeema mbo sina Mɛlɛka tonyaa nyɛkɛndɛi, nduyɛ mbo pɛɛku waŋnda diola Mɛlɛkalaŋ. (Nuawɔ Chɔŋ 17:​6, NW.) Mi Chiisu dimi aa, “Masanɔɔ Mɛlɛka, ndu wana sooluu ni. Nduyɛ ndu pilɛ kpe wana saaŋgial ni.” (Maatiu 4:​10) Lelaŋ maa buɛiyaa Mɛlɛkaa, taamasi Chiisoo naŋ tual kɔɔli ni. Chɛhowa ndupilɛ kpe naŋ piɛi ni, miŋ soliŋ diola ndɔlaŋ kpeku, nduyɛ miŋ pɛɛku acheleŋnda diola ndɔlaŋ a nyɛ o cho tosa le naa wo.

9, 10. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ kaaliaŋ vellaa velle?

9 Ŋ nɔ miŋ kaaliaŋ vellaa velle. Mi Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa le ma kaaliaŋ vellaa velle. (Nuawɔ Chɔŋ 13:​35.) O cho naa naŋ fula wa, naamu naa, ɔɔ te ŋ cho wana sulaa ɔɔ wana tambɛi le cho suɛi le. Kaala cho naa tɛɛŋndo nɔ mbo tosa miŋ wa diompilɛ maa puaapiliaa a ndepiliaa. (Kolosiaŋnda 3:​14) Lelaŋ, ŋ kue o chɔu le. Baabuiyo dimi aa, “Nyɛ tosa mi ŋ sina wanaa cho chuauwaa Mɛlɛkaa wa a wanaa cho chuauwaa Masa Nyinaa Wɔɔŋnda wo wa, ndu cho hoo ni. Wana o wana tosa nyɛ cho sakpo wo le, mɛɛ o cho chua Mɛlɛka le. Nduyɛ wana o wana kaala chaaŋ ndɔ wana laalaŋndo le, mɛɛ o cho chua Mɛlɛka le.” Mbo chɔɔlu dimi aa, “Ŋ nɔ le kaaliaŋndo vellaa velle. La wa maa Keŋ te. Kani fuule, Keŋ ndu ndu, le Masa Nyinaa Wɔɔŋnda o wa ni. Mbo lo o koŋ mbo dii pɔmbɔ ndɔ pɛ.”—Chɔŋ Tasoo 3:​10-12; 4:​20, 21.

10 Miŋ soliŋ teleŋ naa, yoomuma naŋ, a nyɛm naŋ nɔ woŋ kpeku le maaliaŋndo a kɔltaŋ dɛɛniaŋndo vellaa velle. (Hibuluiya 10:​24, 25) Miŋ tosa “tonyaa naa waŋnda chua.”—Kaleesiaŋnda 6:​10.

11. Le yɛɛ naŋ diikuŋ yɛ Chiisu?

11 Ŋ nɔ miŋ diikuŋ Chiisu kanifuule o ndu niŋ sanaa naŋ sɔla pioŋɔɔ ni. Baabuiyo dimi aa, “Ndu pilɛ kpe nɔla mbo piŋi nya ni. Kani fondole, Mɛlɛka yɔŋgu waŋnda chieeya diola wana cheleŋ o chieeŋndo choo kpou le mi ŋ sɔla pioŋɔɔ o ndu niŋ te, mɛɛ Chiisu.” (Walta Wanaa Chiisuaa 4:​12) O Buŋgɛi 5 o yauwo hoo niŋ, miŋ pɛɛku maa mi Chɛhowa yɔŋ Chiisu le mbo yɔŋgu yoomu ndɔɔ maa sala baŋaa le waŋchieeyaa diikuŋnda. (Maatiu 20:​28) Chɛhowa hɛli Chiisu le mbo wa Masaa le chieeŋndo kpou. Lelaŋ Baabuiyo dimul naa ni maa, te ŋ yeema pɛ miŋ wa achal lefafɛɛŋ, ŋ nɔ miŋ diikuŋ Chiisu.—Nuawɔ Chɔŋ 3:​36.

