SUƐI LEBOLII 43
Vɛɛ Kilisiɔŋnda Nɔ yɛ Ma Che Muɛiyaŋ?
Chieeŋndo balɔɔ silɔ, waŋnda nɔ yiyaŋnda yɛ yɛlaŋ a muɛiyaŋ okɔɔ. Mi apum tuei maŋ yeela tau, te a wa pɛ maŋ kolɔɔ nda chaaŋaa ndaa latulu. Mi apum kɛɛsiaa maa fɛɛŋ bɛɛ a kol maŋ te. Apum yɛ, ma kol maŋ haaa mi ma bii nda. Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ a muɛiyaŋ okɔɔ.
1. Baa o cho pa suɛi wɔɔŋ le miŋ kol muɛiyaŋ?
Baabuiyo kuuna naa muɛiyaŋ kolɔɔ le. O dimi pɛŋ maa, muɛiyaŋ ma cho nyɔɔ opilɛ o nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛka ke naa woŋ tɛɛŋ. Kanifuule, mi ma tosa mi wanachioo “naŋ kɔl.” (Sam 104:14, 15) O sindɔɔ niŋ bɛɛ, mi puaa a waŋ laanduaa ndaa laalaŋ o Mɛlɛka niŋnda apum ndaa kol muɛiyaŋ.—1 Timoti 5:23.
2. Sila yɛɛ Baabuiyo yɔŋgu yɛ le wanaa kol muɛiyaŋ nda?
Chɛhowa yeema naa miŋ hiu muɛiyaŋ kolɔɔ ɔɔ miŋ kol mi ma bii naa le. (Kaleesiaŋnda 5:21) Baabuiyo dimi aa: “Wanaa kol haa muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo wa, . . . tual nda kɔɔli ma simnuŋ maa nda le.” (Pulɔwaa 23:20) Lelaŋ, te ŋ wa pɛ muɛiyaŋ kolɔɔ o yɔŋ bɛɛ aa o lesɔŋgi, ŋ nɔ miŋ kol maŋ mi ma laasiaa kɔl kalu naa le. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, ŋ cho diomnda wɔɔŋndaŋ soliŋ o sondo, miŋ tosa sɔɔŋ bɛnda le woŋ, nduyɛ mi hei paaliaŋ kɛndiaa naa. Te o yɔŋ pɛ maa ŋ tiuba le muɛiyaŋ kolɔɔ tuuleŋ te, mɛɛ o bɛnda miŋ kɛɛsiaa le maŋ malɔɔ.
3. Vɛɛ naŋ ke yɛ kɛɛsiaa waŋndo tosa a muɛiyaŋ okɔɔ wo bɛɛleŋ?
Wana o wana nɔ mbo tosa kɛɛsiaa a ba ndɔ a muɛiyaŋ kolɔɔ okɔɔ. Te waŋndo kɛɛsiaa pɛ le muɛiyaŋ kolɔɔ tuuleŋ, ŋ nɔ miŋ pɛɛsa ndu le. Nduyɛ te waŋndo dimi pɛ maa o yeema kolɔɔ le, ŋ nɔ miŋ baŋ ndu le. (Luomaŋnda 14:10) Te ŋ sina pɛ maa acheleŋnda cho kɔl tambu te ŋ kol pɛ, mɛɛ ŋ nɔ miŋ kol te. (Nuawɔ Luomaŋnda 14:21.) Ŋ nɔ miŋ tosa “nyɛ mala acheleŋnda wo, kɛ o wa ko nyɛ mala [naapila] suee wo le.”—Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 10:23, 24.
CHƆƆLU YAASIAA
Tofawɔ sawala mandaala Baabui mala num le sinaa te a nɔ pɛ ma kol muɛiyaŋ, nduyɛ a mɛɛ kpɛ ŋ nɔ ma kol lɛ. Pɛɛku vɛlɛ ma sina nyɛ ŋ nɔ ma tosa wo, te o yɔŋ pɛ maa muɛiyaŋ ma cho bahawɛi numndo ni.
4. Tosa kɛɛsiaa te o bɛnda pɛ ma kol
Vɛɛ Chiisu ndoo che yɛ muɛiyaŋ? Le mulioo sɔlaa le nyunaa hoo, tofawɔ kaamaa tase o tosa wo. Nuawɔ Chɔŋ 2:1-11, okoŋ mi la suukaŋ o nyunalaŋ ndaŋ choo:
-
A mɛɛ naŋ pɛɛku o kaamaa hoo niŋ yɛ, vɛɛ Chiisu che yɛ muɛiyaŋ a wanaa kol maŋ nda?
-
Te o yɔŋ pɛ aa Chiisu kuuna waŋnda muɛiyaŋ kolɔɔ le, mɛɛ vɛɛ Kilisiɔŋnɔɔ nɔ yɛ mbo che wana kol muɛiyaŋ ndo?
Mi che bɛɛ i cho suɛi wɔɔŋ le mi Kilisiɔŋnɔɔ kol muɛiyaŋ te, kɛ hei sim naa maa o nɔ mbo kol maŋ teleŋ o teleŋ te. Nuawɔ Pulɔwaa 22:3, okoŋ mi la yaasiaa sɔɔŋ muŋ te o bɛnda mi wana kol muɛiyaŋ a boondii keŋ:
-
Te a wa pɛ kɔlaŋ a nyɛ nyaanaŋndo ɔɔ wallo a maasiiyo.
-
Te a wa pɛ a folioo.
-
Te wana chiɔuwaa dimul num pɛ maa a nɔ ma kol muɛiyaŋ te.
-
Te o wa pɛ num ikala o ba le muɛiyaŋ kolɔɔ tuuleŋ.
-
Te sawaa dimi pɛ maa a nɔ ma kol te.
-
Te la wa pɛ naapilɛ nya wana ndoo kol paandu tau kɛ mbo mal lo.
O bɛnda pa ma ke waŋnda muɛiyaŋ o nɔ kɛsiaa ɔɔ o chuuŋgiaŋnda cheleŋ? Le num malaa ma sina nyɛ ŋ nɔ ma tosa wo, handu VIDUEIYO.
Nuawɔ Luomaŋnda 13:13 a 1 Kɔliŋtiaŋ 10:31, 32. Te la veelu pɛ diomndaŋ o bolle Baabui kɛ kɛ niŋ, la suukaŋ o nyunaa hoo choo:
-
Vɛɛ sawa mandaa hoo dɔwɔɔ o wali niŋ mala yɛ num, ma tosa kɛɛsiaa nɛŋi Chɛhowa kɔllo wo?
Kilisiɔŋnɔ kɛ kɛ nɔ ni mbo kɛɛsiaa a ba ndɔ te o cho pɛ muɛiyaŋ kolɔɔ ɔɔ te o cho kolɔɔ le. O yɔŋ bɛɛ maa mbo kol muɛiyaŋ, kɛ teleŋndaŋ lapum, o kɛɛsiaa maa o cho kolɔɔ le
5. Yiyaŋ a mɛɛ kpɛ ŋ nɔ ma kol lɛ
Te a kɛɛsiaa pɛ le muɛiyaŋ kolɔɔ, a nɔ ma kɛsiŋ hei o kɔl. Mi che bɛɛ Chɛhowa kuuna naa muɛiyaŋ kolɔɔ le, kɛ o tul kolɔɔ bɛndoo leyɛ. Le yɛɛ? Nuawɔ Hoosiaa 4:11, 18, okoŋ mi la suukaŋ o nyunaa hoo choo:
-
Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ waŋndo, te o hiu pɛ muɛiyaŋ kolɔɔ?
Yɛɛ mala yɛ naa ŋ hiu muɛiyaŋ kolɔɔ le? Ŋ nɔ miŋ sina kpeleŋ naa ɔɔ miŋ kol tuuleŋ. Nuawɔ Pulɔwaa 11:2, okoŋ mi la suukaŋ o nyunaa hoo choo:
-
Le yɛɛ i cho yɛ suɛi taasi le ma kɛsi kpeleŋndo a naa ŋ nɔ ma mɛɛlu a muɛiyaŋ kolɔɔ wa okɔɔ?
6. A nɔla ma mal muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo
Tofawɔ ma che nyɛ mala po pilɛ mbo mal muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo wo. Handu VIDUEIYO, okoŋ mi la suukaŋ o nyunalaŋ ndaŋ choo:
-
O vidueiyo hoo niŋ, vɛɛ muɛiyaŋ ma paaliaŋ yɛ Dɛmitiluii?
-
Baa o teleŋ biŋgi bɛŋgu o mal muɛiyaŋ kolɔɔ ni?
-
Yɛɛ mala yɛ ndu mbo mal muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo?
Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 6:10, 11, okoŋ mi la suukaŋ o nyunalaŋ ndaŋ choo:
-
Le yɛɛ kolɔɔ bɛndoo cho yɛ suɛi wɔɔŋ?
-
Yɛɛ chɔm yɛ maa wana wa paandu muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo wo nɔla mbo siŋgaŋ?
Nuawɔ Maatiu 5:30, okoŋ mi la suukaŋ o nyunaa hoo choo:
-
Nyɛ Chiisu dimi hoo wo sim maa, ŋ nɔ miŋ mal sɔɔŋ ŋpum tosaa le miŋ nɛŋi Chɛhowa kɔllo. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa te a nɔla muɛiyaŋ kolɔɔ tuuleŋ te? a
Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 15:33, okoŋ mi la suukaŋ o nyunaa hoo choo:
-
Vɛɛ chaŋyaŋ ŋ tosa woŋ ŋ nɔla yɛ miŋ piiliaŋ mɛɛ kpɛ ŋ kol muɛiyaŋ yɛ?
TE WAŊNDO NYUNA PƐ AA: “Baa o wɔu pa le muɛiyaŋ kolɔɔ?”
-
Vɛɛ ŋ cho yɛ muli?
SƆƆŊ KULLOŊ
Chɛhowa ke naa muɛiyaŋ le miŋ tuei maŋ yeela. Kɛ, o yeema naa miŋ hiu maŋ kolɔɔ ɔɔ miŋ kol mi ma bii naa le.
Nyunala miiŋgaa choo laŋ
-
Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ a muɛiyaŋ okɔɔ?
-
Kpundɛla yɛɛ la cho yɛ o muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo niŋ?
-
Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ bɛɛleŋ le kɛɛsiaala acheleŋnda tosa a muɛiyaŋ okɔɔ laŋ?
CHƆƆLU SƆƆŊ PUM TOFA
Vɛɛ feleŋguaa tosa yɛ kɛɛsiaa kɛndɔɔ a muɛiyaŋ okɔɔ?
Te a nɔ pɛ bahawɛiyo a muɛiyaŋ, tofawɔ nɛila mala num le bahawɛi koŋ chɔulabaa wo.
“Kɛsi Muɛiyaŋ o Fondaŋ Ndɔɔ” (Bandu Mɛŋgɛlaa, Tɛɛkpaa 1, 2010)
Baa Kilisiɔŋnda nɔ pa ma bɔŋa taalala mamuɛi laŋ?
“Nyunala Wanaa Nua o Yaula Naalaŋ Niŋnda” (Bandu Mɛŋgɛlaa, Doŋdoŋndo 15, 2007)
Tofawɔ bundɛi hei, “Piifoo Buliɛiyo Ya Wa Ni,” ma che mɛɛ po ndoo kol muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo wo mal kolɔɔ yɛ.
a Teleŋndaŋ lapum, mi wanaa chiɔuwaa mala wanaa kol kolɔɔ bɛndoo wa le muɛiyaŋ malɔɔ. A bɔɔbɔɔ dimi maa wanaa waa ndoo nɔ ma mal muɛiyaŋ kolɔɔ waŋ waŋ.