Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Nyunala Wanaa Nua O Yaula Naalaŋ Niŋnda

Nyunala Wanaa Nua O Yaula Naalaŋ Niŋnda

Le yɛɛ waŋnda apum dimi yɛ maa Sam 12:7 cho suɛi a “sɔɔŋ Chɛhowa dimi woŋ” okɔɔ (o sɔɔŋ 6 niŋ), kɛ mi Hivioo le Chieeŋ Sɛnɛiyo, ndu wa suɛi a “wanaa nyɛ kindilaa cho choo wa” okɔɔ (o sɔɔŋ 5 niŋ)?

Nyɛ dimiŋ o Bolle Baabuileŋ ndeŋ niŋndo chɔm kpendekele maa, a waŋnda chieeya okɔɔ o cho suɛi ni.

Sam bolle 12:​1-4 dimi aa: “Wanaa laalaŋ o num niŋnda lo pɛ ŋwaŋnda chiee tɛɛŋ.” Okoŋ kɔɔli, mbo dimi o Sam 12:​5-7 aa:

“‘Wanaa nyɛ kindilaa cho choo wa cho saŋgaa,

Mi wanaa bala fonduaa wa mɔnɛi biyɔɔ.

Lelaŋ, I cho chɔnɔŋ mi tosa nyɛ.’ Ya Chɛhowa dimi lende ni.

‘I cho nda piŋi wanaa cho nda nyɛpalaa tusioo choo wa o ba.’

Sɔɔŋ Chɛhowa dimi woŋ cho ŋ diandaa.

Ŋ cho ko mɛɛ nda kei nuaa kanii humbuei o tondo leyiŋndo niŋ bɛmbɔɔ le ŋɔmmɛu le ndi dindioo yɛ.

Oo Chɛhowa, a cho nda manda.

A cho wana o wana o waŋnda haa tɛɛŋ manda le fɛɛŋ a fɛɛŋ.”

Sɔɔŋ 5 chɔm naa nyɛ Mɛlɛka cho hunɔɔ tosa le wanaa nyɛ kindilaa cho choo wa. O cho nda chiindiaa.

Mi sɔɔŋ 6 chɔɔlu dimi aa, “sɔɔŋ Chɛhowa dimi woŋ cho ŋ diandaa,” ‘ŋ cho ko maa kanii humbuii nda dindi ve.’ Nduyɛ yiyaŋndo hoo kpeekpei naa Kilisiɔŋaa laalaŋnda nɔ a Diom Chɛhowaa ni.—Sam 18:30; 119:140.

Yiyaŋndɔ a nyɛ Sam 12:7 dimi wo. Le dimi aa: “Oo Chɛhowa, a cho nda manda. A cho wana o wana o waŋnda haa tɛɛŋ manda le fɛɛŋ a fɛɛŋ.” Le nɛɛ yaa diomndaŋ ndaŋ “nda” a “waŋnda haa” la sim yɛ?

Le mɛɛ sɔɔŋ 6 soo fɛŋ a “sɔɔŋ Chɛhowa dimi woŋ” okɔɔ tuupa mi sɔɔŋ 7 suaa a mandaa okɔɔ yɛ, waŋnda apum yiyaŋ ni maa, “nda” sim le sɔɔŋ Mɛlɛka dimi woŋ. Nduyɛ ŋ sina niŋ kpendekele maa mi Mɛlɛka manda Diom ndɔɔ, mi che bɛɛ wanaa tul ndu leyɛ wa bii niŋ kindiŋndo le ndu tɛɛmbuuwo.—Aisaya 40:8; 1 Pitɛ 1:25.

Kɛ, nyɛ dimiŋ o sɔɔŋ 5 niŋndo chɔm vɛlɛ maa mi Chɛhowa manda wanaa nduaa. Nduyɛ, o cho hiouwɔɔ lachi a wanaa nyɛ kindilaa cho choo, ma wa saŋgaa wa mandaa.—Choobu 36:15; Sam 6:4; 31:​1, 2; 54:7; 145:20.

Lelaŋ, diomndo hoo “nda” o sɔɔŋ 7 niŋ, a yɛɛ okɔɔ o cho yɛ suɛi?

Te ŋ mɛɛndaŋ pɛ bolle Baabuileŋ ndeŋ nyɛkɛndɛi, ŋ nɔla miŋ sina kpendekele maa “nda” sim le waŋnda chieeya.

O Sam 12:1 niŋ, mi Deeve suaa a “wanaa laalaŋ o [Mɛlɛka] niŋnda” okɔɔ, a wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda hɛɛnduu sɔɔŋ choo wa. O sɔɔŋ 3 niŋ, miŋ cha loŋ maa Chɛhowa cho hunɔɔ wanaa cho sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ dimioo wa kpou yamɛi kilul. Yau Sam ndo mala naa le miŋ nɔ tiindaŋndo maa Mɛlɛka cho hunɔɔ suŋgɔɔ le wanaa nduaa, kanifuule sɔɔŋ o dimi woŋ cho ŋ diandaa.

Lelaŋ, te sɔɔŋ 7 dimi pɛ maa, Chɛhowa “cho nda manda,” o cho suɛi a wanaa nyɛ kindilaa cho choo, mi wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda wa nda saaŋgiaa wa okɔɔ.

Ma soliŋ diomndo hoo, “nda” kpeku o yaula maHibuluila kpeekpeila nda miŋgi poonyiaa laŋ niŋ. Mi Septuagint maKilikiiyo soliŋ diomndo hoo “naa” kpeku o sɔɔŋ 7 niŋ bɛmbɔɔ lediiŋ, nduyɛ o sim le wanaa laalaŋaa cho o nyɛ kindilaa niŋ, ma wa saŋgaa wa. Mi sɔɔŋ 7 dimi o mɛɛlulaŋ kpɔŋ maa Mɛlɛka cho wanaa laalaŋnda chiindiaa wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda o ba, a cho sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa wa. (Sam 12:​7, 8) Ma hivi sɔɔŋ 7 o Aluamakiiye niŋ aa: “Num MASANƆƆ, a cho wanaa cho num o hɔl sakpo wa manda, ma chiindiaa nda o chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo niŋ le fɛɛŋ a fɛɛŋ. Ba o ba fee, wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda cho balɔɔ dɛnɛ wɔɔŋndo tosaa mɛɛ hoondo sɔsa nuaa waŋndo koowaŋ o ŋdial lɛ.” Hei chɔɔlu chɔm kpendekele maa Sam 12:7 cho isɔɔ a sɔɔŋ Mɛlɛka dimi woŋ okɔɔ le.

Le saboo hoo, bolle Baabuileŋ ndeŋ le ke ‘Wanaa laalaŋnda’ tiindaŋndo maa Mɛlɛka cho nda manda.