12. Le yɛɛ ŋ luei laba o sɔɔŋ lemasa chieeŋndo hoo niŋ te?

12 Ŋ nɔ miŋ wou laba o masale chieeŋ niŋ te. Chiisu wou laba o masale chieeŋ niŋ te. Teleŋ o wa o masa maLuomaŋndo Paile lachi wo, mbo dimul ndu aa, “Masale nileŋ le cho masale waa chieeŋ naŋ te.” (Nuawɔ Chɔŋ 18:​36.) Maa Chiisu, ŋ chɔm lo lechoo wo le Masale Mɛlɛkaleŋ. Nduyɛ le saboo hoo, ba o ba naŋ wa, ŋ luei laba o masale chieeŋndo hoo niŋ te. Kɛ, Baabuiyo dimul naa le miŋ diikuŋ ‘wanaa cho naa chilaŋ nda,’ koŋ cho ni, masaa o lɛŋndeŋ niŋ. (Luomaŋnda 13:​1) Miŋ diikuŋ sawala lɛŋnde naŋ cho leŋ niŋ. Kɛ, te sawaa chɛlaŋ a sawala Mɛlɛkalaŋ te, ŋ nɔ miŋ tol taamasi wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa kɔɔli. Ma dimi aa, “Nyɛ Mɛlɛka dimul naa wo, ndu naa ŋ nɔ ni mi ŋ tosa, o cho nyɛ waŋnda chieeya a dimul naa wo le.”—Walta Wanaa Chiisuaa 5:​29; Maki 12:​17.

13. Yooŋgu yɛɛ naŋ dimi yɛ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ?

13 Ŋ laalaŋ maa Masale Mɛlɛkaleŋ kinɛi cho bahawɛila chieeŋndo hoo soli ni. Mi Chiisu dimi maa, “yooŋgu kɛndɔɔ . . . a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ” cho dimiŋ ba o ba fee o chieeŋndo. (Nuawɔ Maatiu 24:​14.) Masale wana chiee kɛ kɛ nɔla mbo tosa nyɛ Masale Mɛlɛkaleŋ le cho naa hunɔɔ tosal lo le. (Sam 146:​3) Mi Chiisu dimul naa le miŋ piɛi le Masale Mɛlɛkaleŋ aa, “Masale numndeŋ le huŋ. Hɛnaŋ numndo tosaŋ o chieeŋndo choo mɛɛ o cho tosaŋndo o choo choo niŋ yɛ.” (Maatiu 6:​10, NW) Baabuiyo dimul naa maa Masale Mɛlɛkaleŋ le cho masɛi waŋchieeya kpou tɛɛmbuu nduyɛ mi le “lo le fɛɛŋ a fɛɛŋ”.—Daaniɛɛ 2:​44.

14. Nɛɛ yaa ŋ laalaŋ yɛ maa nda cho Mɛlɛka piɛiyo o nɛi tonyaa choo?

14 Te a chii pɛ sɔɔŋ muŋ pɛɛku, nyunaŋndɔ aa, ‘Nɛɛ yaa soli yɛ pɛɛkula ndalaŋ o Baabuiyo niŋ? Nɛɛ yaa dimullɛ waŋnda a diola Mɛlɛkalaŋ okɔɔ? Nɛɛ yaa kaaliaŋ yɛ vellaa velle nduyɛ ma laalaŋ maa Mɛlɛka vem Chiisu le naa baŋaa ni? Nɛɛ yaa wou yɛ laba o yalale chieeŋndeŋ niŋ te? Nɛɛ yaa dimi yɛ maa Masale Mɛlɛkaleŋ kinɛi le cho bahawɛila naalaŋ soli ni?’ Seiyaa Chɛhowaa koni.—Aisaya 43:​10-12.

YƐƐ Ŋ CHO YƐ TOSA?

15. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ yeema pɛ mi Mɛlɛka chɛl piɛile naaleŋ?

15 Laalaŋndo maa Mɛlɛka cho achal cho letuu le. Nyinaa wɔɔŋnda bɛɛ laalaŋ maa Mɛlɛka cho achal, kɛ a diikuŋ ndu le. (Chemisi 2:​19) Te ŋ yeema pɛ mi Mɛlɛka chɛl piɛile naaleŋ, o cho ko laalaŋndo maa Mɛlɛka cho le, kɛ ŋ nɔ miŋ tosa nyɛ o dimul naa wo.

16. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛɛ piɛile lachoowaleŋ?

16 Le mi Mɛlɛka chɛl piɛile naaleŋ, ŋ nɔ miŋ kɛɛ piɛile lachoowaleŋ. Mi wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo Aisaya poonyiaa aa, “La fula Babilɔŋ. . . . La pilaŋ nyɛ o nyɛ cho o nɔɔlɛi Mɛlɛka o hɔl te.” (Aisaya 52:​11; Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 6:​17) Chɛhowa che piɛiyii lachoowɛi kpou maa nyɛ nɔɔlɛi. Le saboo hoo naŋ nɔ ni miŋ kɛɛ nyɛ o nyɛ chiɛɛliaŋ a piɛile lachoowaleŋ.

