Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 19

CHONDII 22 Masaleŋ le Kanduŋ, Maa le Huŋ!

Yɛɛ Naŋ Sina Yɛ a Yamɛi Chɛhowa Kialu Niŋ o Chilaŋ Niŋnde Okɔɔ?

Yɛɛ Naŋ Sina Yɛ a Yamɛi Chɛhowa Kialu Niŋ o Chilaŋ Niŋnde Okɔɔ?

“Chɛhowa . . . yeema mi wana o wana sɔla tambei le.”2 PITƐ 3:9.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku miŋ che maa, ŋ tiuba miŋ nɔ tiindaŋndo maa te Chɛhowa huŋ wa pɛ yamɛi kiolɔɔ o chilaŋ niŋ, o cho ndi tosa o nɛi sakpoo a o nɛi walaŋndo choo.

1. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa o teleŋ sɔɔŋ sɔvɛ sɔviɔŋ cho yɔŋnɔŋndo wo niŋ naŋ cho ni?

 O TELEŊ sɔɔŋ sɔvɛ sɔviɔŋ cho yɔŋnɔŋndo wo niŋ naŋ cho ni. Lepaa o lepaa, ŋ cho chɔɔ huuluŋ Baabuiyo dimi woŋ peelɔŋndo. Le tamaseliiyo, miŋ che ‘masa bɛndoo baluaŋndo’ a ‘masa bɛndoo batouwo,’ chɔulabaa le kpaaya lemasaa. (Daan. 11:40) O baa pilɔɔ choo, ŋ cho chɔɔ yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ dimiŋndo mbo hiau maa paandu. Nduyɛ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ cho ndu chɛlɔɔ. (Aisaya 60:22; Maa. 24:14) Ŋ cho vɛlɛ nyɛm mala naa le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ sɔlaa ‘a teleŋndo kinɛi.’—Maa. 24:​45-47.

2. Tiindaŋ yɛɛ naa kpou nɔ yɛ miŋ nɔ, nduyɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛsiŋ o kɔl?

2 Chɛhowa cho hiouwɔɔ lachi a naa malaa, le miŋ sɔla sinapɛŋgu walaŋndo a sɔɔŋ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndoŋ okɔɔ. (Pulɔ. 4:18; Daan. 2:28) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa tuupa mi nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ, naa kpou cho sina nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa, le miŋ hiou lachi a loo o laalaŋ naa choo, nduyɛ miŋ wa o diompilɔɔ niŋ o teleŋ kala kala koŋ niŋndo. A koŋ kpou, ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa, sɔɔŋ ŋpum cho yɔŋnɔŋ o chilaŋ niŋ, ŋ sina a muŋ okɔɔ le. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho fɛŋ pɛɛku le sabu naŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ, a nyɛ naŋ dimi a sɔɔŋ ŋtiŋ okɔɔ wo. Okoŋ miŋ miŋgi sondoo o sɔɔŋ ŋtiŋ ŋ naŋ sina a chilaŋ okɔɔ woŋ choo, a nyɛ Finya naa o choo choo niŋ cho tosa a muŋ okɔɔ wo.

YƐƐ NAŊ SINA YƐ LE?

3. Yɛɛ naŋ dimi yɛ o paandoo niŋ, nduyɛ le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende?

3 O paandoo niŋ, miŋ dimi maa te nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ pɛ, wanaa nɔ laalaŋ te wa, sɔla lɛ niŋ fondaa le ma dɔu laalaŋ ndaa o Chɛhowa niŋ, nduyɛ ma sɔla chindaa a teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo le. Miŋ dimi lende kanifuule, naŋ yiyaŋ maa, nyɛ yɔŋnuŋ a teleŋ Mɛŋma Koŋgiaŋ ndo, sim le nyɛ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndo. Le tamaseliiyo, miŋ yiyaŋ maa mɛɛ Chɛhowa kinda dioo a teleŋ Mɛŋma Koŋgiaŋ yɛ, lende koni o cho tosa a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo ni. Wana o wana nɔ lɛ niŋ fondaŋ mbo dɔu laalaŋndo o ndu niŋ, okoŋ mbo sɔla pioŋɔɔ le.—Maa. 24:​37-39.

