Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

La Bɛɛndiaa niŋ pa Sɛɛŋgiaŋndaŋ Nduyɛ mi La Tosa Kɔl Nyuloo?

La Bɛɛndiaa niŋ pa Sɛɛŋgiaŋndaŋ Nduyɛ mi La Tosa Kɔl Nyuloo?

CHƐHOWA MƐLƐKA yeema mi wanaa cho ndu piɛiyo wa tuei kɔl nyuloo yeela. O yeema nda ma nuuviaa kɔl nyuloo mbo wa nda tɛɛŋ vellaa velle. Te a tosa lende pɛ, kɔl nyuloo cho wa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. Kɔl nyuloo hoo huŋ a waŋnda tau o kundaa niŋ.

Le taamaseliiyo, mɛɛ choomanɔɔ o Madakaska niŋ che kɔl nyuloo wanaa Chɛhowaa tɛɛŋ mbo dimi aa, ‘Te I yeema pɛ luɛiyɔɔ o piɛileŋ niŋ, o piɛileŋ ndeŋ niŋ ya cho luɛiyɔɔ ni.’ Mɛɛ teleŋndo hiou tiŋ, mbo mal nyinaa wɔɔŋnda piɛiyo, mbo tosa siŋgaŋndaŋ o nɔ ndɔɔ niŋ, okoŋ, mbo kandu Chɛhowa piɛiyo, Mɛlɛka kɔl nyuloo.

Maa po koŋ, wɔsi o wɔsi waŋnda o waalaŋ niŋ cho hunɔɔ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ nduyɛ ma wa kɔl nyulu nda yeema tau wo sɔlaa. Kɛ ŋ che o Baabuiyo niŋ maa “paŋaliaŋndaŋ a nɛiyɔŋndaŋ” o kundaa niŋ nɔla mbo tɛɛmbuu chaŋyɛi nduyɛ mbo mal kpundɔɔ. (Chemisi 3:14-16) Kɛ Baabuiyo yɔŋgu naa sila kɛndɔɔ mɛɛ naŋ kpakpala bahawɛila laŋ nduyɛ miŋ kindi kɔl nyuloo naa puaapiliaa a ndepiliaa naa tɛɛŋ poŋ yɛ. Ŋ tofaŋndɔ mɛɛ silaa hoo tosa wallo o sɔɔŋ yɔŋnaŋndoŋ ŋpum niŋ yɛ.

BAHAWƐILAŊ VƐLƐ A MƐƐ NAŊ SOLI LAŊ YƐ

“Yaa nɔ bahawɛiyo a puaapilɛnɔ naŋ wa wallo diompilɛ wo. Paale pilɛ mɛɛ naŋ wa deŋulaŋndo naa naa ndu, waŋnda a ŋiɔɔŋ huŋ sim naa nuaa ni a mɛɛ naŋ wa piɛndioo yɛ.”—KILIS.

“Mi ndepilɛnɔ naŋ kua yooŋgu kɛndɔɔ dimioo latulu wo kialu kɛɛsiaa koŋ le waa kɔlaŋ naa ndu o wali pollo niŋ. Okoŋ, mbo kialu vɛlɛ suukaŋndo a ya. I sina le sabu o tosa keŋ ndo le.”—CHANƐT.

“Ŋ wa suukaŋndo naa yaa o foŋndo choo. Mi waŋndo opilɛ choŋguŋ. Yiyaŋ nuu wa ni maa o nyumi foŋndo. Mi dimi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ a ndu okɔɔ o waŋndo opilɔɔ lo o foŋndo choo, kɛ wana tasoo ndoo nyumi wɔ foŋ ndɔɔ le.”—MAIKƐL.

“O kunda naa niŋ, mi kɔɔfaa a ŋiɔɔŋ kandu sɛɛŋgiaŋndaŋ. Mi opilɔɔ saaŋ chaaŋ ndɔ siɔmbulaŋ tuisioo. Mi sɛɛŋgiaŋ ndaa tɛɛmbuu acheleŋnda kɔllo.”—KALI.

Kɛlɛŋgaa ŋ chi sɔɔŋ muŋ maa sɔɔŋ wɔɔŋ wɔɔŋ te. Kɛ mi sɔɔŋ yɔŋnuŋ muŋ ndoŋ huŋ dɔɔ a nyɛ nɛiyaa o kɔltaŋ niŋ lefafɛɛŋ waŋnda haa tɛɛŋ nduyɛ mi hei tɛɛmbuu kɔl nyuloo o kundaa niŋ. Kɛ naŋ kɔl le sinaa maa, mi puaapiliaa a ndepiliaa haa tual sawala mandaala Baabuiyo kɔɔli, nduyɛ mi kɔl nyuloo miiŋgu nda tɛɛŋ. Sawala mandaala Baabui kuɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ maa mi la mala nda?

“La kei sɛɛŋgiaŋ te pa.” (Chɛnɛsee 45:24) Teleŋ bɛnduaa Choosiaa wa miiŋgoo o finya nda lo wo o ke nda sila taasioo hoo ni. Te waŋndo dou kɔl ndɔɔ o mandaa bɛŋgu le, nduyɛ mbo ke ndupila fondaa le tumboo dɔunɔŋndo chɔ chɔ, mi suɛi wɔɔŋnde chɔɔlu pɛŋ le wɔu. Mi acheleŋnda bɛɛ dɔunuŋ tumbe. Mi Kilis sina maa teleŋndaŋ lapum, i wa ndu ikala o ba le mbo tuisiŋ nduyɛ mbo tol silalaŋ kɔɔli. Ndoo yeema mbo siŋgaŋ. Le hei, mbo nyɔɔlu puaapilɛnɔ nda sɛɛŋgiaŋndo. Okoŋ, mi Kilis tosa wallo kalaŋ le kɔl ndɔ tuuwo baa tiuwo. Mi puaapilɛnɔɔ cha mɛɛ Kilis cho kindiŋndo kpeekpei le siŋgaŋndo yɛ, mi ndu bɛɛ tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe. Suŋ suŋ niŋ, kɔl nyuloo cho nda tɛɛŋ nduyɛ ma wa Chɛhowa piɛiyo diompilɛ.

“Tuula bɔɔ bɔɔ mi la tambu, le wana silaa lepɛŋndo.” (Pulɔwaa 15:22) Mɛɛ Chanɛt chaaŋ ndɔ kelu suukaŋndo a ndu, mi Chanɛt kɛɛsiaa le bolle Baabuileŋ ndeŋ dɔuwɔɔ o wali niŋ. Mbo kua o ndepilɛnɔ koŋndo, le ma suukaŋ. Mi Chanɛt nyuna ndu te isɔɔ o yɔŋ ndu ni mii tɛɛmbuu ndu kɔllo. O tase ndɔɔ, nda ŋiɔɔŋ kpou a ve wɔ o ndapila niŋ te. Kɛ mɛɛ nda wa hiouwɔɔ lachi fau a suukaŋndo nyɛkɛndɛi, ma kandu sinaŋndo nyɛkɛndɛi. Mi ndepilɛnɔɔ sina maa suɛi ndii yɔŋnuŋ o paandoo niŋnde ndoo bii bila le ni, nduyɛ maa Chanɛt yɔŋ ndu nyɛ o nyɛ le. Mbo nyɔɔlu Chanɛt, nduyɛ a miiŋgu vɛlɛ o chaŋyɛi niŋ nda ŋiɔɔŋ ma wa Chɛhowa piɛiyo diompilɛ.

“Lelaŋ, te o wa pɛ ma kuɛ salaa solioo naa Mɛlɛka chua o maaŋndo choo, kɛ nduyɛ, ma loonuŋ maa chaaŋ num wana laalaŋndo cho a kɔl num tambɛiyo le nyɛ ŋ tosa a ndu wo, mɛɛ mɛi yɔ sala koŋ o maaŋndo hɔlndɔ loŋ, ma miiŋgu naa chaaŋ num koŋ chua mi la kɔ toosiaŋ tɛɛŋ.” (Maatiu 5:23, 24) Chiisu yɔŋgu silaa hoo o Pembii Ɔlifiive choo ni. Mɛɛ Maikɛl chii sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ dimi a puaapilɛnɔɔ okɔɔ, mbo tambu kɔl tau. Mbo kɛɛsiaa maa o cho kei o nɛi o nɛi niŋ le mi suɛi keŋ toosiaŋ nda tɛɛŋ. Lelaŋ, mbo kua o puaapilɛnɔɔ lo mbo dimul ndu maa o mal ndu haki. Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ okoŋ kɔɔli? Mi Maikɛl dimi aa, “Puaapilɛnɔ nuu mal la haki fasɛi.” Ma miiŋgu vɛlɛ o chaŋyɛi niŋ.

“La biuwaŋ vellaa velle. Nduyɛ, te o wa pɛ mi chaaŋ num yɔŋ num isɔɔ, mɛɛ mal ndu le suɛi wɔɔŋ o tosal num keŋ nde.” (Kolosiaŋnda 3:12-14) A loonuŋ kɔɔfaa ŋiɔɔŋ sɛɛŋgiaŋ o wali pollo niŋnda? Mi bɛndu kundaa mala nda nyɛkɛndɛi le chɔɔ maa a wa acheleŋnda kɔllo tɛɛmboo. Mbo yiyalaŋ nda maa a nɔ ma biuwaŋ vellaa velle nduyɛ ma manda kɔl nyuloo o kundaa niŋ. Ma chɛl sila ndɔɔ nduyɛ ma duau ndu o wali niŋ. Suŋ suŋ niŋ, bɛndaa cho nda tɛɛŋ nduyɛ ma wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo latulu.

Sila pilɛ koŋ kpe o Kolosiaŋnda 3:12-14 niŋ mala num ma tuisiŋ, ma mal wana benduŋ a numndo haki, vɛlɛ ma pɛŋgi yiyaŋndo a suɛi kalɛi okɔɔ. Kɛ te o wa yɛ miŋ kindiŋ le malɔɔ haki kɛ ŋ tiuba le? Sawa mandaa Baabuiyo cho o Maatiu 18:15 niŋ o mala naa wo. Mi che bɛɛ naa a hakila wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ okɔɔ Chiisu wa suɛi ni, kɛ mbo tɛɛsiaa nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo te suɛi wa naa pɛ tɛɛŋ naa puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔɔ. O nɛi lebɛɛ niŋ, ŋ kua o wana koŋ lo le suukaŋndo o suɛi keŋ choo nduyɛ miŋ kindiŋ le ndi toosiaa.

Baabuiyo nɔ kɛɛsiaala kɛndɛla cheleŋ tau la mala naalaŋ. La bɔɔbɔɔ o laŋ tɛɛŋ cho ni, tiindaŋndo dɔuwɔɔ o nyina Mɛlɛkaa niŋ le halikpeŋ miŋ nɔ “nyɛm o tosa mi waŋnda a tosa woŋ.” Nyɔɔŋ muŋ cho ni, “kaaliaŋndo, a kɔl kɛndɛ kpeekpeiyo nɔɔ, a waa naa pilɛ sɛɛŋgiaŋ ve le, a biuwaŋndo vellaa velle, a maaliaŋndo, a waa wana kɛndɛ o chaaŋ num ndo, a waa wana wana nɔla ma tiindaŋ, a waa wana tusiaŋ, a kɔl numndo baa tiuwo.” (Kaleesiaŋnda 5:22, 23) Yiyaŋndɔ a hei. Le mi maasiiyo tosa wallo nyɛkɛndɛi, mɛɛ mbo wa chuɛiyaŋ sɔlaa. Mɛɛ lende koni i wa tɛtɛlɛ le sɛɛŋgiaŋnda naalaŋ toosiaŋndo tɛɛŋ ni. Nduyɛ, mi chaŋyɛi wa naa tɛɛŋ kpɔlɔkɔ te o yɔŋ pɛ miŋ chɔm suiliŋnda kɛndɛla fula laŋ o Chɛhowa lo laŋ.

KAALA YƐ YƐLAŊ LA TOSA MI KUNDAA CHƆƆLU YEELA

Wana o wana nɔ kaa o ndɔɔ. Naa kpou nɔ suiliŋnda yɛ yɛlaŋ, mɛɛ naŋ cha sɔɔŋ yɛ, a mɛɛ naŋ suaa yɛ. Sɔɔŋ muŋ kpou tosa ni mi chaŋyɛi nɛi hiou lachi a yeelaa tau. Kɛ mi kaala yɛ yɛlaŋ ndaŋ la tosa vɛlɛ mi kɛɛ sinapɛŋgoo a sɛɛŋgiaŋndaŋ la luɛi naa tɛɛŋ. Mi bɛndu kunda kɔl kalu pilɛ chɔm taamaseliiyo a mɛɛ hei looku yɔŋnɔŋ yɛ. Mbo dimi aa, “Wana nɔ siɔmbulaŋ ndo, mii wa ikala kpoke le ma bɛnda nda wana cho fasaka fasaka wo. Miŋ yiyaŋ maa teŋgeŋ waa lende cho bahawɛi le. Kɛ, mbo hiŋ a bahawɛi wɔɔŋ wɔɔŋndo.” A laalaŋ pa maa wanaa nɔ kaala pilɛ le wa bɛnda fɛɛŋ fɛɛŋ te? Ŋ tofaŋndɔ taamaseliila wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa a ŋiɔɔŋ. Te ŋ yiyaŋ pɛ a Pitɛ, miŋ yiyaŋ a wana suaa nyɛ o nyɛ huŋ ndu o kɔl lo. Te ŋ yiyaŋ pɛ a Chɔŋ, miŋ cheŋnuŋ puaapilɛnɔ kaalaa o kɔl, o yiyaŋ fɛŋ lɔɔlɔɔ malaŋ o suaa ɔɔ malaŋ o tosa suɛi yo. Pitɛ nda Chɔŋ ndaa nɔ kaala pilɛ le. Kɛ ma tosa wali Chɛhowaa latulu nyɛkɛndɛi. (Walta Wanaa Chiisuaa 8:14; Kaleesiaŋnda 2:9) Nyɛ pilɛ koŋ kpe yɔŋnuŋ a naa hau ni. Kilisiɔŋaa nɔ kaala pilɛ le wa bɛɛ nɔla ma tosa wallo latulu nyɛkɛndɛi.

Kɛ te o wa yɛ mi waŋndo o kundaa niŋ dimi isɔɔ ɔɔ mbo tosa nyɛ pilaŋ num tana wo? I wa ikɛndɛ le ma loonuŋ maa Kiliti vi le puaapilɛnɔ koŋ mɛɛ o vi le num yɛ, nduyɛ a nɔ ma kaala puaapilɛnɔ numndo. (Chɔŋ 13:34, 35; Luomaŋnda 5:6-8) Lelaŋ, i ve suɛi kɛndɛ le ma kɛɛsiaa maa la ve nya wana koŋ o chaŋyɛi niŋ te le, te koŋ te, ma keluŋ ndu kɔɔli le. Kɛ, a nɔ ma nyunaŋ aa, ‘Baa sawa Chɛhowaa puaapilɛnɔɔ nuu cho tɛɛmboo ni? Baa a siɛlɛi fuu o yeema ya tiŋɔɔ ni? Ɔɔ kaala naalaŋ la cho nyɛ pilɛ le ni? O nɔ pa suiliŋnda ya bɛɛ yeema mi nɔ laŋ?’

Le taamaseliiyo, te o wa yɛ mbo kaala suɛi tau kɛ num wana meiyaa ŋ cho ni, vɛ la kue o wali pollo niŋ nya ndu, okoŋ ma che nyɛ ŋ pɛɛku ndu o ba wo le? Te o wa yɛ mi wana koŋ nɔ kɛndɛi mbo hiau num? A sina pa nyaale wana sɔla o bɛnduaa yuuwa, wanaa lanaa, a wanaa nɔ bahawɛiyo wa nyɔɔŋ kioo niŋndo? A nɔla pa ma pɛɛku wana koŋ o ba le ma chɔɔlu wa wana ikɛndɛ? Nyɔɔ cho ni, mi che bɛɛ naa teŋgeŋndo cho nya tɛɛŋ nya puaapilɛnɔɔ koŋ, kɛ a tiuba ma handu kɔllo o suiliŋnda ndɔla kɛndɛlaŋ choo. Mi che bɛɛ naa fɛɛŋ bɛɛ chaŋyɛi kpɔlɔkɔ ve nya tɛɛŋ te, kɛ mi la sɔɔŋgaŋ ikɛi kpɛɛluŋ. Hoo mala mi kɔl nyuloo wa nya tɛɛŋ a o kundaa niŋ.

O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, ndepiliaa wa nda ŋiɔɔŋ diola Yuwodiaa a Siŋtike. Wana che pɛ maa kaala ndalaŋ la ve nyɛ pilɛ le. Kɛ mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dɛɛniaa nda le ma “miiŋgu o diom pilɛ niŋ maa wanaa laalaŋ o Masanɔɔ Mɛlɛka niŋ.” (Filipiaŋnda 4:2) Naa bɛɛ yeema miŋ piɛi Chɛhowa diompilɛ naa puaapiliaa a ndepiliaa naa nduyɛ miŋ hivi kɔl nyuloo lachi o kundaa niŋ.

CHƐL MI SƐƐŊGIAŊNDAŊ LA HIOU LACHI LE

Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ soliŋ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ o kɔl chɔ chɔ le acheleŋnda? Ŋ tuu yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ ndaŋ a bil wɔɔŋ wɔɔŋ wul o bil lapeeŋge kɛndɛ kɛndɔɔ tɛɛŋndo. Te ŋ suuŋguu bil wɔɔŋ koŋ te, o cho bil lapeeŋge koŋ kpou kumbɔɔ kpu. Mɛɛ lende koni, te yiyaŋnda wɔɔŋnda naŋ nɔ le acheleŋnda wo simnuŋ pɛ o kala poŋ, mi hei paaliaŋ kundaa kpou. Kɛ te ŋ kaala pɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa, ŋ cho kei o nɛi o nɛi niŋ le miŋ manda kɔl nyulu cho o kundaa niŋndo.

Te ŋ kindiŋ pɛ le kɔl nyuloo tosaa a acheleŋnda, kɔndɔfillo cho naa biyɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɛ naŋ cho chɔ wo

Te ŋ kindiŋ pɛ le kɔl nyuloo tosaa a acheleŋnda, kɔndɔfillo cho naa biyɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɛ naŋ cho chɔ wo. Mi suɛi waa ndoo yɔŋnuŋ chua Chɛhowɛinɔ pilɛ. Tofawɔ bundɛi nduɛi. “Mi yiyaŋ maa ndepilɛnɔ pilɛ wa ya chuaa maa chɛlɛkpɛ. I pala ya bɔɔ kɔllo. Mɛɛ suɛi hiu ya nɛiyo tei, mi kandu sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ ndu tosallo. Mi yiyaŋ aa, ‘O ke ya bɛɛle ya nɔ mi sɔla leŋ te, lelaŋ ya bɛɛ I cho ndu bɛɛle ke le.’”

Okoŋ, mi ndepilɛnɔɔ hoo bɛɛ yiyaŋ a kaa o ndɔɔ. Mbo dimi aa, “Mi kandu siɔwuŋ nuŋ chɔɔ, nduyɛ mi tambu kɔl a yapila. Mi cha maa I nɔ mi siŋga yiyaŋ nuu. Mɛɛ ya piɛi o Chɛhowa lo a ndi okɔɔ, mi pindul ndepilɛnɔ kalaa ke pɔmbɔ nduyɛ mi poonyial ndu yauwo le ndu nyɔɔloo le kaa wɔɔŋ ya tosa wo. Miŋ kɔɔmiaŋ naa ndu nduyɛ miŋ chɛlaŋ maa ŋ cho puɛɛnɔŋ a nyɛ yɔŋnuŋndo. Chɔŋ a teleŋ koŋ bahawɛi kɛ kɛ luei yɔ naa tɛɛŋ te.”

Wana o wana yeema kɔl nyuloo. Kɛ mi kiisaŋndo a heelɔŋndo tosa mi waŋndo tosa suɛi huŋ a kɔl tambɛiyo ve. Hei choŋnuŋ tɛtɛlɛ o chieeŋndo niŋ. Kɛ Chɛhowa yeema mi wanaa cho ndu piɛiyo wa wa lende le. Kɔl nyuloo a diompilɔɔ nɔ mbo wa Seiyaa Chɛhowaa tɛɛŋ. Mi Chɛhowa dimul Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo le mbo poonyial Kilisiɔŋnda le ma “tosa kaala bɛnda a veelu” nda sɔla wo. Mbo dɛɛniaa nda aa, “La wa wanaa yoŋga le. La wa wanaa kaala kala naa waŋnda chua le. O isɔɔ o isɔɔ niŋ, la wa wanaa biuwaŋ. Nduyɛ, mi la biuwaŋ vellaa velle maa wanaa kaaliaŋ. Nyina Mɛlɛkaa tosa mi la wa o diom pilɔɔ niŋ. Lelaŋ, la kindi o nɛi o nɛi niŋ mi la hiou lachi a diom pilɔɔ hoo nɔɔ, sanaa a kɔl nyulu mɔɔsa nya naa pilɛ wo nɔɔ.” (Ɛfisiaŋnda 4:1-3) “Kɔl nyulu mɔɔsa” waŋnda naapilɛ wo, o wanaa Chɛhowaa cho tueiyɔɔ yeela wo cho bɔɔ nyɛ sɔvɛ bɛndu. Lelaŋ, naa kpou kei o nɛi o nɛi niŋ le ndu chɔɔloo kindioo poŋ, nduyɛ, miŋ toosiaa bahawɛi kɛ kɛ cho naa tɛɛŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa.