Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI TASEI

Nɛɛ Cho yɛ Mɛlɛka?

Nɛɛ Cho yɛ Mɛlɛka?

1, 2. Nyunala kuɛɛ waŋnda nyuna yɛ lɔɔlɔɔ?

NYUUNIAALAŊ pila chuaambuaa nyuuniaa ni. Lepum, ma tɛɛsial nda nyɔɔ opum, kɛ ma nyuna vɛlɛ aa, ‘Le yɛɛ?’ Nduyɛ te a kindiŋ pɛ le nyuna ndaa mulioo, ma nyuna num vɛlɛ aa, ‘Kɛ le yɛɛ?’

2 Ŋ wa feleŋgɔnɔ ɔɔ kaasoŋnɔ, naa kpou nɔ nyuuniaalaŋ. Miŋ nyuna lepum a nyɛ naŋ nɔ miŋ de wo, mɛɛ naŋ nɔ miŋ chuɛɛnuŋ yɛ, ɔɔ nyɛ naŋ nɔ miŋ pendu wo. Lepum, miŋ nɔ nyunala sɔvɛlaŋ a yoomoo okɔɔ vɛlɛ a chilaŋ. Kɛ te ŋ seeluŋ mulila ke naa kɔl hiniaa laŋ te, miŋ pɛŋgi mulilaŋ nuuviaa.

3. Le yɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ yiyaŋ yɛ maa a seeluŋ mulilaŋ le nyunala ndala sɔvɛlaŋ te?

3 Baa Baabuiyo nɔ pa mulilaŋ le nyunala sɔvɛla naŋ nyuna laŋ? Kɛlɛŋgaa mi waŋnda apum yiyaŋ lende. Kɛ ma yiyaŋ vɛlɛ maa Baabuiyo kendu bɔɔ bila biyɔɔ. Mi waŋnda yiyaŋ maa wanaa pɛɛkaa ɔɔ simlachiaa o piɛiye niŋ kinɛi nɔ mulilaŋ le nyunalaŋ ndaŋ ni. Nduyɛ, acheleŋnda yiyaŋ maa i wa bɔɔ suɛi lasiɔmbu le dimioo maa a sina mulilaŋ le nyunalaŋ ndaŋ te. Vɛɛ num yiyaŋ yɛ?

4, 5. Nyunala sɔvɛla kuɛɛ ŋ nɔ yɛ? Le yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma lambaŋ mulilaŋ nuuviaa?

4 O kpeekpei niŋ, a yeema mulilaŋ le nyunala sɔvɛlaŋ ndaŋ. Yɛɛ cho yɛ sabu yoomoo? Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ te waŋndo vi pɛ? Vɛɛ Mɛlɛka cho yɛ? Mi Chiisu, wana pɛɛkaa bɛndoo dimi aa, “La nyuna Mɛlɛka diom le nyɛ nya hau ba wo. O nɔla mbo ke nya ndu. Nduyɛ, la nuuwa, la cho sɔla. La kundu dioo, Mɛlɛka nɔla mbo kumbul nya.” (Maatiu 7:​7) Wu ŋdial le mulila ŋ nɔ ma tiindaŋndaŋ nuuviaa le.

5 A tonya, te o yɔŋ pɛ ma lambaŋ mulila sɔvɛlaŋ ‘nuuviaa,’ a cho saaluŋ mulilaŋ o Baabuiyo niŋ. (Pulɔwaa 2:​1-5) Mulilaŋ ndaŋ la kindu bila biyɔɔ le. Nyɛ ŋ cho pɛɛku wo cho num nyaaloo ke suŋ suŋ, a tiindaŋ sɔvɛ bɛndoo le chilaŋ. Ŋ soonuŋndɔ a nyunaa opilɛ o bii waŋnda kɔndɔfillo tau wo.

BAA MƐLƐKA BUULAŊ PA LE NAA?

6. Le yɛɛ waŋnda apum yiyaŋ yɛ maa Mɛlɛka buulaŋ a nyɛpalaa ndaa le?

6 Wanaa bɔɔbɔɔ yiyaŋ maa Mɛlɛka buulaŋ le naa le. A yiyaŋ maa te Mɛlɛka ndoo buulaŋ pɛ kpeekpei le naa, chieeŋndo wa wa teŋgeŋ. Ŋ cho chɔulaŋ chɔɔ, yɛle tulaaleŋ, a kpundɛlaŋ ba o ba fee. Waŋnda cho naalaŋ, a cho saŋgaa, nduyɛ ma wa piɔmndaŋ. Mi kɔndɔfillo bii apum, nduyɛ ma nyuna aa, ‘Te Mɛlɛka ndoo buulaŋ pɛ le naa, le yɛɛ o kɛɛ yɛ nyɛpalaa hoo kpou kuunaa?’

7. (a) Vɛɛ simlachiaa o piɛiye niŋ tosa yɛ mi waŋnda laalaŋ maa wana kɔl vesɛiyo Mɛlɛka cho ni? (b) Le yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ maa ŋ nɔ miŋ bii Mɛlɛka tɔɔyaŋ le sɔɔŋ wɔɔŋ yɔŋnɔŋ ndoŋ te?

7 Mi simlachiaa o piɛiye niŋ tosa mi waŋnda laalaŋ lepum maa wana kɔl vesɛiyo Mɛlɛka cho ni. Te kpundɔɔ del pɛ, ma dimi maa hɛnaŋ Mɛlɛkaa ni. Ma dimi maa Mɛlɛka ndoo yeema ni mii yɔŋnuŋ. Te a dimi hei pɛ, mɛɛ Mɛlɛka kɛsɛ nda cho tɔɔyaŋndo biyɔɔ ni. Kɛ Baabuiyo pɛɛku maa Mɛlɛka cho wana dɛnɛ wɔɔŋ kposoŋ te. Chemisi 1:​13 dimi maa Mɛlɛka dɛɛniaa wana le ma tosa yɔŋ wɔɔŋ te. O dimi aa, “Te waŋndo sɔla dɛɛniaa le mbo tosa yɔŋ wɔɔŋndo pɛ, o dimi nuaa maa Mɛlɛka le cho ndu dɛɛniaa le mbo tosa yɔŋ wɔɔŋndo le. Mɛlɛka ndu, wana dɛɛniaa ndu le i wɔɔŋ tosa le. Nduyɛ, ndu Mɛlɛka o dɛɛniaa wana le ma tosa yɔŋ wɔɔŋ te.” Hei chɔm maa, mi che bɛɛ Mɛlɛka kuuna wɔ sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ te, kɛ o cho ndu le tosa miŋ yɔŋnuŋ te. (Nuawɔ Choobu 34:​10, 12.) Ŋ soliŋ ndɔ taamaseliiyo kpeku.

8, 9. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi lakafa le Mɛlɛka tɔɔyaŋndo biyɔɔ le bahawɛila naalaŋ? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

8 Yiyaŋndɔ maa po feleŋgɔnɔɔ cho latulu a wanaa velu ndu wa. Finya ndɔ kaala ndu tau, nduyɛ mbo pɛɛku le kɛɛsiaala kɛndɛlaŋ tosaa. Kɛ, mi po feleŋgɔnɔɔ hoo tosal finya ndɔ nila kalulaŋ nduyɛ mbo fulaŋ chiɛiniŋ. Mbo tosa sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ, okoŋ, mbo luɛi o kpundɔɔ niŋ. A cho pa finya ndɔ tɔɔyaŋndo biyɔɔ nduyɛ ma dimi maa le mɛɛ o kuuna ndu le fulaa chiɛiniŋ te yɛ kpundɛ koŋ komal ndu ni? Sako bɛɛ! (Luku 15:​11-13) Maa finya koŋ, mɛɛ waŋchieeya hɛli le nila kalulaŋ tosaa a sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ, Mɛlɛka kuuna nda le. Lelaŋ, te suɛi wɔɔŋnde yɔŋnuŋ pɛ, ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa o cho Mɛlɛka le tosa mii yɔŋnuŋ te. I wa suɛi lakafa le Mɛlɛka tɔɔyaŋndo biyɔɔ.

