Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI ŊƆMAHIƆƆLU VE

Baa Mɛɛlula Chieeŋndo La Cho niŋ pa Kpɛɛluŋ?

Baa Mɛɛlula Chieeŋndo La Cho niŋ pa Kpɛɛluŋ?

1. Kuɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a chilaŋ okɔɔ?

KANI bɛɛ a nua niŋ tɛlivisiɔŋndo ɔɔ ma yaŋ alaadioo nilaŋ ma nyunaŋ aa, ‘Baa sɔɔŋ cho pa hiouwɔɔ lachi a wɔuleŋ?’ Kpundɛlaŋ a dɛnɛ wɔɔŋndo kui niŋ bɔɔ. Le hei, waŋnda laalaŋ maa ŋ cho niŋ dɔɔ kpɛɛluŋ o mɛɛlula chieeŋndo hoo. Keŋ cho pa tonya? Nɛi cho pa le sinaa nyɛ nɔ le yɔŋnɔŋndo o chilaŋ niŋndo? Ei. Mi che bɛɛ waŋchieeya nɔla ma che nyɛ nɔ le yɔŋnɔŋndo o chilaŋ niŋndo le, kɛ Chɛhowa ndu nɔla. O chɔm naa o Baabuiyo niŋ a chila naalaŋ okɔɔ vɛlɛ a chila chieeŋndo.—Aisaya 46:​10; Chemisi 4:​14.

2, 3. Yɛɛ buɛiyaa Chiisuaa ndaa yeema yɛ le sinaa, nduyɛ vɛɛ Chiisu muli yɛ?

2 Te ŋ nua pɛ o Baabuiyo niŋ a mɛɛlula chieeŋndo okɔɔ, o cho mɛɛlula lɛŋnde naŋ cho leŋ choo leŋ te, kɛ mɛɛlula dɛnɛ wɔɔŋndo. Mi Chiisu pɛɛku waŋnda maa Masale Mɛlɛkaleŋ le cho wa o lɛŋndeŋ choo. (Luku 4:​43) Buɛiyaa nduaa ndaa yeema sinaa teleŋ Masale Mɛlɛkaleŋ le cho hunɔɔ wo. Le hei ma nyuna Chiisu aa, “Chɔm ndɔ naa boondii sɔɔŋ muŋ ŋ cho hunɔɔ yɔnɔŋ nde. Nduyɛ, taamasi yɛɛnɛ cho yɛ yɔnɔŋ le chɔmndo maa boondii num ŋ cho hunɔɔ ve cho niŋ fuuluuwo? Taamasi yɛɛnɛ yɔnuŋ yɛ niŋ le sinaa maa mɛɛlula chieeŋndo la fuuluu?” (Maatiu 24:​3) Chiisu chɔm nda paale kpeekpei le, kɛ mbo dimul nda sɔɔŋ cho wa yɔŋnɔŋndo woŋ lɔɔpa mi mɛɛlula chieeŋndo hoo la fuuluu. Sɔɔŋ Chiisu dimi maa ŋ cho yɔŋnɔŋ ndoŋ cho niŋ suŋ suŋ yɔŋnɔŋndo.

3 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa sɔɔŋ chɔm maa ŋ cho o teleŋ mɛɛlula chieeŋndo hoo wo. Kɛ, ŋ cho fɛŋ pɛɛku a chɔu yɔŋnuŋ o choo choo niŋndo okɔɔ, le miŋ sina sabu sɔɔŋ wɔɔŋ wɔɔŋndoŋ cho hau o chieeŋndo hoo choo wo.

CHƆUWO O CHOO CHOO NIŊ

4, 5. (a) Mɛɛ Chiisu simnuŋ dɔɔ Masaa o choo choo niŋ, yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ? (b) A mɛɛ Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 12:​12 dimi yɛ, yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ o chieeŋndo choo mɛɛ nda mal Setana lɛŋ naŋ?

