Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Tosal Waŋnda Kɛndɛi

Tosal Waŋnda Kɛndɛi

MI LISA * dimi aa: “Kɛndɛi puaapiliaa a ndepiliaa o kundaa niŋ nɔ ve pilaŋ ya kɔllo tau ni.” O wa suɛi a nyɛ pilaŋ ndu kɔllo mbo huŋ o tonyaa niŋndo okɔɔ. Nyɛ pilɛ koŋ kpe yɔŋnuŋ Ani ni. Mbo dimi aa: “O cho pɛɛkula Seiyaa Chɛhowaa le tosa mi nɔ yeemɛi o tonyaa niŋ te, kɛ kɛndɛi nda nɔ ve.” Ndepiliaa Lisa nda Ani cho niŋ ni. Mi nda ŋiɔɔŋ kpou tuei diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ yeela tau, nduyɛ ma yiyaŋ o nyɛ nda veelu diomndaŋ ndo choo. Kɛ kɛndɛi puaapiliaa a ndepiliaa tosal nda ve pilaŋ nda kɔllo tau ni.

Vɛɛ kɛndɛi naŋ tosal waŋnda ve pilaŋ yɛ nda kɔllo? Ŋ tofaŋndɔ nɛilaŋ latiɔɔŋ: Nyɛ naŋ dimi wo a nyɛ naŋ tosa wo. Nduyɛ, ŋ cho vɛlɛ yaasiaa miŋ sina wanaa naŋ nɔ miŋ tosal kɛndɛiya.

MIŊ TOSA KƐNDƐI A NYƐ NAŊ DIMI WO

Mi lanɔ kaa kɛndɛ Pulɔwaa bolle 31 soo a ndu okɔɔ wo ‘pɛɛku waŋnda mɛɛ wana wa wana ikɛndɛ’ yɛ. (Pulɔ. 31:​26) Mbo yiyaŋ fɛŋ a nyɛ o dimi wo vɛlɛ a mɛɛ o dimi ndu yɛ okɔɔ. Finyaa bɛɛ nɔ mbo yiyaŋ fɛŋ a nyɛ o dimi wo vɛlɛ a mɛɛ o dimi ndu yɛ okɔɔ. Kalaŋ chuauwaa bɔɔbɔɔ sina maa mi diomnda wɔɔŋnda nda dimul chuauwaa ndaa laŋ la tɛɛmbuu nda kɔllo tau. A koŋ kpou, te kalaŋ chuauwa wa vɛlɛ pɛ taalɛɛ, mi keŋ tosa chuauwaa ndaa yeŋ nda lani le. Le hei, le mi kalaŋ chuauwa sɔla batiuwaa o chuauwaa ndaa mandaa niŋ, a nɔ ma yiyaŋ fɛŋ a nyɛ nda dimi wo vɛlɛ a mɛɛ nda dimi ndu yɛ okɔɔ.

O yɔŋ bɛɛ aa kala chuaa ŋ cho ni ɔɔ a cho kala chua le, yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le ma wa wana chaa suɛi o waŋnda lo wo? Nyɔɔ opilɛ o mala numndo cho o kumbuii tasei niŋ o Pulɔwaa 31:​26 niŋ. Le dimi aa: “Sɔɔŋ kɔl kaloŋ [ɔɔ sɔɔŋ taasioŋ] muŋ o dimi ni.” Hei sim ni maa, a nɔ ma hɛli diomnda ŋ yeema soliŋndo kpekulaŋ a taasi nduyɛ ma chaa laŋ dimi. O bɛnda bɔɔ miŋ wa nyunaŋndo teleŋ o teleŋ aa: ‘Baa nyɛ ya cho hoo hunɔɔ dimi wo cho pa tosa mi waŋnda tuulu kɔl ɔɔ ma pɔlul kɔl?’ (Pulɔ. 15:​1) A tonya, ŋ nɔ fɛŋ miŋ yiyaŋ tuupa miŋ soo.

Mi yau Pulɔwaa wo dimi vɛlɛ aa: “Diomnda wɔɔŋndaŋ dimioo, la yɔŋul waŋndo, nua wɔ ko mɛɛ nda lɔwa nuaa waŋndo a muɛi faŋnde yɛ.” (Pulɔ. 12:​18) Mi diomnda naalaŋ a mɛɛ naŋ dimi laŋ yɛ la piiliaŋ acheleŋnda tau. Yiyaŋndo a hei okɔɔ mala naa miŋ wa yekeŋ te ŋ wa pɛ suɛi. A tonya, te ŋ kindiŋ pɛ kpoke le miŋ chaa suɛi o acheleŋnda lo, keŋ cho naa mala miŋ fafaŋ diomnda tɛɛmbuu nda kɔllo laŋ soliŋndo kpeku, vɛlɛ miŋ soo o nɛi lebɛɛ niŋ. (Ɛfi. 4:​31, 32) Keŋ cho naa vɛlɛ mala miŋ soliŋ yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ a diomnda wɔɔŋndaŋ o kɔl, okoŋ miŋ soo o nɛi pilaŋ acheleŋnda kɔllo wo choo. Mi Chɛhowa kɛsul naa tamasi kɛndɛ kɛndɔɔ a hei okɔɔ mɛɛ o wa suɛi o Ilaacha lo. Kanifuule, Ilaacha wa a siooŋnde tau. Mi maalikɛinɔ Chɛhowa vemndo suaa Ilaacha “o lani toolo pɔ pɔ.” (1 Masaa. 19:​12) Mi che bɛɛ i cho suɛi kɛndɛ le miŋ chaa suɛi o waŋnda lo, kɛ ŋ nɔ miŋ wa wanaa ikɛndɛ. Ŋ nɔ miŋ tosal waŋnda sɔɔŋ chɔm maa ŋ cho wanaa ikɛndɛ woŋ. Vɛɛ naŋ tosa yɛ keŋ?

MI KƐNDƐI NAŊ TOSAL WAŊNDA VE PILAŊ NDA KƆLLO TAU

Te ŋ soliŋ pɛ diomnda kɛndɛlaŋ kpeku, nduyɛ miŋ tosal waŋnda kɛndɛi, mɛɛ tamasi Chɛhowaa naŋ cho koŋ tolɔɔ kɔɔli ni. (Ɛfi. 4:​32; 5:​1, 2) Mi Lisa naŋ soo suŋ a ndu okɔɔ wo chɔm mɛɛ Seiyaa Chɛhowaa tosal yuŋgu ndɔɔ kɛndɛi yɛ. Mbo dimi aa: “Mɛɛ nda dimul yuŋgu naa le miŋ fula chiɛɛniŋ o teleŋ biŋgi bɛŋgu, mi puaapiliaa a ŋiɔɔŋ a laandaa ndaa o tanda naa niŋ chua teleŋndo le naa hunɔɔ malaa wolɔɔlaŋ dovioo. A teleŋ koŋ, yaa kendu wɔ pɛŋ Baabuiyo pɛɛku le!” Mi kɛndɛi Seiyaa Chɛhowaa tosa hei ve pilaŋ Lisa kɔllo tau. Le hei, mbo kandu yeemɛi chɔmndo o tonyaa niŋ.

Mi Ani naŋ soo suŋ a ndu okɔɔ wo suaa a kɛndɛi Seiyaa Chɛhowaa tosal ndu ve okɔɔ. Mbo dimi aa: “Le mɛɛ wanaa cho Chɛhowa piɛi le wa bii ya biyɔɔ wɔɔŋndo yɛ, mi hei tosa yaa nɔ lɛ tiindaŋ o wana o wana niŋ te.” Mbo chɔɔlu dimi aa: “Mɛɛ naŋ chiikaŋ naa Seiyaa Chɛhowaa, nda bɛɛ yaa laalaŋ a nda le. Mi nyunaŋ aa, ‘Le yɛɛ nda cho yɛ yeemɛi chɔmndo o ya niŋ?’ Kɛ mi kɛndɛi wana wa ya Baabuiyo pɛɛkoo wo tosalla ve tosa mi duau tiindaŋndo o ndu niŋ.” Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Mbo dimi aa: “Mi kandu kɔllo handɔɔ o nyɛ ya wa pɛɛkoo wo choo.”

Kɛsiŋ o kɔl maa, mi kɛndɛi Seiyaa Chɛhowaa tosal Lisa nda Ani ve pilaŋ nda kɔllo tau. Okoŋ, ma kandu Baabuiyo pɛɛkoo. Mi kɛndɛi nda tosal nda ve mala vɛlɛ nda le ma wa fɛɛsɛŋ a acheleŋnda.

TOL TAMASI MƐLƐKAA KƆƆLI LE WAA WANA IKƐNDƐ

Mi kɔɔlima waŋnda apum fula waŋ ma tosa ma soo diomnda kɛndɛlaŋ nduyɛ ma wa mɛmɛlɛsɛɛ a acheleŋnda. I cho bɔɔ suɛi kɛndɛ le mi naamu waŋndo vɛlɛ a mɛɛ o mandaŋ yɛ mala ndu le mbo wa wana chaa suɛi o waŋnda lo wo. Kɛ te ŋ kɛsi pɛ kɔllo o hei choo, keŋ tosa naapum ŋ tul tamasi Mɛlɛkaa kɔɔli le waa wana ikɛndɛ le.—Tuuwɔ Walta Kiilaa 28:​2.

I cho tonya maa, kɛndɛi cho o suliŋnda nyina Mɛlɛkaa tɛɛŋ. (Kalee. 5:​22, 23) Lelaŋ, mɛɛ miŋ chɛl mi nyina Mɛlɛkaa chɔu yiyaŋnda naalaŋ a mɛɛ naŋ tosa sɔɔŋ yɛ, malaŋ naŋ wa wanaa ikɛndɛ. Hei tosaa mala naa miŋ tol tamasi Chɛhowa nda Chiisu wo kɔɔli. Nduyɛ le mɛɛ naŋ cho Kilisiɔŋnda yɛ, ŋ nɔ yeemɛi tau o acheleŋnda niŋ. Hei nyindu naa ni le Mɛlɛka a chaaŋaa naa waŋnda chieeya kaalaa chɔmndo. O hei niŋ, kɛndɛi naŋ tosal waŋnda ve nɔ mi i chɛŋ naa o lakɔl nduyɛ mi Mɛlɛka hini kɔl a ndi.

NƐƐ WAA NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSAL KƐNDƐI?

Teleŋnda bɔɔbɔɔ, wanaa tosal naa kɛndɛiya ɔɔ wanaa naŋ sina wa naŋ tosal kɛndɛi ni. (2 Saam. 2:​6) Nɛiyo opilɛ o naŋ tosal nda kɛndɛiyo cho nda balikaa mello ni. (Kolo. 3:​15) Kɛ te o wa yɛ miŋ yiyaŋ maa o bɛnda miŋ tosal waŋndo kɛndɛi le?

Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ: Chɛhowa kɛsul naa tamasi kɛndɛ kɛndɔɔ le acheleŋnda kɛndɛi tosallo. Mbo tosal wana o wana kɛndɛi. Nduyɛ mbo pɛɛku naa o Diom ndɔɔ niŋ mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ le suliŋndo hoo nɔɔ yɛ. Diomndaŋ ndaŋ “kɛndɛi nduɛi bɛnduei” cho tau o yaula maKilikiilaŋ niŋ. Kɛ vɛɛ Mɛlɛka tosallɛ naa kɛndɛi?

Chɔŋ o sindɔɔ niŋ, Chɛhowa bii niŋ waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ kɛndɛi tosallo sanaa a nda nyɛm nda hauba le waa yoomu woŋ kioo. (Maa. 5:​45) Nduyɛ pɛŋ, mi Chɛhowa tosal waŋndo kɛndɛi o yɔŋ bɛɛ mbo ve ndu piɛi le. (Ɛfi. 2:​4, 5, 8) Le tamaseliiyo, mbo yɔŋgu Po ndɔ pilɔɔ kpe le ŋwaŋnda chiee kpou. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl poonyiaa maa, mi Mɛlɛka tosal naa “kɛndɛi nduɛi bɛnduei” sanaa a naa sala baŋaa kioo. (Ɛfi. 1:​7) Le handɔɔ lechoo, mi che bɛɛ miŋ tosa hakioo a Chɛhowa nduyɛ miŋ tɛɛmbuu ndu kɔl, kɛ mbo hiou lachi a naa mandaa nduyɛ mbo pɛɛku naa. Pɛɛkula ndɔlaŋ vɛlɛ a diomnda ndɔlaŋ la cho ko “mɛɛ piɔɔ o deli nuaa yɛ.” (Ditɔnɔ. 32:​2) A tonya, ŋ tiuba miŋ miŋgi Chɛhowa paawa le kɛndɛi o cho naa tosallo ve le. Nduyɛ pɛŋ, te ndoo tosal naa kɛndɛi nduɛi bɛnduei le, ŋ ve nɔ tiindaŋndo le chilaŋ te.—Tuuwɔ 1 Pitɛ 1:​13.

A tonya, kɛndɛi Chɛhowa tosal naa ve mala naa miŋ sɔɔŋguu ndu ikɛi kpɛɛluŋ. Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ hɛli wanaa naŋ tosal kɛndɛiya le kanifuule, ŋ yeema miŋ tol tamasi ndɔɔ kɔɔli le waa wana ikɛndɛ teleŋ o teleŋ. (1 Tɛsa. 5:​15) Te ŋ wa pɛ wanaa ikɛndɛ, ŋ cho wa mɛɛ yiŋndeŋ le tuulu nuaa wana a teleŋ ihueiyo yɛ. Ŋ cho yuŋgula naalaŋ, chaaŋaa naa laalaŋnda, wanaa naŋ tosa wallo wa, wanaa naŋ kua o sukuu wa, a wanaa balu naa wa kɔllo dɛɛniaa tau.

Yiyaŋndɔ a mɛɛ kpɛ nyɛ ŋ dimi wo vɛlɛ a nyɛ ŋ tosa wo chuu waŋnda tɔnɔɔ o yuŋgu numndo niŋ a o kundaa niŋ yɛ. Naapum waŋndo cho o kunda numndo niŋ o yeema malaa le chiɛi ndɔɔ dindioo ɔɔ bɛɛndiaa wo. Ɔɔ naapum mbo yeema malaa le wallo tosaa o kpele ndɔɔ niŋ ɔɔ le ma kuel ndu o lɔɔ niŋ le nyɛm o hauba woŋ piondɔɔ. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, te a komal pɛ waŋndo o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ o yeema malaa wo, baa a tiuba pa ma ke ndu mala o yeema wo?

Maa ŋ tolnuŋ tamasi Chɛhowaa kɔɔli le kɛndɛi tosaa sanaa a nyɛ naŋ dimi wo vɛlɛ a nyɛ naŋ tosa wo.

^ Diolaŋ la siŋgaŋ.