Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Tosa Wallo Latulu a Chɛhowa Lepaa o Lepaa

Tosa Wallo Latulu a Chɛhowa Lepaa o Lepaa

“Wanaa walla naŋ cho latulu a Mɛlɛka ni.”—KƆLIŊTIAŊ TASOO 3:​9, NW.

CHONDOŊ: 64, 111

1. O nɛila kuɛɛ choo naŋ tosa yɛ wallo latulu a Chɛhowa?

MƐƐ Chɛhowa toosiaa waŋchieeya, ndoo yeema nda mi ndaa wa wallo tosaa latulu. Mi che bɛɛ wanaa lahakiaa naŋ cho ni, kɛ wanaa nɔ tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋnda nɔla ma tosa wallo a Chɛhowa latulu lepaa o lepaa. Le taamaseliiyo, “wanaa walla naŋ cho latulu a Mɛlɛka ni” te ŋ dimi pɛ yooŋgu kɛndɛ leMasaa nduyɛ miŋ siiŋguu waŋnda buɛiya. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 3:​5-9) Bɛɛle bɛndeŋ pila naŋ sɔla ni le mi Wana Toosiaa kpaaya kpou kpou wo hɛli naa le wali sɔvɛ sɔviɔɔ tosaa! O cho ko yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le naŋ tosa wallo latulu a Chɛhowa le. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku mɛɛ naŋ tosa vɛlɛ wallo latulu a Chɛhowa yɛ te ŋ wa pɛ yuŋgu naa a wanaa cho o kundaa niŋnda malaa, te ŋ wa pɛ wanaa ikɛndɛ, te ŋ yɔŋguŋ pɛ le walta kɔɔnaa cho tosaa chieeŋndo balɔɔ silɔ laŋ tosaa, a te ŋ chɔɔlu pɛ wallo tosa o Chɛhowa piɛiyo niŋ.—Kolosiaŋnda 3:​23.

2. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tuu nyɛ naŋ cho tosaa le Chɛhowa wo a nyɛ acheleŋnda cho tosaa wo le?

2 Te ŋ wa buŋgɛi hei pɛɛkoo pɛ, i cho suɛi sɔvɛ le loonɔŋndo maa wana o wana cho teŋgeŋ. Wɔsiŋ naŋ, kɛndiaa naa, bahawɛila naalaŋ, a suliŋnda naalaŋ cho nyɛ pilɛ le. Lelaŋ, tuu nyɛ ŋ cho tosaa le Chɛhowa wo a nyɛ acheleŋnda cho tosaa wo le. Mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi aa, “Wana o wana mɛɛndaŋ num pila, ma kelu yamɛi. Te wali ŋ tosa wo naŋ pɛ, a tosa kɔl kɛndɔɔ le wali kɛndɛ num pila tosa wo. Kɛ o ve mawaa ma yiyaŋ maa, “I hiou finyɛ,” mbo wa kɔl kɛndɛ waa lende le.”—Kaleesiaŋnda 6:​4.

MALA YUŊGU NUMNDO A WANAA CHELEŊNDA O KUNDAA NIŊ

3. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa wanaa buulaŋ le yuŋgula ndalaŋ nda cho wallo latulu a Mɛlɛka?

3 Chɛhowa yeema naa miŋ buulaŋ le yuŋgula naalaŋ. Le taamaseliiyo, a nɔ ma nuuviaa kaniei le bahawɛila yuŋgu numndo solioo. Kalaŋ chuauwa a bɔɔbɔɔ nɔ ma lo o bɛɛ le chuauwaa ndaa pɔmbuaa mandaa. Nduyɛ te wanaa velu naa wa nɔla lɛ nyɛ tosa a ba nda le, ŋ nɔ miŋ manda nda. Sɔɔŋ kpeekpei naŋ nɔ miŋ tosa woŋ cho muŋ ni. Baabuiyo dimi aa, “Wana o wana cho wana laalaŋ, te o kɛɛ le wanaa nduaa mandaa pɛ, taama fau yuŋgu ndɔɔ, mɛɛ tiindaŋ wanaa laalaŋnda nɔ o Mɛlɛka niŋ ndo ndu o mal koŋ ni. Wana waa lende o wɔu mbo hiau bɛɛ wana cho wana laalaŋ te wo.” (Timoti Tasoo 5:​8) Te a nɔ pɛ kalaŋnda yuŋgoo, naapum a tiuba ma tosa tau le Chɛhowa mɛɛ ŋ yeema le tosaa yɛ le. Kɛ tambu kɔl te! Chɛhowa wa a kɔl hiniaa te a ke pɛ yuŋgu numndo nyɛm nda hau ba woŋ.—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​31.

4. Vɛɛ kalaŋ chuauwa kɛsi yɛ Masale Mɛlɛkaleŋ nyɛ tasoo, nduyɛ yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ te a tosa pɛ lende?

4 Kalaŋ chuauwaa Kilisiɔŋnda nɔla ma tosa wallo latulu a Chɛhowa te a wa pɛ chuauwaa ndaa malaa le kpeleŋndaŋ kɛsioo o Chɛhowa piɛiyo niŋ. Kalaŋ chuauwaa bɔɔbɔɔ tosa niŋ hei. Nduyɛ fulamakɔɔlioo cho ni, mi chuauwaa ndaa kɛɛsiaa le wali lɔɔlɔɔ Chɛhowaa tosaa, o yɔŋ bɛɛ aa landaŋ a chalta ndalaŋ. Apum cho misiɔnalueiya, apum cho kɔɔfaleŋ tosaa naa yeemɛi le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa cho tau wa, nduyɛ acheleŋnda cho wallo tosaa o Bɛtɛɛl. I cho tonya maa te chuauwa wa pɛ landaŋ, wanaa velu nda wa nɔla lɛ ma chua teleŋndo tau a nda latulu a mɛɛ nda yeema yɛ le. Kɛ ma dɛɛniaa chuauwaa ndaa a kɔllo kpou le ma hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo ba o ba nda wa pɛ. Le yɛɛ? Kanifuule, a cho a kɔl kɛndɛ tau le mɛɛ chuauwaa ndaa cho Chɛhowa kɛsioo wana tasoo o yoomu ndaa niŋ yɛ. (Chɔŋ Ŋgaa Ndɔɔ 4) Kalaŋ chuauwa haa a bɔɔbɔɔ nɔ yiyaŋ pilɔɔ maa Hana, o dimi maa o “yɔŋgu” Saamiɛɛ po ndɔ Chɛhowa wo. A nɔ yiyaŋndo maa bɛɛle bɛndeŋ pila o cho ni le wallo tosaa latulu a Chɛhowa o nɛiyo hoo choo.—Saamiɛɛ Tasoo 1:​28.

5. Vɛɛ ŋ mala yɛ puaapiliaa a ndepiliaa o kunda numndo niŋ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

5 Te yuŋgu numndo nɔ bahawɛila choŋ choŋ te, a nɔla pa ma mala puaapiliaa a ndepiliaa cho a naalaŋ nda, yuuwa, ɔɔ a nɔ bahawɛila cheleŋnda? Ɔɔ a nɔla pa ma mala wanaa cho nda mandaa wa? Nuuviaa wanaa yeema mala suu waa lende wa o kundaa niŋ. Le taamaseliiyo, kɛlɛŋgaa ndepilɛnɔɔ cho finya ndɔ ɔɔ kala ndɔ yuwɛiyo mandaa. A nɔla pa ma kɔ chua teleŋndo nyɛɛmbɔ a finya ndɔ ɔɔ kala ndɔ koŋ le halikpeŋ mbo sɔla teleŋndo le sɔɔŋ cheleŋndoŋ tosaa? Ɔɔ naapum a yɔŋguŋ le waŋndo malaa le kɔlaŋ a ndu o bɔŋaŋndaŋ, le ndu piindullo, ɔɔ le kɔlaŋ waŋndo yilɔɔ o chiɛi chiɔuwaa niŋ. Te a tosa keŋ pɛ, mɛɛ a cho wallo tosaa latulu a Chɛhowa le piɛile waŋndo mulioo.​—Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 10:​24.

WA WANA IKƐNDƐ

6. Vɛɛ naŋ wa yɛ wanaa ikɛndɛ?

Ŋ nɔ miŋ mala acheleŋnda teleŋ o teleŋ naŋ sɔla pɛ fondaa le keŋ tosaa

6 Waŋnda sina wanaa cho wallo latulu a Mɛlɛka wa maa wanaa ikɛndiaa nda cho ni. O Baabuiyo niŋ, diom maKilikiiyo le “kɛndɛi” cho “mialla yiyaa” ni. (Hibuluiya 13:​2) O Diom Mɛlɛkaa niŋ, ŋ saaluŋ taamaseliila pɛɛku naa mɛɛ naŋ chɔm kɛndɛi waa naa yɛ. (Chɛnɛsee 18:​1-5) Ŋ nɔ miŋ mala acheleŋnda teleŋ o teleŋ naŋ sɔla pɛ fondaa le keŋ tosaa, o wa “chaaŋaa naa wanaa laalaŋnda” ɔɔ mbo ve bɛɛ nda le.—Kaleesiaŋnda 6:​10.

7. Tɔnɔla yɛɛ ŋ sɔla yɛ te a tosal pɛ wanaa cho lɔɔlɔɔ o wali Mɛlɛkaa niŋnda kɛndɛi?

7 A nɔla pa ma tosa wallo latulu a Chɛhowa le wanaa cho lɔɔlɔɔ o wali Mɛlɛkaa niŋnda kɛndɛi tosallo, a yeema yiyaa wa? (Nuawɔ Chɔŋ Ŋgaa Ndɔɔ 5, 8.) Te ŋ tosa keŋ pɛ, mi wanaa kaŋ sɔla tɔnɔɔ nduyɛ naa bɛɛ. Baabuiyo veelu keŋ maa ‘maaliaŋndo vellaa velle.’ (Luomaŋnda 1:​11, 12) Ŋ soonuŋndɔ a taamaselii Olɔf wo okɔɔ. Teleŋ o wa o pɔmbɔ wo, mi buɛi ibuŋga yemboo huŋ yilɔɔ o kunda ndɔɔ niŋ, nduyɛ ndoo yeema naa lɔlaa. Kɛ wanaa wa o kundaa niŋnda tiuba le ndu yiya le. Mi Olɔf nyuna finya ndɔ a kala ndɔ ve Chɛhowa piɛi le wa, te buɛi ibuŋga koŋ nɔla pɛ mbo huŋ wa o ndalo bɛɛ. Ma chɛl. Kɛ ma dimul Olɔf maa ndu cho wa luaŋ o siɛi fɔɔndiɔŋndo choo. Keŋ Olɔf tosa ni, nduyɛ o kil iso le. Lɔɔ yeelɛiyo pila wa koŋ le Olɔf nda buɛi ibuŋgaa latulu ni! Mi ndaa chɛŋ idii puŋ le sɔɔŋ yeelɛiyoŋ yaasiaa te ndaa wa pɛ nyɛdiaa idiiyo dioo. Mi buɛi ibuŋgaa dɛɛniaa Olɔf tau, okoŋ, mbo kɛɛsiaa le kandɔɔ Chɛhowa piɛiyo o wali lɔɔlɔɔ wo niŋ. O hiou niŋ wɔsilaŋ 40, Olɔf cho wali le misiɔnalueiyo tosaa o lɛŋii bɔɔbɔɔ niŋ.

8. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ kɛndɛi o yɔŋ bɛɛ mi waŋnda kɛɛ le balika melaa chɔmndo o kandɔŋndo? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

8 Ŋ tiuba miŋ chɔm mialla kaalaa o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ, o yɔŋ bɛɛ ma kɛɛ le balika melaa chɔmndo o kandɔŋndo. Le taamaseliiyo, mi ndepilɛnɔɔ o lɛŋnde Speŋ ndeŋ niŋ pɛɛku Baabuiyo a Yesika, chua fula o lɛŋnde Ikueedɔ leŋ niŋndo. Mɛɛ nda wa pɛɛku Baabuiyo tosaa paale pilɛ, mi Yesika kandu chaŋndo. Mi ndepilɛnɔɔ nyuna ndu le sabu o wa chaŋndo wo. Mi Yesika dimul ndu maa tuupa mbo huŋ Speŋ, wana bala fondoo o wa ni. Paale pilɛ, ndoo nɔ nyɛdiaa le chua ndɔɔ kioo le, mɛɛ mɛŋndaŋ. Mi Yesika piɛi le malaa mɛɛ o wa chua ndɔɔ dɛɛniaa le mbo lɔl. O viu bɛɛ le mi Seiyaa Chɛhowaa a ŋiɔɔŋ huŋ o Yesika lo nduyɛ ma ke ndu yauwo opilɛ. Kɛ o chɔm nda kaa kɛndɛ le. Nduyɛ mbo sɛɛsiaa yau nda ke ndu wo, mbo dimul nda aa, “Nyɛdiaa hoo nya yeema ni mi ke chua nuu?” Mi ndepiliaa kindiŋ le ndu kɔllo dɛɛniaa, kɛ Yesika yeŋ lani le. A teleŋ cheleŋ, mi ndepiliaa kɔ kɛsi kambɛiyo o dio ndɔɔ a nyɛdiaa leniŋ. Teleŋ nda wa pɛɛkoo wo, o wa chaŋndo kanifuule mbo yiyaŋ maa o kɛɛ piɛile Mɛlɛka mulul ndu leŋ. A tonya, mi kɛndɛi ndepiliaa haa huŋ a fulamakɔɔli kɛndɔɔ.—Ikilisiaatii 11:​1, 6.

YƆŊGUŊ LE WALTA KƆƆNAA CHO TOSAA LAŊ TOSAA

9, 10. (a) Dilakeŋnaŋnda kuɛɛ Isɔluɛiya ndaa nɔ yɛ le yɔŋgɔŋndo? (b) O nɛila kuɛɛ choo puaapiliaa mala yɛ o kundaa niŋ hau?

9 O sindɔɔ niŋ, Isɔluɛiya ndaa nɔ dilakeŋnaŋndaŋ tau le yɔŋgɔŋndo. (Ɛsɔdɔɔ 36:​2; Koloniko Tasoo 29:​5; Nɛhimaya 11:​2) Hau, num bɛɛ nɔ dilakeŋnaŋndaŋ tau le teleŋ numndo yɔŋgoo, nyɛm numndoŋ, a suliŋnda numndaŋ le puaapiliaa a ndepiliaa numnda malaa. Te a tosa hei pɛ, a cho wa a kɔl kɛndɛ, nduyɛ mi Chɛhowa dɔu num sala.

10 Diom Mɛlɛkaa dɛɛniaa puaa o kundaa niŋ le wallo tosaa latulu a Chɛhowa maa buɛiyaa malalaŋnda a bɛnduaa le acheleŋnda malaa. (Timoti Tasoo 3:​1, 8, 9; Pitɛ Tasoo 5:​2, 3) Wanaa tosa hei ya yeema ma mala acheleŋnda o nɛila bɛnda laŋ choo a o piɛile ndaleŋ niŋ. (Walta Wanaa Chiisuaa 6:​1-4, NW) Baa bɛnduaa dimul num niŋ pa le waa waŋnda naa chalaa kioo, ɔɔ le yaulaŋ piɔuwo, le tandaa waa hɔlteŋ choo, le nyɔɔŋ miŋgioo bɛɛndiaa, ɔɔ nyɛ cheleŋ tosaa? Puaapiliaa yɔŋgu malaa o nɛilaŋ ndaŋ choo wa dimi maa a cho bɔɔ keŋ tosaa tueiyɔɔ yeela.

Mi wanaa yɔŋguŋ le walta kɔɔnaa cho tosaa laŋ sɔla chaŋyaŋ sɛnɛiyoŋ tau (Tofa pɛl 11)

11. Tɔnɔ yɛɛ ndepilɛnɔ pilɛ sɔla yɛ o walta taŋgulaa laŋ tosaa niŋ?

11 Mi wanaa yɔŋguŋ le wali taŋgulaa tosaa wa sɔla chaŋyaŋ sɛnɛiyoŋ tau. Ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Machi, tosa niŋ wallo le Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo le wɔsilaŋ 18. O taŋgulta laŋ tosaa niŋ, mbo chɔm yeemɛi tau o ndepiliaa feleŋguaa niŋ, nduyɛ mbo mala le nda pɛɛkoo. Mbo dimi maa nɛi kɛndɛ kɛndɔɔ pila cho hoo ni le mi wanaa yɔŋguŋ nda dɛɛniaŋ vellaa velle. (Luomaŋnda 1:​12) Nduyɛ, te o tambu pɛ kɔl o yoomu ndɔɔ niŋ, chaaŋaa nduaa o sɔla o taŋgulta laŋ tosaa niŋnda dɛɛniaa ndu kɔllo ni. Baa a yɔŋguŋ niŋ pa le wali taŋgulaa tosaa? A tiuba ma tosa wali taŋgulaa o yɔŋ bɛɛ ma pɛɛku wali le.

12. Vɛɛ ŋ mala yɛ te kpundɔɔ del pɛ?

12 Ŋ nɔla vɛlɛ miŋ tosa wallo latulu a Chɛhowa le puaapiliaa malaa te kpundɔɔ del pɛ. Le taamaseliiyo, ŋ nɔla miŋ yɔŋ toolu ikanioo. (Chɔŋ 13:​34, 35; Walta Wanaa Chiisuaa 11:​27-30) Te kpundɔɔ del pɛ, nɛi cheleŋ naŋ mala wo cho yɔŋgɔŋndo le dindioo vɛlɛ a fondaŋnda tambu laŋ bɛɛndiaa ni. O lɛŋnde Polaŋ ndeŋ niŋ, mi mɛŋma koŋgi bɛnduaŋ ma tɛɛmbuu chiɛi ndepilɛnɔɔ kpata kpata. Ndepilɛnɔɔ hoo diolaŋ aa Kebilɛla. Mbo naŋ kɔl tau mɛɛ puaapiliaa o kundala balu nda laŋ a hiŋ le ndu malaa. Te o yiyaŋ pɛ a nyɛ yɔŋnuŋ koŋndo, mbo dimi maa o buulaŋ pɛɛŋ a nyɛm kɛŋ hɛluŋ ndu woŋ kpou le, kɛ mbo handu kɔllo o nyɛ o sɔla wo choo. Mbo dimi aa, “Nyɛ yɔŋnuŋ ya hoo wo chɔɔlu ya tiindaŋndo ke maa dikeŋnaŋ teŋgeŋndo waa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ cho ni, nduyɛ puundule nyaaloo kɛsɛ o cho ni.” Nyɛ pilɔɔ hoo kpe wanaa bɔɔbɔɔ sɔla malaa teleŋ kpundɔɔ del lo wa bɛɛ dimi ni. Nduyɛ wanaa tosa wallo latulu a Chɛhowa le puaapiliaa haa malaa wa bɛɛ, ma wa a kɔl kɛndɛ tau.—Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 20:​35; Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 9:​6, 7.

13. Vɛɛ naŋ kindi yɛ kaala naa le Chɛhowa te ŋ yɔŋguŋ pɛ? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

13 Mi ndepilɛnɔɔ diolaŋ Stɛfani, a wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa cheleŋ o tanda ndɔɔ niŋ, tosa wallo latulu a Mɛlɛka le Seiyaa Chɛhowaa nyaanuŋ chɔuwo o lɛŋnde ndaleŋ niŋ ma kua Amɛlika wa malaa. Ma mala luɛfichiiya haa le yiyalaŋ nuuviaa a nyɛm cheleŋ wa chiɛiniŋ ndoŋ. Mbo dimi aa, “Mi nyaale ndaa a balika nda melaa nɛŋi naa kɔllo tau mɛɛ nda che kaala puaapiliaa ndaa chieeŋndo balɔɔ silɔ chɔm nda wo. Mi yuŋgulaŋ ndaŋ la yiyaŋ maa ŋ mala nda, kɛ o kpeekpei niŋ, nda hiou naa mala. Mi kaala nda chɔmndo, diompilɛ ndaa, a tiindaŋ ndaa o Chɛhowa niŋ mala naa tau le kaalaa chɔɔloo nɔɔ le Chɛhowa. Nduyɛ mi hei mala naa le balika melaa kpeekpeiyo nɔɔ le nyɛm naŋ cho sɔlaa o kɔɔna ndɔɔ niŋndoŋ.”

CHƆƆLU WALLO TOSA LE CHƐHOWA

14, 15. (a) Kaa yɛɛ wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo Aisaya ndoo nɔ yɛ? (b) Vɛɛ Kilisiɔŋnda tuallɛ taamasi ndɔɔ kɔɔli?

14 A yeema pa ma chɔɔlu wallo tosa a Chɛhowa latulu? A yeema pa ma kuɛ naa yeemɛi cho tau le wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ tosaa wa? O cho naa maa mɛɛ miŋ kuɛ naa levil malaŋ naŋ tosa kɛndɛi le. Kɛ puaapiliaa a ndepiliaa apum nɔla ma tosa keŋ. A nɔ kaa Aisaya wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo ndoo nɔ wo. Mɛɛ Chɛhowa nyuna aa, “O nɛɛnɛ ya I viom yɛ kpeekpei? O nɛɛnɛ cho yɛ lakɔ maa kiilanɔ naa?” Mbo dimi aa, “A che ya. Viom ya.” (Aisaya 6:​8) A cho pa yɔŋgɔŋ ɔɔ a tiuba le kɔɔna Chɛhowaa malaa? O nɛila kuɛɛ choo ŋ mala yɛ?

15 Mi Chiisu suaa a wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ okɔɔ nduyɛ a waŋnda siiŋgoo buɛiya. “Chiɛi vesa tau le kouwɔɔ, kɛ, wanaa kuauwaa a cho a bɔɔ le. Lelaŋ la dimul wana nɔ chiɛi yo mbo yɔŋ wanaa walla ma kuu ndu ndi.” (Maatiu 9:​37, 38) A nɔla pa ma tosa kɔɔfaleŋ o naa wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa yeemaŋ tau wa? Ɔɔ a nɔla pa ma mala wana cheleŋ le keŋ tosaa? Puaapiliaa a ndepiliaa bɔɔbɔɔ che maa, nɛi sɔviɔɔ le kaala ndaa chɔmndo le Mɛlɛka a chaaŋ nda wanachioo cho kɔlaŋ kɔɔfaleŋ tosaa naa yeemɛi cho tau le wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa wa ni. A sina pa nɛila cheleŋ ŋ tiuba ma chɔɔlu tosa tau o wali Chɛhowaa niŋndo? Te a tosa lende pɛ, a cho wa a kɔl kɛndɛ tau.

16, 17. O nɛila cheleŋ kuɛɛ choo ŋ chɔɔlu yɛ wali Chɛhowaa tosa?

16 A nɔ pa yeemɛi le wallo tosaa o Bɛtɛɛl, ɔɔ le malaa o walta taŋgulaa laŋ niŋ, le teleŋ biŋgi ɔɔ paaleŋ le pilɛ ɔɔ hiouwɔɔ okoŋ choo o lɔɔ bɛŋgu? Kɔɔna Chɛhowaa yeema lɔɔlɔɔ wanaa yɔŋguŋ le wallo tosaa o fondaŋ kɛ kɛ yeemɛi wa pɛ, a wanaa nɔla ma tosa wali kɛ kɛ nda nyuna nda pɛ o wa bɛɛ ma nɔ sinapɛŋgoo le wali cheleŋ tosaa. Chɛhowa che wana nɔ yeemɛi le salaa soliŋndo wo o sɔvɛ, nduyɛ mbo tosa wallo o fondaŋ kɛ kɛ yeemɛi wa pɛ.—Aisaya 6:​8.

17 A yeema pa ma chɔɔlu pɛɛkoo sɔla le halikpeŋ ma hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo? Kɛlɛŋgaa a poonyiaa yauwo le kɔlaŋ o Sukuuwo le Wanaa Dimi Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Wa. Sukuuwo hoo pɛɛku puaapiliaa a ndepiliaa nɔ kaasoŋyɛi o Mɛlɛka piɛiyo niŋnda, a cho niŋ o wali lɔɔlɔɔ Chɛhowaa niŋnda, le halikpeŋ mi kɔɔna Chɛhowaa soliŋ nda kpeku le chɔɔloo wallo tosaa. Wanaa kua o sukuuwo hoo wa nɔ ma wa a bɛɛndiaŋ le wallo tosaa ba o ba fee nda vem nda pɛ. A nɔ pa yeemɛi le wali Chɛhowaa chɔɔloo tosaa o nɛiyo hoo choo?—Kɔliŋtiaŋ Tasoo 9:​23.

18. Tɔnɔla kuɛɛ cho yɛ le wallo tosaa a Chɛhowa latulu lepaa o lepaa?

18 Le mɛɛ naŋ cho wanaa Chɛhowaa yɛ, wanaa nɔ kɛndɛi ya naŋ cho ni, ŋ cho wanaa kaa wɔɔŋ te, nduyɛ ŋ nɔ kaalaa. Ŋ buulaŋ le wanaa cheleŋnda lepaa o lepaa. Mi hei ke naa nyaaloo, kɔl nyuloo, a kɔl kɛndɔɔ. (Kaleesiaŋnda 5:​22, 23) Mɛɛ mɛɛ bahawɛila numndaŋ la wa, a cho wa a kɔl kɛndɛ te a tol pɛ taamasi Chɛhowaa kɔɔli le kɛndɛi nɔɔ, nduyɛ o cho num chua maa wana sɔvɛ cho wallo tosaa latulu a ndu wo!—Pulɔwaa 3:​9, 10.