9 Sabu kɛndɔɔ cho le mɛɛ Mɛlɛka kuuna wɔ sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ te yɛ. O buŋgɛi 11 niŋ, a cho pɛɛku nyɛ Baabuiyo dimi a hei okɔɔ wo. Kɛ nɔ tiindaŋndo maa Mɛlɛka kaala naa. Kposoŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ bii ndu tɔɔyaŋ le bahawɛila naalaŋ te. Nduyɛ, ndu koni pɛŋ nɔla ni mbo soli laŋ.—Aisaya 33:​2.

10. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa Mɛlɛka cho miŋgi toosiaa kpou nyɛm wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda tɛɛmbuu woŋ?

10 Wana diandaa Mɛlɛka cho ni. (Aisaya 6:​3, NW) Sɔɔŋ o tosa woŋ nɔ sɔŋ te, ŋ choŋnuŋ walaŋ, nduyɛ ŋ cho ŋ kɛndɛ. Lelaŋ, ŋ nɔla miŋ tiindaŋ ndu. O cho lende le waŋchieeya cho le. Ma tosa sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ lepum. Nduyɛ, masa sandu tau wo bɛɛ nɔ kpaaya le faŋaa sɔɔŋ wɔɔŋ kɛ kɛ wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda cho tosaa woŋ te. Mɛlɛka cho dɛnɛ wɔɔŋ kɛ kɛ faŋa lefafɛɛŋ.—Nuawɔ Sam 37:​9-11.

VƐƐ MƐLƐKA YIYAŊ YƐ A NYƐPALAA WAŊCHIEEYA CHO NIŊNDO?

11. Vɛɛ Mɛlɛka yiyaŋ yɛ a nyɛpalaa ŋ cho niŋndo?

11 Vɛɛ Mɛlɛka yiyaŋ yɛ te o che pɛ sɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo o chieeŋndo niŋndoŋ, nduyɛ a nyɛpalaa ŋ cho niŋndo? Baabuiyo pɛɛku maa Mɛlɛka “kaala sakpoyɛi.” (Sam 37:​28) Lelaŋ, o kaala o kɛndɔɔ a sakpoyɛi o chieeŋndo niŋ, kɛ o tul o wɔɔŋndo a kafalaŋ leyɛ. O tul saŋga waŋchieeya cho niŋndo leyɛ. Baabuiyo dimi maa mɛɛ Mɛlɛka che dɛnɛ wɔɔŋ wa yɔŋnɔŋndo sindɛ o chieeŋndo choo wo, “mi i tɛɛmbuu ndu kɔl tau bɛndu.” (Chɛnɛsee 6:​5, 6) Mɛlɛka siŋgaŋ te. (Malakai 3:​6) Baabuiyo dimi maa Mɛlɛka buulaŋ tau le naa.—Nuawɔ Pitɛ Tasoo 5:​7.

Baabuiyo pɛɛku naa maa Chɛhowa nɔ kaalaa, nduyɛ ndu cho Wana Toosiaa choo choo a lɛŋndeŋ ndo ni

12, 13. (a) Le yɛɛ naŋ chɔm yɛ kaalaa nduyɛ miŋ buulaŋ le acheleŋnda? Nduyɛ vɛɛ naŋ yiyaŋ yɛ te ŋ che pɛ acheleŋnda o nyɛpalaa niŋ? (b) Le yɛɛ naŋ tiindaŋ yɛ maa Mɛlɛka cho nyɛpalaa a kafalaŋ kpou faŋa?

12 Baabuiyo dimi maa Mɛlɛka toosiaa naa o velaŋ ndɔɔ niŋ. (Chɛnɛsee 1:​26) Hoo sim ni maa Mɛlɛka toosiaa naa a suiliŋnda kɛndɛla ndu bɛɛ nɔlaŋ. Lelaŋ, te kɔllo tambu num pɛ le waŋchieeya tosa isɔɔ le wa chɔɔ o nyɛpalaa niŋ, loonuŋ maa Mɛlɛka hiou kɔllo tambu le keŋ chɔɔ! Vɛɛ naŋ looku yɛ hei sina?

13 Baabuiyo pɛɛku naa maa “wana kaalaa Mɛlɛka cho ni.” (Chɔŋ Tasoo 4:​8, NW) A kaalaa Mɛlɛka tosa nyɛ o nyɛ ni. Lelaŋ, le mɛɛ Mɛlɛka cho wana kaalaa yɛ naa bɛɛ chɔm kaalaa ni. Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ. Te num oo nɔ pɛ kpaayaa, a wa pa nyɛpalaa a kafala cho o chieeŋndo niŋndaŋ kpou faŋa? Tonya, a wa faŋa, kanifuule, a kaala waŋchieeya. Kɛ Mɛlɛka yɛ? O nɔ kpaaya koŋ. Nduyɛ le mɛɛ o kaala naa yɛ, o cho nyɛpalaa a kafalaŋ kpou faŋa. Ŋ nɔ tiindaŋndo maa diomnda Mɛlɛka mɛi o yauwo hoo kandɔŋndo laŋ cho peelɔŋ! Kɛ le ma tiindaŋ diomnda Mɛlɛka mɛi laŋ ndaŋ, a nɔ ma chɔɔlu sina a Mɛlɛka okɔɔ.

MƐLƐKA YEEMA NUM MA SINA NDU

Te a yeema waŋndo chaŋyɛi biyɔɔ pɛ, ma chɔm ndu diola numndaŋ. Mɛlɛka chɔm naa diola ndɔlaŋ o Baabuiyo niŋ

14. Vɛɛ Mɛlɛka nɔ yɛ diolaŋ? Nduyɛ vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa ŋ nɔ miŋ soliŋ ndaŋ kpeku?

14 Te a yeema pɛ ma bii waŋndo ichaŋya, yɛɛ fɛlɛŋ ŋ chɔm yɛ ndu? Diola numndaŋ. Baa Mɛlɛka nɔ pa diolaŋ? Piɛiyii bɔɔbɔɔ dimi maa diola ndɔlaŋ la cho Mɛlɛka ɔɔ Masanɔɔ ni. Kɛ o cho ladio le cho laŋ te. O cho ko mɛɛ nda veelu naa waŋndo aa, “masaa” yɛ. Mɛlɛka dimul naa maa diola ndɔlaŋ la cho Chɛhowa ni. Sam 83:​18 dimi aa, “Tosa ma sina maa num pilɛ kpe cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni, maa num cho Mɛlɛka hiou kpou wo ni.” Mi wanaa poonyiaa Baabuiyo wa soliŋ diola Mɛlɛkalaŋ kpeku bɛmbɔɔ hiouwɔɔ waalaŋ la ŋɔmmɛu. Chɛhowa yeema num ma sina diola ndɔlaŋ nduyɛ ma soliŋ ndaŋ kpeku. O chɔm num diola ndɔlaŋ le halikpeŋ ma simnuŋ chaaŋ ndɔ.

15. Yɛɛ diola Chɛhowalaŋ la sim yɛ?

15 Diola Mɛlɛkalaŋ, Chɛhowa, la sim le sabu yiŋgo- loŋndo. La sim maa Mɛlɛka nɔla mbo tosa mɛila kɛ kɛ o dimi nduyɛ o nɔla mbo peelu sabu ndɔɔ. Nyɛ o nyɛ nɔla mbo kuuna ndu le. Chɛhowa ndupilɛ kpe nɔ diolaŋ ndaŋ ni. *

16, 17. Yɛɛ dimioo hoo (a) “Mɛlɛka . . . kpaaya kpou” wo sim yɛ? (b)  “Masaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ”? (c) Mɛlɛka “toosiaa nyɔɔŋ kpou” wo?

16 A mɛɛ naŋ veelu diomndaŋ o tase ndɔ yɛ, Sam 83:​18 dimi a Chɛhowa okɔɔ aa, “Num pilɛ kpe cho Mɛlɛka . . . hiou kpou wo ni.” Vɛlɛ o Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 15:​3 dimi aa, “Masanɔɔ Mɛlɛka, num nɔ kpaayaa kpou ni. Walta ŋ tosalaŋ la cho walta bɛndu, nduyɛ la cho walta kɔndɔfili. Num cho masaa le lɛŋnde kpou o chieeŋndo niŋ ni.” Yɛɛ dimioo hoo “Mɛlɛka . . . kpaaya kpou” wo sim yɛ? O sim maa Chɛhowa kinɛi nɔ kpaayaa le chieeŋndo kpede ni. Nduyɛ Timoti Tasoo 1:​17 veelu Chɛhowa aa, “Masaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ.” Veeloo hoo “Masaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ” sim ni maa o nɔ kandɔŋ te. Sam 90:​2 dimi maa Mɛlɛka cho le fɛɛŋ a fɛɛŋ. Hei cho bɔɔ suɛi kɔndɔfili bɛndu!