4 O Buŋgɛi 8 niŋ, miŋ pɛɛku maa o 1914 niŋ Chiisu simnuŋ Masaa o choo choo niŋ ni. (Daaniɛɛ 7:​13, 14) Yau Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ dimul naa nyɛ ndoo yɔŋnuŋndo aa, “O lepilɛ niŋ kpe, mi chɔuwo kiolu ɛchɛnɛ. Mi Mɛlɛka kiilanɔ ndɔ bɛndoo Maikɛl, nda kiilaa Mɛlɛkaa a cho ndu o ba bɛŋgu wa, ma del tambalakaa hoo a kiilaa cho tambalakaa hoo o ba bɛŋgu wa choo a chɔuwo.” * Kɛ mi Setana a nyinaa nduaa wɔɔŋnda bumba chɔu koŋ nduyɛ ma mal nda o chieeŋndo choo. Yiyaŋndɔ mɛɛ maalikɛiya wa a kɔl kɛndɛ yɛ! Kɛ wanaa cho o lɛŋndeŋ choo wa yɛ? Baabuiyo dimi maa kpundɔɔ wa niŋ bɔɔ le nda. Le yɛɛ? Kanifuule, Masa Nyinaa Wɔɔŋnda cho a tumboo tau tau. “O sina maa teleŋ ndɔɔ cho niŋ o biŋgii naa.”​—Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 12:​7, 9, 12.

5 Masa Nyinaa Wɔɔŋnda cho kpundɛlaŋ mɛlioo o chieeŋndo choo mɛɛ o yeema yɛ. O cho a tumboo ŋama ŋama kanifuule, teleŋ biŋgi koni lo niŋ ni mi Mɛlɛka faŋa walta ndɔlaŋ. Ŋ yaasiaŋndɔ nyɛ Chiisu dimi maa o cho yɔŋnɔŋ o palɛi mɛɛlɛi niŋndo.—Tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 24.

PALƐI MƐƐLƐI

6. Yɛɛ naŋ dimi yɛ hau a chɔulaŋ okɔɔ?

6 Chɔuwo. Mi Chiisu dimi aa, “Masaa a masaa a sɔŋga niŋ, mi lɛŋndeŋ a lɛŋndeŋ ma sɔŋga.” (Maatiu 24:​7) Wanaa vi niŋ o chɔulaŋ niŋ o teleŋ naa hoo niŋnda hiou teleŋ o teleŋ cheleŋ. Mi kɔɔna chɔm sɔɔŋ yɔŋnuŋ o chieeŋndo niŋndoŋ dimi maa, chɔŋ a wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ mbo huŋ bii a wɔsi 1914, waŋnda le miiliɔŋndaŋ 30 chɔulaŋ la dii niŋ ni. Kɛ chɔŋ a wɔsi 1914 mbo huŋ bii a wɔsi 2000, waŋnda hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ 100 vi niŋ o chɔulaŋ niŋ ni. Yiyaŋndɔ a mɛɛ chɔuwo tusi niŋ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ nyɛpalaa vɛlɛ a nyɛ nɛiyaa choo yɛ!

7. Vɛɛ nyɛ Chiisu dimi a yiaaŋ okɔɔ wo cho yɛ hau peelɔŋndo?

7 Yiaaŋ. Mi Chiisu dimi aa, ‘Yiaaŋ ma del niŋ ba o ba fee.’ (Maatiu 24:​7) Mi che bɛɛ nyɛdiaa cho niŋ toosiaŋndo tau mbo hiau maa paandu, kɛ a koŋ kpou, wanaa bɔɔbɔɔ sɔla nyɛdiaa bɔɔ le. Le yɛɛ? Kanifuule, a nɔ nyɛsɔlaa le nyɛdiaa piondɔɔ le, ɔɔ yondola bɔɔ cho le wali tosa le. Le mi waŋnda hiouwɔɔ miiliɔŋndo opilɛ sɔla o nda dia o paaleŋ niŋndo, o cho suɛi kpɛdɛ le. Mi “World Health Organization” dimi maa iwɔsi o iwɔsi, chuaambuaa o miiliɔŋndaŋ niŋ wu ni kanifuule, a sɔla nyɛdiaa sɔvɛ ke nda kɛndiaa wo le.

8. Yɛɛ chɔm yɛ maa nyɛ Chiisu dimi a lɛŋnde nyiiyaaleŋ okɔɔ wo peeluŋ?

8 Lɛŋnde nyiiyaaleŋ. Mi Chiisu dimi aa, “Lɛŋndeŋ le nyiiya niŋ tau.” (Luku 21:​11) Wɔsi o wɔsi, ŋ nɔ miŋ wa lɛŋii nyiiyɛi wɔɔŋ wɔɔŋnde kɔl. Chɔŋ a wɔsi 1900, lɛŋii nyiiyɛi dii niŋ waŋnda hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ la tiɔɔŋ. Nduyɛ mi che bɛɛ nyɛm mapuuloŋ cho niŋ tau ŋ mala le keleŋaa sinaa te lɛŋndeŋ le cho nyiiyaa pɛ, kɛ a koŋ kpou, mi waŋnda vi tau.

9. Yɛɛ chɔm yɛ maa nyɛ Chiisu dimi a naalaŋ okɔɔ wo peeluŋ?

9 Naalaŋ. Mi Chiisu dimi maa ‘naala taŋ waŋnda laŋ la kuii niŋ.’ Mi naala wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ la keleŋa pɛŋgɛlaŋ, nduyɛ mi la diu wanaa bɔɔbɔɔ. (Luku 21:​11) Mi che bɛɛ naa wanaa chiɔuwaa cho hiouwɔɔ lachi a naala bɔɔbɔɔ chiɔuwo, kɛ naala chiɔunuŋ te laŋ la cho wɔ kɛ. Nduyɛ pɛŋ, mi kona pum dimi maa iwɔsi o iwɔsi, mi waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ vi a naalaŋ, mɛɛ soliŋii vesɛiye, naa buulaa ŋpuloo, a solɔɔ a kusioo cho naa yɛ. O fulawɔ o koŋ kɔɔli, o wɔsila 40 laŋga hiou laŋ niŋ, wanaa chiɔuwaa bɛnduaa saaluŋ naala sɛnɛilaŋ 30, nduyɛ lapum nɔ pɛŋ chiɔu le.

MƐƐ WAŊNDA NƆ NIŊ KAALAŊ O PALƐI MƐƐLƐI NIŊ YƐ

10. Vɛɛ Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​1-5 cho yɛ hau peelɔŋndo?

10 Baabuiyo dimi o Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​1-5 niŋ aa, “Kɛsiŋ o kɔl . . . maa te palɛi mɛɛlɛi le chieeŋndo hoo i wa fuuluuwo pɛ, nyɛ palaa o wa niŋ bɔɔ.” Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo tɛɛsiaa mɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ nɔ niŋ kaalaŋ o palɛi mɛɛlɛi niŋ yɛ. Mbo dimi maa waŋnda

  • nɔ niŋ kaayei

  • kaala niŋ kaniei

  • tui niŋ wanaa velu nda wa diom te

  • lo niŋ o lediom te

  • kaala niŋ yuŋgu ndaa le

  • tiu niŋ kɔl ndaa ba le

  • nɔ niŋ tandalaŋ a yolɛi

  • kaala niŋ yelelaŋndo mbo hiou Mɛlɛka

  • chɔm niŋ maa a kaala Mɛlɛka kɛ ma kɛɛ le ndu diikɔŋndo

11. A mɛɛ Sam 92:​7 dimi yɛ, yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ niŋ a wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda?

11 Mi waŋnda chɔm pa kaala waa naa o fonda ŋ cho wo? Wanaa bɔɔbɔɔ nɔ kaalaŋ ndaŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ. Kɛ Mɛlɛka cho hunɔɔ suŋ isɔɔ tosa a hei okɔɔ. O mɛi lediom aa, “O sina nuaa maa wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda, mɛɛ billo o cho nuaa, mɛɛ mɛɛ o wa puiyo tɛɛ tɛɛ o nɛi a itambu le yɛ le, maa wanaa tosa sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ nda, mi nyɛ o nyɛ wa o kɛndɛ a nda, kɛ ma wa a tɛɛmbaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ.”—Sam 92:​7.

SƆƆŊ KƐNDƐŊ CHO YƆŊNƆŊNDO O PALƐI MƐƐLƐI NIŊNDO

12, 13. Yɛɛ Chɛhowa pɛɛku yɛ naa niŋ o palɛi mɛɛlɛi niŋ?

12 Mi Baabuiyo dimi maa o palɛi mɛɛlɛi niŋ, chieeŋndo cho wa o piaa cha a nyɛ nɛiyaa vɛlɛ a nyɛpalaa. Kɛ Baabuiyo dimi vɛlɛ maa sɔɔŋ kɛndɔŋ nɔ le yɔŋnɔŋndo.

