Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 24

Wana Hiou Naa Malɔɔ Haki Kpou Wo Chɛhowa Cho Ni

Wana Hiou Naa Malɔɔ Haki Kpou Wo Chɛhowa Cho Ni

“Oo Masanɔɔ Mɛlɛka, a cho wana kɛndɛ naa naa chua, . . . a cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ le yɔŋnda naala wɔɔŋndaŋ. Wanaa nyuna num le malaa wa, kaalaa ŋ chɔm nda le teleŋ o teleŋ ni.”—SAM 86:​5.

CHONDII 42 Piɛile Buɛi Mɛlɛkaa

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. A mɛɛ Ikilisiaatii 7:​20 dimi yɛ, yɛɛ Masaa Sɔlɔmɔŋ dimi yɛ?

 MI MASAA Sɔlɔmɔŋ dimi aa: “Wana o wana cho o chieeŋndo hoo choo mbo wa maa ndu ndu sɔɔŋ kɛndɔŋ koni o tosa le teleŋ o teleŋ ni, o tosa yɔŋ wɔɔŋ te le.” (Ikili. 7:​20) Tonya kpeekpei o dimi ni! Naa kpou wanaa lahakiaa naŋ cho ni. (1 Chɔŋ 1:​8) Lelaŋ, ŋ yeema mi Mɛlɛka a chaaŋaa naa mal naa haki.

2. Vɛɛ kɔllo wa yɛ num mɛɛ chaaŋ num kpɛɛluŋndo mal num haki?

2 A loonuŋ pa teleŋ ŋ tɛɛmbuu chaaŋ num kpɛɛluŋndo kɔllo wo? Num oo yeema mbo mal num haki, nduyɛ mi chaŋyɛi miiŋgu nya tɛɛŋ. Le hei, ma nyɔɔlu ndu a kɔllo kpou. Vɛɛ kɔllo wa yɛ num mɛɛ o mal num haki? Ma naŋ kɔl tau, lende le?

3. Nyunala kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

3 Ŋ yeema mi Chɛhowa wa chaaŋ naa kpɛɛluŋndo. Kɛ lepum, miŋ dimi ɔɔ miŋ tosa nyɛ tɛɛmbuu ndu kɔllo. Mɛɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki fasɛi? O nɛi kuɛɛ choo malɔɔ haki Chɛhowaa cho yɛ teŋgeŋ a mɛɛ chaaŋaa naa mal naa haki yɛ? Nduyɛ, nɛɛ waa Mɛlɛka mal lɛ haki?

CHƐHOWA CHO O BƐƐNDIAŊ LE NAA MALƆƆ HAKI

4. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki?

4 Diom Mɛlɛkaa ke naa tiindaŋndo maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki. Mɛɛ Chɛhowa chɔɔmuŋ Muuse o Pembii Sainaive choo, mbo suaa o ndu lo sanaa a maalikɛinɔɔ aa: “Ya cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni, ya cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni. Ya cho Mɛlɛka nɔ nyiɛɛye, nduyɛ mi mala wanaa niaa wo ni. I cho wana dɔɔnuŋ tumbe chɔ chɔ le. Le teleŋ o teleŋ kaalaa ya I kaala wanaa niaa a kɔllo kpou ni, nduyɛ, mi wa sakpo a nda. Waŋnda waalaŋ o waalaŋ niŋ, nda ya I hiau lachi a kaala ni cho le teleŋ o teleŋ ndo chɔmndo ni. Nduyɛ, mi I mal nda le dɛnɛ wɔɔŋ o dɛnɛ wɔɔŋ nda tosa, a sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosa woŋ.” (Ɛsɔ. 34:​6, 7) Mɛlɛka nɔ kɛndɛi a nyiɛɛye wo Chɛhowa cho ni. Nduyɛ o cho o bɛɛndiaŋ teleŋ o teleŋ le wanaa mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ nda malɔɔ haki.—Nɛhi. 9:​17; Sam 86:​15.

Chɛhowa sina nyɛ o nyɛ a naa okɔɔ (Tofa pɛl 5)

5. A mɛɛ Sam 103:​13, 14 dimi yɛ, yɛɛ Chɛhowa tosa yɛ le mɛɛ o sina naa nyɛkɛndɛi yɛ?

5 Chɛhowa toosiaa naa ni. Lelaŋ, o sina nyɛ o nyɛ a naa okɔɔ. Yiyaŋndɔ a hei! O sina nyɛ o nyɛ a wana o wana okɔɔ o chieeŋndo choo. (Sam 139:​15-17) Le hei, o sina mɛɛ naŋ looku hakioo sɔla yɛ. O sina vɛlɛ sɔɔŋ yɔŋnuŋ naa o yoomoo niŋndoŋ, a fulamakɔɔlila sɔɔŋ muŋ chuu naa laŋ. Le mɛɛ Chɛhowa sina naa nuaa nyɛkɛndɛi yɛ, yɛɛ keŋ nyindu yɛ ndu le tosaa? Keŋ nyindu ndu mbo tuiinuŋ naa inyiɛɛ.—Sam 78:​39; nuawɔ Sam 103:​13, 14.

6. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa o cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki?

6 Chɛhowa chɔm kpendekele maa o cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki. O sina maa Adam tosa ni miŋ simnuŋ wanaa lahakiaa, nduyɛ miŋ wa hau piɔmndo sɔlaa. (Luomaŋ. 5:​12) Nɛi o nɛi ve le miŋ fula o hakioo hoo niŋ te. Nduyɛ, wana o wana ndoo nɔla mbo soli naa leniŋ te. (Sam 49:​7-9) A koŋ kpou, mi Mɛlɛka chɔm naa kaalaa a nyiɛɛye, nduyɛ mbo kɛɛsiaa le mbo soli naa o hakioo hoo niŋ. Yɛɛ o tosa yɛ? A mɛɛ Chɔŋ 3:​16 dimi yɛ, mbo yɔŋ Po ndɔ pilɔɔ kpe le mbo huŋ wu le naa. (Maa. 20:​28; Luomaŋ. 5:​19) Mi Chiisu chua foofo naa, mbo sɔla saŋgaa a piɔmndo le wanaa dɔu laalaŋndo o ndu niŋnda baŋaa. (Hibu. 2:​9) Mi Chɛhowa tambu kɔl tau mɛɛ o che ma tusi Po ndɔ kaalaa siɔmbulaŋ, nduyɛ mbo sɔla piɔm imɔnɔɔ. O kpeekpei niŋ, te Chɛhowa ndoo yeema mbo mal naa haki le, o ve chɛlɔɔ mi ndaa dii Po ndɔɔ le.

7. Ɔɔ tamaseliilaŋ lapum o Baabuiyo niŋ a wanaa Chɛhowa mal haki fasɛiya okɔɔ?

7 Baabuiyo nɔ tamaseliilaŋ tau a wanaa Chɛhowa mal haki fasɛiya okɔɔ. (Ɛfi. 4:​32) O nda tɛɛŋ, a nɛɛ okɔɔ ŋ yiyaŋ yɛ? Naapum ma yiyaŋ a Masaa Manaasɛ okɔɔ. Mi po dɛnɛ wɔɔŋ koŋ tosa hakioo a Chɛhowa o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Mɛlɛkaa lachoowaa ndoo sooluu ni, nduyɛ mi ndoo dɛɛniaa acheleŋnda le ma sooluu nda. Mbo dii chuauwaa o velu wa, nduyɛ mbo soli nda sala o mɛlɛkaa lachoowaa lo. I hiou lewɔu kpou ve, mbo chua piɔmaa ndoo piɛiya, mbo kua a nda o chiɛi diandaa Mɛlɛkaa niŋ. Mi Baabuiyo dimi a ndu okɔɔ aa: “Mbo tosa mi Mɛlɛka Yaawɛɛ o duaunuŋ tumbe a ndu, fondole le sɔɔŋ dɛnɛ wɔɔŋ bɛnduŋ o wa tosaa woŋ.” (2 Kolo. 33:​2-7) Kɛ a sɔɔŋ wɔɔŋ o tosa muŋ ndoŋ kpou, mɛɛ Manaasɛ mulul yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo kɔɔ, mi Chɛhowa mal ndu haki fasɛi. Nduyɛ pɛŋ, mbo miŋgi ndu o masale ndɔleŋ choo. (2 Kolo. 33:​12, 13) Naapum ma yiyaŋ vɛlɛ a Masaa Deeve okɔɔ. Ndu bɛɛ, mbo tosa hakila wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ a Chɛhowa. Mbo suunda a lanɔ pilaa, nduyɛ mbo dii vɛlɛ waŋndo. A koŋ kpou, mɛɛ o wookuŋ, nduyɛ mbo mulul yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo kɔɔ, mi Chɛhowa mal ndu haki. (2 Saam. 12:​9, 10, 13, 14) A tonya, ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki. A mɛɛ naŋ cho hunɔɔ chɔ yɛ, mɛɛ Chɛhowa mal wana haki yɛ cho teŋgeŋ a mɛɛ waŋchieeya mal chaaŋaa ndaa haki yɛ.

MI CHƐHOWA MAL WANA HAKI O NƐI TEŊGEŊNDO CHOO

8. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa o cho Wana Kialaa Ŋyama kɛndɛ te o hiŋ pɛ a mɛɛ o mal naa haki yɛ okɔɔ?

8 Chɛhowa cho “yamanɔɔ le chieeŋndo kpou” ni. (Chɛ. 18:​25) Le mi waŋndo chaa yamɛi kiolɔɔ, mɛɛ mbo sina a sawaa okɔɔ nyɛkɛndɛi. Mɛɛ lende koni Chɛhowa cho ni. O cho ko Wana Kialaa Ŋyama le, kɛ ndu cho vɛlɛ Wana Ke Naa Sawalaŋ ndo ni. (Aisaya 33:​22) Wana o wana sina nyɛ cho o kɛndɔɔ a o wɔɔŋndo mbo hiau Chɛhowa le. Suliŋ cheleŋ kuɛɛ wana kialaa ŋyama kɛndɔɔ nɔ yɛ mbo nɔ? O nɔ fɛŋ mbo sina a suɛi okɔɔ nyɛkɛndɛi tuupa mbo kelu yamɛi. O nɛiyo hoo choo Chɛhowa cho Wana Kialaa Ŋyama kɛndɛ ni kanifuule, mɛɛ mbo sina fɛŋ sɔɔŋ kpou malaŋ o kialu yamɛi.

9. Tuupa mi Chɛhowa mal waŋndo haki, sɔɔŋ kuɛɛ o sina yɛ fɛŋ a wana koŋ okɔɔ?

9 Chɛhowa cho maa wanaa kialu yamaŋ nda le. O sina fɛŋ tonya cho a suɛi okɔɔ wo kpou, malaŋ o kialu yamɛi. (Chɛ. 18:​20, 21; Sam 90:​8) O cho mɛɛ waŋnda chieeya cha ɔɔ tuɛi suɛi yɛ le o kialu yamɛi le. Mbo bii waŋndo bila a mɛɛ o tosa sɔɔŋ yɛ, kɔɔlima nduaŋ, mɛɛ o mandaŋ yɛ, dɛnɛ sinaa o sɔla wo, yeemaŋ ndɔŋ vɛlɛ a kɛndiaa ndɔɔ. Chɛhowa sina vɛlɛ nyɛ cho naa o kɔllo. O sina le sabu waŋndo tosa suɛiyo vɛlɛ a yiyaŋnda ndɔlaŋ. Nyɛ o nyɛ cho o viaŋnaŋ ndu o hɔl te. (Hibu. 4:​13) Le hei, mbo mal waŋndo haki kanifuule, o sina nyɛ o nyɛ a wana koŋ okɔɔ.

O nɛi sakpoo choo Chɛhowa tosa sɔɔŋ ni, o cho wana hɛliaa le, nduyɛ o bii luɛiyɔɔ niŋ te (Tofa pɛl 10)

10. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa o nɛi sakpoo choo Chɛhowa kialu yamɛi teleŋ o teleŋ ni? (Ditɔnɔmii 32:​4)

10 Teleŋ o teleŋ, o nɛi sakpoo choo Chɛhowa kialu yamɛi ni. O cho wana hɛliaa le. O mel waŋndo haki le mɛɛ wana koŋ chaa chuɛɛnɔŋndo, nɔ nyɛsɔlaa, fula tɔɔ ɔɔ le mɛɛ o chaa sɔɔŋ pum tosaa yɛ le. (1 Saam. 16:​7; Chemi. 2:​1-4) Wana o wana tiuba mbo baŋ Chɛhowa le nyɛ tosa ɔɔ mbo ke ndu luɛiyɔɔ niŋndo le. (2 Kolo. 19:​7) Chɛhowa tosa kɛɛsiaa a kɔl tambɛiyo le, nduyɛ o mel wana kɛɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo malɔɔ wo haki le mɛɛ o cho mɔnɛi biyɔɔ yɛ le. (Ɛsɔ. 34:​7) A tonya, ndu cho Wana Kialaa Ŋyama sɔvɛ sɔviɔɔ ni kanifuule, o sina nyɛ o nyɛ a naa okɔɔ.—Nuawɔ Ditɔnɔmii 32:​4.

11. Vɛɛ malɔɔ haki Chɛhowaa cho yɛ teŋgeŋ a mɛɛ waŋnda chieeya mal chaaŋaa ndaa haki yɛ?

11 Wanaa poonyiaa yaula maHibuluilaŋ nda ndaa sina maa, o nɛi teŋgeŋndo choo Chɛhowa mal naa haki ni. Teleŋndaŋ lapum, mi ndaa soliŋ diom maHibuluiyo kpeku le chɔmndo mɛɛ Chɛhowa mal wanaa yɔŋ wɔɔŋnda haki yɛ. Nduyɛ ndaa soliŋ diom koŋ kpeku le chɔmndo mɛɛ waŋchieeya mal chaaŋaa ndaa haki yɛ le. Chɛhowa kinɛi mal waŋndo haki fasɛi ni le yɔŋnda ndɔla wɔɔŋnda. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo te Chɛhowa mal naa pɛ haki?

12-13. (a) Vɛɛ waŋndo sinaŋ yɛ te o laalaŋ pɛ kɛsɛ maa Chɛhowa mal ndu haki? (b) Tɔnɔ cheleŋ kuɛɛ naŋ sɔla yɛ te Chɛhowa mal naa pɛ haki?

12 Te ŋ laalaŋ pɛ kɛsɛ maa Chɛhowa mal naa haki, mi keŋ tosa miŋ sɔla “boonduŋ pɛŋgiaŋ.” Koŋ cho ni, miŋ wa a kɔl nyulu, nduyɛ miŋ nɔ kɔl iyama walaŋndo. Ndu kinɛi mal naa haki ni miŋ sinaŋ lende. (Walta. 3:​19) Te Chɛhowa mal naa pɛ haki, miŋ miiŋgu vɛlɛ o chaŋyɛi kɛndɛi niŋ a ndu, naŋ chaa ŋ tosa bɛɛ haki le.

13 Nduyɛ, o suu lɛ a suɛi keŋ okɔɔ ɔɔ mbo tusi naa nyɛpalaa choo le haki naŋ tosa koŋ ndo le. (Aisaya 43:​25; Chɛlui. 31:​34) Mbo ‘faŋa yɔŋnda naala wɔɔŋndaŋ mbo kuɛ a laŋ pɔɔli, mɛɛ ba paaleŋ le chaŋndo cho nuaa landaŋ a ba le dello yɛ.’ * (Sam 103:​12) Te ŋ yiyaŋ pɛ a mɛɛ Chɛhowa mal naa haki fasɛi yɛ okɔɔ, mi keŋ tosa miŋ nɔ balika melaa tau le ndu. (Sam 130:​4) Kɛ nɛɛ waa Chɛhowa mal lɛ haki?

NƐƐ WAA CHƐHOWA MAL LƐ HAKI?

14. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ niŋ o buŋgɛi hei niŋ a mɛɛ Chɛhowa mal haki yɛ okɔɔ?

14 A mɛɛ naŋ che niŋ o buŋgɛi hei niŋ yɛ, Chɛhowa tosa kɛɛsiaa le naa malɔɔ haki, le mɛɛ haki naa cho nyɛɛmbɔ ɔɔ tau yɛ le. Nduyɛ miŋ pɛɛku maa, le mɛɛ Chɛhowa cho Wana Toosiaa, Wana Ke Naa Sawalaŋ Ndo vɛlɛ a Wana Kialaa Ŋyamaa yɛ, mbo soliŋ taasi ndɔɔ kpeku le kɛɛsiaa tosaa te o cho waŋndo malɔɔ haki ɔɔ o cho ndu malɔɔ haki le. Sɔɔŋ kuɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a waŋndo okɔɔ tuupa mbo kɛɛsiaa le ndu malɔɔ haki ɔɔ le ndu kiɔɔ malɔɔ haki?

15. A mɛɛ Luku 12:​47, 48 dimi yɛ, ɔɔ nyɔɔ opilɛ o Chɛhowa yiyaŋ a wana tosa hakioo okɔɔ wo?

15 Nyɔɔ opilɛ o Chɛhowa yiyaŋ a wana tosa hakioo okɔɔ wo cho ni maa, baa wana koŋ ndoo sina pa maa suɛi wɔɔŋnde o wa tosaa ni? Mi Chiisu chɔm naa hei kpendekele o Luku 12:​47, 48 niŋ. (Nuawɔ.) Te waŋndo sina pɛ maa suɛi o cho tosaa ve tɛɛmbuu Chɛhowa kɔllo, mɛɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo o cho koŋ tosaa ni. Lepum, mi Chɛhowa kɛɛsiaa maa o mel wana waa nuaa haki le. (Maki 3:​29; Chɔŋ 9:​41) Teleŋndaŋ lapum, miŋ sina kpɛsɛkɛɛ maa suɛi wɔɔŋnde naŋ tosa ni. Baa mi Mɛlɛka mal naa pa haki le keŋ? Ei. Ŋ tofaŋndɔ nyɛ cheleŋ Chɛhowa yiyaŋ a waŋndo okɔɔ tuupa mbo kɛɛsiaa le ndu malɔɔ haki ɔɔ le ndu kiɔɔ malɔɔ haki wo?

Ŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa mi Chɛhowa mal naa haki te ŋ mal pɛ yɔŋ naa wɔɔŋndo a kɔllo kpou (Tofa pɛl 16-17)

16. Yɛɛ o sim yɛ le yɔŋ wɔɔŋndo malɔɔ a kɔllo kpou, nduyɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ mal yɔŋ naa wɔɔŋndo, te ŋ yeema pɛ mi Chɛhowa mal naa haki?

16 Nyɛ cheleŋ Chɛhowa yiyaŋ a wana tosa hakioo okɔɔ wo cho ni maa, mbo yiyaŋ te wana koŋ mal pɛ haki ndɔɔ a kɔllo kpou. Yɛɛ o sim yɛ le yɔŋ wɔɔŋndo malɔɔ a kɔllo kpou? O sim le kaala naalaŋ, yiyaŋnda naalaŋ a yeemaŋ naŋ siŋgaa. O sim vɛlɛ le kɔllo tambei a suei kiolɔɔ le sɔɔŋ wɔɔŋ naŋ tosa woŋ ɔɔ le sɔɔŋ kɛndɛŋ naŋ kɛɛ tosaa woŋ. Mi wana mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo wo tambu kɔl, o cho ko le sɔɔŋ wɔɔŋ o tosa woŋ te, kɛ le mɛɛ o chɛl mi chaŋyɛi nduɛi a Chɛhowa yɔŋnuŋ pɔmbɔlɔsɔɔ, nduyɛ mbo wou balaŋ o sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ niŋ yɛ. Loonuŋ maa mi Masaa Manaasɛ a Masaa Deeve tosa hakila wɔɔŋ wɔɔŋndaŋ. Kɛ mi Chɛhowa mal nda haki kanifuule, ma mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ. (1 Masaa. 14:​8) A tonya, mɛɛ mi waŋndo tosa fɛŋ sɔɔŋ chɔm maa o mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo wo, malaŋ Chɛhowa mal ndu haki. I cho ko letuu le mɔnɛi biyɔɔ le yɔŋ wɔɔŋ naŋ tosa wo le. Mɛɛ miŋ tosa nyɛ le chɔmndo maa ŋ mal yɔŋ naa wɔɔŋndo. * Ŋ tofaŋndɔ vɛlɛ nyɛ cheleŋ Chɛhowa yiyaŋ a wana tosa yɔŋ wɔɔŋndo wo okɔɔ wo.

17. Yɛɛ cho yɛ yɔŋ naa wɔɔŋndo kɔɔ mulullo, nduyɛ le yɛɛ hei cho yɛ isɔvɛ, te ŋ yeema pɛ miŋ soli balaŋ o kaala naala paandulaŋ niŋ? (Aisaya 55:​7)

17 Nyɛ sɔvɛ cheleŋ Chɛhowa yiyaŋ a wana tosa hakioo wo okɔɔ wo cho vɛlɛ ni maa, wana koŋ nɔ mbo mulul yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo kɔɔ. Yɔŋ wɔɔŋndo kɔɔ mulullo cho ni, sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ malɔɔ, nduyɛ ma hiou lachi a sɔɔŋ nɛŋi Chɛhowa kɔllo woŋ tosaa. (Nuawɔ Aisaya 55:​7.) Wana koŋ nɔ mbo siŋga yiyaŋnda ndɔlaŋ, le halikpeŋ mbo nɔ yiyaŋnda Chɛhowalaŋ. (Luomaŋ. 12:​2; Ɛfi. 4:​23) O nɔ mbo kɛɛsiaŋ o kɔl le yiyaŋnda wɔɔŋnda ndoo nɔ laŋ malɔɔ, vɛlɛ a sɔɔŋ wɔɔŋ o wa tosaa woŋ. (Kolo. 3:​7-10) O kpeekpei niŋ, laalaŋ naŋ nɔ o sala baŋaa Kilitioo niŋndo tosa ni, mi Chɛhowa mal naa haki, nduyɛ mbo dindi hakila naalaŋ. Sanaa a sala baŋaa hoo Chɛhowa mal naa haki ni, te o che pɛ maa ŋ cho kindiŋndo le kaala naalaŋ siŋgaa.—1 Chɔŋ 1:​7.

NƆ TIINDAŊNDO MAA CHƐHOWA CHO NUM MALƆƆ HAKI

18. Sɔɔŋ kuɛɛ naŋ yaasiaa yɛ a mɛɛ Chɛhowa mal naa haki yɛ okɔɔ?

18 Ŋ miŋgiŋ ndɔ sondoo chobe o sɔɔŋ kuluŋ naŋ yaasiaa woŋ choo. Chɛhowa cho wana mal naa haki fasɛiyo ni. Ndu hiou naa haki malɔɔ a wana o wana. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Sabu tasoo cho ni maa, o cho o bɛɛndiaŋ teleŋ o teleŋ le naa malɔɔ haki. O diiŋ ndɔɔ, o sina nyɛ o nyɛ a naa okɔɔ. O sina mɛɛ o toosiaa naa yɛ. Nduyɛ te waŋndo mal pɛ yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo, ndu hiau sina kanifuule, o kɔllo niŋ o tofa ni. O yaa ndɔɔ, te Chɛhowa mal naa pɛ haki, o wa ko mɛɛ waŋndo wɔɔsuu nuaa poonyiaa wa o pɛŋgɛi choo wo yɛ. Mi hei tosa miŋ nɔ kɔl iyama walaŋndo, nduyɛ miŋ tuei chaŋyɛi naŋ nɔ a ndu ve yeela.

19. Mi che bɛɛ wanaa lahakiaa naŋ cho ni nduyɛ ŋ cho wa biondɔŋndaŋ tosaa, kɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ?

19 I cho tonya maa le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, ŋ cho wa biondɔŋndaŋ tosaa. A koŋ kpou, ŋ tiuba miŋ sɔla kɔl dɛɛniaa o diomnda cho o yauwo hoo niŋndaŋ Insight on the Scriptures, Volume 2, peele 771 leŋ. Mi yauwo hoo dimi aa: “Mɛlɛka inyiɛɛyo Chɛhowa cho ni, nduyɛ o sina naa buɛiyaa nduaa nɔ dialuŋ vilɛiyoŋ nda. Lelaŋ, o yeema nda ma wa teleŋ o teleŋ a kɔl tambɛiyo le hakila nda tosalaŋ, ɔɔ le sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosa woŋ te. (Sam 103:​8-14; 130:​3) Te ŋ hiou pɛ lachi a yoomula naalaŋ biyɔɔ o nɛi Chɛhowa chɛllo choo, keŋ cho tosa miŋ wa a kɔl kɛndɛ. (Filipi. 4:​4-6; 1 Chɔŋ 3:​19-22)” Nuawɔ se suɛi kɔl dɛɛniaa bɛndu!

20. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

20 Ŋ cho a kɔl kɛndɛ le sinaa maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki, te ŋ tambu pɛ kɔl le yɔŋ wɔɔŋ naŋ tosa wo nduyɛ miŋ mal ndu. Vɛɛ naŋ tuallɛ tamasi Chɛhowaa kɔɔli le acheleŋnda malɔɔ haki? Mɛɛ waŋndo mal naa haki yɛ velaŋ a mɛɛ Chɛhowa mal naa haki yɛ. O nɛi kuɛɛ choo? Nduyɛ, teŋgeŋ yɛɛ cho yɛ o hei niŋ? Le yɛɛ hei biyɔɔ bila cho yɛ suɛi sɔvɛ? Ŋ cho mulila nyunalaŋ ndaŋ sɔla o buŋgɛi cho lachi ve niŋ.

CHONDII 45 Nyɛ Ya I Keela Kɔllo Choo Wo

^ Mi Chɛhowa dimi o Diom ndɔɔ niŋ maa, o cho o bɛɛndiaŋ le wanaa mal yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ nda malɔɔ haki. Kɛ teleŋndaŋ lapum, miŋ yiyaŋ maa ŋ cho a sɔvɛ le mi Chɛhowa mal naa haki le. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho yaasiaa le sabu naŋ nɔ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho o bɛɛndiaŋ le naa malɔɔ haki te ŋ tambu pɛ kɔl le haki naŋ tosa wo.

^ Tofa yauwo hoo, “Draw Close to Jehovah,” buŋgɛi 26, pɛl 9. O puuluei niŋ.

^ TƐƐSIAA LE DIOMNDAŊ: “Yɔŋ wɔɔŋndo malɔɔ” sim le yiyaŋnda naalaŋ siŋgaa, okoŋ miŋ kel suei le yoomu wɔɔŋ naŋ wa choo wo, kaala naalaŋ a le mɛɛ naŋ kɛɛ sɔɔŋ kɛndɔŋ tosaa yɛ. Sɔɔŋ waŋndo tosa woŋ chɔm ni maa o mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo kpeekpei, nduyɛ maa o siŋga kaala ndɔlaŋ.