Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 49

Baa Chɛhowa Muli Niŋ pa Piɛile Nileŋ?

Baa Chɛhowa Muli Niŋ pa Piɛile Nileŋ?

“La huŋ niŋ naa ya chua, mi la huŋ piɛi ya le nyɛ nya hau ba wo, nduyɛ mi muli nya diom.”—CHƐLUI. 29:12.

CHONDII 41 Yandii Tuei Piɛile Nileŋ

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ a

1-2. Le yɛɛ naŋ yiyaŋ yɛ lepum maa Chɛhowa cho piɛile naaleŋ muli le?

 “SAAŊGIAL Mɛlɛka Yaawɛɛ a kɔl kɛndɛ, o nɔla mbo ke num nyɛ kɛndɛ ŋ yeema o kɔl numndo niŋ ndo.” (Sam 37:4) Nuawɔ se diomnde mɛyaale kɛndɛ! Kɛ baa ŋ nɔ pa miŋ wa Chɛhowa kɔl le mbo ke naa nyɛ naŋ nyuna ndu wo o foofo? Le yɛɛ nyunaa hoo cho yɛ nyuna sɔvɛ bɛndu? Yiyaŋndɔ a tamaseliilaŋ ndaŋ okɔɔ. Ndepilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala ndu mbo kuɛ o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa. Kɛ mi wɔsila bɔɔbɔɔ hiau okoŋ kɔɔli, a veelu ndu le. Puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔɔ nɔ naa wɔɔŋ wɔɔŋndo opum, nduyɛ mbo piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala ndu mbo seŋgu, okoŋ mbo hiou lachi a tosaa tau o kundaa niŋ. Kɛ pesiŋ bɛɛ o sɔla kɛndiaa sɔvɛ le. Kalaŋ chuauwaa Kilisiɔŋnda piɛi o Chɛhowa lo, le mbo mala hɔɔ ndaa mbo lo o tonyaa niŋ. Kɛ mi hɔɔ ndaa kɛɛsiaa le mbo mal Chɛhowa piɛiyo.

2 Naapum, num bɛɛ piɛi niŋ o Chɛhowa lo le mbo mala num le nyɛ, kɛ a sɔla wɔ nyɛ koŋ te. Te hei yɔŋnuŋ pɛ, lepum ma yiyaŋ maa, mi Chɛhowa muli piɛile acheleŋnda, kɛ o muli le numndeŋ te. Ɔɔ naapum ma yiyaŋ maa suɛi wɔɔŋnde ŋ tosa ni. Yiyaŋ pilɛ waa nuaa ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Chanisi b ndoo nɔ ni. Mi ndu nda pɔnɔ ndɔ piɛi o Chɛhowa lo, a yeemɛi ndaa nɔ le kɔlaŋ o Bɛtɛɛlle okɔɔ. Mbo dimi aa: “Yaa nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa, a wa naa keleŋa veelu o Bɛtɛɛl.” Kɛ mi wɔsiŋ bɔɔbɔɔ hiau okoŋ kɔɔli a veelu nda le. Mi Chanisi chɔɔlu dimi aa: “Mi tambu kɔl tau, nduyɛ yaa sina nyɛ o nyɛ yaa tosa le. Mi yiyaŋ maa, naapum kɔllo ya tɛɛmbuu Chɛhowa ni. Mi piɛi o ndulo a nyɛ kpeekpei yaa yeema mbo ke ya nɛi chɔmaa wo okɔɔ. Lelaŋ, le yɛɛ o muli piɛile nileŋ te?”

3. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?

3 Teleŋndaŋ lapum, miŋ yiyaŋ te Chɛhowa yaŋ pɛ piɛile naaleŋ nilaŋ. Puaa wa bɛɛ Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo o paandoo niŋnda, ndaa nɔ yiyaŋ waa nuaa. (Choobu 30:20; Sam 22:2; Haba. 1:2) Yɛɛ ke yɛ num tiindaŋndo maa Chɛhowa cho piɛile numndeŋ muli? (Sam 65:2) Le naa malaa miŋ sɔla mulioo le nyuna koŋ, ŋ cho pɛɛku a nyunala yaalaŋ ndaŋ okɔɔ o buŋgɛi hei niŋ: (1) Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa Chɛhowa kɔl le mbo tosa? (2) Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ naa kɔl le miŋ tosa? (3) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ a nyɛ naŋ piɛiyo okɔɔ?

YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ WA CHƐHOWA KƆL LE MBO TOSA?

4. A mɛɛ Chɛluimaya 29:12 dimi yɛ, yɛɛ Chɛhowa mɛi yɛ lediom le tosaa?

4 Chɛhowa mɛi lediom maa o cho piɛile naaleŋ nilaŋ yaŋɔɔ. (Nuawɔ Chɛluimaya 29:12.) Mɛlɛka naa kaala wanaa cho ndu piɛiyo wa. Lelaŋ, fɛɛŋ bɛɛ o kɛɛ nda nilaŋ yaŋɔɔ le. (Sam 10:17; 37:28) Kɛ, hei sim nuaa maa nyɛ o nyɛ naŋ nyuna ndu pɛ, mbo ke naa ndu le. Kɛlɛŋgaa ŋ nɔ miŋ chum haaa mi chieeŋ sɛnɛiyo hiŋ, le miŋ sɔla nyɛm naŋ nyuna ndu woŋ ŋpum.

5. A yɛɛ okɔɔ Chɛhowa yiyaŋ yɛ, te o wa pɛ piɛile naaleŋ nilaŋ yaŋɔɔ? Tɛɛsiaawɔ.

5 Mi Chɛhowa yiyaŋ a mɛɛ nyɛ naŋ nyuna ndu wo chɛlaŋ a tuu ndɔɔ yɛ okɔɔ. (Aisaya 55:​8, 9) Tuu ndɔɔ opilɛ cho le mi waŋnda chieeya pɛ o chieeŋndo choo, ma wa o diompilɔɔ niŋ, nduyɛ ma wa a kɔl kɛndɛ o masale ndɔleŋ bɛŋgu ni. Kɛ mi Setana dimi maa, waŋnda chieeya tiuba ma wa a kɔl kɛndɛ, te a wa pɛ masaleŋ ndapila choo. (Chɛ. 3:​1-5) Le chɔmndo maa choolaŋ Nyina Wɔɔŋndo dimi ni, mi Chɛhowa chɛl le mi waŋnda chieeya wa masaleŋ ndapila choo. Nduyɛ masale wanachioo cho hau hiouwɔɔ lachi a waŋnda chieeya saaŋgiaa wo. (Ikili. 8:9) Lelaŋ, ŋ bii bila maa le suŋ suŋndɔ, Chɛhowa feŋa niŋ bahawɛila cho naa choo laŋ kpou le. Te o tosa pɛ keŋ, waŋnda a tiŋ cho dimi maa, masale wanachioo cho batiuwaa sɔlaa, nduyɛ maa le nɔla mi le chii bahawɛila waŋnda chieeya kpou.

6. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa mi Chɛhowa muli piɛile naaleŋ teleŋ o teleŋ o nɛi kaalaa niŋ a o nɛi sakpoo choo?

6 Lepum, mi Chɛhowa muli piɛile naaleŋ a sɔɔŋ pilɔŋ okɔɔ, o nɛila yɛ yɛlaŋ niŋ. Le tamaseliiyo, Masaa Hɛsikaya wa a naa kala kalaa, mbo nyɔɔlu Chɛhowa le mbo mala ndu mbo seŋgu. Nduyɛ mi Chɛhowa siŋgi ndu. (2 Masaa. 20:​1-6) Kɛ o baa pilɔɔ choo, mɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl “sɔla nyɛ nɛiyaa mɛɛ yuɛi i huau nuaa waŋndo” yɛ, mbo nyɔɔlu Chɛhowa le mbo siŋgi ndu. Kɛ pesiŋ bɛɛ Chɛhowa feŋa ndu nyɛ nɛiyaa koŋ choo le. (2 Kɔliŋ. 12:​7-9) Ŋ tofaŋndɔ vɛlɛ tamasi kiilanɔɔ Chemisi nda Pitɛ wo. Nda ŋiɔɔŋ kpou, mi Masaa Hɛlɔɔ tuu le nda diyɔɔ. Mi kundaa kpou piɛi le Pitɛ, nduyɛ naapum ma piɛi vɛlɛ le Chemisi. A koŋ kpou, mi Chemisi sɔla piɔmndo. Kɛ mi maalikɛinɔɔ piŋi Pitɛ. (Walta. 12:​1-11) Naapum miŋ nyunaŋ dɔɔ aa, ‘Le yɛɛ Chɛhowa piŋi yɛ Pitɛ, kɛ o piŋi Chemisi le?’ Baabuiyo chɔm naa sabu koŋ te. c Nyɛ naŋ sina kinɛiyo cho ni maa, Mɛlɛka cho “sakpo” wo Chɛhowa cho ni. (Ditɔnɔ. 32:4) Nduyɛ ŋ sina maa, Chɛhowa ndoo hini kɔl a Pitɛ nda Chemisi. (Sɔɔŋ. 21:14) Lepum, Chɛhowa muli piɛile naaleŋ mɛɛ naŋ wa kɔllɛ le. Kɛ le mɛɛ naŋ nɔ tiindaŋndo maa mi Chɛhowa muli piɛile naaleŋ teleŋ o teleŋ o nɛi kaalaa niŋ a o nɛi sakpoo choo yɛ, pesiŋ bɛɛ ŋ kiisaŋ a mɛɛ o muli piɛile naaleŋ yɛ okɔɔ le.—Choobu 33:13.

7. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ fafaŋ, nduyɛ le yɛɛ?

7 Ŋ nɔ miŋ fafaŋ bahawɛi naa tuuwo a o acheleŋnda. Le tamaseliiyo, naapum miŋ nyuna Chɛhowa le nyɛ kpeekpei naŋ hauba wo, kɛ ŋ sɔla nyɛ naŋ nyuna ndu wo le. Okoŋ kɔɔli, miŋ tuei maa, mi wana cheleŋ nyuna ndu le nyɛ waa lende, nduyɛ mbo sɔla ndu. Mi nyɛ waa nuaa yɔŋnuŋ ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Ana. Mbo piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala pɔnɔ ndɔ mbo seŋgu a naa kaŋsɛiyo. A teleŋ pilɛ koŋ, ndepiliaa yuwɛiya a ŋiɔɔŋ ndaa nɔ naa kaŋsɛiyo. Mi Ana piɛi a kɔl ndɔɔ kpou le pɔnɔ ndɔ a le ndepiliaa kaŋ. Mi ndepiliaa kaŋ siaŋgu, kɛ mi pɔnɔ ndɔ sɔla piɔmndo. O tasela ndɔ, naapum mi Ana nyunaŋ aa, ‘Baa Chɛhowa mala ndepiliaa haa ni ma siaŋgu? Te lende i cho ni, mɛɛ le yɛɛ o muli piɛile nileŋ, mbo siŋgi pɔnɔ nuu le?’ O kpeekpei niŋ, ŋ sina mɛɛ ndepiliaa ŋiɔɔŋaa kaŋ looku sioŋgɔɔ yɛ le. Nyɛ naŋ sina kinɛiyo cho ni maa, Chɛhowa cho hunɔɔ naalaŋ kpou a saŋgaa faŋa. Nduyɛ o nɔ yeemɛi le chaaŋaa nduaa sɔla piɔmndo wa miŋgioo yoomu.—Choobu 14:15.

8. (a) A mɛɛ Aisaya 43:2 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa? (b) Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ naa te sɔɔŋ palaŋ komal naa pɛ? (Tofa vidueiyo hoo, Piɛileŋ le Mala Naa Miŋ Biunuŋ.)

8 Chɛhowa cho wa naa malaa teleŋ o teleŋ. Finya kaala naa wo o cho ni. Lelaŋ, o hɛnaŋ mbo che naa o saŋgaa niŋ te. (Aisaya 63:9) A koŋ kpou, o cho sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ kpou le o faŋa naa choo le. Lepum, mi sɔɔŋ palaŋ muŋ wa ko maa peela yiŋgilɛi laŋ ɔɔ yiŋndeŋ. (Nuawɔ Aisaya 43:2.) Kɛ o mɛi lediom maa, o cho naa mala miŋ “keeku” o sɔɔŋ muŋ niŋ. Mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ palaŋ komal naa, o cho naa mala le miŋ hiou lachi a ndu piɛiyo o laalaŋndo choo. Mi Chɛhowa ke naa vɛlɛ nyina ndɔ diandaa le naa malaa miŋ biunuŋ. (Luku 11:13; Filipi. 4:13) Nduyɛ ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa, teleŋ o teleŋ mi Chɛhowa ke naa nyɛ kpeekpei naŋ nyuna ndu wo, le naa malaa miŋ biunuŋ vɛlɛ miŋ hiou lachi a ndu piɛiyo o laalaŋndo choo. d

YƐƐ CHƐHOWA CHO YƐ NAA KƆL LE MIŊ TOSA?

9. A mɛɛ Chemisi 1:​6, 7 dimi yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho naa mala?

9 Chɛhowa cho naa kɔl le miŋ dɔu tiindaŋndo o ndu niŋ. (Hibu. 11:6) Lepum miŋ yiyaŋ maa, sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ hiou naa mayoomu. Le hei naapum, miŋ kandu kiisaŋndo te Chɛhowa mala naa niŋ pɛ. Kɛ Baabuiyo ke naa tiindaŋndo maa, a mala Mɛlɛkaa, ŋ nɔla miŋ ‘hel saasala kalalaŋ.’ (Sam 18:29) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ chɛl mi kiisaŋndo luɛi naa o kɔl te. Ŋ nɔ mi piɛi a laalaŋndo, nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa, o cho piɛile naaleŋ muli.—Nuawɔ Chemisi 1:​6, 7.

10. Vɛɛ naŋ tosa yɛ wallo o piɛile naaleŋ choo? Chɔmndɔ tamaseliiyo.

10 Chɛhowa cho naa kɔl le miŋ tosa wallo o piɛile naaleŋ choo. Le tamaseliiyo, naapum mi puaapilɛnɔɔ nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mala ndu mbo sɔla teleŋndo o wali ndɔɔ niŋ, le halikpeŋ mbo bii bɔŋaŋ bɛndoo. Vɛɛ Chɛhowa muli yɛ piɛile ndɔleŋ? Kɛlɛŋgaa o cho puaapilɛnɔ koŋ kɔl simulaa ke, le mbo dimul wana ndɔ banaa a ndi okɔɔ. Kɛ puaapilɛnɔ koŋ nɔ mbo soo o wana ndɔ banaa lo. Naapum o nɔ mbo lambaŋ ndu nyunaa. Kɛlɛŋgaa o dimul wana nda cho wallo wo, le ma siŋgafila palɛi itiŋ o wallo niŋ. Nduyɛ te o bɛnda pɛ, o kɛɛsiaa le mbo chua palɛi itiŋ o wallo niŋ, a ke ndu nyɛ o nyɛ le.

11. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ lambaŋ piɛileŋ o Chɛhowa lo a nyɛ naŋ nyuna ndu wo okɔɔ?

11 Chɛhowa cho naa kɔl le miŋ lambaŋ piɛileŋ a nyɛ naŋ nyuna ndu wo okɔɔ. (1 Tɛsa. 5:17) Mi Chiisu dimi maa, sɔɔŋ ŋpum ŋ naŋ nyuna Chɛhowa le muŋ ndoŋ, ŋ sɔla muŋ o foofo le. (Luku 11:9) Lelaŋ, wu ŋdial te. Lambaŋ piɛileŋ a kɔllo kpou. (Luku 18:​1-7) Te ŋ lambaŋ pɛ piɛileŋ o Chɛhowa lo a bahawɛi naa okɔɔ, mi keŋ chɔm ndu kpendekele maa nyɛ naŋ cho ndu nyunaa le ndu wo cho o sɔvɛ le naa. Mi keŋ chɔm vɛlɛ maa, ŋ nɔ tiindaŋndo o ndu niŋ le naa malaa.

LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSA YƐLƐMIAALAŊ A NYƐ NAŊ PIƐIYO OKƆƆ?

12. (a) Ɔɔ nyuna tase naŋ nɔ miŋ nyunaŋ a nyɛ naŋ piɛi a ndu okɔɔ o Chɛhowa lo wo, nduyɛ le yɛɛ? (b) Vɛɛ naŋ tosa yɛ a sabu le mi piɛile naaleŋ le chɔm maa, ŋ nɔ bɛɛleŋ le Chɛhowa? (Tofa kɔfoo hoo, “ Vɛɛ Nyɛ Ya Nyuna Chɛhowa le Ndu wo Chɔm yɛ Maa I Nɔ Bɛɛleŋ le Ndu?”)

12 Te o yɔŋ pɛ maa ŋ sɔla nyɛ naŋ nyuna Chɛhowa le ndu wo le, ŋ nɔ miŋ nyunaŋ nyunala yaalaŋ ndaŋ. O tasoo, ‘Baa I cho pa Chɛhowa nyunaa le nyɛ kpeekpei ya hauba wo?’ Lepum miŋ yiyaŋ maa, ŋ sina nyɛ bɛnda le naa wo. Kɛ o kpeekpei niŋ, nyɛ naŋ nyuna Chɛhowa le ndu wo ve nyɛ kpeekpei bɛnda le naa wo le. Te bahawɛiyo komal naa pɛ, nduyɛ miŋ wa piɛileŋ a nɛi naŋ tiuba miŋ soli ndu wo okɔɔ, naapum Chɛhowa nɔ nɛi sɔvɛ cheleŋ o mala naa miŋ soli bahawɛi koŋ, mbo hiou bɛɛ o naŋ cho ndu nyunaa le ndu wo. Lepum, nyɛ naŋ nyuna Chɛhowa le ndu wo, chɛlaŋ a hɛnaŋ ndɔɔ le. (1 Chɔŋ 5:14) Le tamaseliiyo, ŋ tofaŋndɔ tamasi kalaŋ chuauwaa naŋ soo suŋ a nda okɔɔ wa. Ma nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mala hɔɔ ndaa mbo lo o tonyaa niŋ. O kpeekpei niŋ, a suɛi sɔvɛi okɔɔ nda nyuna Chɛhowa ni. Kɛ Chɛhowa beŋ naa le ndu piɛiyo le. O yeema naa kpou le miŋ tosa chuaŋ chuaa le ndu piɛiyo, hali chuauwaa naa bɛɛ. (Ditɔnɔ. 10:​12, 13; 30:​19, 20) Le hei, kalaŋ chuauwaa kaŋ ndaa nɔ ma nyuna Chɛhowa, le mbo mala nda ma dimi nyɛ pilaŋ hɔɔ ndaa kɔllo, le mbo hiou lachi a ndu kaalaa, nduyɛ mbo simnuŋ chaaŋ ndɔ wo.—Pulɔ. 22:6; Ɛfi. 6:4.

13. A mɛɛ Hibuluiya 4:16 dimi yɛ, teleŋ kuɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa nyɛ naŋ nyuna ndu le ndu wo? Tɛɛsiaawɔ.

13 Nyuna diiŋ ndɔɔ cho ni aa, ‘Baa teleŋ Chɛhowaa kpeekpei cho hoo ni le mbo ke ya nyɛ ya nyuna ndu wo?’ Lepum, miŋ nɔ yeemɛi le mi Chɛhowa keleŋa piɛile naaleŋ muli. Kɛ o kpeekpei niŋ, Chɛhowa sina teleŋ bɛnda le mbo muli piɛile naaleŋ ndo ni. (Nuawɔ Hibuluiya 4:16.) Te ŋ sɔla nyɛ naŋ nyuna Chɛhowa le ndu wo o foofo le, naapum miŋ yiyaŋ maa o chɛl piɛile leŋ te. Ke lepum mbo wa maa, dimullo Chɛhowa cho naa ni aa, ‘I cho piɛile numndeŋ muli, kɛ o cho suŋ suŋ te.’ Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ a puaapilɛnɔ feleŋgɔnɔ naŋ soo suŋ a ndu okɔɔ, mbo piɛi o Chɛhowa lo le mbo siŋgi ndu wo. Te Chɛhowa ndoo tosa pɛ kaamaa le ndu siŋgioo, Setana wa dimi maa, le mɛɛ Chɛhowa siŋgi ndu yɛ o cho hiouwɔɔ lachi a ndu piɛiyo ni. (Choobu 1:​9-11; 2:4) Le handɔɔ lechoo, Chɛhowa kɛsi teleŋ o cho hunɔɔ naalaŋ kpou faŋa wo. (Aisaya 33:24; Sɔɔŋ. 21:​3, 4) Kɛ haaa mi teleŋ koŋ fuuluu, ŋ nɔ miŋ wa ndu kɔl le mbo tosa kaamaa le naa siŋgioo le. Lelaŋ, puaapilɛnɔ koŋ tiuba mbo nyuna Chɛhowa le mbo ke ndu yoomuaŋ, le halikpeŋ mbo hiou lachi a biuwɔŋndo vɛlɛ mbo wa o kɔl nyulu niŋ, nduyɛ mbo hiou lachi a ndu piɛiyo o laalaŋndo choo.—Sam 29:11.

14. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii Chanisi ve niŋ?

14 Yiyaŋndɔ a Chanisi naŋ soo suŋ a ndu okɔɔ wo. Mi ndu nda pɔnɔ ndɔ piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala nda ma kuɛ o Bɛtɛɛl. Wɔsilaŋ la ŋuɛɛnu hiou fɛŋ malaŋ o bii bila mɛɛ Chɛhowa muli piɛile ndaleŋ yɛ. Mbo dimi aa: “Mi Chɛhowa soliŋ teleŋ koŋ kpeku le ya pɛɛkoo sɔɔŋ bɔɔbɔɔ, vɛlɛ mbo mala ya mi simnuŋ Kilisiɔŋnɔ kɛndɛ. Yaa nɔ mi chɔɔlu tiindaŋndo dɔwɔɔ o ndu niŋ. Nduyɛ yaa nɔ mi chɔɔlu hiouwɔɔ lachioo tosa o pɛɛkɔŋ ni ipilayaa niŋ. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, yaa nɔ vɛlɛ mi pɛɛku le waa a kɔl kɛndɛ ba o ba ya wa pɛ Chɛhowa piɛiyo.” Mɛɛ nyɔɔ viou tiŋ, ma dimul Chanisi nda pɔnɔ ndɔ le ma kandu buɛile ibuŋgaleŋ tosaa. Mɛɛ Chanisi yiyaŋ a nyɛ yɔŋnuŋ hoo nda wo okɔɔ, mbo dimi aa: “O kpeekpei niŋ, mi Chɛhowa muli piɛile nileŋ, kɛ o cho mɛɛ ya wa kɔllɛ le. Mbo chua tiŋ teleŋndo le mi che mɛɛ o muli leŋ yɛ. Kɛ I nɔ bɔɔ balika melaa le kɛndɛi o tosalla ve vɛlɛ a kaala o chɔm ya wo.”

Te a yiyaŋ pɛ maa Chɛhowa muli wɔ piɛile numndeŋ te, mɛɛ piɛi a nyɛ cheleŋ okɔɔ (Tofa pɛl 15) f

15. Le yɛɛ ŋ nɔ miŋ hiu kɔllo handɔɔ o nyɔɔ opilɛ choo le te ŋ wa pɛ piɛileŋ o Chɛhowa lo? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

15 Nyuna yaa ndɔ naŋ nɔ miŋ nyunaŋndo cho ni aa, ‘I nɔ pa mi wa piɛileŋ a nyɛ cheleŋ okɔɔ?’ Mi che bɛɛ i cho suɛi kɛndɛ le miŋ chɔm nyɛ kpeekpei naŋ yeema wo o piɛile naaleŋ niŋ, kɛ lepum i wa suɛi sɔvɛ te ŋ wa pɛ piɛileŋ, ŋ hiu kɔllo handɔɔ o nyɔɔ opilɛ choo le. Ŋ tofaŋndɔ tamasi ndepilɛnɔ yembu naŋ soo suŋ a ndu okɔɔ, mbo wa piɛileŋ o Chɛhowa lo le mbo mala ndu mbo kuɛ o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa. O nɔ yeemɛi le kɔlaŋ o sukuuwo hoo, le halikpeŋ mbo kuɛ malaa naa yeemɛi cho tau wa. Mi che bɛɛ o hiau lachi a piɛileŋ o Chɛhowa lo le mbo mala ndu mbo kuɛ o sukuuwo hoo, kɛ o nyuna ndu vɛlɛ le mbo chɔm ndu nɛila cheleŋnda o tiuba mbo tosa tau o wali pollo niŋndaŋ. (Walta. 16:​9, 10) Okoŋ, o tosa wallo o piɛile ndɔleŋ choo, te o nyuna pɛ buɛi ibuŋgaa le mbo chɔm ndu kunda cho nda ikɛi mbo nɔ yeemɛi tau le kɔɔfaa wo. Ɔɔ o poonyial lɛuve, le sinaa naa yeemɛi cho tau le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa wa. e

16. Tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ?

16 A mɛɛ naŋ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ yɛ, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa, mi Chɛhowa muli piɛile naaleŋ o nɛi kaalaa niŋ a o nɛi sakpoo choo. (Sam 4:3; Aisaya 30:18) Lepum, ŋ sɔla muli naŋ wa kɔllo le, kɛ fɛɛŋ bɛɛ Chɛhowa kɛɛ piɛile naaleŋ nilaŋ yaŋɔɔ le. O kaala naa tau, nduyɛ pesiŋ bɛɛ o mel naa le. (Sam 9:10) Lelaŋ, hiou lachi a ‘tiindaŋndo dɔwɔɔ o Chɛhowa niŋ le teleŋ o teleŋ,’ vɛlɛ ma wa ndu dimullo nyɛ o nyɛ cho num o kɔl o piɛileŋ niŋ.—Sam 62:8.

CHONDII 43 Piɛile Balika Melaa

a Buŋgɛi hei cho tɛɛsiaa le sabu naŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ maa, teleŋ o teleŋ mbo muli piɛile naaleŋ o nɛi kaalaa niŋ, a o nɛi sakpoo choo wo.

b Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.

c Tofa buŋgɛi hei, “Nɔ Tiindaŋndo Maa o Nɛi Sakpoo Choo Chɛhowa Tosa Sɔɔŋ Ni,” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Doŋdoŋndo 2022 pɛl 3-6.

d Le chɔɔloo sinaa mɛɛ Chɛhowa mala naa le tɔɔndaŋnda kala kalalaŋ biuwɔŋndo yɛ, tofa vidueiyo hoo, Piɛileŋ le Mala Naa Miŋ Biunuŋ, o jw.org choo.

e Le chɔɔloo sinaa nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo te ŋ yeema pɛ kɔlaŋ wallo o lɛuvii cheleŋ bɛŋgu, tofa yauwo hoo, Ŋ Cho A Kɔɔna le Hɛnaŋ Chɛhowaa Tosaa, buŋgɛi 10, pɛl 6-9.

f TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Ndepiliaa a ŋiɔɔŋ piɛi o Chɛhowa lo tuupa ma peelu yauwo le kɔlaŋ o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa. Okoŋ kɔɔli, ma veelu ndepilɛnɔɔ opilɛ le kɔlaŋ o sukuuwo hoo, kɛ a veelu opilɔɔ le. Ndepilɛnɔ nda veelu le wo tembu kɔl tau le. Mbo piɛi o Chɛhowa lo le mbo chɔm ndu nɛila o tiuba mbo tosa tau o wali pollo niŋndaŋ. Okoŋ, mbo poonyial lɛuve yauwo le mbo kuɛ malaa naa yeemɛi cho tau wa.