17, 18. Yɛɛ cho yɛ “Babilɔŋ, tɔɔ bɛndoo,” nduyɛ le sabu yɛɛ i cho choŋ choŋ le fulaa loŋ?

17 Yɛɛ cho yɛ piɛile lachoowaleŋ? Leŋ le cho piɛile kɛ kɛ pɛɛku naa le Mɛlɛka piɛiyo o nɛi Diom ndɔɔ chɛl te wo choo. Baabuiyo veelu piɛile lachoowaleŋ aa “Babilɔŋ tɔɔ bɛndoo.” (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 17:​5) Le sabu yɛɛ? Mɛɛ Piɔɔ Mɛŋma Koŋgi Bɛndoo o hiou o boondii Nuuwa ve niŋ, mi pɛɛkula lachoowalaŋ o piɛiyii bɔɔbɔɔ niŋ kanduŋ Babilɔŋ chiee. Mi pɛɛkula lachoowalaŋ la tiu o chieeŋndo choo kpou. Le taamaseliiyo, wanaa wa o Babilɔŋ niŋnda wa mɛlɛkaa yaa wa o mɛlɛka pilɔɔ niŋ piɛiyo. Hau bɛɛ, piɛiyii bɔɔbɔɔ dimi maa mɛlɛkaa a Yaa cho o Mɛlɛka pilɔɔ niŋ ni. Kɛ Baabuiyo ndu pɛɛku maa Mɛlɛka tonyaa ndupilɛ kpe cho ni, Chɛhowa. Nduyɛ maa Chiisu cho Po ndɔɔ ni. (Chɔŋ 17:​3) Wanaa wa Babilɔŋnda ndaa laalaŋ vɛlɛ maa nyɛ cho waŋndo niŋ o vi le, nduyɛ maa te waŋndo vi pɛ nyɛ koŋ nɔla mbo wa ŋɔɔ o yiŋndeŋ niŋ. Keŋ cho tonya le.—Tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 14, 17, a 18.

18 Mɛlɛka dimi maa piɛiyii lachoowɛi kpou cho suŋ tambei sɔla. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 18:​8) A bii pa bila le sabu i cho choŋ choŋ le fulaa o piɛile lachoowaleŋ niŋndo? Chɛhowa Mɛlɛka yeema num ma tosa keŋ yɔŋi i hiou lɔɔ.—Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 18:​4.

Te a piɛi pɛ Chɛhowa a wanaa nduaa latulu, a cho wa o yuŋgu ndɔ cho chieeŋndo balɔɔ silɔ wo tɛɛŋ

19. Te a kɛɛsiaa pɛ le Chɛhowa piɛiyo, vɛɛ o cho yɛ num mala?

19 Te a kɛɛsiaa pɛ le fulaa o piɛile lachoowaleŋ niŋ le Chɛhowa piɛiyo, chaŋyaŋ numndo ŋpum ɔɔ yuŋgu numndo bii bila le sabu ŋ tosa kɛɛsiaa koŋndo le. Ma simul num nduyɛ ma tusi num siɔmbulaŋ. Kɛ Chɛhowa cho num malɔɔ le. A cho simnɔŋ waŋndo opilɛ o yuŋgu cho o miiliɔŋndaŋ niŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ wo, a kaala kpeekpeiyo cho tɛɛŋnda. Nduyɛ a cho nɔ tiindaŋndo le waa achal o chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa niŋ lefafɛɛŋ. (Maki 10:​28-30) Kɛlɛŋgaa chaaŋaa numnda a yuŋgu num simul kɛɛsiaa numndo le Chɛhowa piɛiyo wa, cho mɛɛlu kɛɛsiaa tosa le Baabuiyo pɛɛkoo.

20. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le Mɛlɛka piɛiyo o nɛi tonyaa choo?

20 Mɛlɛka cho suŋ Masale ndɔleŋ soliŋ kpeku le dɛnɛ wɔɔŋ kɛ kɛ faŋa nduyɛ mbo wa masaa le chieeŋndo. (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​9, 13) Teleŋ kɛndɔɔ pila wa niŋ koŋ ni! Wana o wana cho Chɛhowa piɛi mɛɛ o yeema naa miŋ piɛi ndu yɛ. Lelaŋ, i cho suɛi sɔvɛ le Mɛlɛka piɛiyo suŋ suŋ o nɛi tonyaa choo.