17 Chɛhowa ndupilɛ kpe cho Wana Toosiaa ni. Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 4:​11 dimi aa, “Num cho Masa naa ni. Nduyɛ num cho Mɛlɛka naa ni. Num toosiaa nyɔɔŋ kpou ni, nduyɛ o hɛnaŋ numndo niŋ ŋ toosiaŋ mi ŋ wa kpou ni. Lelaŋ a bɛnda ma sɔla lisaa, a bɛɛleŋ, a balikaa le mɛɛ ŋ cho wana kpaaya yɛ.” A tonya, chɔŋ a maalikɛiyaa cho o choo choo niŋnda, looŋ naŋ cha ichɔl loŋ, mbo huŋ bii a yɔmii kuamɛi, vɛlɛ a suwaa cho o peelaŋ niŋnda kpou, Chɛhowa toosiaa ni!

A NƆLA PA MA SIMNUŊ CHAAŊ O CHƐHOWA?

18. Le yɛɛ waŋnda apum yiyaŋ yɛ maa a nɔla kposoŋ ma simnuŋ chaaŋaa Mɛlɛkaa le? Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ a keŋ?

18 Te waŋnda apum veelu pɛ diomndaŋ a suiliŋnda tɔɔmala bɛndula Chɛhowalaŋ okɔɔ, mi siooŋnde bii nda. Nduyɛ ma yiyaŋ maa, ‘Mɛlɛka nɔ bɔɔ kpaayaa, o cho bɔɔ wana diandaa bɛndu, nduyɛ o cho bɔɔ filioŋ. Le yɛɛ mbo buulaŋ le ya?’ Kɛ baa lende pa Mɛlɛka yeema naa miŋ yiyaŋ ni? Sako bɛɛ. Chɛhowa yeema mbo sɔɔŋguu naa ikɛi kpɛɛluŋ. Baabuiyo dimi maa “Mɛlɛka cho levil a wana o wana le.” (Walta Wanaa Chiisuaa 17:​27) Mɛlɛka yeema num ma sɔɔŋguu ndu ikɛi. Nduyɛ o dimi maa ‘ndu bɛɛ cho num sɔɔŋguu ikɛi.’—Chemisi 4:​8.

19. (a) Vɛɛ ŋ looku yɛ simnɔŋ chaaŋ o Mɛlɛka? (b) Suiliŋnda Chɛhowala kuɛɛ ŋ hɛnaŋ yɛ tau?

19 A nɔla pa ma simnuŋ chaaŋ o Mɛlɛka? Chiisu dimi aa, “Yoomu kpeekpeiyo hoo ndu cho yɛ ni, waŋndo sinaa maa num pilɛ kpe cho Mɛlɛka ni, nduyɛ, mbo sina vɛlɛ Chiisu Kiliti, wana ŋ vem ndo.” (Chɔŋ 17:​3) Hiou lachi a pɛɛkoo, nduyɛ a cho Chɛhowa nda Chiisu sina. Okoŋ, a cho yoomu nɔ lamɛɛlu le wo sɔla. Le taamaseliiyo, ŋ pɛɛku niŋ maa “wana kaalaa Mɛlɛka cho ni.” (Chɔŋ Tasoo 4:​16, NW) Kɛ o nɔ vɛlɛ suiliŋnda kɛndɛla cheleŋ tau. Baabuiyo dimul naa a Chɛhowa okɔɔ maa ‘Mɛlɛka nɔ nyiɛɛye nduyɛ mbo mala wanaa nduaa wo o cho ni. O cho wana dɔunuŋ tumbe chɔ chɔ le. Le teleŋ o teleŋ kaalaa o kaala wanaa nduaa a kɔllo kpou ni, nduyɛ, o cho sakpo a nda.’ (Ɛsɔdɔɔ 34:​6) Chɛhowa cho ‘wana kɛndɛ naa naa chua, nduyɛ le teleŋ o teleŋ o cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ le yɔŋnda naala wɔɔŋndaŋ.’ (Sam 86:​5) Wana biuwaŋndo a wana chɔm lo lechoo wo Mɛlɛka cho ni. (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:​9; Sam 18:​25) Mɛɛ ŋ nua o Baabuiyo niŋ fau, lende koni ŋ chɔɔlu sina a suiliŋnda kɛndɛla Mɛlɛkalaŋ okɔɔ ni.

20-22. (a) Vɛɛ naŋ looku yɛ sɔɔŋguu Mɛlɛka ikɛi kpɛɛluŋ mi che bɛɛ ŋ chi ndu le? (b) Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te waŋnda apum yeema num kuunaa Baabuiyo pɛɛkoo pɛ?

20 Vɛɛ ŋ looku yɛ sɔɔŋguu Mɛlɛka ikɛi kpɛɛluŋ mi che bɛɛ a chi ndu le? (Chɔŋ 1:​18; 4:​24; Timoti Tasoo 1:​17) Te a pɛɛku pɛ o Baabuiyo niŋ a Chɛhowa okɔɔ, ma sina ndu maa Waŋndo kpeekpei o cho ni, o nɔ suiliŋnda kɛndɛlaŋ ndo. (Sam 27:​4; Luomaŋnda 1:​20) Mɛɛ ŋ pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ fau, lende koni ŋ chɔɔlu ndu kaala ni. Nduyɛ lende koni ŋ chɔɔlu ndu sɔɔŋguu ikɛi kpɛɛluŋ ni.

Finyaa nɔ kaalaa le chuauwaa nduaa, kɛ Finyaa naa o choo choo niŋ hiou naa kaala

21 Vɛlɛ, a cho sinapɛŋgu maa Finya naa Chɛhowa cho ni. (Maatiu 6:​9) O ke naa yoomoo, nduyɛ o yeema naa vɛlɛ miŋ nɔ yoomu sɔvɛ sɔviɔɔ. Keŋ finya kaalaa yeema le chuauwaa nduaa ni. (Sam 36:​9) A tonya, Baabuiyo pɛɛku maa a nɔla ma simnuŋ chaaŋ o Mɛlɛka. (Chemisi 2:​23) Yiyaŋndɔ a keŋ. Chɛhowa, Wana Toosiaa choo choo a lɛŋndeŋ ndo, yeema num ma wa chaaŋ ndɔ!

22 Kɛlɛŋgaa mi waŋnda apum yeema num kuunaa Baabuiyo pɛɛkoo. Mi siooŋnde wa nda maa a cho kaaŋnde numndeŋ siŋga. Kɛ chɛl mi wana o wana kuuna num simnɔŋndo chaaŋ o Chɛhowa le.

23, 24. (a) Le yɛɛ ŋ nɔ ma lambaŋ nyunaa? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

23 Te a wa pɛ Baabuiyo pɛɛkoo, o cho sɔɔŋ fau le ŋ cho biyɔɔ bila le. Yɔŋ lasiɔmbu ma kɛɛ nyuna le malaa le. Chiisu dimi maa ŋ nɔ miŋ tuisiŋ maa chuaambuaa pɔmbuaa. Nduyɛ nyuuniaa pila chuaambuaa nyuuniaa ni. (Maatiu 18:​2-4) Mɛlɛka yeema num ma saaluŋ mulilaŋ. Lelaŋ, pɛɛku Baabuiyo nyɛkɛndɛi le chɔɔ maa tonyaa ŋ cho pɛɛkoo ni.—Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 17:​11.

24 Nɛi sɔvɛ bɛndu naŋ pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ wo cho nuaa o Baabuiyo niŋ ni. O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho saalɔŋ le sabu Baabuiyo cho teŋgeŋ a yaula cheleŋndaŋ ndo.

^ pɛl. 15 Te a yeema pɛ ma sina le sabu Baabuilaŋ lapum nɔ diola Chɛhowalaŋ leniŋ te wo, ɔɔ te a yeema pɛ ma chɔɔlu sina a nyɛ la simndo okɔɔ vɛlɛ a mɛɛ nda veelu diola Mɛlɛkalaŋ yɛ, yandii tofa Diomnda Chɔɔlaalaŋ 1.