Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 7

Ŋ Nɔ Miŋ Kaala Chɛhowa, Finya Naa Cho o Choo Choo Niŋndo

Ŋ Nɔ Miŋ Kaala Chɛhowa, Finya Naa Cho o Choo Choo Niŋndo

“Ŋ nɔ kaalaa naa o lakɔl kani fondole, Mɛlɛka fɛlɛŋ kaala naa.”​—1 CHƆŊ 4:​19.

CHONDII 3 Kpaaya Naa, Tiindaŋ Naa, a Kɔl Sikpa Naa

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. Le yɛɛ Chɛhowa chɛllɛ naa le miŋ wa o yɔŋgu ndɔɔ niŋ, nduyɛ, yɛɛ tosa yɛ mi hei yɔŋnuŋ?

CHƐHOWA chɛl naa le miŋ piɛi ndu latulu a wanaa cho o yuŋgu ndɔɔ niŋnda. O cho sala pɔmbɔ le cho hoo le! Wanaa naŋ cho haa o yuŋgu Chɛhowaa niŋnda cho wanaa yɔŋguŋ o Mɛlɛka lo nduyɛ ma duau tiindaŋ ndaa kpou o sala baŋaa Po ndɔɔ niŋ nda ni. Yuŋgu kɔl kɛndɔɔ pila naŋ cho hoo niŋ ni. Ŋ cho yoomoo tueiyɔɔ yeela suŋ suŋ nduyɛ, ŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo le hunɔɔ yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa. Waŋnda apum cho yoomoo hoo sɔla o choo choo niŋ mi a tuaa sɔla ndu o Kpele Hɛnɛkiɔɔ niŋ o lɛŋndeŋ choo.

2 Chɛhowa kaala naa bɔɔ. Kaalaa hoo nyindu ndu ni mbo luɛinuŋ choo le miŋ wa o yuŋgu ndɔɔ niŋ. (Chɔŋ 3:​16) A ‘piandaa kpali’ naŋ cho niŋ ni. (1 Kɔliŋ. 6:​20) Sala baŋaa Chiisu wo tosa ni miŋ nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Chɛhowa. Wana cho Kpuluŋgumaa le chieeŋndo kpou wo chɛl naa le miŋ chua ndu maa Finya naa nduyɛ, bɛɛleŋ pila o ke naa leŋ ni. A mɛɛ naŋ pɛɛku o buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ yɛ, Chɛhowa hiou wa Finya kɛndɛ poloŋ.

3. Nyunala kuɛɛ naŋ nyuna yɛ lepum? (Tofa vɛlɛ kɔfoo hoo “ Baa Chɛhowa Buulaŋ Pa a Ya Okɔɔ?”)

3 Te ŋ yiyaŋ pɛ a mɛɛ kpɛ Chɛhowa kaala naa yɛ okɔɔ, naapum miŋ nyuna mɛɛ wana poonyiaa Baabui pilɛ nyuna yɛ aa: “O yɛɛnɛ ya I cho yɛ Mɛlɛka Yaawɛɛ ke, le sɔɔŋ kɛndɛŋ o tosal la muŋ kinɛi yoŋ?” (Sam 116:​12) Mulioo cho ni maa, fɛŋ bɛɛ ŋ nɔla miŋ miŋgul Finya naa cho o choo choo niŋndo kɛndɛi nduɛi le. Kɛ o wa bɛɛ lende, ŋ nɔla miŋ chɔm maa ŋ nɔ kaalaa le ndu. Mi Chɔŋ, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi aa: “Ŋ nɔ kaalaa naa o lakɔl kani fondole, Mɛlɛka fɛlɛŋ kaala naa.” (1 Chɔŋ 4:​19) Nɛila kuɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ kaalaa le Finya naa cho o choo choo niŋndo?

SƆƆŊGUU CHƐHOWA IKƐI KPƐƐLUŊ

Ŋ chɔm maa ŋ kaala Finya naa cho o choo choo niŋndo te ŋ wa pɛ piɛileŋ o ndu lo, miŋ tuei ndu diom, nduyɛ miŋ mala waŋnda le ma kaala ndu (Tofa pɛlta 4-14)

4. A mɛɛ Chemisi 4:​8 dimi yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ dɔu sɛmbɔɔ le Chɛhowa sɔɔŋguu wo ikɛi kpɛɛluŋ?

