Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 34

CHONDII 107 Mɛlɛka Chɔm Naa Mɛɛ Naŋ Chɔm Kaalaa Yɛ

Vɛɛ Bɛnduaa Kundaa Chɔm yɛ Wanaa Tosa Hakioo wa Kaalaa a Nyiɛɛye?

Vɛɛ Bɛnduaa Kundaa Chɔm yɛ Wanaa Tosa Hakioo wa Kaalaa a Nyiɛɛye?

‘A sina nuaa maa kɛndɛi nduɛi bɛnduei le Mɛlɛka cho num tosallo, mbo wa kindiŋndo le num malaa ma wookuŋ te?’LUOM. 2:4.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku mɛɛ bɛnduaa kundaa kindiŋ le wanaa tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo o kundaa niŋnda malaa yɛ.

1. Te waŋndo tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, yɛɛ nɔla yɛ mbo yɔŋnuŋ?

 O BUŊGƐI naŋ hiou ve niŋ, miŋ pɛɛku nyɛ kiilanɔɔ Pɔɔl dimul kundaa Kɔliŋ le ma tosal wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo. Le mɛɛ wana tosa koŋ hakioo wo kɛɛ le wookɔŋndo yɛ, ndaa nɔ mi ndaa soli ndu o kundaa niŋ. Kɛ, a mɛɛ bolle Baabuile buŋgɛi hei tɔlnuŋ choo leŋ le dimi yɛ, Mɛlɛka nɔla mbo mala waŋndo le mbo wookuŋ. (Luom. 2:4) Vɛɛ bɛnduaa kundaa mala yɛ waŋndo le ma wookuŋ?

2-3. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ sina pɛ maa chaaŋ naa laalaŋndo tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, nduyɛ le yɛɛ?

2 Tuupa mi bɛnduaa kundaa mala waŋndo, a nɔ fɛlɛŋ ma sina nyɛ yɔŋnuŋndo. Mɛɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ sina pɛ maa chaaŋ naa laalaŋndo tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, o tosa mbo sɔla solioo o kundaa niŋndo? Ŋ nɔ miŋ dɛɛniaa wana koŋ le mbo kuɛ o bɛnduaa kundaa lo le ma mala ndu.—Aisaya 1:18; Walta. 20:28; 1 Pit. 5:2.

3 Kɛ te o yɔŋ yɛ mi wana tosa hakioo wo kɛɛ le suɛi o bɛnduaa kundaa lo. Ŋ nɔ miŋ kɔ dimul bɛnduaa kundaa a ndi okɔɔ, le halikpeŋ mi wana koŋ sɔla mala yeemaŋndo. Te ŋ tosa keŋ pɛ, mɛɛ ŋ chɔm kaalaa le puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ naa. Kanifuule, ŋ sina maa bɛnduaa kundaa tiuba ma mala ndu. Te wana tosa hakioo wo kɛɛ pɛ le siŋgaŋndo, mbo tɛɛmbuu chaŋyɛi nduɛi a Chɛhowa. Naapum mbo tɛɛmbuu pɛŋ kunda leKilisiɔŋndo tɔɔ. Lelaŋ, kaala naŋ nɔ le Chɛhowa a wana tosa koŋ hakioo wo, nɔ mbo nyindu naa miŋ chɔm kɔl simulaa le kɔlaŋ bɛnduaa kundaa dimullo a ndi okɔɔ.—Sam 27:14.

VƐƐ BƐNDUAA KUNDAA MALA YƐ WANAA TOSA HAKI WƆƆŊ WƆƆŊNDO WA?

4. Yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma kindiŋ le tosaa, te a chal pɛ a wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo?

4 Te waŋndo o kundaa niŋ tosa pɛ haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, mi bɛnduaa kundaa hɛli puaapiliaa suliŋnda a yaa nda tɛɛŋ, le ma komal wana tosa koŋ hakioo wo. a Bɛnduaa kundaa haa nɔ ma tusiŋ nduyɛ ma sina kpeleŋ ndaa. Mi che bɛɛ a cho wa kindiŋndo le ma mala wana tosa hakioo wo le mbo wookuŋ, kɛ a sina maa a nɔ ma baŋ wana koŋ le mbo siŋgaŋ te. (Ditɔ. 30:19) Bɛnduaa kundaa sina maa, o cho wanaa tosa hakioo wa fau le wookuŋ mɛɛ Deeve ndoo tosa yɛ le. (2 Sam. 12:13) Mi wanaa tosa hakioo wa apum kɛɛ le sila Chɛhowa wo nilaŋ yaŋɔɔ. (Chɛn. 4:​6-8) A koŋ kpou, kpeleŋ bɛnduaa kundaa cho le wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo malaa le mbo wookuŋ ni. Sawala mandaala kuɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma kɛsiŋ o kɔl te a chal pɛ a wana tosa hakioo wo?

5. Suliŋnda kuɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma nɔ, te a chal pɛ a wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo? (2 Timoti 2:​24-26) (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

5 Mi bɛnduaa kundaa che wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo maa, saa luusiaŋ cho wɔ o sɔvɛ Chɛhowa o hɔl lo o cho ni. (Luku 15:​4, 6) Lelaŋ, te bɛnduaa kundaa chal pɛ a wana tosa hakioo wo, a suu o ndu lo ŋuasu ŋuasu, ɔɔ ma bii ndu biyɔɔ wɔɔŋndo le. Nduyɛ bɛnduaa kundaa nɔ ko ma landuŋ kɔl le tonyaa sinaa le. Kɛ, a nɔ ma chɔm suliŋnda cho o 2 Timoti 2:​24-26 niŋndaŋ (Nuawɔ.) A nɔ ma biunuŋ, nduyɛ ma bii wana tosa yɔŋ wɔɔŋndo wo nyɛkɛndɛi, le ma mala ndu mbo siŋgaŋ.

Maa wanaa mandaa lasaa o sindɔɔ niŋ, mi bɛnduaa kundaa kindiŋ le ma mala saa luusiaŋndo (Tofa pɛl 5)


6. Vɛɛ bɛnduaa kundaa bɛɛndiaa yɛ kɔlta ndalaŋ tuupa ma chal a wana tosa hakioo wo? (Luomaŋnda 2:4)

6 Bɛnduaa nɔ ma bɛɛndiaa kɔl ndaa. Ma kindiŋ le tamasi Chɛhowa wo tolɔɔ kɔɔli o nɛi o nɛi niŋ, te a chal pɛ a wana tosa hakioo wo. Ma loonuŋ diomnda Pɔɔl dimilaŋ aa: ‘A sina nuaa maa kindiŋndo le Mɛlɛka cho le num malaa ma wookuŋ te?’ (Nuawɔ Luomaŋnda 2:4.) Bɛnduaa kundaa nɔ ma loonuŋ maa, wanaa mandaa lasaa nda cho ni. Nduyɛ a nɔ ma tol nɛi chɔmaa Chiisu wo kɔɔli, le kundaa mandaa nyɛkɛndɛi. (Aisaya. 11:​3, 4; Mat. 18:​18-20) Tuupa mi bɛnduaa chal a wana tosa hakioo wo, ma piɛi o Chɛhowa lo le halikpeŋ ma mala wana tosa hakioo wo mbo wookuŋ. Ma tosa yaasiaa o Baabuiyo a o yaula naalaŋ niŋ, nduyɛ ma nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mala nda ma bii suɛi keŋ bila nyɛkɛndɛi. A nɔ ma sina wana koŋ nyɛkɛndɛi, a nyɛ nyindu ndu mbo tosa hakioo wo.—Polo. 20:5.

7-8. Vɛɛ bɛnduaa kundaa tuallɛ tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, le kaa biuwaŋndo chɔmndo te a chal pɛ a wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo?

7 Mi bɛnduaa kundaa tol tamasi Chɛhowa wo kɔɔli le kaa biuwaŋndo nɔɔ. Ma loonuŋ a mɛɛ Chɛhowa ndoo bii wanaa ndaa tosa hakioo o paandoo niŋnda okɔɔ yɛ. Le tamaseliiyo, mi Chɛhowa biunuŋ Keŋ, nduyɛ mbo tɛɛsial ndu fulamakɔɔlila haki ndɔɔ, vɛlɛ a tɔnɔla ndoo sɔla niŋndaŋ te ndoo diikuŋ pɛ. (Chɛn. 4:​6, 7) Mi Chɛhowa soliŋ wana ndoo suaa le ndu wo Netaŋ kpeku, le Deeve silaa. Mi Netaŋ soliŋ tamaseliiyo kpeku le Deeve malaa mbo wookuŋ. (2 Sam. 12:​1-7) Te Isɔluɛiya ndaa kɛɛ pɛ le Chɛhowa diikɔŋndo, mi ndoo “lambaŋ” wanaa ndaa suaa le ndu wa yɔŋndo “teleŋ o teleŋ” le nda silaa. (Chɛlui. 7:​24, 25) Ndoo lo chumndo le mi wanaa nduaa wookuŋ fɛlɛŋ malaŋ o mala nda le. Kɛ mi ndoo chua teleŋndo le nda malaa ma wookuŋ.

8 Mi bɛnduaa kundaa tol tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, te a wa pɛ kindiŋndo le wanaa wou balaŋ o haki wɔɔŋ wɔɔŋndo niŋnda malaa. A mɛɛ 2 Timoti 4:2 dimi yɛ, mi bɛnduaa kundaa chɔm “kaa biuwaŋndo” te a wa pɛ chaaŋ nda laalaŋ nɔ bahawɛiyo wo malaa. Lelaŋ, teleŋ o teleŋ bɛndu kundaa nɔ mbo wa dɛɛ nduyɛ mbo chɔm kaa biuwaŋndo, le halikpeŋ mbo mala wana tosa hakioo wo le mbo tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo. Te bɛndu kundaa dɔɔnuŋ pɛ tumbe, naapum mi wana o cho silaa wo kɛɛ le ndu nilaŋ yaŋɔɔ, ɔɔ mbo kɛɛ le wookɔŋndo.

9-10. Vɛɛ bɛnduaa kundaa mala yɛ wana tosa hakioo wo, le mbo yiyaŋ a nyɛ tosa mbo wou balaŋ o hakioo niŋndo?

9 Mi bɛnduaa kundaa kindiŋ le sinaa nyɛ tosa mi waŋndo wou balaŋ o hakioo niŋndo. Le tamaseliiyo, yɛɛ tosa yɛ mi chaŋyɛi o nɔ a Chɛhowa ve yɔŋyɔla? Baa mi ndoo pɛɛku pa Baabuiyo ɔɔ mi ndoo kuɛ pa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo lɔɔlɔɔ? Baa o ve lɛ lepiɛi o Chɛhowa lo lepaa o lepaa ɔɔ a kɔllo kpou le? Baa o ve lɛ yeemaŋ wɔɔŋndoŋ chɔulaba le? A wanaa suu kuɛɛ ndoo chua yɛ teleŋndo tau, ɔɔ yelelaŋnda suu kuɛɛ ndoo hɛli yɛ? Vɛɛ kɛɛsiaala o tosalaŋ la piiliaŋ yɛ yiyaŋnda ndɔlaŋ, a yeemaŋ ndɔŋ? Baa o bii pa bila mɛɛ kɛɛsiaala o tosa laŋ a kaa ndɔɔ tɛɛmbuu Chɛhowa Finya ndɔ kɔllo yɛ?

10 Bɛnduaa tiuba ma soliŋ nyunalaŋ kpeku, le ndu malaa mbo yiyaŋ a sɔɔŋ tosa mbo luei chaŋyɛi nduɛi a Chɛhowa o kpundɔɔ niŋ, nduyɛ mbo tosa hakioo wo. A nɔ ma tosa ndi o nɛi chaa niŋ, nduyɛ ma ke ndu bɛɛleŋ. (Polo. 20:5) Le handɔɔ lechoo, naapum bɛnduaa soliŋ tamaseliilaŋ kpeku, le wana koŋ malaa mbo yiyaŋ o kaa ndɔ wɔɔŋndo choo, mɛɛ Netaŋ tosa a Deeve yɛ. Naapum a teleŋ tase nda cho ichali a ndu wo, mi wana koŋ kandu biyɔɔ bila mɛɛ kpɛ haki o tosa wo cho suɛi wɔɔŋ wɔɔŋ yɛ. Kɛlɛŋgaa mbo wookuŋ.

11. Vɛɛ Chiisu ndoo bii yɛ wanaa lahakiaa?

11 Mi bɛnduaa kundaa kindiŋ le ma tol tamasi Chiisu wo kɔɔli. Mi Chiisu mala Pɔɔl mɛɛ o nyuna ndu nyunaa hoo aa: “Sɔɔ, Sɔɔ, le yɛɛ ŋ cho yɛ ya nyɛpalaa tusioo choo?” O nɛiyo hoo choo, mi Chiisu mala ndu le mbo yiyaŋ o kɛɛsiaa wɔɔŋ o tosa wo choo. (Walta. 9:​3-6) A chua nda veelu aa Chɛsibɛɛ wo okɔɔ, mi Chiisu dimi aa: ‘Mi ke ndu teleŋndo le mbo mal yɔŋ ndɔ wɔɔŋndo.’—Sɔɔŋ. 2:​20, 21.

12-13. Vɛɛ bɛnduaa kundaa ke yɛ wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo teleŋndo le mbo wookuŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

12 Mi bɛnduaa kundaa tol tamasi Chiisu wo kɔɔli, nduyɛ a ve chɔ chɔ le yamɛi kiolɔɔ maa, wana tosa hakioo wo siŋgaŋ niŋ te le. Mi apum wookuŋ te bɛnduaa kundaa chal pɛ a nda a teleŋ tasoo, apum yɛ mbo chua teleŋndo tau. Lelaŋ, naapum bɛnduaa kundaa kɛɛsiaa, le ma chal a wana tosa hakioo wo mbo hiou bɛɛ bɛmbɔɔ lepilɛ. Kɛlɛŋgaa te suukaŋ nda tasoo hiou pɛ, mi Kilisiɔŋnɔ tosa hakioo wo kandu yiyaŋndo a nyɛ nda dimul ndu wo okɔɔ. Naapum mbo chɔm kaa tusiaŋndo, nduyɛ mbo nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ le mbo mal ndu haki le yɔŋ wɔɔŋ o tosa wo. (Sam 32:5; 38:18) Te a chal pɛ a ndu okoŋ kɔɔli, mbo chɔm kaa cheleŋ, o ndoo chɔm o suukaŋ nda tasoo niŋ te wo.

13 Mi bɛnduaa kundaa chɔm kɛndɛi a nyiɛɛye, le wana tosa hakioo wo malaa le mbo wookuŋ. Ma piɛi le mi Chɛhowa dɔu sɛmbɛ ndaa sala, nduyɛ ma nɔ tiindaŋndo maa, puaapilɛnɔ ndaa cho siŋgaŋndaŋ tosa nduyɛ mbo wookuŋ.—2 Timo. 2:​25, 26.

Naapum mi bɛnduaa kundaa kuɛ o wana tosa hakioo wo lo, hiouwɔɔ bɛmbɔɔ lepilɛ, le halikpeŋ ma ke ndu teleŋndo le mbo wookuŋ (Tofa pɛl 12)


14. Te wana tosa hakioo wo wookuŋ pɛ, nɛɛ nɔ yɛ mbo sɔla saŋgalaa, nduyɛ le yɛɛ?

14 Te wana tosa hakioo wo wookuŋ pɛ, miŋ naŋ kɔllo tau tau. (Luku 15:​7, 10) Nɛɛ nɔ yɛ mbo sɔla saŋgalaa? Baa bɛnduaa kundaa? Yiyaŋndɔ a nyɛ Pɔɔl ndoo poonyiaa a wanaa lahakiaa okɔɔ wo. Mbo dimi aa: “Naapum Mɛlɛka cho nda mala ma siŋgaŋ.” (2 Tim. 2:25) Lelaŋ, Chɛhowa mala waŋndo ni le mbo siŋga yiyaŋnda ndɔlaŋ a kaala ndɔlaŋ, kɛ o cho wana chiee le. Mi Pɔɔl tɛɛsiaa a sɔɔŋ kɛndɛŋ yɔŋnuŋ ndoŋ okɔɔ, te waŋndo wookuŋ pɛ. Mi wana koŋ chɔɔlu sinapɛŋgoo sɔla a tonyaa okɔɔ, mbo miiŋgu o ndupila niŋ, nduyɛ mbo fafaŋ yaŋɔɔla Setana laŋ.—2 Tim. 2:26.

15. Vɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma hiou lachi, a wana tosa hakioo mbo wookuŋ ndo malaa?

15 Te wana tosa hakioo wo wookuŋ pɛ, bɛnduaa kundaa nɔ ma hiou lachi a ndu kɔlaŋ yilɔɔ kɔl dɛɛniaa, le mbo kindi laalaŋ ndɔɔ. A nɔ vɛlɛ ma mala ndu le mbo fafaŋ tɔɔndaŋnda Setana laŋ, nduyɛ mbo tosa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo. (Hibu. 12:​12, 13) I cho tonya maa, bɛnduaa kundaa nɔ ma chɔɔmuu nyɛ o nyɛ cho a wana tosa hakioo wo okɔɔ o acheleŋnda lo le. Kɛ naapum sɔɔŋ kuɛɛ kundaa nɔ yɛ mbo sina?

‘SOLI WANA CHO HAKIOO TOSAA WO WAŊNDA O HƆL KPENDEKELE’

16. A mɛɛ 1 Timoti 5:20 dimi yɛ, nɛɛ yaa cho yɛ ‘wanaa nda nɔ ma soli wana tosa hakioo o hɔl la kpendekele,’ a Pɔɔl soo a nda okɔɔ wa?

16 Nuawɔ 1 Timoti 5:20. Mi Pɔɔl dimul Timoti chaaŋ ndɔ bɛndu kundaa, le mbo “soli wana cho hiouwɔɔ lachi a hakioo tosaa wo waŋnda o hɔl kpendekele.” Yɛɛ ndoo yiyaŋ yɛ? O cho dimi le o wa maa kundaa kpou o hɔl te nda nɔ ma soli wana tosa hakioo wo le. Kɛ a wanaa sina niŋ a haki koŋ okɔɔ wa o wa suɛi ni. Naapum, a wa seiya ɔɔ wanaa wana koŋ dimul a suɛi keŋ okɔɔ wa. Bɛnduaa kundaa nɔ ma dimul wanaa sina a suɛi keŋ okɔɔ wa kinɛi maa, nyɛ o nyɛ bɛnda, nduyɛ a miŋgi wana tosa hakioo wo o nɛi.

17. Te wanaa bɔɔbɔɔ o kundaa niŋ sina pɛ maa, waŋndo tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo, ɔɔ a cho hunɔɔ sina a ndu okɔɔ o chilaŋ niŋ, yonda kuɛɛ nɔ yɛ mbo yɔŋguŋ, nduyɛ le yɛɛ?

17 Teleŋnda lapum, mi wanaa bɔɔbɔɔ o kundaa niŋ yala sina, a haki wɔɔŋ wɔɔŋ waŋndo tosa wo okɔɔ, ɔɔ naapum a cho hunɔɔ sina a ndi okɔɔ. Te i waa nuaa yɔŋnuŋ pɛ, kundaa kpou nɔ mbo sina a wana tosa hakioo wo okɔɔ. Le hei, mi bɛndu kundaa yonda o kundaa niŋ maa, puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔɔ sɔla silaa. Le yɛɛ? Mi Pɔɔl muli aa: “Koŋ tosa mi a tuaa yɔŋ siooŋnde,” yɔŋii nda tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo.

18. Yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma tosa, te o yɔŋ pɛ mi chuaambɔ yiŋndo tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

18 Yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma tosa, te o yɔŋ pɛ mi chuaambɔ yiŋndo kɛ o fuuluu wɔ wɔsilaŋ 18 le wo, tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo? Bɛnduaa kundaa cho kɛɛsiaa tosa le mi bɛnduaa a ŋiɔɔŋ chal a ndu, latulu a wanaa velu ndu ma wa Kilisiɔŋnda wa. b Okoŋ, ma yaasiaa le sinaa nyɛ kalaŋ chuauwaa kaŋ tosa niŋ le chua ndaa malaa, le mbo tosa siŋgaŋnda yeemaŋ ndaŋ nduyɛ mbo wookuŋ ndo. Te o yɔŋ pɛ maa chuaambɔɔ nɔ kaa kɛndɔɔ, nduyɛ mi kalaŋ chuauwa tosa nyɛ a ndi okɔɔ, bɛnduaa ŋiɔɔŋaa kaŋ kɛɛsiaa le mi wanaa velu ndu wa hiou lachi a ndu malaa. Bɛnduaa kundaa sina maa, kalaŋ chuauwa Chɛhowa ke kalaŋndo ni, le chuauwaa ndaa malaa o nɛi kaalaa niŋ. (Ditɔ. 6:​6, 7; Polo. 6:20; 22:6; Ɛfi. 6:​2-4) Bɛnduaa kundaa nɔ ma wa kalaŋ chuauwa nyunaa teleŋ o teleŋ le sinaa te a cho pɛ chuaambɔ ndaa mala yeemaŋndo kioo. Kɛ yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma tosa, te chuaambɔ yiŋ koŋ ndo kɛɛ pɛ le kaa ndɔ wɔɔŋndo malɔɔ? Te hei yɔŋnuŋ pɛ, bɛnduaa chal a waŋndo wa nɔ ma chal a ndu, latulu a wanaa velu ndu wa.

Te chuaambɔɔ wou pɛ balaŋ o haki wɔɔŋ wɔɔŋndo niŋ, bɛnduaa kundaa a ŋiɔɔŋ nɔ ma chal a ndu, latulu a wanaa velu ndu wa (Tofa pɛl 18)


“WANA INYIƐƐYO A WANA IKƐNDƆƆ CHƐHOWA CHO NI”

19. Vɛɛ bɛnduaa kundaa kindiŋ yɛ le ma tol tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, te a chal pɛ a wana tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo wo?

19 Chɛhowa ke bɛnduaa kundaa kalaŋndo, le ma kɛsi kundaa o diandaa. (1 Kɔl. 5:7) Kɛ, ma tosa vɛlɛ o nda tiuba wo le ma mala wanaa tosa hakioo wa le ma wookuŋ. Nduyɛ te a wa pɛ wanaa kaŋ malaa, ma nɔ tiindaŋndo maa a cho siŋgaŋ. Le yɛɛ? Kanifuule, a yeema ma tol tamasi Chɛhowa wo kɔɔli, “wana inyiɛɛyo a wana ikɛndɔɔ.” (Chemi. 5:11) Mi kiilanɔɔ Chɔŋ ndoo bii puaapiliaa nduaa o nɛi kaalaa niŋ. Mbo dimi aa: “Chuauwaa niaa kaalaa, I cho nya sɔɔŋ muŋ poonyiallo yɔŋii nya tosa hakioo. Kɛ o yɔŋ bɛɛ mi la tosa hakioo, ŋ nɔ wana suaa le naa o Finya naa lo wo. Ndu cho yɛ Chiisu Kiliti ni, wana cho sakpo wo.”—1 Chɔŋ 2:1.

20. Yɛɛ naŋ cho pɛɛku o buŋgɛi mɛɛlɛi cho lachi ve niŋ?

20 I cho suɛi imɔnɔ le sinaa maa, teleŋndaŋ lapum, mi Kilisiɔŋnɔɔ kɛɛ le wookɔŋndo. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, o nɔ mbo sɔla solioo o kundaa niŋ. Yɛɛ bɛnduaa kundaa nɔ yɛ ma tosa te hei yɔŋnuŋ pɛ? Ŋ cho pɛɛku a keŋ okɔɔ o buŋgɛi mɛɛlɛi cho lachi ve niŋ.

CHONDII 103 Wanaa Mandaa Lasaa Mɛlɛka Ke Naa Wa

a O paandoo niŋ, kundaa hoo ndaa veelu ni aa, bɛnduaa kialu yamɛiya. Kɛ nyɔɔ opilɛ kinɛi yamɛi kiolɔɔ cho o wali nda tosa wo niŋ ni. Le hei ŋ soliŋ lɛ diomndaŋ ndaŋ kpeku le. Kɛ, miŋ veelu niŋ kundaa hoo aa, Bɛnduaa Chal a Waŋndo Wa.

b Nyɛ dimiŋ a kalaŋ chuauwa okɔɔ wo, o cho vɛlɛ le wanaa nɔ dioo ɔɔ acheleŋaa nɔ kalaŋndo le chuaambɔ pɔmbɔɔ mandaa wa.