Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Nyunala Wanaa Nua o Yaula Naalaŋ Niŋnda

Nyunala Wanaa Nua o Yaula Naalaŋ Niŋnda

Le yɛɛ po wa wanayɛi Ɛlimɛlɛki ve wo dimi yɛ maa te o chua Lufu o nɔɔ niŋ pɛ, ‘nyɛm ndɔŋ lo leniŋ’? (Lufu 4:​1, 6)

O sindɔɔ niŋ, te wana pɔnɔ ndoo nɔ lanɔɔ wo vi pɛ mbo vilu chua le, yɛɛ ndaa nɔ yɛ ma tosa a nyɛm ndɔŋ kiɔɔŋ? Baa diola yuŋgu ndɔɔ wa pa hiouwɔɔ lachi a waa lefafɛɛŋ? Sawala Mɛlɛka ndoo ke Muuselaŋ la mala naa miŋ sɔla mulioo le nyunalaŋ ndaŋ.

Te wana pɔnɔ ndoo nɔ lanɔɔ wo vi pɛ mbo vilu chua le ɔɔ te wana pɔnɔ wa wana bala fondoo wo ndoo pisi pɛ lɛŋnde ndɔleŋ, yɛɛ ndaa nɔ yɛ ma tosa a lɛŋnde leŋ? Pɔmbɔ ndɔ, bɛ ndɔ ɔɔ wanayɛi nduɛi kpɛɛluŋnde ndii nɔ ni mi i loo lɛŋnde leŋ ɔɔ mi i baŋa leŋ. Hei wa tosa mi lɛŋnde leŋ le lo le yuŋgu ndaa.—Lɛvi. 25:​23-28; Nɔm. 27:​8-11.

Vɛɛ diola yuŋgu wana pɔnɔ ndoo sɔla piɔmndo wo laa lo yɛ lefafɛɛŋ? Hei ndii tiuba mi i yɔŋnuŋ, te wanayɛi nduɛi kpɛɛluŋnde ndii chua pɛ laa ndɔ o nɔɔ niŋ. I waa nuaa yɔŋnuŋ a Lufu ni. Pɔmbɔɔ wana pɔnɔ vi wo ɔɔ bɛ ndɔ ndoo nɔ mbo chua wana lanɔ koŋ o nɔɔ niŋ le ma velu chuaa. Nduyɛ ndaa nɔ ma ke chua koŋ diola wana pɔnɔ vi wo a nyɛm kɛŋ o mɛiyoŋ. Mi sawaa hoo ndoo tosa ma bii wana lanɔ ndoo vii pɔnɔɔ wo nyɛkɛndɛi.—Ditɔnɔ. 25:​5-7; Maa. 22:​23-28.

Ŋ yaasiaŋndɔ a tamasi Naomi wo okɔɔ. Ɛlimɛlɛki ndoo chua ndu o nɔɔ niŋ ni. Mɛɛ ndu nda puaa nduaa ŋiɔɔŋnda vi, Naomi ndoo nɔ lɛ wana ndoo nuuvial ndu nyɛdiaa wo le. (Lufu 1:​1-5) Mɛɛ o miiŋgu Chuda, mbo dimul Lufu le mbo kɔ dimul Bowaa maa o piondu lɛŋnde Ɛlimɛlɛki leŋ. Wanayɛi kpɛɛluŋnde Bowaa wa le Ɛlimɛlɛki ni. (Lufu 2:​1, 19, 20; 3:​1-4) Kɛ Bowaa ndoo sina maa, po pilɛ wa, ndu ndoo hiou wa wanayɛi kpɛɛluŋnde le Ɛlimɛlɛki. Po koŋ ndoo nɔ dioo ni le lɛŋnde Ɛlimɛlɛki leŋ loo.—Lufu 3:​9, 12, 13.

O tasela ndɔ, po koŋ ndoo nɔ yeemɛi le malaa. (Lufu 4:​1-4) Mi che bɛɛ o wa bɔnɔɔ luɛiyɔɔ, kɛ ndoo sina maa, Naomi ndoo tiu lɛ ba mbo velu chuaa, mi chua koŋ loo nyɛm kɛŋ Ɛlimɛlɛki woŋ te. Nduyɛ o wa lɛŋnde leŋ sɔla, mi lee simnuŋ nyɛ ndɔ.

Kɛ mɛɛ po koŋ sina maa Lufu o wa chua o nɔɔ niŋ ni, mbo siŋga yiyaŋ ndɔɔ. Mbo dimi aa: “I cho lɛ leŋ piondɔɔ le . . . kani fuule, te I pendu leŋ pɛ, ya koni nyɛm nuŋ ŋ lo niŋ leniŋ ni.” (Lufu 4:​5, 6) Le yɛɛ o siŋga yɛ yiyaŋ ndɔɔ?

Te po koŋ ɔɔ wana cheleŋ ndoo chua pɛ Lufu o nɔɔ niŋ ma velu chuaa, chua koŋ ndoo nɔ ni mbo loo nyɛm kɛŋ Ɛlimɛlɛki woŋ. Mɛɛ, vɛɛ “nyɛm” poo hoo muŋ ‘lo yɛ niŋ leniŋ’? Baabuiyo suu a keŋ okɔɔ le. Kɛ ŋ tofaŋndɔ sabulaŋ latiŋ.

  • O tasoo, nyɛsɔlaa o wa pisi le lɛŋnde leŋ piondɔɔ wo, ve ndu miiŋgu o ba le kanifuule, le ve wa nyɛ ndɔ pɛ pɛ le. Po Lufu wa violɔɔ wo, ndoo nɔ niŋ lɛŋnde leŋ ni.

  • O diiŋ ndɔɔ, ndu wa kalaŋndo chua le Naomi nda Lufu nyɛdiaa a nyɛm nda hauba woŋ kioo ni.

  • O yaa ndɔɔ, te Lufu ndoo velu pɛ chuaa nda po koŋ, chua koŋ a chuauwaa po koŋ, ndaa nɔ ma piɔu nyɛm ndɔŋ kiɔɔŋ.

  • O hiɔɔloo, te po koŋ ndoo nɔ pɛ chuauawa, po Lufu wa violɔɔ wo ndoo nɔ mbo loo lɛŋnde Ɛlimɛlɛki leŋ, nduyɛ ma ke ndu vɛlɛ lɛŋnde po koŋ letiŋ. Hei ndii sim ni maa, po ndoo nɔ niŋ diolaŋ Ɛlimɛlɛkilaŋ ndo wa lɛŋnde ndɔleŋ sɔla letiŋ. Le hei, po koŋ ndoo yeema mbo yɔŋgu nyɛm ndɔŋ kiɔɔŋ le Naomi malaa le. Lelaŋ, mbo chɛl le mi Bowaa chua kalaŋ koŋ. Bowaa ndoo yeema “mi diola po vi wo la lo o kɔŋgɔ wanaa nduaa tɛɛŋ o ndu lo chiee.”—Lufu 4:​10.

Wana che pɛ maa, poo hoo ndoo nɔ yeemɛi tau le diola ndɔlaŋ vɛlɛ a nyɛm kɛŋ ndɔŋ mandaa. Wana ikaayioo o wa ni. Nduyɛ, mi che bɛɛ o wa kindiŋndo le mi diola yuŋgu ndɔɔ la lo, kɛ o kpeekpei niŋ, la lo le. O faŋaŋ okoŋ kɔɔli, mi dikeŋnaŋ sɔvɛ sɔvɛ Bowaa sɔla wo hiɔluŋ ndu. O pulale Bowaa leŋ choo Mɛsayanɔɔ fula ni. Nuawɔ se fulamakɔɔli wɔɔŋ o sɔla le mɛɛ o kɛɛ wana wa o bahawɛiyo niŋndo malaa yɛ!—Maa. 1:​5; Luku 3:​23, 32.