4 Chɛhowa yeema naa miŋ sɔɔŋguu ndu ikɛi kpɛɛluŋ nduyɛ miŋ wa suɛi o ndu lo. (Nuawɔ Chemisi 4:​8.) O dimul naa le miŋ wa ndu “piɛiyo le teleŋ o teleŋ.” Lelaŋ, o cho lɔɔlɔɔ o bɛɛndiaŋ le naa nilaŋ yaŋɔɔ. (Luomaŋ. 12:​12) Nyɛ o nyɛ kuuna ndu naa nilaŋ yaŋɔɔ le. Kɛ naa bɛɛ nɔ miŋ chɛl mbo soo o naa lo. Ŋ tosa hei te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ a o yaula naalaŋ niŋ. Ŋ tosa vɛlɛ hei te ŋ wa pɛ nilaŋ yaŋɔɔ nyɛkɛndɛi o bɔŋaŋnda naala leKilisiɔŋndaŋ. Suukaŋ kɛndɔɔ tosa ni mi chuauwa sɔɔŋguu wanaa velu nda wa ikɛi kpɛɛluŋ. Suukaŋ waa lende mala naa vɛlɛ ni miŋ sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ.

Tofa pɛl 5

5. Vɛɛ Chɛhowa yeema yɛ num ma piɛi o ndu lo?

5 Yiyaŋndɔ a mɛɛ ŋ piɛi o Chɛhowa lo yɛ. O yeema num ma chɔm ndu yiyaŋnda numndaŋ kpou chɔnɔŋndo o kɔllo niŋ dika. (Sam 62:​8) Lelaŋ, o bɛnda bɔɔ miŋ nyunaŋ aa: ‘Baa nyɛ pilɔɔ ko ya dimi lɔɔlɔɔ o piɛile nileŋ niŋ ni?’ A tonya, a kaala Chɛhowa tau nduyɛ a yeema ma wa o chaŋyɛi kpɛɛluŋnde niŋ a ndu. Le muŋ kpou tosaa, mɛɛ ma wa piɛileŋ o ndu lo teleŋ o teleŋ. Chɔm Chɛhowa nyɛ cho num o kɔl lo. A dimul ndu nyɛ tosa ma wa a kɔl kɛndɛ wo a nyɛ tɛɛmbuu num kɔl lo wo. Nduyɛ teleŋ o teleŋ ŋ hauba pɛ, nyuna ndu o piɛileŋ niŋ le mbo mala num.

6. Le miŋ lo Finya naa cho o choo choo niŋndo ikɛi kpɛɛluŋ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

6 Le miŋ lo Finya naa cho o choo choo niŋndo ikɛi kpɛɛluŋ, ŋ nɔ miŋ wa ndu balikaa mello lɔɔlɔɔ. Ŋ chɛl nyɛ wana ŋchondoo poonyiaa hoo wo aa: “Oo Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka naa, sulaŋ num cho le, sɔɔŋ kɔndɔfiliŋ ŋ tosa woŋ ŋ cho ŋ bɔɔ. Nduyɛ sɔɔŋ ŋ kɛɛsiaa le tosaa le naa woŋ ŋ cho ŋ bɔɔ, ŋ chuu chɔm te. I nɔla mi chii isɔɔ a muŋ okɔɔ le, kani fondole, ŋ cho faŋga.” (Sam 40:​5) Ŋ nɔ ko miŋ naŋ kɔl le sɔɔŋ o tosal naa woŋ te, kɛ ŋ nɔ miŋ mel ndu balikaa nduyɛ miŋ chɔm maa ŋ naŋ kɔl a sɔɔŋ o tosal naa woŋ. Hei tosaa chɔm ni maa ŋ cho teŋgeŋ a wanaa bɔɔbɔɔ cho hau o chieeŋndo niŋnda. Wanaa bɔɔbɔɔ o chieeŋndo niŋ hau, nɔ balika melaa le nyɛ Mɛlɛka tosal nda wo le. Nduyɛ pɛŋ, sabula chɔm maa ŋ cho o “palɛi mɛɛlɛi” niŋndo opilɛ cho ni maa waŋchieeya cho wanaa sinaa ikɛndɛ le. (2 Timo. 3:​1, 2) Maa fɛŋ bɛɛ ŋ tualnuŋ kaa waa lende kɔɔli o yoomu naa niŋ te!

7. Yɛɛ Chɛhowa yeema yɛ naa miŋ tosa nduyɛ, le yɛɛ?

7 Kalaŋ chuauwa yeema kposoŋ mi sɔŋgaa wa chuauwaa ndaa tɛɛŋ te, kɛ a yeema nda ma naaŋaŋ. Lende koni Chɛhowa bɛɛ yeema chuauwaa nduaa kpou ma naaŋaŋ ni. Kaala cho naa tɛɛŋndo pɛŋ chɔm ni maa Kilisiɔŋaa tonyaa naŋ cho ni. (Chɔŋ 13:​35) Ŋ chɛl nyɛ wana ŋchondoo poonyiaa hoo wo aa: “I cho bɔɔ suɛi kɛndɛ bɛndu le wanaa Mɛlɛkaa waa diompilɛ maa pɔmbuaa a bɛnduaa.” (Sam 133:​1) Ŋ chɔm maa ŋ kaala Chɛhowa te o yɔŋ pɛ miŋ kaala puaapiliaa a ndepiliaa naa. (1 Chɔŋ 4:​20) Yuŋgu naa nɔ puaapiliaa a ndepiliaa “tosalaŋ dɛnɛ kɛndɔɔ vellaa velle, nduyɛ, [ma nɔ] kɔlta inyiɛɛlaŋ” nda. O cho bɔɔ suɛi kɛndɛ le waa o yuŋgu waa naa niŋ!—Ɛfi. 4:​32.

A CHƆM MAA A KAALA CHƐHOWA TE A TUEI NDU PƐ DIOM

Tofa pɛl 8

8. A mɛɛ Chɔŋ Tasoo 5:​3 dimi yɛ, ɔɔ sabu kpeekpei naŋ nɔ le Chɛhowa diomndo tueiyɔɔ wo?

8 Chɛhowa yeema mi chuauwa tuei wanaa velu nda wa diom. Lelaŋ, o yeema mi naa bɛɛ tuei ndu diom. (Ɛfi. 6:​1) Ŋ nɔ miŋ tuei ndu diom kanifuule, ndu toosiaa naa ni. O cho naa kioo nyɛm naŋ hauba le waa yoomu woŋ. O nɔ vɛlɛ taasioo mbo hiau finyaa velu naa wa. Kɛ, nyɛ kpeekpei nyindu naa le ndu diomndo tueiyɔɔ wo cho kaala naŋ nɔ le ndu wo ni. (Nuawɔ Chɔŋ Tasoo 5:​3.) Mi che bɛɛ ŋ nɔ sabulaŋ tau le Chɛhowa diomndo tueiyɔɔ, kɛ fɛŋ bɛɛ o beŋ naa le keŋ tosaa le. Chɛhowa ke naa dioo le kɛɛsiaalaŋ tosaa a ba naa. Lelaŋ, mbo naŋ kɔl tau te ŋ tuei ndu pɛ diom a kɔl naa kpou.

9-10. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le miŋ sina sawala Mɛlɛkalaŋ nduyɛ miŋ diikuŋ ndaŋ?

9 Kalaŋ chuauwa yeema mi chuauwaa ndaa wa hɛnɛkɛ. Lelaŋ pɛŋ nda hendul chuauwaa ndaa sawalaŋ ni le nda mandaa. Te chuauwa diikuŋ pɛ sawalaŋ ndaŋ, koŋ chɔm maa a tiindaŋ wanaa velu nda wa nduyɛ maa a nɔ bɛɛle ndaleŋ. Lelaŋ, o cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le miŋ sina sawala Finya naa cho o choo choo niŋndo, nduyɛ miŋ diikuŋ ndaŋ. Keŋ chɔm ni maa ŋ nɔ kaalaa a bɛɛleŋ le ndu, nduyɛ mi hei chuu naa tɔnɔlaŋ tau. (Aisaya 48:​17, 18) Kɛ mi sɔɔŋ palaŋ bɔɔbɔɔ komal wanaa kɛɛ sawala Chɛhowalaŋ diikɔŋndo wa.—Kalee. 6:​7, 8.

10 Te ŋ bii pɛ yoomula naalaŋ mɛɛ Chɛhowa yeema yɛ, sɔɔŋ bɔɔbɔɔ paaliaŋ naa o yoomoo niŋ te. Nduyɛ ŋ tosa vɛlɛ nyɛ o nyɛ tɛɛmbuu chaŋyɛi naŋ nɔ a Chɛhowa ve le. Chɛhowa sina nyɛ bɛnda le naa wo. Mi Alola cho Amɛlika wo dimi aa, “I sina maa te ŋ tuei pɛ Chɛhowa diom, yoomu naa cho nɔ saboo.” Tonya kpeekpei hei cho ni. Vɛɛ kpɛ ŋ sɔla yɛ niŋ tɔnɔɔ le Chɛhowa diomndo tueiyɔɔ?

11. Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ naa?

11 Piɛileŋ le mala naa le miŋ tuei Chɛhowa diom o yɔŋ bɛɛ mii wa ikala. Le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, teleŋndaŋ lapum o ve suɛi bɛɛŋ le Chɛhowa diomndo tueiyɔɔ le. Kɛ ŋ nɔ miŋ kindiŋ kpoke le hei tosaa yɔŋi naŋ luɛi o hakioo niŋ. Mi wana ŋchondoo dimi aa: “Ke ya dialluŋ kalaŋ le mi tusiŋ o diom numndo bɛŋgu.” (Sam 51:​12) Mi Dɛnisi, o cho kɔɔfale lɔɔlɔɔleŋ tosaa wo dimi aa, “Te I che pɛ ndi ikala le sawala Chɛhowalaŋ opilɛ bɛɛ diikɔŋndo, mi piɛi le mi Chɛhowa ke ya kpaayaa le tosaa nyɛ bɛnda wo.” Ŋ nɔ tiindaŋndo maa mi Chɛhowa muli piɛile waa lende lɔɔlɔɔ.—Luku 11:​9-13.

MALA WAŊNDA LE MA KAALA FINYA NAA

12. A mɛɛ Ɛfisiaŋnda 5:​1 dimi yɛ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa?

12 Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 5:​1. Le mɛɛ naŋ cho “chuauwaa Mɛlɛkaa, nduyɛ mbo kaala” naa tau yɛ, ŋ nɔ miŋ kindiŋ kpoke le miŋ tol taamasi ndɔɔ kɔɔli. Ŋ tual taamasi ndɔɔ kɔɔli te ŋ nɔ pɛ kaalaa, kɛndɛi, nduyɛ miŋ wa waŋnda malɔɔ haki. Te wanaa sina Mɛlɛka le wa che pɛ kaa naa kɛndɔɔ, naapum koŋ cho nda nyindɔɔ le ma pɛɛku a Mɛlɛka okɔɔ. (1 Pitɛ 2:​12) Kalaŋ chuauwaa Kilisiɔŋnda nɔ ma kindiŋ ma bii chuauwaa ndaa mɛɛ Chɛhowa bii naa yɛ. Te a tol pɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli, naapum mi koŋ mala chuauwaa ndaa ma nɔ yeemɛi le simnɔŋndo chaaŋaa nduaa.

Tofa pɛl 13

13. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ nɔ kɔl simulaa?

13 Mi chuaambɔ pɔmbɔɔ pɛɛluŋ tau a finya ndɔ nduyɛ mbo wa a kɔl kɛndɛ le suɛi a ndu okɔɔ. Lelaŋ, naa bɛɛ nɔ miŋ pɛɛluŋ a Finya naa cho o choo choo niŋndo Chɛhowa, nduyɛ miŋ dimul waŋnda a ndu okɔɔ. Miŋ sinaŋ o kɔlta naalaŋ niŋ mɛɛ Masaa Deeve ndoo sinaŋ yɛ. Mbo dimi aa: ‘I cho Mɛlɛka Yaawɛɛ lisa.’ (Sam 34:​2) Kɛ te o yɔŋ yɛ miŋ nɔ siɔmbulaŋ le suɛi o waŋnda lo a ndu okɔɔ? Yɛɛ mala yɛ naa miŋ nɔ kɔl simulaa? Ŋ nɔla miŋ nɔ kɔl simulaa te ŋ yiyaŋ pɛ maa Chɛhowa cho kɔl naŋɔɔ le suɛi a ndu okɔɔ o waŋnda lo. Nduyɛ ŋ nɔla vɛlɛ miŋ nɔ kɔl simulaa te ŋ sina pɛ maa waŋnda cho tɔnɔɔ sɔla tau te a pɛɛku pɛ a ndu okɔɔ. Chɛhowa cho naa kɔl simulaa naŋ yeema wo ke. Mbo mala Kilisiɔŋnda o sindɔɔ niŋ ma nɔ kɔl simulaa, nduyɛ naa bɛɛ o cho naa mala.—1 Tɛsa. 2:​2.

14. Ɔɔ sabula kɛndɛla naŋ nɔ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo latiŋ?

14 Chɛhowa hɛli ŋwaŋnda chiee le. Nduyɛ mbo naŋ kɔl tau te ŋ chɔm pɛ waŋnda kaalaa, o yɔŋ bɛɛ ma fula o kɔɔlima yɛ yiaŋ niŋ. (Walta. 10:​34, 35) Nɛila sɔvɛla naŋ chɔm waŋnda kaalaa wo opilɛ cho nda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo ni. (Maa. 28:​19, 20) Tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ o wallo hoo niŋ? Mi wanaa yaŋ naa nilaŋ nda tosa siŋgaŋndaŋ o yoomula ndalaŋ niŋ, nduyɛ ma nɔ vɛlɛ tiindaŋndo le yoomu fafɛɛŋndo sɔlaa o chilaŋ niŋ o chieeŋndo choo.—1 Timo. 4:​16.

Ŋ CHO WA A KƆL KƐNDƐ TE Ŋ KAALA PƐ FINYA NAA

15-16. Sabula kuɛɛ naŋ nɔ yɛ le miŋ wa a kɔl kɛndɛ?

15 Finya kaalaa pila Chɛhowa cho ni. Lelaŋ, o yeema mi yuŋgu ndɔɔ wa a nyaale. (Aisaya 65:​14) Mi che bɛɛ mi kpɔkɔsilaŋ la komal naa, kɛ ŋ nɔ sabula kɛndɛlaŋ tau la tosa miŋ wa a nyaale suŋ suŋndo. Le taamaseliiyo, ŋ nɔ tiindaŋndo maa Finya naa cho o choo choo niŋndo kaala naa tau. Ŋ sina vɛlɛ tonya cho o Baabuiyo niŋndo. (Chɛlui. 15:​16) Nduyɛ ŋ cho vɛlɛ o yuŋgu Chɛhowaa niŋ. Yuŋgoo hoo nɔ kaalaa le Chɛhowa, sawala ndɔlaŋ, nduyɛ a kaaliaŋ vellaa velle.—Sam 106:​4, 5.

16 Ŋ cho a kɔl kɛndɛ kanifuule, ŋ nɔ tiindaŋndo maa yoomoo yeela niŋ bɔɔ o chilaŋ niŋ. Ŋ sina vɛlɛ maa o lo lɛ teleŋ vilɛi le, mi Chɛhowa huŋ faŋa wanaa yɔŋ wɔɔŋnda kpou o chieeŋndo choo. Nduyɛ o Masale ndɔleŋ bɛŋgu, chieeŋndo kpou cho simnɔŋ Kpele Hɛnɛkiɔɔ. Ŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo maa wanaa vi wa bɛɛ cho miiŋgu yoomu ma miiŋgu diompilɛ nda wanaa ndaa kaalaa. (Chɔŋ 5:​28, 29) Teleŋ kɔl kɛndɔɔ pila wa niŋ koŋ ni! Nduyɛ i hiou kpou ve, ŋ nɔ tiindaŋndo maa o lo lɛ teleŋ vilɛi le, wanaa cho wa o choo choo niŋnda a haa o chieeŋndo choo, cho wa Finya naa kaalaa cho o choo choo niŋndo bɛɛleŋ kioo. A cho ndu wa saŋgalaa nduyɛ ma wa ndu piɛiyo mɛɛ o yeema yɛ.

CHONDII 12 Chɛhowa, Mɛlɛka Bɛndoo

^ pɛl. 5 Ŋ sina maa Chɛhowa, Finya naa cho o choo choo niŋndo kaala naa tau. Nduyɛ, o chɛl naa vɛlɛ le miŋ wa ndu piɛiyo a wanaa cho o yuŋgu ndɔɔ niŋnda latulu. Lelaŋ, naa bɛɛ nɔ miŋ kaala ndu. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ kaalaa le Finya naa buulaŋ hoo tau a naa okɔɔ wo? Buŋgɛi hei cho naa nɛilaŋ lapum chɔm.