4. Le yɛɛ ŋ nɔ miŋ yiyaŋ maa, nyɛ yɔŋnuŋ a teleŋ Mɛŋma Koŋgiaŋ ndo cho vɛlɛ yɔŋnɔŋ o chilaŋ niŋ te? Tɛɛsiaawɔ.

4 Baa ŋ dimi pa maa kona cho a Mɛŋma Koŋgiaŋ okɔɔ wo, sim le nyɛ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndo? Sako. Le yɛɛ? Kanifuule, Baabuiyo suu a hei okɔɔ le. a I cho tonya maa, mi Chiisu tuu “palɛi Nuuwa ve” a teleŋ o huŋ niŋ o chilaŋ niŋndo. Kɛ o dimi nuaa maa nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ o teleŋ Nuuwa wo niŋ, cho vɛlɛ yɔŋnɔŋ o chilaŋ niŋ te. O dimi vɛlɛ nuaa maa, dio Chɛhowa kinda a teleŋ Mɛŋma Koŋgiaŋ ndo, sim le nyɛ sɔvɛ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndo le. Kɛ hei sim nuaa maa, ŋ nɔla miŋ pɛɛku nyɛ o kona cho a teleŋ Nuuwa wo, vɛlɛ a Mɛŋma Koŋgiaŋ okɔɔ wo niŋ te le.

5 Yɛɛ Nuuwa ndoo tosa yɛ, tuupa mi Mɛŋma Koŋgiaŋ ma huŋ? (Hibuluiya 11:7; 1 Pitɛ 3:20) (b) Ɔɔ velaŋ cho wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ naŋ cho tosaa wo tɛɛŋ, a yooŋgu Nuuwa wa dimioo wo?

5 Mɛɛ Nuuwa tuei yooŋgu Chɛhowaa, mbo chɔm maa o nɔ laalaŋndo, mɛɛ o taŋgul dɛndɔɔ. (Nuawɔ Hibuluiya 11:7; 1 Pitɛ 3:20.) O nɛi pilɛ koŋ choo, wanaa cho yooŋgu kɛndɔɔ tueiyɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ wa, nɔ ma tosa nyɛ. (Walta. 3:​17-20) Mi Pitɛ dimi maa, Nuuwa wa, “wana wa yooŋgoo dimioo a nyɛ cho sakpo wo okɔɔ wo.” (2 Pitɛ 2:5) Kɛ, a mɛɛ naŋ che o buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ yɛ, baa mi Nuuwa tosa pa kɛɛsiaa le yooŋgu Mɛlɛkaa dimioo chieeŋndo balɔɔ silɔ? Ŋ sina le. O baa pilɔɔ choo, ŋ cho hau yooŋgu kɛndɔɔ dimioo chieeŋndo balɔɔ silɔ, nduyɛ ŋ nɔ dialuŋ fulaŋ le wallo hoo tosaa. A koŋ kpou, mɛɛ mɛɛ naŋ kindiŋ, ŋ tiuba miŋ dimul wana o wana yooŋgu kɛndɔɔ, tuupa mi mɛɛlula chieeŋndo la fuuluu le. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende?

6-7. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa, o cho wana o wana o chieeŋndo choo le naŋ cho yooŋgu kɛndɔɔ dimul, tuupa mi mɛɛlula chieeŋndo la fuuluu le?

6 Yiyaŋndɔ a nyɛ Chiisu ndoo dimi a yooŋgu kɛndɛ naŋ cho dimioo wo okɔɔ. Mbo dimi maa, yooŋgu kɛndɔɔ cho dimiŋ “ba o ba fee o chieeŋndo choo, le mi waŋnda kpou tuei.” (Maa. 24:14) Nduyɛ huuluei hei cho hau peelɔŋndo, mbo hiau maa paandu. Yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ cho dimiŋndo o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 1,000. Nduyɛ sanaa a tɛɛŋgii nɛi jw.org, wanaa bɔɔbɔɔ o chieeŋndo choo tiuba ma tuei yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.

7 Kɛ mi Chiisu dimul vɛlɛ buɛiyaa nduaa maa, a “cho chii chiooŋ kpou . . . bɔŋa” a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le, ɔɔ o cho wana o wana le nda cho yooŋgu kɛndɔɔ dimul te, mi hunɔɔ Chiisu wo fuuluu. (Maa. 10:23; 25:​31-33) Nyɛ Chiisu dimi hoo wo cho vɛlɛ peelɔŋ o palɛi nɛi hei niŋ. Waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ hau, cho o fondaŋnda wali naa cho o kuunaa bɛŋgu laŋ niŋ. Le handɔɔ lechoo, chɛlɛkpiaa cho violɔŋndo lepaa o lepaa. Miŋ tosa o naŋ tiuba wo, le “waŋnda lekaa o lekaa, a lelɛŋ o lelɛŋ, a isɔɔ o isɔɔ maŋgalaa” yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. (Sɔɔŋ. 14:6) Kɛ ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa, o cho wana o wana o chieeŋndo choo le naŋ cho yooŋgu kɛndɔɔ dimul, tuupa mi mɛɛlula chieeŋndo la fuuluu le.

8. Nyunala kuɛɛ naŋ nyuna yɛ lepum? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

8 A hei o kɔl, naapum miŋ nyuna lepum aa: Ɔɔ niŋ wanaa cho tueiyɔɔ a yooŋgu kɛndɔɔ okɔɔ le wa, haaa mi nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ? Vɛɛ Chɛhowa nda Po ndɔɔ, wana o yulu iso le waŋnda yamɛi kilullo wo cho yɛ biyɔɔ a nda? (Chɔŋ 5:​19, 22, 27; Walta. 17:31) Bolle Baabuile buŋgɛi hei tɔlnuŋ choo leŋ le dimi maa, Chɛhowa “yeema mi wana o wana sɔla tambei le.” Kɛ o yeema mi “waŋnda kpou mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ.” (2 Pitɛ 3:9; 1 Timo. 2:4) Mi che bɛɛ ŋ sina hei, kɛ ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa, ŋ sina nyɛ Chɛhowa tosa niŋ a wanaa tuiyɔ yooŋgu kɛndɔɔ le wa le. I cho tonya maa, i cho Chɛhowa kuee le naa dimullo nyɛ o tosa o paandoo niŋndo, ɔɔ nyɛ o cho hunɔɔ tosa o chilaŋ niŋndo le.

Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa a wanaa cho tueiyɔɔ a yooŋgu kɛndɔɔ okɔɔ le wa, haaa mi nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ? (Tofa pɛl 8) c


9. Yɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ naa o Diom ndɔɔ niŋ?

9 Chɛhowa chɔm naa sɔɔŋ o cho hunɔɔ tosa o chilaŋ niŋndoŋ o Diom ndɔɔ niŋ. Le tamaseliiyo, Baabuiyo chɔm naa maa, Chɛhowa cho “wanaa sendu le wa” miŋgi yoomu. Waŋnda haa sɔla fonda le yooŋgu kɛndɔɔ tueiyɔɔ, okoŋ ma siŋgaŋ te. (Walta. 24:15; Luku 23:​42, 43) Hei tosa vɛlɛ miŋ nyuna nyunala sɔvɛla cheleŋ.

10. Nyunala cheleŋ kuɛɛ huŋ yɛ naa o kɔl?

10 Baa wanaa cho tambei sɔla a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo wa kpou miiŋgu lɛ niŋ yoomu le? Baabuiyo chɔm naa kpendekele maa, wanaa cho Chɛhowa a puaa nduaa chɔuwa simullo a siɛlɛi fuu wa, cho tambei sɔla a teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo, nduyɛ a miiŋgu niŋ yoomu le. (2 Tɛsa. 1:​6-10) Kɛ ɔɔ niŋ wanaa cho piɔmndo o kpundɛla yɔŋnuŋ ndaŋ niŋnda, wanaa nyɛ nyaanaŋndo del a nda ma sɔla piɔmndo wa, ɔɔ wanaa waŋnda dii o fondo fuu wo choo wa? (Ikili. 9:11; Sɛka. 14:13) Baa waŋnda haa apum wa niŋ pa o “wanaa sendu le wa” tɛɛŋ le miiŋgoo yoomu o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ? O kpeekpei niŋ, ŋ sina le.

YƐƐ NAŊ SINA YƐ?

11. O yɛɛ choo nda cho yɛ waŋnda yamɛi kilul a teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo?

11 Ŋ sina sɔɔŋ bɔɔbɔɔ yɔŋnuŋ niŋ o chilaŋ niŋndoŋ. Le tamaseliiyo, ŋ sina maa, a teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo, a cho waŋnda yamɛi kilul sanaa a mɛɛ nda bii pɔmbuaa Kiliti wa yɛ. (Maa. 25:40) Mi wanaa o cho yamɛi kilul le ma wa saa wa, toolu Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda a Kiliti. Ŋ sina vɛlɛ maa, pɔmbuaa Kiliti wa apum cho wa o chieeŋndo choo, te nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ pɛ. Nduyɛ, a cho lakɔ o choo choo niŋ teleŋ biŋgi tuupa mi chɔu Amakɛdɔŋndo kanduŋ. I cho kpendekele maa, te pɔmbuaa Kiliti wa, wa wɔ pɛ o lɛŋndeŋ choo, wanaa nɔ yeemɛiya cho fondaa sɔla le nda tooloo, vɛlɛ a wali nda cho tosaa wo. (Maa. 25:​31, 32; Sɔɔŋ. 12:17) Le yɛɛ sɔɔŋ muŋ cho yɛ ŋ sɔvɛ?

12-13. Naapum yɛɛ waŋnda apum tosa yɛ niŋ, te a che pɛ mi “Babilɔŋ Bɛndoo” sɔla tambei? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)

12 O yɔŋ bɛɛ mi nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ, naapum te waŋnda che pɛ mi “Babilɔŋ Bɛndoo” sɔla tambei, apum cho loonɔŋ maa, mi Seiyaa Chɛhowa suaa a ndi okɔɔ. Baa waŋnda haa apum tosa niŋ pa siŋgaŋndaŋ o yoomula ndalaŋ niŋ?—Sɔɔŋ. 17:5; Isi. 33:33.

13 Te hei yɔŋnuŋ pɛ, mɛɛ i cho velaŋ a nyɛ yɔŋnuŋ Ichipi, o palɛi Muuse ve niŋnde. Loonuŋ maa, mɛɛ Isɔluɛiya wa faŋaŋndo Ichipi, mi “wanaa cheleŋ faŋga bɛndoo” tual nda kɔɔli. Naapum mi wanaa kaŋ kandu laalaŋndo dɔwɔɔ o Chɛhowa niŋ, mɛɛ nda che nyɛ Muuse dimi a Kpundɛla Tɔlaŋ okɔɔ wo peelɔŋndo. (Ɛsɔ. 12:38) Te nyɛ waa nuaa yɔŋnuŋ pɛ a teleŋ Babilɔŋ Bɛndoo cho tambei sɔla wo, baa ŋ tambu niŋ pa kɔl le mɛɛ waŋnda sɔɔŋguu naa choo le Chɛhowa piɛiyo o teleŋ biŋgi koŋ bɛŋgu yɛ? Sako. Ŋ nɔ miŋ tol tamasi Finya naa o choo choo niŋ kɔɔli. Kanifuule Baabuiyo dimi maa, ‘Mɛlɛka nɔ nyiɛɛye a kɛndɛiyo o cho ni. O doonuŋ tumbe chɔ chɔ le, nduyɛ kaala lo lechoo ndɔɔ cho bɔɔ. Le teleŋ o teleŋ, tonyaa o dimi ni.’ bƐsɔ. 34:6.

Wanaa cho chɔ mi Babilɔŋ Bɛndoo sɔla tambei ya, apum cho loonɔŋ maa mi Seiyaa Chɛhowaa suaa a ndi okɔɔ (Tofa pɛl 12-13) d


14-15. Baa teleŋ waŋndo vi wo, vɛlɛ a fondaŋ o wa achal lo chɔm pa nyɛ yɔŋnuŋ niŋ ndu o chilaŋ niŋndo? Tɛɛsiaawɔ. (Sam 33:​4, 5)

14 Lepum miŋ tuei mi waŋndo dimi aa, “I wa niŋ suɛi kɛndɛ bɛndu, mi wanayɛi nii vi tuupa mi nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ kanifuule, keŋ tosa mi nɔ tiindaŋndo maa o cho miiŋgu yoomu.” Naapum mi wanaa dimi diomndaŋ ndaŋ nda, nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a hei okɔɔ. Kɛ, o cho teleŋ waŋndo wu wo le chɔm nyɛ yɔŋnuŋ niŋ ndu o chilaŋ niŋndo le. Wana Kialaa Ŋyama walaŋndo Chɛhowa cho ni. Nduyɛ o cho hunɔɔ yamɛi kiolɔɔ o nɛi sakpoo, a o nɛi walaŋndo choo. (Nuawɔ Sam 33:​4, 5.) Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa, “Wana Kialaa Ŋyamaa le chieeŋndo kpou,” cho tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo.—Chɛ. 18:25.

15 I cho vɛlɛ suɛi kɛndɛ le yiyaŋndo maa, fondaŋ waŋndo wa achal lo, chɔm nyɛ yɔŋnuŋ niŋ ndu o chilaŋ niŋndo le. Nduyɛ ŋ nɔ kposoŋ miŋ yiyaŋ maa, waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ, a cho o fondaŋnda waŋnda tuiyɔ a yooŋgu kɛndɛ leMasaa okɔɔ le laŋ niŋ, Chɛhowa cho nda yamɛi kilul le ma wa “chuiŋnda” le. (Maa. 25:46) Wana Kialaa Ŋyama sakpoo le chieeŋndo hoo Chɛhowa, buulaŋ le waŋnda tau mbo hiau naa. Ŋ sina mɛɛ Chɛhowa cho sɔɔŋ tosa a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo yɛ le. Kɛlɛŋgaa waŋnda haa apum cho fondaa sɔla le ma pɛɛku a ndu okɔɔ, ma dɔu laalaŋndo o ndu niŋ, ma sim yi o kumbuii nduɛi choo, teleŋ o cho tosa mi lɛŋnde kpou sina diola ndɔlaŋ ndo.—Isi. 38:16.

Te nyɛpalaa bɛndoo kanduŋ pɛ, . . . baa waŋnda apum a cha niŋ sɔɔŋ muŋ o yɔŋnɔŋndo wa siŋga niŋ pa kaala ndalaŋ?

16. Yɛɛ naŋ sina yɛ a Chɛhowa okɔɔ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

16 A mɛɛ naŋ pɛɛku o Baabuiyo niŋ yɛ, ŋ sina mɛɛ kpɛ Chɛhowa che yoomu wanachioo o sɔvɛ yɛ. Mbo yɔŋgu yoomu Po ndɔɔ le mi naa kpou sɔla tiindaŋndo le waa yoomu lefafɛɛŋ. (Chɔŋ 3:16) Naa kpou che niŋ mɛɛ Chɛhowa tuiinuŋ naa inyiɛɛ yɛ. (Aisaya 49:15) O sina naa a pilɛŋ pilɛŋ kpou a diola naalaŋ. Nduyɛ pɛŋ, le mɛɛ o sina naa nyɛkɛndɛi yɛ, o yɔŋ bɛɛ miŋ sɔla piɔmndo, o nɔla mbo miŋgi naa yoomu a yiyaŋnda naalaŋ, kaala naalaŋ, vɛlɛ a mɛɛ naŋ tosa sɔɔŋ yɛ. (Maa. 10:​29-31) A tonya, ŋ nɔ sabu kɛndɔɔ le tiindaŋndo maa, Finya naa kaalaa o choo choo niŋ cho wana o wana yamɛi kilul, o nɛi walaŋndo a o nɛi sakpoo choo. Nduyɛ o cho naa nyiɛɛye tuiinɔŋ.—Chemi. 2:13.

Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho wana o wana yamɛi kilul, o nɛi walaŋndo a o nɛi sakpoo choo. Nduyɛ o cho naa nyiɛɛye tuiinɔŋ (Tofa pɛl 16)


17. A yɛɛ okɔɔ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

17 Sɔɔŋ nda chɔɔlu muŋ kpɛlɛkiaa woŋ tosa, mi wali naa dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ chɔɔlu wa choŋ choŋ mbo hiau maa paandu. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Nduyɛ yɛɛ nyindu yɛ naa le hiouwɔɔ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, ŋ vi ŋdial te? Ŋ cho pɛɛku a nyunalaŋ ndaŋ okɔɔ o buŋgɛi cho lachi ve niŋ.

CHONDII 76 Vɛɛ Kɔllo Wa yɛ Num?

a Le sinaa sabu kpɛlɛkiaa tosaŋndo, tofa buŋgɛi hei, “Nɛiyo Hoo Ŋ Chɛl Ni,” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Fuoo 15, 2015, peele 7-11 leŋ. O puuluei niŋ.

b Te Babilɔŋ Bɛndoo sɔla pɛ tambei, Kɔɔki o Lɛŋnde Makɔkileŋ niŋ, cho wanaa Mɛlɛkaa chiŋalaŋ, okoŋ mbo luei nda o tofaa bɛŋgu. Nduyɛ wana o wana toolu pɛ wanaa Mɛlɛkaa a teleŋ koŋ, wana koŋ bɛɛ cho luɛiyɔɔ o tofaa bɛŋgu.

c TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Fotueilaŋ layaa cho chɔmndo, naapum nyɛ tosa niŋ waŋnda apum tui niŋ yooŋgu kɛndɔɔ le wo: (1) Chuaa cho achal o fondaŋ i cho ikala le Mɛlɛka piɛiyo wo niŋ, (2) pɔnɔɔ a lanɔɔ cho achal o fondaŋ masaleŋ le chɛl mi waŋnda piɛi Mɛlɛka le wo niŋ, nduyɛ (3) poo cho achal o fondaŋ i cho ikala, le mi yooŋgu kɛndɔɔ fuuluu loŋ ndo niŋ.

d TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Chua feleŋgɔnɔ mal tonyaa o paandoo niŋndo, loonuŋ nyɛ o pɛɛku maa, “Babilɔŋ Bɛndoo” cho tambei sɔla wo. Chuaa hoo tosa siŋgaŋndaŋ, okoŋ mbo miiŋgu o wanaa nduaa cho Chɛhowa piɛiyo wa lo. Te i waa nuaa huŋ yɔŋnuŋ pɛ o chilaŋ niŋ, ŋ nɔ miŋ tol tamasi Finya naa o choo choo niŋ kɔɔli, le waŋnda nyiɛɛye tuiinɔŋndo. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ naŋ kɔl te wana dɛnɛ wɔɔŋndo mal pɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo.