Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 6

Nɔ Tiindaŋndo Maa o Nɛi Sakpoo Choo Chɛhowa Tosa Sɔɔŋ Ni

Nɔ Tiindaŋndo Maa o Nɛi Sakpoo Choo Chɛhowa Tosa Sɔɔŋ Ni

“Ndu cho pou kpoowa bɛndoo ni. Nduyɛ walta ndɔlaŋ la cho sakpo. Nduyɛ o cho sakpo o nɛi o nɛi niŋ. Mɛlɛka lo o lediom, nduyɛ o tosa yɔŋ wɔɔŋ te wo o cho ni. Mɛlɛka cho sakpo wo o cho ni, o tosa lakafa o lakafa le wo.”​—DITƆNƆ. 32:​4.

CHONDII 3 Kpaaya Naa, Tiindaŋ Naa, a Kɔl Sikpa Naa

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. (a) Le yɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ hau che yɛ ndi ikala le ma tiindaŋ wanaa cho chilaŋ chuaa wa? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

HAU, mi i wa ikala le mi waŋnda dɔu tiindaŋndo o wanaa cho chilaŋ chuaa wa niŋ. A che niŋ kpendekele maa teleŋnda bɔɔbɔɔ, mi masaleŋ a sawaa ke wanaa sulaa a wanaa nɔ kpaayalaŋ nda dioo, nduyɛ ma tosal wanaa bala fonduaa kafalaŋ. Mi Baabuiyo dimi kpendekele aa: “Waŋnda pum a nɔ kpaayalaŋ, mi waŋnda a wa nda saŋgaa o ba bɛŋgu.” (Ikili. 8:​9) Le handɔɔ lechoo, mi simlachiaa lepiɛiya apum wou balaŋ o kaala wɔɔŋndaŋ niŋ. Nduyɛ a tosa niŋ wanaa bɔɔbɔɔ nɔ lɛ tiindaŋ o Mɛlɛka niŋ te. Le hei, te waŋndo chɛl pɛ le Baabuiyo pɛɛkoo, mi i wa simullo le ndu malaa mbo dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ vɛlɛ a wanaa o yulu isu le chilaŋ chuaa wa.

2 Kɛ o cho ko wanaa cho Baabuiyo pɛɛkoo wa kinɛi le nɔ ma dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa a o kɔɔna ndɔɔ niŋ te. Naŋ piɛi niŋ Chɛhowa le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ wa bɛɛ, ŋ nɔ miŋ kindi laalaŋ naa maa teleŋ o teleŋ o nɛi sakpoo choo Chɛhowa tosa sɔɔŋ ni. Lepum, mi sɔɔŋ ŋpum komal naa ŋ luei tiindaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋndo o tofaa bɛŋgu wo. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho sɔɔŋ muŋ ŋgaa yaasiaa. (1) Te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ a bundɛi waŋndo okɔɔ, (2) te kɔɔna Chɛhowaa ke naa pɛ nɛi chɔmaa, nduyɛ (3) te simultaŋ la komal naa pɛ o chilaŋ niŋ.

TIINDAŊ CHƐHOWA TE A WA PƐ DIOMNDAŊ VEELOO O BAABUIYO NIŊ

3. Vɛɛ bundɔŋ ŋpum o Baabuiyo niŋ duau yɛ tiindaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋndo o tofaa bɛŋgu?

 3 Te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, naapum mi kɔndɔfillo bii naa a mɛɛ Chɛhowa ndoo bii waŋnda apum o paandoo niŋ yɛ, nduyɛ a le sabu o tosa kɛɛsiaalaŋ lapum ndo. Le tamaseliiyo, o yau Nɔmbaa wo niŋ, mi Chɛhowa kilul po Isɔluɛinɔɔ yamɛi maa, o nɔ mbo sɔla piɔmndo le mɛɛ o wa yɔmnde tiŋgɔɔ o paale pɛŋgiaaleŋ choo yɛ. Wɔsiŋ bɔɔbɔɔ okoŋ kɔɔli, yau Saamiɛɛ Diiŋ Ndɔɔ dimi maa, mi Chɛhowa mal Masaa Deeve haki mɛɛ o suunda a Baasiɛba, nduyɛ mbo dii Yulaya. (Nɔm. 15:​32, 35; 2 Saam. 12:​9, 13) Naapum mi kɔndɔfillo bii naa okoŋ miŋ nyunaŋ aa: ‘Le yɛɛ Chɛhowa mal lɛ Deeve haki mi che bɛɛ mbo suunda a Baasiɛba nduyɛ mbo dii Yulaya, kɛ mbo kilul po wa yɔmnde tiŋgɔɔ wo yamɛi maa o nɔ mbo sɔla piɔmndo?’ Le miŋ sɔla mulioo le nyunaa hoo, ŋ tofaŋndɔ sɔɔŋ ŋgaa ŋ naŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔlloŋ te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ.

4. Vɛɛ Chɛnɛsee 18:​20, 21 a Ditɔnɔmii 10:​17 kindi yɛ tiindaŋ naŋ nɔ o yamaŋ Chɛhowa kialu woŋ niŋndo?

4Lepum o cho sɔɔŋ kpou le Baabuiyo chɔm a bundɛi waŋndo okɔɔ le. Le tamaseliiyo, ŋ sina maa mi Deeve mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo. (Sam 51:​2-4) Kɛ wana suu maavɛɛ po wa yɔmnde tiŋgɔɔ o paale pɛŋgiaaleŋ choo wo wa yɛ? Baa ndoo bii pa mɔnɛi le nyɛ o tosa wo? Baa ndoo kɛɛ niŋ pa Chɛhowa diikɔŋndo o paandoo niŋ? Ɔɔ baa mi waŋnda sila ndu, kɛ mbo kɛɛ? Baabuiyo suu a keŋ okɔɔ le. Kɛ ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa “tosa lakafa o lakafa le.” (Ditɔnɔ. 32:​4) O nɛi sakpoo choo Chɛhowa kialu yamɛi ni. O cho maa wanachioo, o chɛl aayoo wo a kaa hɛliaa le yamɛi kiolɔɔ wo le. (Nuawɔ Chɛnɛsee 18:​20, 21; Ditɔnɔmii 10:​17.) Mɛɛ naŋ pɛɛku fau a Chɛhowa okɔɔ nduyɛ a sawala ndɔlaŋ yɛ, lende naŋ chɔɔlu tiindaŋndo dɔwɔɔ a mɛɛ o kialu yamɛi yɛ ni. O yɔŋ bɛɛ miŋ veelu diomndaŋ o Baabuiyo niŋ, nduyɛ miŋ nɔ nyunala naŋ sɔla muli ndɔ suŋ suŋ te laŋ, ŋ sina tau a Mɛlɛka naa okɔɔ. Nduyɛ ŋ nɔ tiindaŋndo maa, o “cho sakpo o nyɛ o nyɛ niŋ.”—Sam 145:​17.

5. Le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, yɛɛ naŋ tosa yɛ lepum te o hiŋ pɛ a waŋndo yamɛi kilullo okɔɔ? (Tofa vɛlɛ kɔfoo hoo, “ Lepum Ŋ Kilu Yamɛi Sakpo le Kanifuule, Wanaa Lahakiaa Naŋ Cho Ni.”)

5Le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, o cho teleŋndaŋ fau le naŋ kialu yamɛi o nɛi sakpoo choo le. Mɛlɛka toosiaa naa o velaŋ ndɔɔ niŋ. Le saboo hoo, ŋ yeema miŋ che ma bii waŋnda o nɛi sakpoo choo. (Chɛ. 1:​26) Kɛ le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, lepum miŋ kilul waŋndo yamɛi lakafɛi o yɔŋ bɛɛ miŋ yiyaŋ maa ŋ sina sɔɔŋ yɔŋnuŋ ndoŋ kpou. Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ mɛɛ Chona ndoo tambu kɔllɛ mɛɛ Chɛhowa kɛɛsiaa le waŋnda Ninivɛɛ nyiɛɛye tuiinɔŋndo. (Chona 3:​10–4:​1) Nduyɛ, yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋndo okɔɔ mɛɛ Chɛhowa tuiinuŋ wanaa kaŋ inyiɛɛ. Mi waŋnda waalaŋ hiouwɔɔ 120,000 mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ, nduyɛ ma sɔla pioŋɔɔ. O mɛɛlulaŋ kpɔŋ, i wa kpendekele maa Chona ndoo kilul waŋnda Ninivɛɛ yamɛi lakafɛi ni, kɛ o cho Chɛhowa le.

6. Le yɛɛ Chɛhowa nɔ mbo tɛɛsial naa sabu o tosa kɛɛsiaalaŋ ndo le?

6Chɛhowa nɔ mbo tɛɛsial waŋnda chieeya sabu o tosa kɛɛsiaalaŋ ndo le. I cho tonya maa o sindɔɔ niŋ, mi Chɛhowa ndoo chɛl mi buɛiyaa nduaa ndaa chɔm yiyaŋ ndaa a kɛɛsiaala ndoo tosalaŋ okɔɔ ɔɔ la ndoo yeema tosaalaŋ. (Chɛ. 18:​25; Chona 4:​2, 3) Nduyɛ lepum, mi ndoo tɛɛsial nda le sabu o tosa kɛɛsiaalaŋ ndo. (Chona 4:​10, 11) Kɛ hei chɔm naa maa, Chɛhowa nɔ mbo wa naa tɛɛsiallo sabu o tosa sɔɔŋ ndo le. Ndu cho Wana naa Toosiaa ni. Le sabu koŋ, o nɔ mbo nyuna naa tuupa mbo tosa kɛɛsiaa ɔɔ te o chii ndu pɛ tosa le.—Aisaya 40:​13, 14; 55:​9.

TIINDAŊ CHƐHOWA TE A KE NUM PƐ NƐI CHƆMAA

7. Simul kuɛɛ komallɛ naa lepum, nduyɛ le yɛɛ?

7 Ŋ chɛl a kɔllo kpou maa, o nɛi sakpoo choo Chɛhowa tosa sɔɔŋ teleŋ o teleŋ ni. Kɛ lepum, mi i wa simullo le tiindaŋndo dɔwɔɔ o wanaa o yulu isu le chilaŋ chuaa wa niŋ. Lepum, mi kɔndɔfillo bii naa te nɛi chɔmaa ndɔɔ wanaa cho chilaŋ chuaa o kɔɔna ndɔɔ niŋnda cho tolɔɔ kɔɔli ni ɔɔ o nda pilaa. Naapum lende waŋnda apum o sindɔɔ niŋ ndaa yiyaŋ ni. Yiyaŋndɔ a tamaseliila naŋ soo a laŋ okɔɔ o  pɛl yaa ndɔɔ niŋndaŋ. Naapum mi wanayɛi po ndoo kuɛ yɔmnde tiŋgɔɔ o paale pɛŋgiaaleŋ choo wo ndii yiyaŋ maa, Muuse nyuna fɛŋ Chɛhowa le mbo kilul po koŋ yamɛi maa o nɔ mbo sɔla piɔmndo. Nduyɛ naapum mi chaaŋ o Yulaya ndoo yiyaŋ ndɔɔ maa, le mɛɛ Deeve wa masaa yɛ o soliŋ foofo ndɔɔ kpeku ni, o sɔla piɔm le suɛi wɔɔŋ o tosa keŋ nde le. O kpeekpei niŋ, te ŋ kɛɛ pɛ tiindaŋndo dɔwɔɔ o wanaa Chɛhowa yulu isu wa niŋ, mɛɛ ŋ nɔ miŋ dimi maa ŋ nɔ tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ te kanifuule, o nɔ tiindaŋndo o waŋnda haa niŋ.

8. Mɛɛ sɔɔŋ tosaŋ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ hau yɛ, velaŋ a sɔɔŋ dimiŋ o Walta Kiilaa 16:​4, 5 niŋndoŋ. O nɛi kuɛɛ choo?

8 Hau, mi Chɛhowa ke kumbuii kɔɔna ndɔ cho o chieeŋndo choo wo nɛi chɔmaa, sanaa a “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo.” (Maa. 24:​45) Maa dialii kuumbaŋ choo ve o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, buɛiyo hoo cho wanaa Mɛlɛkaa chieeŋndo balɔɔ silɔ hɔlteŋ choo. Nduyɛ mbo ke nda nɛi chɔmaa sanaa a bɛnduaa kundaa. (Nuawɔ Walta Kiilaa 16:​4, 5.) Mi bɛnduaa kundaa bɛɛ tosa a sabu le mi wana o wana o kundaa niŋ tol nɛi chɔmaa koŋ kɔɔli. Ŋ chɔm maa ŋ tiindaŋ Chɛhowa, te ŋ tol pɛ nɛi chɔmaa kɔɔna ndɔɔ cho naa kioo wo kɔɔli, nduyɛ miŋ diikuŋ bɛnduaa kundaa.

9. Teleŋ kuɛɛ i wa yɛ ikala le kɛɛsiaala bɛnduaa kundaa tosalaŋ tooloo, nduyɛ le yɛɛ?

9 Lepum, mi i wa simullo le miŋ toolu kɛɛsiaala bɛnduaa kundaa tosalaŋ. Le tamaseliiyo, o wɔsiŋ laŋga hiou woŋ niŋ, yɛlɛmiaalaŋ la tosaŋ niŋ o kundalaŋ a o buŋgaŋ bɔɔbɔɔ niŋ. Nduyɛ lepum, mi bɛnduaa kundaa o kundalaŋ ndaŋ niŋ dimul wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa, le ma hiou o kundala cho Toŋgola leMasala cheleŋ soliŋndo kpekulaŋ niŋ, le halikpeŋ mi la wa piɔɔ. Te a dimul naa pɛ le miŋ hiou o kunda cheleŋ niŋ, lepum miŋ che ndi ikala le wanayaŋ a chaŋyaŋ naŋ mɛiyo. Baa mi bɛnduaa sɔla pa nɛi chɔmaa le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa dimullo kundala nda nɔ ma hiou laŋ? Sako! Le hei, mi i wa ikala le nɛi chɔmaa nda ke naa koŋ ndo tolɔɔ kɔɔli. Kɛ Chɛhowa tiindaŋ bɛnduaa kundaa le kɛɛsiaala waa nuaa tosaa, nduyɛ naa bɛɛ nɔ miŋ tiindaŋ nda. *

10. A mɛɛ Hibuluiya 13:​17 dimi yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ toolu kɛɛsiaala bɛnduaa kundaa?

10 Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ toolu kɛɛsiaala bɛnduaa tosalaŋ o yɔŋ bɛɛ miŋ hini kɔl a laŋ te? Kanifuule hei tosa mi diompilɔɔ hiou lachi a waa wanaa Mɛlɛkaa tɛɛŋ. (Ɛfi. 4:​2, 3) Nduyɛ hei mala vɛlɛ mi kundaa tosa hiouwɔɔ lachioo tau. (Nuawɔ Hibuluiya 13:​17.) Ŋ chɔm Chɛhowa maa ŋ tiindaŋ ndu, sanaa a kɛɛsiaala wanaa o yulu isu wa tosalaŋ diikɔŋndo.—Walta. 20:​28.

11. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ kindi tiindaŋ naa o bɛnduaa kundaa niŋ te a yɔŋgu pɛ nɛi chɔmaa?

11 Te ŋ loonuŋ pɛ maa tuupa mi bɛnduaa kundaa ke naa nɛi chɔmaa, a piɛi fɛŋ le nyina Chɛhowaa malaŋ nda tosa kɛɛsiaa, keŋ mala naa miŋ dɔu tiindaŋndo o nda niŋ. Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ loonuŋ maa, sawala mandaala Baabuiyo a nɛila chɔmaala kɔɔna Chɛhowaa nda tual kɔɔli ni le kɛɛsiaalaŋ tosaa. Nduyɛ maa yeemɛi ndɛi cho ni le ma nɛŋi Chɛhowa kɔl, vɛlɛ ma tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ le wanaa nduaa wo. Puaa haa sina maa, a cho hunɔɔ nyunaa muli o Mɛlɛka lo a mɛɛ nda cho kalaŋnda ndalaŋ biyɔɔ yɛ okɔɔ. (1 Pitɛ 5:​2, 3) Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ: Hau, hɛliaŋ lekaa wo, piɛiye, a hɛliaŋ lemasaa tosa niŋ mi waŋnda wa a piɔuwaŋ o chieeŋndo niŋ. Kɛ wanaa Chɛhowaa cho kɔl nyuloo tueiyɔɔ yeela chieeŋndo balɔɔ silɔ ndapila tɛɛŋ, nduyɛ a cho o diompilɔɔ niŋ. A mala Chɛhowaa kinɛi hei tiuba ni mi i tosaŋ.

12. Sɔɔŋ kuɛɛ bɛnduaa kundaa yaasiaa yɛ le sinaa, te wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo mal pɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo?

12 Chɛhowa ke bɛnduaa kundaa kalaŋndo le ma tosa a sabu mi kundaa wa o diandaa. Te waŋndo tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo o kundaa niŋ, Chɛhowa yeema mi bɛnduaa kundaa yaasiaa suɛi keŋ, le sinaa te wana koŋ nɔ pɛ mbo lo o kundaa niŋ ɔɔ mbo sɔla solioo. O sɔɔŋ nda nɔ ma yaasiaa woŋ tɛɛŋ, ipilɛ cho ni maa, a nɔ ma che te wana koŋ mal pɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo. Naapum mi waŋndo chɔm maa o mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo, kɛ o kpeekpei niŋ, o chi nyɛ o tosa wo maa suɛi wɔɔŋ te. Baa o kɛɛsiaŋ pa o kɔl maa fɛɛŋ bɛɛ o tosa lɛ kaa koŋ te? Te chaŋyɛi wɔɔŋnde tosa ni mbo luei baa o kaa koŋ niŋ, baa o kɛɛsiaŋ pa o kɔl le ndi kiolɔɔ? Mi bɛnduaa kundaa piɛi o Chɛhowa lo, ma nua o Baabuiyo niŋ, ma tosa yaasiaa a suɛi keŋ okɔɔ, nduyɛ ma tosa a sabu le sinaa mɛɛ wana koŋ yiyaŋ a nyɛ o tosa wo okɔɔ yɛ. Hei mala nda ni ma tosa kɛɛsiaa, te wana koŋ nɔ pɛ mbo lo o kundaa niŋ ɔɔ te o nɔ pɛ mbo sɔla solioo. Lepum, mi wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo sɔla solioo.—1 Kɔliŋ. 5:​11-13.

13. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ nɔ yiyaŋ kɛndɔɔ a kɛɛsiaala bɛnduaa tosalaŋ okɔɔ?

13 Vɛɛ tiindaŋ naŋ nɔ o bɛnduaa kundaa niŋndo luɛi yɛ o tofaa bɛŋgu? Te o yɔŋ pɛ aa wana sɔla solioo wo cho chaaŋ naa ɔɔ wanayɛi nɛi le, miŋ che ndi tɛtɛlɛ le kɛɛsiaa koŋ tooloo. Kɛ te o yɔŋ yɛ maa chaaŋ naa kpɛɛluŋndo ɔɔ wanayɛi nɛi sɔla solioo ni? Naapum miŋ yiyaŋ maa, bɛnduaa kundaa yaasiaa fɛŋ sɔɔŋ kpou le ɔɔ a kilu yamɛi keŋ mɛɛ Chɛhowa ndoo yeema nda ma kelu ndi yɛ le.

14. Yɛɛ mala yɛ naa te bɛnduaa kundaa tosa pɛ kɛɛsiaa le mi chaaŋ naa ɔɔ wanayɛi nɛi tosa yɔŋ wɔɔŋndo ve sɔla solioo o kundaa niŋ?

14 Ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa, Chɛhowa tosa kɛɛsiaa ni le mi wana kɛɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo malɔɔ wo sɔla solioo o kundaa niŋ. Nduyɛ mi kɛɛsiaa hoo chuu kundaa a wana koŋ tɔnɔɔ tau. Te wana kɛɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo malɔɔ wo lo pɛ o kundaa niŋ, mi keŋ piiliaŋ acheleŋnda o kundaa niŋ. (Kalee. 5:​9) Hei tosa waŋndo sina maa suɛi wɔɔŋnde le o tosa le. Nduyɛ mi i tosa vɛlɛ o siŋga yiyaŋ ndɔɔ le. Mi kaa ndɔɔ nyindu acheleŋnda le ma wou balaŋ o sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa niŋ. (Ikili. 8:​11) Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa tuupa mi bɛnduaa tosa kɛɛsiaa le waŋndo solioo o kundaa niŋ, a yiyaŋ fɛŋ yiŋgoloŋ a suɛi keŋ okɔɔ. Maa wanaa kialaa ŋyamaa sindɛ o Isɔluɛi niŋ, bɛnduaa kundaa sina maa, a nɔ ma dimi “isɔɔ o isɔɔ o kpaaya iwana chieeyaa niŋ te, kɛ . . . o kpaaya Mɛlɛka Yaawɛɛ wo niŋ.”—2 Kolo. 19:​6, 7.

VƐƐ TIINDAŊNDO DƆWƆƆ O CHƐHOWA NIŊ SUŊ SUŊ BƐƐNDIAA YƐ NAA LE CHILAŊ?

Yɛɛ cho yɛ naa mala miŋ diikuŋ nɛi chɔmaa naŋ sɔla niŋ a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo wo? (Tofa pɛl 15)

15. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tol nɛila chɔmaala Chɛhowalaŋ kɔɔli suŋ suŋ mbo hiou maa paandu?

15 Mɛɛ mɛɛlula chieeŋndo hoo la sɔɔŋguu fau, lende koni naŋ nɔ ni miŋ dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ mbo hiou maa paandu. Le yɛɛ? Kanifuule a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo, naapum ŋ cho nɛila chɔmaalaŋ sɔla la naŋ bii niŋ bila le laŋ ɔɔ la naŋ yiyaŋ niŋ maa taasi cho leniŋ te laŋ. I cho tonya maa Chɛhowa suu o naa lo sakpo le. Sanaa a wanaa o yulu isu wa o cho wa naa nɛila chɔmaalaŋ kioo ni. I ve niŋ suɛi kɛndɛ le miŋ nɔ kiisaŋndo a nɛi chɔmaa nda ke naa wo okɔɔ le. Nduyɛ o bɛnda niŋ miŋ nyunaŋ aa: ‘Baa Chɛhowa o ba nɛi chɔmaa hoo fula ni? Ɔɔ baa puaapiliaa haa pila kɛɛsiaa nɛi chɔmaa hoo ni?’ Baa a duau niŋ pa tiindaŋ numndo o Chɛhowa niŋ a o kɔɔna ndɔɔ niŋ a teleŋ kala kala koŋ? Te wanaa Mɛlɛka cho soliŋndo kpeku wa ke naa pɛ nɛila chɔmaalaŋ suŋ suŋ, mɛɛ naŋ cha laŋ yɛ mala naa miŋ sɔla mulioo le nyuna hoo. Lelaŋ, te a tol pɛ nɛila chɔmaala bɛnduaa kundaa cho num kioo suŋ suŋndaŋ kɔɔli, keŋ cho tosa mi i wa tɛtɛlɛ le ma tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe te nyɛpalaa bɛndoo hiŋ pɛ.—Luku 16:​10.

16. O chilaŋ niŋ, tiindaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋ le yamɛi kiolɔɔ wo cho luɛiyɔɔ o tofaa bɛŋgu. O nɛi kuɛɛ choo?

16 Ŋ nɔ vɛlɛ miŋ yiyaŋ mɛɛ Chɛhowa kialu niŋ yamɛi yɛ okɔɔ, te mɛɛlula chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo la fuuluu pɛ. Suŋ suŋ, ŋ nɔ tiindaŋndo maa, wanaa cho Chɛhowa piɛi le wa, nduyɛ a wanayaŋ naŋ cho ndu piɛi le woŋ cho kɛɛsiaa tosa le ma kandu ndu piɛiyo tuupa mi mɛɛlula chieeŋndo hoo la fuuluu. Kɛ a teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo, Chɛhowa cho Chiisu soliŋ kpeku le kɛɛsiaa mɛɛlaa tosaa. (Maa. 25:​31-33; 2 Tɛsa. 1:​7-9) O cho naa le tosa niŋ kɛɛsiaa le wanaa Chɛhowa tuiinuŋ niŋ inyiɛɛ wa, a wanaa o tuiinuŋ niŋ inyiɛɛ le wa hɛlioo le. (Maa. 25:​34, 41, 46) Baa ŋ duau niŋ pa tiindaŋndo o nɛi Chɛhowa kialu niŋ yamɛiyo niŋ ɔɔ baa ŋ kɛɛ niŋ pa le hiouwɔɔ lachi a Chɛhowa piɛiyo le kɛɛsiaa o tosa wo? A tonya, ŋ nɔ miŋ kindi tiindaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋndo suŋ suŋ, le halikpeŋ miŋ tiindaŋ ndu a kɔl naa kpou o chilaŋ niŋ.

17. Te chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo fuuluu pɛ o mɛɛlulaŋ, tɔnɔ yɛɛ naŋ cho yɛ sɔla o yamɛi Chɛhowa kialu niŋnde niŋ?

17 Yiyaŋndɔ mɛɛ naŋ sinaŋ niŋ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ yɛ, te ŋ che pɛ fulamakɔɔlioo le yamɛi Chɛhowa kialu niŋnde. A teleŋ koŋ, piɛiyii lachoowɛi, kɔɔnala leyula laŋ, a masɛi cho hau waŋnda chieeya nyɛpalaa tusioo choo wo ve lɛ niŋ te. Nduyɛ kɛndiaa lepɛŋndo, yuuwɛi a piɔmndo ve lɛ niŋ te. Setana a nyinaa nduaa wɔɔŋnda cho wa o sooŋ yiŋgilɛiyo niŋ le wɔsilaŋ waa pilɛ. Nduyɛ nyɛ o nyɛ nda cho waŋnda chieeya tosallo cho faŋaŋ lefafɛɛŋ. (Sɔɔŋ. 20:​2, 3) A tonya, ŋ wa niŋ bɔɔ a kɔl kɛndɛ bɛndu a teleŋ koŋ, le mɛɛ naŋ dɔu tiindaŋndo a mɛɛ Chɛhowa tosa sɔɔŋ o nɛi sakpoo choo yɛ.

18. A mɛɛ Nɔmbaa 11:​4-6 a 21:​5 dimi yɛ, yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Isɔluɛiya niŋ?

18 Te ŋ luɛi pɛ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, baa ŋ sɔla niŋ pa simullo le tiindaŋndo dɔwɔɔ a mɛɛ Chɛhowa tosa sɔɔŋ yɛ okɔɔ? Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋndo okɔɔ mɛɛ Isɔluɛiya fula dɔɔ o chɛleŋ niŋ Ichipi. Mi apum kandu ŋɔɔchiaŋndo maa, a ve lɛ nyɛdiaa la ndaa tuɛi yeela laŋ sɔla le. Nduyɛ pɛŋ, mi ndaa pɛɛsa manɛi Chɛhowa ndoo ke nda wo (Nuawɔ Nɔmbaa 11:​4-6; 21:​5.) Baa yiyaŋnda waa nuaa naŋ nɔ niŋ ni te nyɛpalaa bɛndoo hiou pɛ? Ŋ sina wɔ mɛɛ kpɛ wallo wa niŋ le chieeŋndo dindioo, a le ndu siiŋguuwo kpele hɛnɛkiɔɔ yɛ le. Naapum wallo wa niŋ tau le tosaa, nduyɛ yoomoo ve niŋ bɛɛŋ bɛɛŋ te. Baa ŋ cho wa pa ŋɔɔchiaŋndo a nyɛ Chɛhowa cho wa naa kioo a teleŋ koŋ ndo? O kpeekpei niŋ, te ŋ nɔ pɛ balika melaa le nyɛm Chɛhowa cho naa kioo suŋ suŋndoŋ, keŋ cho naa mala miŋ tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe o chilaŋ niŋ.

19. Sɔɔŋ kuluŋ kuɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o buŋgɛi hei niŋ?

19 Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋ kala kalaa maa, o nɛi sakpoo choo Chɛhowa tosa sɔɔŋ teleŋ o teleŋ ni. Nduyɛ ŋ nɔ vɛlɛ miŋ tiindaŋ wanaa Chɛhowa cho soliŋndo kpeku le naa nɛila chɔmaalaŋ kioo wa. Fɛɛŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ puɛɛnuŋ diomnda Chɛhowa dimul Aisaya, wana ndoo suaa le ndu wo le. Mbo dimul ndu aa: “Te la yɔnuŋ pɛ bɛɛŋ, nduyɛ mi la dɔu tiindaŋ nyaa o ya niŋ, la cho kpaayaa sɔla.”—Aisaya 30:​15.

CHONDII 98 Yau Mɛlɛka Poonyiaa Wo

^ pɛl. 5 Buŋgɛi hei cho naa mala miŋ che sabu naŋ nɔ miŋ kindi tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ, nduyɛ a wanaa o yulu isu le chilaŋ chuaa wa. Ŋ cho vɛlɛ chɔ tɔnɔla naŋ sɔla suŋ suŋ o hei tosaa niŋndo, a mɛɛ i bɛɛndiaa naa le simulta cho naa komal o chilaŋ niŋndo.

^ pɛl. 9 Lepum mi bahawɛilaŋ lapum la tosa, wana dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ ɔɔ yuŋgoo opum nɔla mbo hiou o kunda cheleŋ niŋ te.