Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 45

Vɛɛ Nyina Diandaa Mɛlɛkaa Mala yɛ Naa?

Vɛɛ Nyina Diandaa Mɛlɛkaa Mala yɛ Naa?

“[Chɛhowa] ke ya kpaayaa le mi nɔla mi keeku o isɔɔ o isɔɔ niŋ.”—FILIPI. 4:​13.

CHONDII 104 Ke Mɛlɛkaa Nyina Diandaa Cho Ni

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. (a) Yɛɛ mala yɛ naa le simulta komal naa lepaa o lepaa laŋ biuwɔŋndo? Tɛɛsiaawɔ. (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

“TE I yiyaŋ pɛ a nyɛpalaa keeku ya niŋ choo wo, mi che kɛsɛ maa te ndoo ve a mala Mɛlɛkaa le, ya ii nɔla mii biuŋ te.” Baa a yiyaŋ niŋ pa a nyɛpalaa keeku num choo wo ma dimi hei? Naa bɔɔbɔɔ dimi niŋ hei. Naapum mɛɛ naŋ keela kɔllo o teleŋ naŋ wa a naa kala kalaa ɔɔ teleŋ wana naa kaalaa vi wo naŋ dimi lende ni. Te a yiyaŋ pɛ a mɛɛ sɔɔŋ wa num choo o teleŋ koŋ niŋ yɛ, ma che kɛsɛ maa “kpaaya bɛndu” nyina Chɛhowaa mala num ni ma biuŋ simul koŋ.—2 Kɔliŋ. 4:​7-9.

2 Nyina diandaa naŋ tiindaŋ vɛlɛ ni le naa malaa miŋ fafaŋ sɔɔŋ wɔɔŋ cho hau o chieeŋndo hoo niŋndoŋ. (1 Chɔŋ 5:​19) Le handɔɔ lechoo, ŋ yeema vɛlɛ hau mala nyina diandaa Mɛlɛkaa le “nyinaa wɔɔŋaa kɔl vesɛiya” chɔulabaa. (Ɛfi. 6:​12) Lelaŋ, ŋ cho yaasiaa nɛilaŋ latiɔɔŋ la nyina diandaa mala naa le simultaŋ ndaŋ chɔulabaa wo. Okoŋ, miŋ soo niko a nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa wo okɔɔ.

MI NYINA DIANDAA MƐLƐKAA LUEI NAA YOOMUAŊ

3. Ɔɔ nɛiyo opilɛ o Chɛhowa mala naa le simulta komal naa laŋ biuwɔŋndo wo?

3 Nɛila nyina diandaa Chɛhowaa mala naa laŋ opilɛ cho kpaayaa naa kioo le miŋ tosa sɔɔŋ cho naa kuee o yoomoo niŋndoŋ ni, o yɔŋ bɛɛ mii wa ikala. Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi maa tiindaŋ o dɔu o “Kiliti kpaaya ndɔɔ” niŋndo, mala ndu ni mbo hiau lachi a Chɛhowa piɛiyo o simulta komal ndu laŋ bɛŋgu. (2 Kɔliŋ. 12:​9) O balɔɔ ndɔ diiŋ ndɔ lemisiɔnalueiyo niŋ, o ve ko o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ te Pɔɔl wa o tuandaŋ te, kɛ o wa vɛlɛ wallo tosaa le ndupila le halikpeŋ mbo sɔla kanioŋ le bahawɛila ndɔlaŋ solioo. O Akuila nda Pilisila waa lo chiɛiniŋ o wa o yiya Kɔliŋ ni nduyɛ, tɛndiilaŋ pɔnɔɔ a lanɔɔ hoo ndaa toosiaa ni. Pɔɔl bɛɛ ndoo chaa tɛndiilaŋ toosiaa. Le hei, mi ndoo soliŋ palɛi ipum kpeku le wallo latulu a nda. (Walta. 18:​1-4) Mi nyina diandaa luei Pɔɔl yoomuaŋ le wallo tosaa le ndupila a tosaa tau o wali pollo niŋ.

4. A mɛɛ Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 12:​7b-9 dimi yɛ, bahawɛi yɛɛ wa yɛ Pɔɔl choo?

4 Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 12:​7b-9. Yɛɛ Pɔɔl ndoo yiyaŋ yɛ mɛɛ o dimi o bolle Baabuileŋ ndeŋ niŋ maa, “nyɛ nɛiyaa luɛi [ndu] sɔu mɛɛ yuɛi i huau nuaa waŋndo yɛ”? Te yuɛi luɛi num pɛ o ŋdial mii kɛɛ le fulaa, nyɛ nɛiyaa pila wa num choo ni. Mɛɛ tuuwo Pɔɔl wa bahawɛi wa ndu choo wo a nyɛ nɛiyaa waa lende ni. Mbo dimi pɛŋ maa bahawɛi ndɔɔ hoo simnuŋ maa “Setana wolɔɔ ndɔ wali” le ndu “mɔnɛi lueiyo.” O ve naa maa Setana a nyinaa nduaa wɔɔŋnda kpeekpei le chua yuɛi hei ma huau Pɔɔl a ndi le. Kɛ mɛɛ nyinaa wɔɔŋnda haa chiikuu maa “yuɛi” hei cho Pɔɔl o ŋdial, naapum ma kindiŋ dɔɔ le ndi chɔɔloo lueiyo pɔŋgeŋ le halikpeŋ ma chɔɔlu ndu nyɛ nɛiyaa tusi choo. Yɛɛ Pɔɔl ndoo tosa yɛ niko?

5. Vɛɛ Chɛhowa ndoo muli yɛ piɛile Pɔɔl wa ndu leŋ?

5 O tasela ndɔ, Pɔɔl ndoo yeema mi “yuɛi” hei ndii fula ndu o ŋdial. Mbo dimi aa: “Le yaa waŋ I cho ndu Masanɔɔ Mɛlɛka piɛiyo . . . le mbo faŋa ya nyɛ nɛiyaa koŋ choo.” Kɛ a piɛile o piɛileŋ ndeŋ kpou, yuɛi keŋ fula ndu o ŋdial te. Baa hei chɔm ni maa Chɛhowa ndoo muli piɛile Pɔɔl wa ndu leŋ te? Sako, mbo muli. Chɛhowa feŋa bahawɛi wa Pɔɔl choo wo le, kɛ mbo luei ndu yoomuaŋ le mbo biunuŋ. Mi Chɛhowa dimul ndu aa: “Boondii ŋ nɔ kpaaya le ve, boondii keŋ kpaaya nuu hiau wali tosa o num niŋ.” (2 Kɔliŋ. 12:​8, 9) Nduyɛ a mala Mɛlɛkaa, mi Pɔɔl pɛŋgi kɔl landɛiyo nduyɛ mbo hiau lachi a waa a nyaale!—Filipi. 4:​4-7.

6. (a) Vɛɛ Chɛhowa muli yɛ piɛile naaleŋ? (b) Vɛɛ nyɛ dimiŋ o bolii Baabui cho o pɛllo hoo niŋnde luei yɛ num yoomuaŋ?

6 Baa a nyuna niŋ pa Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo soli num o bahawɛiyo opum niŋ maa Pɔɔl? Te o yɔŋ pɛ aa a piɛile numndeŋ kpou bahawɛiyo hoo feŋaŋ te ɔɔ mbo hiau pɛŋ lachi, baa ma yiyaŋ pa maa naapum le mɛɛ Chɛhowa tambu kɔl a num yɛ sɔɔŋ cho lende o yoomu numndo niŋ ni? Te lende i cho ni, mɛɛ o bɛnda ma yiyaŋ a taamasi Pɔɔllo. Mɛɛ Chɛhowa ndoo muli piɛile ndɔleŋ yɛ koni o cho hau o bɛɛndiaŋ le piɛile numndeŋ mulioo ni! Naapum Chɛhowa feŋa niŋ bahawɛi cho num choo wo le. Kɛ o wa bɛɛ lende, mbo soliŋ nyina ndɔ diandaa kpeku le num yoomuaŋ lueiyo ma biunuŋ simul koŋ. (Sam 61:​3, 4) O yɔŋ bɛɛ mi bahawɛi koŋ “chuu” num lɛŋ, malaa Chɛhowa mala num ni.—2 Kɔliŋ. 4:​8, 9; Filipi. 4:​13.

NYINA DIANDAA MƐLƐKAA MALA NAA MIŊ HIOU LACHI A CHƐHOWA PIƐIYO

7-8. (a) O nɛi kuɛɛ choo nyina diandaa vellɛ hueiye? (b) Vɛɛ Pitɛ ndoo tɛɛsiaa yɛ mɛɛ nyina diandaa Mɛlɛkaa tosa wallo yɛ?

7 Ɔɔ nɛi cheleŋ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa wo? Ŋ tuu nɛiyo hoo a mɛɛ hueiye mala dɛndɛ mamɛŋndo le kɔlaŋ o mɛŋndaŋ choo yɛ. Te hueiye wa pɛ hɔŋndo tuuleŋ, malaa pila i mala dɛndɔɔ ni le keleŋaa fuuluu wo o kɔŋgɔɔ. Mɛɛ lende nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa ni. Mbo mala naa le miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo o simultaŋ bɛŋgu, haaa miŋ huŋ luɛi o chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa niŋ.

8 Pitɛ, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo, wana yɔɔyaa o wa ni. Le hei, ndoo sina tau a kela mamɛŋndo okɔɔ. Naapum le keŋ pɛŋ o soliŋ diom chiɛɛliaŋ tiŋ a kɔla dɛndɔɔ kua o mɛŋndaŋ choo wo kpeku ni, mɛɛ o wa suɛi a wali nyina diandaa Mɛlɛkaa tosa wo okɔɔ. Mbo dimi aa: “O cho wana chiee le kɛɛsiaa yooŋgu chaŋ o Mɛlɛka lo wo le. Nyina [diandaa] ndu tual waŋnda kɔɔli ni, mbo chɔm nda yooŋgula chaŋ o Mɛlɛka lo laŋ.” Nyɛ diom maKilikii nda hivi diomndaŋ ndaŋ “tual waŋnda kɔɔli ni” wo sim kpeekpeiyo cho ni, “nyɔɔ nyindɔɔ” ɔɔ “kɔlaŋ a nyɔɔ.”—2 Pitɛ 1:​21

9. Te ŋ yiyaŋ pɛ a diomndaŋ ndaŋ “kɔlaŋ a nyɔɔ,” la sim le diomnda Pitɛ soliŋ kpeku laŋ, yɛɛ huŋ yɛ naa o kɔl?

9 Te ŋ yiyaŋ pɛ a diomndaŋ ndaŋ “kɔlaŋ a nyɔɔ,” la sim le diomnda Pitɛ soliŋ kpeku laŋ, yɛɛ huŋ yɛ naa o kɔl? Mi Luku, wana poonyiaa yau Walta Wanaa Chiisuaa wo bɛɛ soliŋ diom maKilikii velaŋ a diomndo hoo wo kpeku le suɛi a dɛndɛ hueiye wa “kɔlaŋ a . . . nyindɔɔ” wo okɔɔ. (Walta. 27:​15) Mi wana pɛɛkaa Baabui pilɛ keeku sondoo o nyɛ Pitɛ dimi maa nyina Mɛlɛkaa tol “waŋnda kɔɔli ni” ma poonyiaa Baabuiyo wo choo. Mbo dimi maa mɛɛ Pitɛ dimi lende, “tuuwo o wa kɔla dɛndɔɔ a wali nyina Mɛlɛkaa tosa wo ni.” Nduyɛ maa o dimi niŋ, dimioo Pitɛ wa ni maa, mɛɛ hueiye nyindu naa dɛndɔɔ haaa mbo fuuluu naa o cho kɔlaŋ nda yɛ, lende nyina Mɛlɛkaa ke wanaa poonyiaa Baabuiyo wa a wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa nɛi chɔmaa ni haaa ma chii wali ndaa. Mi wana pɛɛkaa Baabui pilɔɔ hoo hiau lachi a dimioo aa: “Wana dimi maa mi wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa kindu kolala bɛndulaŋ o dɛndɛla ndalaŋ.” Mi Chɛhowa bɛɛ tosa kumbui nduɛi. Mbo yɔŋ “hueiye” ɔɔ nyina diandaa. Mi wanaa poonyiaa Baabuiyo wa bɛɛ tosa wali Mɛlɛka ke nda wo, nduyɛ ma tual nɛi chɔmaa nyina diandaa kɔɔli.

NƐI 1: Wa walta Chɛhowa ke buɛiyaa nduaa laŋ tosaa lɔɔlɔɔ (Tofa pɛl 11)

NƐI 2: Yɔŋguŋ a kɔl numndo kpou le walta Chɛhowalaŋ tosaa (Tofa pɛl 11) *

10-11. Sɔɔŋ muuŋ kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

10 Chɛhowa cho lɛ hau nyinaa ndɔɔ soliŋ kpeku le waŋchieeya viomɔɔ ma poonyiaa Baabuiyo le. Kɛ o wa bɛɛ lende, nyina diandaa Mɛlɛkaa cho wɔ hau wanaa nduaa malaa tau. Chɛhowa cho wɔ kumbui nduɛi tosaa kɛ. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa? Naa bɛɛ nɔ miŋ tosa nyɛ yeemaŋ naa o ba wo le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa. Vɛɛ naŋ tosa yɛ keŋ?

11 Ŋ tuuwɔ ndi o nɛiyo hoo choo. Wana kua a dɛndɛ mamɛŋndo wo nɔ mbo tosa sɔɔŋ ŋmuuŋ te o yeema pɛ mi hueiye mala ndu. I tasei, o nɔ mbo yɛɛ dɛndɛ ndɔɔ o kaŋ ihueiyo choo. Te o yɔŋ pɛ mi dɛndɛ ndɔɔ wa wɔ o kɔŋgɔɔ bɛŋgu landaŋ a kaŋ ihueiyo, o nɔla mbo kuɛ ba o ba le. I diiŋ nduɛi, o nɔ mbo timbi kolala nda kindu o dɛndɔɔ laŋ nduyɛ mbo kindu laŋ nyɛkɛndɛ tuaŋ. O yɔŋ bɛɛ mi hueiye wa hɔŋndo, mɛɛ mii luɛi o kolala nda kindu laŋ niŋ malaŋ dɛndɔɔ keleŋa lakɔ. Mɛɛ lende koni i cho a nyina diandaa Mɛlɛkaa ni. Mɛɛ mbo wa naa kɔɔli malaŋ naŋ nɔla miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo. Kɛ le mi nyina Mɛlɛkaa mala naa, mɛɛ miŋ tosa sɔɔŋ ŋmuuŋ. I tasei, ŋ nɔ miŋ wa o kaŋ nyina diandaa Mɛlɛkaa choo. Ŋ tosa hei te ŋ sɔɔŋguu pɛ le tosaa sɔɔŋ tosa mi nyinaa diandaa wa naa kɔɔli woŋ. I diiŋ nduɛi, ŋ nɔ miŋ “kindu kolala naalaŋ.” Ŋ tosa hei te ŋ yɔŋguŋ pɛ a kɔl naa kpou le sɔɔŋ muŋ tosaa. (Sam 119:​32) Te o yɔŋ pɛ miŋ tosa sɔɔŋ muŋ, nyina diandaa cho naa mala miŋ biuŋ simultaŋ a sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ, nduyɛ miŋ lo Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo haaa miŋ huŋ luɛi o chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa niŋ.

12. Yɛɛ naŋ cho yɛ hunɔɔ niko yaasiaa?

12 Ŋ yaasiaa wɔ nɛilaŋ latiɔɔŋ la nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa laŋ. O tasoo, mi nyinaa diandaa luei naa yoomuaŋ nduyɛ mbo mala naa miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo a teleŋ tɔɔndaŋndaŋ la wa naa choo wo. O diiŋ ndɔɔ, mi nyina diandaa mala naa le miŋ hiou lachi a wali Chɛhowa ke naa wo tosaa nduyɛ miŋ hiou lachi a kɔlaŋ o nɛi yoomoo choo haaa o mɛɛlulaŋ. Ŋ cho niko hunɔɔ yaasiaa sɔɔŋ ŋ hiɔɔlu, ŋ naŋ nɔ miŋ tosa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa wo.

NYƐ NAŊ NƆ MIŊ TOSA LE MI NYINA DIANDAA MƐLƐKAA MALA NAA WO

13. A mɛɛ Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​16, 17 dimi yɛ, yɛɛ Diom Mɛlɛkaa tosallɛ naa, kɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

13 O tasoo, wa Diom Mɛlɛkaa pɛɛkoo. (Nuawɔ Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​16, 17.) Nyɛ diom maKilikii nda hivi diomndaŋ ndaŋ “nyina Mɛlɛkaa tosa ni ma poonyiaa” wo sim ni, “Mɛlɛka yoomu hueiyii nduɛi ni.” Mi Mɛlɛka soliŋ nyina ndɔɔ kpeku le yiyaŋnda ndɔlaŋ “yoomoo” ɔɔ dɔwɔɔ wanaa poonyiaa Baabuiyo wa o lakɔl. Mi yiyaŋnda Mɛlɛkalaŋ la luɛi naa o lakɔl te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o Baabuiyo niŋ nduyɛ miŋ yiyaŋ o nyɛ naŋ veelu diomndaŋ ndo choo. Silala Mɛlɛkalaŋ la mala naa miŋ tosa siŋgaŋndaŋ o yoomoo niŋ nduyɛ miŋ bii yoomu naa mɛɛ Mɛlɛka yeema yɛ. (Hibu. 4:​12) Kɛ le mi nyina diandaa mala naa o nɛiyo hoo choo, mɛɛ miŋ nuuviaa teleŋndo le waa Baabuiyo pɛɛkoo lepaa o lepaa nduyɛ miŋ wa yiyaŋndo o nyɛ naŋ pɛɛku wo choo. Te ŋ tosa keŋ pɛ, Diom Mɛlɛkaa cho tosa mi nyɛ naŋ dimi wo a kaa naa wa o kɛndɛ.

14. (a) Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa fondaŋnda hueiyii nyina Mɛlɛkaa “hɔŋndaŋ” opilɛ cho bɔŋaŋnda naala leKilisiɔŋndaŋ ni? (b) Vɛɛ naŋ kua yɛ o bɔŋaŋndaŋ a “kolala naalaŋ la kindaa tuaŋ”?

14 O diiŋ ndɔɔ, wa kɔlaŋ o bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ. (Sam 22:​22) O dimi niŋ, fondaŋnda hueiyii nyina Mɛlɛkaa “hɔŋndaŋ” opilɛ cho bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ ni. Mi nyina Chɛhowaa wa pɛŋ o bɔŋaŋnda naŋ bii laŋ. (Sɔɔŋ. 2:​29) Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Kanifuule, te ŋ chuuŋgiaŋ pɛ naa chaaŋaa naa laalaŋnda le Chɛhowa biiloo, miŋ piɛi le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa wa a naa latulu. Miŋ soli vɛlɛ chonduŋ tɔlnuŋ o Diom Mɛlɛkaa choo woŋ nduyɛ mi puaapiliaa nyina Mɛlɛkaa yulu iso wa tɛɛsial naa sɔɔŋ cho o Baabuiyo niŋndoŋ. Nyina diandaa pilɛ koŋ kpe mala ndepiliaa ni ma bɛɛndiaa sɔɔŋ ndaŋ nduyɛ, ndu mala nda vɛlɛ ni le muŋ yɔŋgoo. Kɛ le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa o nɛiyo hoo choo, mɛɛ mi naa bɛɛ bɛɛndiaŋ le mulilaŋ yɔŋgoo tuupa miŋ kuɛ o bɔŋaŋndaŋ. Te ŋ tosa keŋ pɛ, mɛɛ ŋ dimi maa ŋ “kindu kolala naalaŋ tuaŋ” le kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ.

15. Vɛɛ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala yɛ naa o wali pollo niŋ?

15 O yaa ndɔɔ, wa kɔlaŋ o wali pollo niŋ. Ŋ nɔ miŋ soliŋ Baabuiyo kpeku o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ a waŋnda pɛɛkoo. Keŋ chɔm ni maa ŋ yeema mi nyina diandaa mala naa o wali pollo niŋ. (Luomaŋ. 15:​18, 19) Kɛ mɛɛ ma wa kɔlaŋ lɔɔlɔɔ o wali pollo niŋ nduyɛ ma wa kindiŋndo le Baabuiyo soliŋndo kpeku malaŋ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala num o nɛiyo hoo choo. Nyɛ mala num le wali pollo tueiyɔɔ yeela tau wo opilɛ cho taamaseliiyo le nyɛ ŋ nɔ le dimioo wo soliŋndo kpeku ni. A saaluŋ taamaseliiyo hoo o Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo niŋ.

16. Ɔɔ nɛi naŋ keleŋa nyina diandaa sɔla mbo hiau nɛila cheleŋ ndaŋ kpou wo?

16 O hiɔɔlu ndɔɔ, wa piɛileŋ o Chɛhowa lo. (Maa. 7:​7-11; Luku 11:​13) Nɛi naŋ keleŋa nyina diandaa sɔla mbo hiau nɛila cheleŋ ndaŋ kpou wo cho nyunaa Chɛhowa le ndu o piɛileŋ niŋ ni. Nyɛ o nyɛ tosa mi piɛile naaleŋ le kɛɛ fuuluu wo o Chɛhowa lo ɔɔ mbo kuuna nyina diandaa Mɛlɛkaa naa malaa le. Setana kɛsɛ bɛɛ nɔla mbo kuuna hei yɔŋnɔŋndo le. Nduyɛ, o yɔŋ bɛɛ ma dɔu naa o chiɛi manyumndo niŋ, komallo piɛile naaleŋ le komal Chɛhowa ni. Loŋ bɛɛ, nyina Mɛlɛkaa nɔla mbo mala naa. (Chemi. 1:​17) Vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ piɛi le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa? Le nyunaa hoo mulioo, ŋ yaasiaŋndɔ bundɛi naŋ saaluŋ o yau Luku wo niŋ kinɛiyo, le chɔɔloo sinaa a piɛileŋ okɔɔ. *

LAMBAŊ MƐLƐKA NYUNAA O PIƐILEŊ NIŊ

17. Yɛɛ bundɛi Chiisu dimi o Luku 11:​5-9, 13 niŋndo pɛɛku yɛ naa a piɛileŋ okɔɔ?

17 Nuawɔ Luku 11:​5-9, 13, NW. Bundɛi Chiisu dimi hei ve chɔm naa mɛɛ naŋ nɔ miŋ piɛi le nyina diandaa Mɛlɛkaa sɔlaa yɛ. O bundɛi hei niŋ, mi Chiisu dimi maa nyɛ tosa mi poo hoo sɔla nyɛ ndoo hauba wo wa “le mɛɛ o lambaŋ dioo kundɔɔ yɛ” ni. Mi che bɛɛ ditɛɛŋndo wa niŋ, siooŋii ve poo hoo le kɔlaŋ chaaŋ ndɔ piɛiyo nyɛ o hauba wo le. (Tofa sɔɔŋ kulloŋ le pɛɛkoo Luku 11:​8 o Yau Wali Bɔŋaŋndo niŋ Suɛɛsɔɔ 2018.) Vɛɛ bundɛi Chiisu dimi hei ve chiɛɛliaŋ yɛ a piɛileŋ? Mbo dimi aa: “Lelaŋ, mi dimul nya, la nyuna Mɛlɛka diom le nyɛ nya hau ba wo. O nɔla mbo ke nya ndu. Nduyɛ, la nuuwa, la cho sɔla. La kundu dioo, Mɛlɛka nɔla mbo kumbul nya.” Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o bundɛi hei niŋ? Ŋ pɛɛku maa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa, mɛɛ miŋ lambaŋ piɛileŋ le ndu.

18. A mɛɛ bundɛi Chiisu dimi ve chɔm yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa nyina ndɔ diandaa ke?

18 Bundɛi Chiisu dimi hei ve mala naa vɛlɛ le sinaa sabu Chɛhowa ke naa nyina ndɔ diandaa wo. Laŋunɔ kɔ kundu koŋ chaaŋ ndɔ dioo wo ndoo yeema mbo chaa mial ndɔɔ biyɔɔ. Mi che bɛɛ o ve mial ndɔɔ kɔl te, nduyɛ ndoo nɔ nyɛdiaa kɛ kɛ le ndu ke le, kɛ mbo cha maa i wa bɔɔ suɛi lasiɔmbu le mbo lɔli ndu a yiaŋ. Mi Chiisu dimi maa le mɛɛ poo hoo lambaŋ dioo kundɔɔ yɛ chaaŋ ndɔ ke ndu nyɛdiaa o hauba wo ni. Yɛɛ Chiisu wa yɛ kindiŋndo le buɛiyaa nduaa pɛɛkoo? Te wanachiee nɔ hakioo wo chɛl pɛ le chaaŋ ndɔ lambaŋ dio ndɔɔ kundɔɔ wo malaa, baa Finya naa ikɛndɔɔ, o cho o choo choo niŋndo nɔla pa mbo tuŋ waŋnda nyina ndɔ diandaa, te a lambaŋ pɛ ndu nyunaa o piɛileŋ niŋ le ndu? Sako! Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa te ŋ nyuna pɛ Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le nyina ndɔ diandaa, kioo o ke naa ndu ni.—Sam 10:​17; 66:​19.

19. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa ŋ nɔla miŋ biuŋ simulta komal naa laŋ?

19 Setana cho wa hiouwɔɔ lachi a naa chiŋalaŋndo. Kɛ ŋ nɔ tiindaŋndo maa ŋ nɔla miŋ biuŋ simulta komal naa laŋ. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Kanifuule, o nɛilaŋ latiɔɔŋ niŋ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa ni. O tasoo, mbo luei naa yoomuaŋ le tɔɔndaŋnda komal naa laŋ biuwɔŋndo. O diiŋ ndɔɔ, mbo mala naa le hiouwɔɔ lachi a Chɛhowa piɛiyo haaa miŋ huŋ luɛi o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ naa naŋ cho yoomu fafɛɛŋndo sɔla wa. Maa naa kpou kɛɛsiaŋ o kɔl le tosaa nyɛ yeemaŋ naa o ba wo le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa!

CHONDII 41 Yandii Tuei Piɛile Nileŋ

^ pɛl. 5 Buŋgɛi hei cho isɔɔ a mɛɛ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa miŋ biuŋ simulta komal naa laŋ yɛ okɔɔ. I cho naa vɛlɛ chɔm nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala naa wo.

^ pɛl. 16 O wanaa poonyiaa yaula soo a yoomu Chiisoo okɔɔ wa tɛɛŋ kpou, Luku hiou isɔɔ a teleŋnda teŋgeŋ teŋgeŋnda Chiisu piɛi ɔɔ soo a piɛileŋ okɔɔ laŋ.—Luku 3:​21; 5:​16; 6:​12; 9:​18, 28, 29; 18:​1; 22:​41, 44.

^ pɛl. 59 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: NƐI 1: Puaapilɛnɔɔ a ndepilɛnɔɔ fuuluu o Toŋgo leMasaa. Chuuŋgiaŋ ndaa hoo a chaaŋaa ndaa laalaŋnda tosa mi nyina diandaa Mɛlɛkaa mala nda, kanifuule, fondaŋnda nyina diandaa Chɛhowaa wa laŋ opilɛ cho bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ ni. NƐI 2: Ma bɛɛndiaŋ le hunɔɔ mulilaŋ yɔŋgoo. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ tol nɛila tiɔɔŋ ndaŋ kɔɔli le sɔɔŋ cheleŋ naŋ soo okɔɔ o buŋgɛi hei niŋndo tosaa. Sɔɔŋ muŋ cho muŋ ni: Baabuiyo pɛɛkoo, yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a piɛileŋ o Chɛhowa lo.