La Bɛɛndiaa niŋ pa Sɛɛŋgiaŋndaŋ Nduyɛ mi La Tosa Kɔl Nyuloo?
CHƐHOWA MƐLƐKA yeema mi wanaa cho ndu piɛiyo wa tuei kɔl nyuloo yeela. O yeema nda ma nuuviaa kɔl nyuloo mbo wa nda tɛɛŋ vellaa velle. Te a tosa lende pɛ, kɔl nyuloo cho wa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. Kɔl nyuloo hoo huŋ a waŋnda tau o kundaa niŋ.
Le taamaseliiyo, mɛɛ choomanɔɔ o Madakaska niŋ che kɔl nyuloo wanaa Chɛhowaa tɛɛŋ mbo dimi aa, ‘Te I yeema pɛ luɛiyɔɔ o piɛileŋ niŋ, o piɛileŋ ndeŋ niŋ ya cho luɛiyɔɔ ni.’ Mɛɛ teleŋndo hiou tiŋ, mbo mal nyinaa wɔɔŋnda piɛiyo, mbo tosa siŋgaŋndaŋ o nɔ ndɔɔ niŋ, okoŋ, mbo kandu Chɛhowa piɛiyo, Mɛlɛka kɔl nyuloo.
Maa po koŋ, wɔsi o wɔsi waŋnda o waalaŋ niŋ cho hunɔɔ o kunda leKilisiɔŋndo niŋ nduyɛ ma wa kɔl nyulu nda yeema tau wo sɔlaa. Kɛ ŋ che o Baabuiyo niŋ maa “paŋaliaŋndaŋ a nɛiyɔŋndaŋ” o kundaa niŋ nɔla mbo tɛɛmbuu chaŋyɛi nduyɛ mbo mal kpundɔɔ. (Chemisi 3:
BAHAWƐILAŊ VƐLƐ A MƐƐ NAŊ SOLI LAŊ YƐ
“Yaa nɔ bahawɛiyo a puaapilɛnɔ naŋ wa wallo diompilɛ wo. Paale pilɛ mɛɛ naŋ wa deŋulaŋndo naa naa ndu, waŋnda a ŋiɔɔŋ huŋ sim naa nuaa ni a mɛɛ naŋ wa piɛndioo yɛ.”
—KILIS.
“Mi ndepilɛnɔ naŋ kua yooŋgu kɛndɔɔ dimioo latulu wo kialu kɛɛsiaa koŋ le waa kɔlaŋ naa ndu o wali pollo niŋ. Okoŋ, mbo kialu vɛlɛ suukaŋndo a ya. I sina le sabu o tosa keŋ ndo le.”
—CHANƐT.
“Ŋ wa suukaŋndo naa yaa o foŋndo choo. Mi waŋndo opilɛ choŋguŋ. Yiyaŋ nuu wa ni maa o nyumi foŋndo. Mi dimi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ a ndu okɔɔ o waŋndo opilɔɔ lo o foŋndo choo, kɛ wana tasoo ndoo nyumi wɔ foŋ ndɔɔ le.”
—MAIKƐL.
“O kunda naa niŋ, mi kɔɔfaa a ŋiɔɔŋ kandu sɛɛŋgiaŋndaŋ. Mi opilɔɔ saaŋ chaaŋ ndɔ siɔmbulaŋ tuisioo. Mi sɛɛŋgiaŋ ndaa tɛɛmbuu acheleŋnda kɔllo.”
—KALI.
Kɛlɛŋgaa ŋ chi sɔɔŋ muŋ maa sɔɔŋ wɔɔŋ wɔɔŋ te. Kɛ mi sɔɔŋ yɔŋnuŋ muŋ ndoŋ huŋ dɔɔ a nyɛ nɛiyaa o kɔltaŋ niŋ lefafɛɛŋ waŋnda haa tɛɛŋ nduyɛ mi hei tɛɛmbuu kɔl nyuloo o kundaa niŋ. Kɛ naŋ kɔl le sinaa maa, mi puaapiliaa a ndepiliaa haa tual sawala mandaala Baabuiyo kɔɔli, nduyɛ mi kɔl nyuloo miiŋgu nda tɛɛŋ. Sawala mandaala Baabui kuɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ maa mi la mala nda?
“La kei sɛɛŋgiaŋ te pa.” (Chɛnɛsee 45:
“Tuula bɔɔ bɔɔ mi la tambu, le wana silaa lepɛŋndo.” (Pulɔwaa 15:
“Lelaŋ, te o wa pɛ ma kuɛ salaa solioo naa Mɛlɛka chua o maaŋndo choo, kɛ nduyɛ, ma loonuŋ maa chaaŋ num wana laalaŋndo cho a kɔl num tambɛiyo le nyɛ ŋ tosa a ndu wo, mɛɛ mɛi yɔ sala koŋ o maaŋndo hɔlndɔ loŋ, ma miiŋgu naa chaaŋ num koŋ chua mi la kɔ toosiaŋ tɛɛŋ.” (Maatiu 5:
“La biuwaŋ vellaa velle. Nduyɛ, te o wa pɛ mi chaaŋ num yɔŋ num isɔɔ, mɛɛ mal ndu le suɛi wɔɔŋ o tosal num keŋ nde.” (Kolosiaŋnda 3:
Sila pilɛ koŋ kpe o Kolosiaŋnda 3:
Baabuiyo nɔ kɛɛsiaala kɛndɛla cheleŋ tau la mala naalaŋ. La bɔɔbɔɔ o laŋ tɛɛŋ cho ni, tiindaŋndo dɔuwɔɔ o nyina Mɛlɛkaa niŋ le halikpeŋ miŋ nɔ “nyɛm o tosa mi waŋnda a tosa woŋ.” Nyɔɔŋ muŋ cho ni, “kaaliaŋndo, a kɔl kɛndɛ kpeekpeiyo nɔɔ, a waa naa pilɛ sɛɛŋgiaŋ ve le, a biuwaŋndo vellaa velle, a Kaleesiaŋnda 5:
KAALA YƐ YƐLAŊ LA TOSA MI KUNDAA CHƆƆLU YEELA
Wana o wana nɔ kaa o ndɔɔ. Naa kpou nɔ suiliŋnda yɛ yɛlaŋ, mɛɛ naŋ cha sɔɔŋ yɛ, a mɛɛ naŋ suaa yɛ. Sɔɔŋ muŋ kpou tosa ni mi chaŋyɛi nɛi hiou lachi a yeelaa tau. Kɛ mi kaala yɛ yɛlaŋ ndaŋ la tosa vɛlɛ mi kɛɛ sinapɛŋgoo a sɛɛŋgiaŋndaŋ la luɛi naa tɛɛŋ. Mi bɛndu kunda kɔl kalu pilɛ chɔm taamaseliiyo a mɛɛ hei looku yɔŋnɔŋ yɛ. Mbo dimi aa, “Wana nɔ siɔmbulaŋ ndo, mii wa ikala kpoke le ma bɛnda nda wana cho fasaka fasaka wo. Miŋ yiyaŋ maa teŋgeŋ waa lende cho bahawɛi le. Kɛ, mbo hiŋ a bahawɛi wɔɔŋ wɔɔŋndo.” A laalaŋ pa maa wanaa nɔ kaala pilɛ le wa bɛnda fɛɛŋ fɛɛŋ te? Ŋ tofaŋndɔ taamaseliila wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa a ŋiɔɔŋ. Te ŋ yiyaŋ pɛ a Pitɛ, miŋ yiyaŋ a wana suaa nyɛ o nyɛ huŋ ndu o kɔl lo. Te ŋ yiyaŋ pɛ a Chɔŋ, miŋ cheŋnuŋ puaapilɛnɔ kaalaa o kɔl, o yiyaŋ fɛŋ lɔɔlɔɔ malaŋ o suaa ɔɔ malaŋ o tosa suɛi yo. Pitɛ nda Chɔŋ ndaa nɔ kaala pilɛ le. Kɛ ma tosa wali Chɛhowaa latulu nyɛkɛndɛi. (Walta Wanaa Chiisuaa 8:
Kɛ te o wa yɛ mi waŋndo o kundaa niŋ dimi isɔɔ ɔɔ mbo tosa nyɛ pilaŋ num tana wo? I wa ikɛndɛ le ma loonuŋ maa Kiliti vi le puaapilɛnɔ koŋ mɛɛ o vi le num yɛ, nduyɛ a nɔ ma kaala puaapilɛnɔ numndo. Chɔŋ 13:
Le taamaseliiyo, te o wa yɛ mbo kaala suɛi tau kɛ num wana meiyaa ŋ cho ni, vɛ la kue o wali pollo niŋ nya ndu, okoŋ ma che nyɛ ŋ pɛɛku ndu o ba wo le? Te o wa yɛ mi wana koŋ nɔ kɛndɛi mbo hiau num? A sina pa nyaale wana sɔla o bɛnduaa yuuwa, wanaa lanaa, a wanaa nɔ bahawɛiyo wa nyɔɔŋ kioo niŋndo? A nɔla pa ma pɛɛku wana koŋ o ba le ma chɔɔlu wa wana ikɛndɛ? Nyɔɔ cho ni, mi che bɛɛ naa teŋgeŋndo cho nya tɛɛŋ nya puaapilɛnɔɔ koŋ, kɛ a tiuba ma handu kɔllo o suiliŋnda ndɔla kɛndɛlaŋ choo. Mi che bɛɛ naa fɛɛŋ bɛɛ chaŋyɛi kpɔlɔkɔ ve nya tɛɛŋ te, kɛ mi la sɔɔŋgaŋ ikɛi kpɛɛluŋ. Hoo mala mi kɔl nyuloo wa nya tɛɛŋ a o kundaa niŋ.
O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, ndepiliaa wa nda ŋiɔɔŋ diola Yuwodiaa a Siŋtike. Wana che pɛ maa kaala ndalaŋ la ve nyɛ pilɛ le. Kɛ mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dɛɛniaa nda le ma “miiŋgu o diom pilɛ niŋ maa wanaa laalaŋ o Masanɔɔ Mɛlɛka niŋ.” (Filipiaŋnda 4:
CHƐL MI SƐƐŊGIAŊNDAŊ LA HIOU LACHI LE
Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ soliŋ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ o kɔl chɔ chɔ le acheleŋnda? Ŋ tuu yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ ndaŋ a bil wɔɔŋ wɔɔŋ wul o bil lapeeŋge kɛndɛ kɛndɔɔ tɛɛŋndo. Te ŋ suuŋguu bil wɔɔŋ koŋ te, o cho bil lapeeŋge koŋ kpou kumbɔɔ kpu. Mɛɛ lende koni, te yiyaŋnda wɔɔŋnda naŋ nɔ le acheleŋnda wo simnuŋ pɛ o kala poŋ, mi hei paaliaŋ kundaa kpou. Kɛ te ŋ kaala pɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa,
ŋ cho kei o nɛi o nɛi niŋ le miŋ manda kɔl nyulu cho o kundaa niŋndo.Te ŋ kindiŋ pɛ le kɔl nyuloo tosaa a acheleŋnda, kɔndɔfillo cho naa biyɔɔ a fulamakɔɔli kɛndɛ naŋ cho chɔ wo. Mi suɛi waa ndoo yɔŋnuŋ chua Chɛhowɛinɔ pilɛ. Tofawɔ bundɛi nduɛi. “Mi yiyaŋ maa ndepilɛnɔ pilɛ wa ya chuaa maa chɛlɛkpɛ. I pala ya bɔɔ kɔllo. Mɛɛ suɛi hiu ya nɛiyo tei, mi kandu sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ ndu tosallo. Mi yiyaŋ aa, ‘O ke ya bɛɛle ya nɔ mi sɔla leŋ te, lelaŋ ya bɛɛ I cho ndu bɛɛle ke le.’”
Okoŋ, mi ndepilɛnɔɔ hoo bɛɛ yiyaŋ a kaa o ndɔɔ. Mbo dimi aa, “Mi kandu siɔwuŋ nuŋ chɔɔ, nduyɛ mi tambu kɔl a yapila. Mi cha maa I nɔ mi siŋga yiyaŋ nuu. Mɛɛ ya piɛi o Chɛhowa lo a ndi okɔɔ, mi pindul ndepilɛnɔ kalaa ke pɔmbɔ nduyɛ mi poonyial ndu yauwo le ndu nyɔɔloo le kaa wɔɔŋ ya tosa wo. Miŋ kɔɔmiaŋ naa ndu nduyɛ miŋ chɛlaŋ maa ŋ cho puɛɛnɔŋ a nyɛ yɔŋnuŋndo. Chɔŋ a teleŋ koŋ bahawɛi kɛ kɛ luei yɔ naa tɛɛŋ te.”
Wana o wana yeema kɔl nyuloo. Kɛ mi kiisaŋndo a heelɔŋndo tosa mi waŋndo tosa suɛi huŋ a kɔl tambɛiyo ve. Hei choŋnuŋ tɛtɛlɛ o chieeŋndo niŋ. Kɛ Chɛhowa yeema mi wanaa cho ndu piɛiyo wa wa lende le. Kɔl nyuloo a diompilɔɔ nɔ mbo wa Seiyaa Chɛhowaa tɛɛŋ. Mi Chɛhowa dimul Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo le mbo poonyial Kilisiɔŋnda le ma “tosa kaala bɛnda a veelu” nda sɔla wo. Mbo dɛɛniaa nda aa, “La wa wanaa yoŋga le. La wa wanaa kaala kala naa waŋnda chua le. O isɔɔ o isɔɔ niŋ, la wa wanaa biuwaŋ. Nduyɛ, mi la biuwaŋ vellaa velle maa wanaa kaaliaŋ. Nyina Mɛlɛkaa tosa mi la wa o diom pilɔɔ niŋ. Lelaŋ, la kindi o nɛi o nɛi niŋ mi la hiou lachi a diom pilɔɔ hoo nɔɔ, sanaa a kɔl nyulu mɔɔsa nya naa pilɛ wo nɔɔ.” (Ɛfisiaŋnda 4: