Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Nɛɛ Ŋ Yeema yɛ Mbo Sina Num?

Nɛɛ Ŋ Yeema yɛ Mbo Sina Num?

“Mɛlɛka ndu nɔ lakafa le. O puɛɛŋ a wali nya tosa wo le. Nduyɛ, o puɛɛŋ a mɛɛ nya chɔm kaala nya nɔ le ndu wo yɛ le.”—HIBULUIYA 6:​10.

CHONDOŊ: 39, 30

1. A yeemɛi yɛɛ Mɛlɛka toosiaa yɛ naa?

VƐƐ ŋ cho yɛ yiyaŋ te wana ŋ sina nduyɛ ma nɔ bɛɛleŋ le ndu wo puɛɛnuŋ pɛ diola numndaŋ, ɔɔ i wɔu ve, te o loonuŋ lɛ num te? Hei wa bɔɔ suɛi kɔl tambɛi. Le yɛɛ? Kanifuule, Mɛlɛka toosiaa naa kpou a yeemɛi le mi acheleŋnda sina naa. Kɛ o cho ko diola naalaŋ sinaa le naŋ yeema le. Ŋ yeema nda ma sina wanaa suu naŋ cho wa, nduyɛ a sɔɔŋ naŋ tosa niŋndoŋ.—Nɔmbaa 11:​16; Choobu 31:​6.

2, 3. Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ a yeemɛi naŋ nɔ le mi acheleŋnda hini kɔl a naa wo? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.)

2 Kɛ te ŋ ve yekeŋ te, mi yeemɛi naŋ nɔ le mi waŋnda hini kɔl a naa wo luɛi o yɔm tɛndaa tɛɛŋ. Chieeŋ Setanaa yeema miŋ pɛlnuŋ ladio, nduyɛ miŋ wa wanaa sɔvɛ. Te hei yɔŋnuŋ pɛ, ŋ hendu lɛ kɔllo o mɛɛ Chɛhowa Mɛlɛka, Finya naa o choo choo niŋ, yeema naa miŋ sina ndu nduyɛ miŋ piɛi ndu yɛ le.—Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 4:​11.

3 O palɛi Chiisu ve niŋ, simlachiaa lepiɛiya apum ndaa nɔ yiyaŋ wɔɔŋndo a waŋndo sinaa okɔɔ. Mi Chiisu sila buɛiyaa nduaa aa, “La mandaŋ le wanaa pɛɛku waŋnda sawala Mɛlɛkalaŋ nda. Kani fondole, a kaala kelaa o domala vilɛilaŋ niŋ le chɔmndo maa a cho wanaa bɛndu. A hɛnaŋ te waŋnda wa nda yilɔɔ o lɔɔlaŋ niŋ faŋgaa o hɔl pɛ, a su-ŋguŋ mɔsiltaŋ o lebol. O chiɛila Chuuwa piɛi Mɛlɛka laŋ niŋ bɛɛ, a kuɛ pɛ, o kpeŋgbeila hiau laŋ kpou naŋɔɔ laŋ nda hɛnaŋ challe ni. O bɔŋaŋndaŋ niŋ bɛɛ a kuɛ pɛ, o kpeŋgbeila taselaŋ nda hɛnaŋ challe ni.” Mbo dimi vɛlɛ aa, “Nda hiau niŋ nyɛ palaa sɔla a wana o wana.” (Luku 20:​46, 47) O baa pilɔɔ choo, mi Chiisu chandu chua tambɛi pɔnɔ ndɔ vi wo, le kaniŋ pɔmbɔŋ muuŋ o yɔŋgu tooloo woŋ. Kɛlɛŋgaa wana o wana cheleŋ chi ndu le. (Luku 21:​1-4) A tonya, yiyaŋ Chiisu ndoo nɔ a waŋnda sinaa okɔɔ wo wa teŋgeŋ a wanaa cheleŋnda. Buŋgɛi hei cho naa mala le miŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a waŋndo sinaa okɔɔ, yiyaŋ Chɛhowa Mɛlɛka yeema naa miŋ nɔ wo.

SINA SUU BƐNDA WO

4. Sina suu kuɛɛ bɛnda yɛ, nduyɛ le yɛɛ?

4 Sina suu kuɛɛ bɛnda yɛ? O cho sina waŋnda kindiŋ le sɔlaa o dɛnɛ sinaa bɛndoo niŋ, batiuwaa sɔlaa o yulaleŋ niŋ, ɔɔ tɔɔ fulaa o yelelaŋ chieeŋndo niŋndo le. Mi Pɔɔl tɛɛsiaa sina suu bɛnda wo. Mbo dimi aa, “Pɛŋgoo hoo niŋ la sina Mɛlɛka walaŋ, bɔɔle Mɛlɛka sina niŋ nya. Le sabu yɛɛ nya cho yɛ vɛlɛ mii-ŋgoo nyɛm fondoŋ kɔɔli nduyɛ mi la yeema vɛlɛ simnɔŋndo chiaa le muŋ?” (Kaleesiaŋnda 4:​9, NW) Dikeŋnaŋ sɔviɔɔ pila i cho le mi “Mɛlɛka sina” naa ni, Masa Kpou Kpou Wo le chieeŋndo! Chɛhowa sina wanaa suu naŋ cho wa, o kaala naa, nduyɛ o yeema naa miŋ wa ndu ikɛi bɛɛluŋ. Chɛhowa toosiaa naa le halikpeŋ miŋ wa chaaŋaa nduaa.—Ikilisiaatii 12:​13, 14.

5. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi Mɛlɛka sina naa?

5 Ŋ sina maa chaaŋ o Chɛhowa Muuse wa ni. Mɛɛ o nyɔɔlu Chɛhowa aa, “Chɔm ya nyɛ ŋ kɛɛsiaa le tosaa wo,” mi Chɛhowa mulul ndu aa, “I cho tosa mɛɛ ŋ dimi yɛ, kani fuule, I sina wana ŋ cho wo walaŋ, nduyɛ I hini kɔl a num.” (Ɛsɔdɔɔ 33:​12-17) Chɛhowa nɔla mbo sina naa walaŋ. Kɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le simnɔŋndo chaaŋaa Chɛhowaa? Ŋ nɔ miŋ kaala ndu nduyɛ miŋ yɔŋgu yoomu naa o ndu lo.—Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 8:​3.

6, 7. Yɛɛ tosa yɛ mi chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa hɛluŋ naa?

6 Kɛ, ŋ nɔ miŋ kɛsi chaŋyɛi sɔvɛi naŋ nɔ a Finya naa o choo choo niŋndo nyɛkɛndɛi. Maa Kilisiɔŋaa tasiaa o Kaleesia niŋ, ŋ nɔ miŋ pɛŋgi simnɔŋndo chiaa le “nyɛm fondoŋ” o chieeŋndo hoo niŋ, mɛɛ batiuwaa a tɔɔ acheleŋnda nɔ wo cho naa yɛ. (Kaleesiaŋnda 4:​9, NW) Kilisiɔŋaa kaŋ o Kaleesia niŋ ndaa sina niŋ Mɛlɛka, nduyɛ Mɛlɛka bɛɛ ndoo sina nda. Kɛ mi Pɔɔl dimi maa puaapiliaa haa wa “vɛlɛ miiŋgoo” nyɛm fondoŋ kɔɔli. Lelaŋ, o baa pilɔɔ choo, nyunaa o wa nda ni aa, ‘Le sabu yɛɛ nya miiŋgu yɛ nduyɛ mi la simnuŋ vɛlɛ chiaa le nyɛm fondoŋ?’

7 Baa nyɛ pilɔɔ kpe nɔla pa mbo yɔŋnuŋ naa? Ei, o nɔla mbo yɔŋnuŋ naa. Maa Pɔɔl, teleŋ naŋ hiŋ o tonyaa niŋndo, kɛlɛŋgaa miŋ faŋaŋ tɔɔ bɛndoo kɔɔli a batiuwaa naŋ sɔla o chieeŋ Setanaa niŋndo. (Nuawɔ Filipiaŋnda 3:​7, 8.) Naapum miŋ mal dikeŋnaŋndo le dɛnɛ sinaa bɛndoo, walta sɔvɛlaŋ, ɔɔ dilakeŋnaŋnda naŋ nɔ le kanioŋ tau nuuviaa wo. Ɔɔ kɛlɛŋgaa naŋ tiuba miŋ pɛlnuŋ ladio ɔɔ simnuŋ wanaa nyɛsɔlaa le mɛɛ naŋ nɔ kioo o nyɛchaa lɔɔ niŋ ɔɔ pisultaŋ lapum yɛ. Kɛ miŋ kɛɛ nyɔɔŋ muŋ kpou. (Hibuluiya 11:​24-27) I ve suɛi taasi le suei kiolɔɔ le kɛɛsiaala kɛndɛla naŋ tosa laŋ ndaŋ te, nduyɛ le yiyaŋndo maa yoomu naa wa bɛnda tau te naŋ nyaanuŋ pɛ nyɔɔŋ muŋ kɔɔli! Kaa waa naa tosa miŋ miiŋgu nyɔɔŋ kɔɔli o chieeŋndo hoo niŋ, nyɛm naŋ kɛɛsiaa maa ŋ cho “nyɛm fondoŋ” ndo.

KINDI YEEMƐI NUMNDE LE MI CHƐHOWA SINA NUM

8. Yɛɛ kindi yɛ yeemɛi naŋ nɔ le mi Chɛhowa sina naa wo?

8 Vɛɛ yeemɛi naŋ nɔ le mi Chɛhowa sina naa wo looku yɛ simnɔŋ ikala poŋ, le halikpeŋ miŋ kɛɛ yeemɛi nɔɔ le mi chieeŋndo sina naa? Ŋ nɔ miŋ muli hɔlla o tonyalaŋ la tiɔɔŋ choo. O tasoo, Chɛhowa sina lɔɔlɔɔ wanaa piɛi ndu a tiindaŋndo wa. (Nuawɔ Hibuluiya 6:​10; 11:​6) Chɛhowa che wana o wana cho ndu piɛiyo a tiindaŋndo o sɔvɛ. Lelaŋ, o che maa i cho suɛi “lakafa” le wanaa kaŋ kɔɔ mulullo. Chɛhowa sina lɔɔlɔɔ “wanaa cho wanaa nduaa wa.” (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 2:​19) O sina ‘wanaa cho sakpo ndu o hɔl la,’ nduyɛ o sina mɛɛ o piŋi nda yɛ.—Sam 1:​6; Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 2:​9.

9. Taamaseliila kuɛɛ chɔm yɛ maa mi Chɛhowa ndoo hini kɔl a wanaa nduaa?

9 Teleŋndaŋ lapum, mi Chɛhowa ndoo chɔm maa o hini kɔl a wanaa nduaa o nɛila teŋgeŋndaŋ choo. (Koloniko Diiŋ Ndɔɔ 20:​20, 29) Le taamaseliiyo, yiyaŋndɔ a mɛɛ Chɛhowa ndoo piŋi wanaa nduaa o Pee Mɛŋma Siaŋaa, boondii puaa chɔuwaa kpaayaa Felo wa wa nda kiltaŋ kɔɔli wo. (Ɛsɔdɔɔ 14:​21-30; Sam 106:​9-11) Hei wa bɔɔ suɛi kɔndɔfili le wanaa wa o tanda koŋ niŋnda. Nduyɛ a wa suɛi a bundɛi hei okɔɔ le wɔsilaŋ 40 okoŋ kɔɔli. (Chɔɔsuaa 2:​9-11) I cho bɔɔ suɛi kɔl dɛɛniaa le loonɔŋndo mɛɛ Chɛhowa ndoo piŋi wanaa nduaa o sindɔɔ niŋ yɛ. Kanifuule, Kɔki o lɛŋnde Makɔkileŋ niŋ cho suŋ naa chiŋalaŋ. (Isikiaa 38:​8-12) A teleŋ koŋ, ŋ cho bɔɔ wa a kɔl kɛndɛ le mɛɛ Chɛhowa hini kɔl a naa yɛ, kɛ o cho chieeŋndo le.

Teleŋndaŋ lapum, mi Chɛhowa fanda buɛiyaa nduaa o nɛila nda ve kɔl te laŋ choo

10. Tonya cheleŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ mulul hɔlla?

10 Tonya diiŋ ndɔ naŋ nɔ miŋ mulul hɔlla wo cho mɛɛ Chɛhowa chɔm maa o sina naa o nɛila naŋ ve bɛɛ kɔl te laŋ choo yɛ. Te waŋnda tosa sɔɔŋ kɛndɔŋ le halikpeŋ mi acheleŋnda chandu nda pɛ, Chɛhowa fanda le. Le yɛɛ? Kanifuule, a mɛɛ Chiisu dimi yɛ, te acheleŋnda chandu nda pɛ, paawaa o ndaa cho koŋ ni. (Nuawɔ Maatiu 6:​1-5.) O baa pilɔɔ choo, Chɛhowa cho nuaa “o sɔɔ sɔɔ wo niŋ” wanaa nda kɛɛ balikaa mello le sɔɔŋ kɛndɛŋ nda tosal acheleŋnda woŋ. O sina sɔɔŋ nda cho tosaa woŋ, nduyɛ mbo fanda nda, ɔɔ mbo dɔu nda sala. Teleŋndaŋ lapum, mi Chɛhowa fanda vɛlɛ buɛiyaa nduaa o nɛila nda ve bɛɛ kɔl te laŋ choo. Ŋ soonuŋndɔ a taamaseliilaŋ lapum.

MI CHƐHOWA CHƆM CHUA FELEŊGƆNƆ TUSIAŊNDO MAA O SINA NDU O NƐI NDOO VE BƐƐ KƆL TE WO CHOO

11. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa ndoo sina Meele?

11 Mi Chɛhowa ndoo hɛli chua fele-ŋgɔnɔ tusiaŋndo diolaŋ Meele le mbo simnuŋ kalaa Po ndɔɔ, Chiisu. Meele wa o chiee pɔmbɔɔ niŋ diolaŋ Naasaluɛi. Chioo hoo wa levil a Chulusɛlɛm naa maaŋ kɛndɛ kɛndɔɔ wa o taŋgulaa wa. (Nuawɔ Luku 1:​26-33.) Le sabu yɛɛ Chɛhowa ndoo hɛli yɛ Meele? Mi maalikɛinɔɔ Keebilɛ dimul ndu maa “Masanɔɔ Mɛlɛka che num nyina.” Ŋ nɔla miŋ che mɛɛ ndoo nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋ nde a Chɛhowa yɛ, o nyɛ o dimul Lisabɛɛ wanayɛi nduɛi okoŋ kɔɔli wo. (Luku 1:​46-55) Chɛhowa wa Meele mɛɛndaŋndo, nduyɛ le mɛɛ ndoo dɔu tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ yɛ, mbo duau ndu sala o ve bɛɛ kɔl te wo.

12, 13. Vɛɛ ndaa ke yɛ Chiisu bɛɛleŋ teleŋ o veluŋndo, nduyɛ a teleŋ Meele hiŋ a ndu o maaŋndo niŋ o palɛi 40 kɔɔli wo?

12 Teleŋ Chiisu veluŋndo, nɛɛ yaa Chɛhowa ndoo dimullɛ a violɔŋ ndɔɔ okɔɔ? O cho simlachiaa ɔɔ wanaa bɛnduaa wa Chulusɛlɛm nda le. Kɛ mbo viam maalikɛiya o wanaa mandaa lasaa tusiaŋnda lo, a wa saa ndaa mandaa o yondo saafoo niŋ Chulusɛlɛm chiee lekɔɔ wo. (Luku 2:​8-14) Okoŋ, mi wanaa mandaa lasaa haa kua chɛlɛkpɛ ndoo veluŋ koŋ ndo yilɔɔ. (Luku 2:​15-17) Mi kɔndɔfillo bii Meele nda Choosɛ tau le chɔɔ bɛɛle bɛndu nda wa Chiisu kioo leŋ. Nɛi Chɛhowa tosa sɔɔŋ ndo cho teŋgeŋ a mɛɛ Masa Nyinaa Wɔɔŋnda ndu tosa sɔɔŋ yɛ. Mɛɛ Setana vem wanaa pɛɛku a looŋ okɔɔ wa le ma kɔ yil Chiisu a yuŋgu ndɔɔ, mi waŋnda kpou o Chulusɛlɛm niŋ sina a violɔŋ Chiisoo okɔɔ, nduyɛ mi hei huŋ a kpundɛlaŋ tau. (Maatiu 2:​3) Fulamakɔɔlioo wa ni, ma dii chɛlɛkpiaa bɔɔbɔɔ tɛɛmbuu isɔɔ le wa.—Maatiu 2:​16.

13 Mi Chɛhowa ndoo ke Isɔluɛiya sawaa maa, te chɛlɛkpɛ piaandoo veluŋ pɛ mbo chii palɛi 40, kala ndɔ ndoo nɔ mbo soli salaa o Chɛhowa lo. Lelaŋ, mi Meele, Choosɛ a Chiisu chaŋ Bɛtilɛhɛm ma kua le kilolaŋ la ŋɔmahiɔɔlu (mɛɛliilaŋ la ŋɔmpum) o maaŋndo Chulusɛlɛm. (Luku 2:​22-24) Mɛɛ Meele wa kɔlaŋ, kɛlɛŋgaa o wa yiyaŋndo te wanaa soliaa lasalaa wa suɛi teŋgeŋnde tosa le Chiisu bɛɛleŋ kioo. Ma ke Chiisu bɛɛleŋ, nduyɛ o nɛi Meele ve pɛŋ kɔl te wo choo. Mi Chɛhowa hɛli Simiɔŋ. “O wa wana kɛndɛ. Nduyɛ, ndu oo nɔ bɛɛleŋ le Mɛlɛka.” Vɛlɛ a Ana ndoo suaa le Mɛlɛka wo, o pɔnɔ ndɔ ndoo vi nduyɛ mbo nɔ wɔsilaŋ 84 wo, le yondaa maa Chiisu cho wa Mɛsaya ɔɔ Kiliti Mɛlɛka dimi wo ni.—Luku 2:​25-38.

14. Vɛɛ Chɛhowa ndoo fanda yɛ Meele?

14 Baa mi Chɛhowa ndoo hiau pa lachi a Meele sinaa le mɛɛ ndoo buulaŋ le Chiisu nduyɛ mbo manda ndu a tiindaŋndo yɛ? Ei, mbo hiau lachi a ndu sinaa. Mi Mɛlɛka tosa a sabu le sɔɔŋ ŋpum, ŋ Meele ndoo dimi, nduyɛ mbo tosa woŋ poonyiaa o Baabuiyo niŋ. Naapum Meele ndoo nɔla kelaa a Chiisu teleŋ o wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le wɔsilaŋ la yaa a tɛndaa tɛɛŋndo le. Kɛlɛŋgaa le mɛɛ o vii pɔnɔɔ yɛ, nduyɛ ndoo yeema le waa Naasaluɛi. Lelaŋ, mbo biandu sɔɔŋ kɛndɛŋ bɔɔbɔɔ acheleŋnda tuei yoŋ. Kɛ o wa loŋ teleŋ nda dii Chiisu wo. (Chɔŋ 19:​26) Okoŋ kɔɔli, Meele wa Chulusɛlɛm a buɛiyaa Chiisuaa latulu tuupa ma sɔla nyina diandaa o paale Pɛŋtikɔɔsileŋ choo. (Walta Wanaa Chiisuaa 1:​13, 14) Kɛlɛŋgaa mbo sɔla pɔyaa a buɛiya a piliaa latulu. Te o wa lende pɛ, koŋ sim ni maa mbo sɔla dikeŋnaŋndo le waa a Chiisu latulu o choo choo niŋ lefafɛɛŋ. Keŋ wa bɔɔ fanda kɛndɛ bɛndu le tiindaŋ ndɔ o chɔm o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo!

MI CHƐHOWA CHƆM MAA NDOO SINA PO NDƆƆ

15. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa mbo hini kɔl a Chiisu teleŋ o wa o chieeŋndo choo wo?

15 Chiisu ndoo yeema lebɛɛ simlachiaa lepiɛiya ɔɔ waŋ banaa o yalale chieeŋndeŋ niŋ o ba le. Kɛ bɛmbɔɔ le yaa, mi Chɛhowa suaa o choo choo niŋ le mi Po ndɔɔ sina maa o kaala ndu. Mi keŋ dɛɛniaa Chiisu kɔllo tau! Mɛɛ Chiisu sɔla yiŋɔɔ o Pioo Chɔɔdaŋ, mi Chɛhowa dimi aa, “Po nuu cho hoo ni. I kaala ndu. Nduyɛ, I hini kɔl a ndu.” (Maatiu 3:​17) Naapum Chɔŋ wana yiŋaa koni ndoo tuei diomnda laŋ ni. Nduyɛ mɛɛ o lo le wɔsioo opilɛ le mi Chiisu vi, mi wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa a yaa tuɛi Chɛhowa dimioo a Chiisu okɔɔ aa, “Po ni kaalaa cho hoo ni. I hini kɔl tau a ndu. La tuei ndu diom.” (Maatiu 17:​5) O mɛɛlulaŋ, mɛɛ palɛi lo nyɛɛmbɔ le mi Chiisu vi, mi Chɛhowa suaa vɛlɛ o Po ndɔɔ lo o choo choo niŋ.—Chɔŋ 12:​28, NW.

Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ a mɛɛ Chɛhowa chɔm maa ndoo sina Po ndɔɔ yɛ? (Tofa pɛlta 15-17)

16, 17. Vɛɛ Chɛhowa ndoo ke yɛ Chiisu bɛɛle o ve kɔl te leŋ?

16 Chiisu ndoo sina maa waŋnda wa ndu chua maa wana tɛɛmbuu waŋnda tɔɔ wo o cho ni, nduyɛ o wa piɔm imɔnɔɔ sɔla. Kɛ mbo piɛi maa hɛnaŋ Mɛlɛkaa o tosaŋ kɛ o cho hɛnaŋ ndɔɔ le. (Maatiu 26:​39, 42) “Mbo bii kɔllo mbo sɔla piɔmndo o [“yɔmndo,” NW] choo . . . o chue bɛɛ bɛɛla tambɛila o sɔla laŋ ndaŋ maa la cho nyɛ o nyɛ le.” Kanifuule, ndoo yeema mi Finya ndɔ sina ndu, kɛ o cho chieeŋndo le. (Hibuluiya 12:​2) Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa ndoo sina Chiisu?

17 Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo piɛi le bɛɛle ndoo nɔ o choo choo niŋ a Finya ndɔ latulu wo, tuupa mbo huŋ o chieeŋndo choo. (Chɔŋ 17:​5) Ba o ba Baabuiyo suu lɛ maa mi Chiisu ndoo yeema nyɛ cheleŋ okoŋ kɔɔli le. Ndoo yeema fanda teŋgeŋ cheleŋ le hɛnaŋ Mɛlɛka o wa tosaa o chieeŋndo choo wo le. Kɛ yɛɛ Chɛhowa ndoo tosa yɛ? Mbo ke Chiisu bɛɛle o ve kɔl te leŋ. Mɛɛ Chɛhowa soli Chiisu o sɛiyo niŋ, mbo ke ndu “naa simaa hiou kpou” wa o choo choo niŋ. Mbo ke vɛlɛ Chiisu yoomu vi le wo, yoomu wana o wana ndoo sɔla wɔ paandu le wo! * (Tofa tɛɛsiaa amatou.) (Filipiaŋnda 2:​9; Timoti Tasoo 6:​16) Nuawɔ nɛi kɛndɛ bɛndu Chɛhowa ndoo fanda Chiisu le ndu piɛiyo a tiindaŋndo wo!

18. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi Chɛhowa hini kɔl a naa, kɛ o cho chieeŋndo le?

18 Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi Chɛhowa hini kɔl a naa, kɛ o cho chieeŋndo le? Ŋ nɔ miŋ muli hɔlla o tonya cho maa Chɛhowa sina lɔɔlɔɔ buɛiyaa nduaa cho ndu piɛiyo a tiindaŋndo wa, nduyɛ mbo fanda nda daandi daandi o nɛila nda ve bɛɛ kɔl te laŋ choo. Ŋ nɔ miŋ yiyaŋ a mɛɛ Chɛhowa cho naa fanda o chilaŋ niŋ yɛ! Kɛ le suŋ suŋ ndɔ, ŋ nɔ miŋ biunuŋ bahawɛilaŋ a simultaŋ o chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo niŋ. Nduyɛ, ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa chieeŋndo hoo cho chuwɔɔ. Lelaŋ, sina kɛ kɛ naŋ sɔla pɛ o chieeŋndo hoo niŋ, ndu bɛɛ cho chuwɔɔ. (Chɔŋ Tasoo 2:​17) O baa pilɔɔ choo, Finya naa kaalaa, Chɛhowa, puɛɛnuŋ kposoŋ a wali naa, vɛlɛ a kaala naŋ chɔm le diola ndɔlaŋ ndo le. Kanifuule, o “nɔ lakafa le.” (Hibuluiya 6:​10) O cho chɔm kɛsɛ maa o sina naa, kɛlɛŋgaa o nɛila naŋ yiyaŋ pɛŋ te laŋ choo!

^ pɛl. 17 Fanda Chiisu ve kɔl te wo wa hoo ni kanifuule, Yaula maHibuluilaŋ o Baabuiyo niŋ suu a yoomu vi le wo okɔɔ le.