“Waŋnda cho yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimi a masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ ba o ba fee o chieeŋndo choo.”—Maatiu 24:​14

13 Baabuiyo biyɔɔ bila. Mi wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo Daaniɛɛ poonyiaa a palɛi mɛɛlɛi okɔɔ. Mbo dimi aa, “Waŋnda a sɔla niŋ kɔl kaloo tau tau.” (Daaniɛɛ 12:​4) Mɛlɛka cho wanaa nduaa taasioo ke ma bii Baabuiyo bila nyɛkɛndɛ walaŋ mbo hiou maa paandu. Mi Chɛhowa tosa hei taama taama chɔŋ a wɔsi 1914. Le taamaseliiyo, o pɛɛku naa mɛɛ diola ndɔlaŋ la cho nyɛ sɔvɛ yɛ, sabu ndɔɔ le chieeŋndo, tonyaa a baŋaa okɔɔ, nyɛ yɔŋnuŋ naa wo te ŋ vi pɛ, vɛlɛ a fulasɛiniŋndo okɔɔ. Ŋ pɛɛku maa Masale Mɛlɛkaleŋ kinɛi le cho bahawɛila naalaŋ kpou chii ni. Ŋ pɛɛku vɛlɛ mɛɛ naŋ wa a nyaale yɛ, a tosaa nyɛ nɛŋi Mɛlɛka kɔllo. Kɛ yɛɛ wanaa Mɛlɛkaa nɔ yɛ ma tosa a sɔɔŋ nda pɛɛku muŋ ndoŋ? Suɛi cheleŋ Baabuiyo ndoo dimi ve ke naa mulioo le nyunaa hoo.—Tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 2125.

14. Kuɛɛnɛ yooŋgu kɛndɛ leMasaa cho yɛ dimiŋndo, nduyɛ nɛɛ yaa cho yɛ ndu dimioo?

14 Wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ chieeŋndo balɔɔ silɔ. Mɛɛ Chiisu wa suɛi a palɛi mɛɛlɛi okɔɔ mbo dimi aa, “Waŋnda cho yooŋgu kɛndɔɔ hoo dimi a masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ ba o ba fee o chieeŋndo choo.” (Maatiu 24:​3, 14) Yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ cho dimiŋndo o lɛŋnde niŋ hiouwɔɔ 230, a o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 800. A tonya, Seiyaa Chɛhowaa fulaa o “lelɛŋ o lelɛŋ, a lekaa o lekaa” niŋ cho waŋnda malaa le ma sina nyɛ cho Masale Mɛlɛkaleŋ ndo nduyɛ a nyɛ le cho tosa le waŋchieeya wo. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 7:​9) Nduyɛ a bii wana o wana nyɛ o ba le. Mi che bɛɛ mi waŋnda tul nda leyɛ nduyɛ ma tusi nda kotaa choo, kɛ nyɛ o nyɛ nɔla mbo kuuna wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo le, a mɛɛ Chiisu dimi yɛ.—Luku 21:​17.

YƐƐ Ŋ CHO YƐ TOSA?

15. (a) A laalaŋ pa maa o palɛi mɛɛlɛi niŋ naŋ cho ni, nduyɛ le yɛɛ ŋ laalaŋ yɛ? (b) Yɛɛ cho yɛ yɔŋnɔŋ a wanaa diikuŋ nda vɛlɛ a wanaa kɛɛ le diikɔŋndo wa?

15 A laalaŋ pa maa o palɛi mɛɛlɛi niŋ naŋ cho ni? Sɔɔŋ bɔɔbɔɔ dimiŋ a palɛi mɛɛlɛi okɔɔ woŋ cho peelɔŋndo. Chɛhowa cho suŋ kɛɛsiaa le mi yooŋgu kɛndɔɔ pɛŋgi dimiŋndo, okoŋ, mi “mɛɛlula” chieeŋndo la fuuluu. (Maatiu 24:​14) Yɛɛnɛ cho yɛ mɛɛlulaŋ? Laŋ la cho Amakɛdɔŋ ni. Teleŋ Mɛlɛka cho dɛnɛ wɔɔŋndo kpou faŋa wo. Chɛhowa cho Chiisu a maalikɛiyaa nduaa kpaayaa soliŋ kpeku le wanaa kɛɛ ndu a Po ndɔɔ diikɔŋndo wa tɛɛmbuu wo. (Tɛsaloniaŋ Diiŋ Ndɔɔ 1:​6-9) Te hei yɔŋnuŋ pɛ, fɛɛŋ fɛɛŋ bɛɛ Setana a nyinaa nduaa wɔɔŋnda hui lɛ niŋ waŋchieeya le. Wanaa yeema le Mɛlɛka diikɔŋndo, nduyɛ ma chɛl Masale ndɔleŋ nda kpou, cho chɔ mɛila Mɛlɛkalaŋ kpou o peelɔŋndo.—Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 20:​1-3; 21:​3-5.

16. Mɛɛ mɛɛlulaŋ la cho niŋ naa kpɛɛluŋ yɛ, yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa?

16 Chieeŋ cho hoo o ba Setanaa bɛŋgu wo cho suŋ fuuluu o mɛɛlulaŋ. Lelaŋ, i cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le ma nyunaŋ aa, ‘Yɛɛ ya nɔ yɛ mi tosa?’ Chɛhowa yeema num ma pɛɛku Baabuiyo mɛɛ ŋ tiuba yɛ. Chua pɛɛku numndo nyɛ lamamɔɔ le. (Chɔŋ 17:​3) Seiyaa Chɛhowaa nɔ bɔŋaŋndaŋ o lɔɔ o lɔɔ bɛŋgu le waŋnda malaa ma bii Baabuiyo bila. Kindiŋ ma wa kɔlaŋ o bɔŋaŋnda laŋ lɔɔlɔɔ. (Nuawɔ Hibuluiya 10:​24, 25.) Te a sina pɛ maa a nɔ ma tosa siŋgaŋndaŋ, yɔŋ isiooŋ le laŋ tosa le. Te a tosa lende pɛ, chaŋyɛi numnde a Chɛhowa cho chɔɔlu kalu poŋ.—Chemisi 4:​8.

17. Le yɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ cho yɛ woolu wa wa te mɛɛlulaŋ la fuuluu pɛ?

17 Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo tɛɛsiaa maa wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda cho tambei sɔla. Nduyɛ paale leŋ le cho wanaa bɔɔbɔɔ woolu wa wa, “mɛɛ viinɔɔ huŋ nuaa a nyumndaŋ wana ve ndu kɔl te yɛ.” (Tɛsaloniaŋ Tasoo 5:​2) Mi Chiisu dimi maa wanaa bɔɔbɔɔ cho data maa ŋ cho o palɛi mɛɛlaa niŋ te. Mbo dimi aa, “Boondii Nuuwa wa o chieeŋndo choo ve, mɛɛ waŋnda a wa sɔɔŋ tosaa yɛ, lende koni waŋnda lo niŋ sɔɔŋ tosaa ni mbo lo o koŋ mi boondii Po Wana Pɔnɔɔ o huŋ niŋ nde i fuuluu. Nduyɛ, lende koni i wa o palɛi keŋ niŋ ni lɔɔ pa piɔɔ bɛndu koŋ o sia, waŋnda wa diola nda. Waŋ laanduaa a wa piaanduaa chuaa, mi puaa bɛɛ a wa hiouwɔɔ lachi a laanduaa puwɔɔ. A lo muŋ tosaa haaa mbo fuuluu a boondii Nuuwa luɛi o dɛndɛ bɛndoo niŋ nde.”​—Maatiu 24:​37-39.

18. Sila yɛɛ Chiisu ke yɛ naa?

18 Mi Chiisu sila naa maa naŋ yiŋnuŋ “o kuuliaala nyɛ diaa laŋ choo, a o kolɔɔ kala kalaa niŋ te,” yɔŋi mɛɛlula chieeŋndo la woolu naa “mɛɛ yaŋɔɔleŋ le saa visioo nuaa yɛ.” Mbo dimi vɛlɛ maa le cho hunɔɔ le “waŋnda kpou o chieeŋndo choo.” Mbo chɔɔlu dimi aa, “La mandaŋ. Nduyɛ mi la piɛi Mɛlɛka le teleŋ o teleŋ. La piɛi Mɛlɛka le mi la sɔla kpaayaa le hiɔlɔŋndo o sɔɔŋ cho muŋ hunɔɔ yɔŋnɔŋndo woŋ niŋ, nduyɛ mbo lo o koŋ, mi la sim fɛlɛŋ wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo o hɔl.” (Luku 21:​34-36) Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ yaŋ nilaŋ o sila Chiisoo? Kanifuule, chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋ Setanaa cho suŋ tambei sɔla. Wanaa Chɛhowa a Chiisu hini kɔl la kinɛi cho kindaa sɔla o mɛɛlulaŋ ni, nduyɛ ma wa o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ le fɛɛŋ a fɛɛŋ.—Chɔŋ 3:​16; Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​13.

^ pɛl. 4 Chiisu Kiliti nɔ vɛlɛ diolaŋ ni aa Maikɛl. Le chɔɔloo sinaa, yandii tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 23.