Maa Yɔŋgɔŋ Numndo Chuu Chɛhowa Saŋgalaa!
“La ŋ saŋgalaŋ Mɛlɛka Yaawɛɛ le nyɛ yɔnuŋ ndo. . . . Waŋnda Isɔluɛi nda pila kɛsɛ kɛsɛ a yɔŋguŋ ni le kɔlaŋ sɔŋgɔɔ a yaamɔɔwaa ndaa.”—CHƆƆCHIAA 5:
CHONDOŊ: 84, 75
1, 2. (a) Yɛɛ Ɛlifaasi nda Bilidaa ndaa dimi yɛ a mɛɛ Mɛlɛka che piɛile naaleŋ yɛ? (b) Yɛɛ Chɛhowa ndoo dimi yɛ a keŋ okɔɔ?
O WƆSIŊ bɔɔbɔɔ hiou woŋ niŋ, mi puaa a yaa kua o Choobu lo, buɛi ndoo dɔu tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋndo le suɛi o ndulo. Puaa haa opilɛ wa Ɛlifaasi ni, fulaa Tɛmaŋ chiee. Mbo dimul Choobu sɔɔŋ ŋpum aa, “Choobu, tɔnɔ yɛɛnɛ Mɛlɛka sɔla yɛ o wana chioo niŋ? Tɔnɔ o tɔnɔ Mɛlɛka nɔ o wana chioo niŋ te. Waŋndo wa bɛɛ wana kɔl kalu, kɔl kalu, ndɔ koŋ nɔla mbo mala Mɛlɛka le, ndu pila koni o mala ni. A yɔŋ bɛɛ ma wa wana kɛndɛ, Mɛlɛka kpuluŋgumaa bɛndoo sɔla tɔnɔ o tɔnɔ o keŋ niŋ te. Kindi kindi bɛɛ ma wa ndu o hɔl sakpo, mala o mala sakpoyɛi num i keŋ i mala ndu le.” (Choobu 22:
Suiliŋ kɛndɛ kɛ kɛ ɔɔ ke kɛ kɛ naŋ nɔ, o Mɛlɛka lo o chɛŋ ni. Nduyɛ o sina mɛɛ naŋ soliŋ ndu kpeku yɛ
2 Mi Ɛlifaasi nda Bilidaa kindiŋ le Choobu yiyaŋndo kioo maa nyɛ fondoo fuu kindiŋ o wa le Chɛhowa piɛiyo wo wa ni. Choobu 4:
“MƐLƐKA YAAWƐƐ YEEMA NYƐ O NYƐ NUM O BA LE”
3. Yɛɛ Ɛlihu ndoo dimi yɛ a kindi kindiŋ naŋ cho le Chɛhowa piɛiyo wo okɔɔ? Yɛɛ ndoo yiyaŋ yɛ?
3 Po feleŋgɔnɔɔ diolaŋ Ɛlihu wa nilaŋ yaŋɔɔ o suukaŋ Choobu wa nda puaa yaa wa wo. Mɛɛ nda chii suukaŋndo, mi Ɛlihu dimul Choobu a Chɛhowa okɔɔ aa, “A yɔŋ bɛɛ ma wa wana sakpo, sakpoyɛi num keŋ i nɔla mi i mala Mɛlɛka le. Mɛlɛka yeema nyɛ o nyɛ num o ba le.” (Choobu 35:
4. Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ te ŋ tosal pɛ acheleŋnda kɛndɛi?
4 Te ŋ chɔm pɛ wanaa cho Chɛhowa piɛiyo wa kaala lo lechoo wo, mbo che sɔɔŋ naŋ tosal nda muŋndoŋ maa ndu naŋ tosal ni. Pulɔwaa 19:
5. Nyunala kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa?
5 O sindɔɔ niŋ, mi Chɛhowa dimul wana ndoo suaa le ndu wo Aisaya le mbo wa tofa lehɔl ndɔɔ, nduyɛ mbo piɛi ndu o nɛi teŋgeŋndo choo. (Aisaya 6:
MƐLƐKA SIŊGA SIOOŊNDE O KƆL SIKPAA
6. Le yɛɛ i wa yɛ maa i wa tɛtɛlɛ le mi puaa chɔuwaa Chabiŋ nda yem Isɔluɛiya?
6 Kuubanɔ chɔu Isɔluɛiya Baluaki wa ni. Nduyɛ wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo Diboolua wa ni. Le wɔsilaŋ 20, masa Kenanaitiiya Chabiŋ, wa Isɔluɛiya “nyɛ palaa bɛndoo tusioo choo.” Puaa chɔuwaa Chabiŋ nda ndaa tuulu nduyɛ kɔl vesɛiyo pila ndaa nɔ ni. Le hei, Isɔluɛiyaa wa o sɔndɔkɔltaŋ nda wa a siooŋnde le mi ndaa mal pɛŋ chiooŋ ndaŋ. Puaa chɔuwaa Chabiŋ nda ndaa nɔ nyɛla ŋchiliŋnda suaa naŋ ndaŋ 900, kɛ Isɔluɛiya ndaa nɔ nyɛm chɔu sɔvɛ le chɔulabaa ɔɔ le nda mandaa le.—Chɔɔchiaa 4:
7, 8. (a) Yɛɛ tase Chɛhowa ndoo dimullɛ Baluaki? (b) Vɛɛ Isɔluɛiya ndaa yem yɛ puaa chɔuwaa Chabiŋ nda? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
7 Te a tuu pɛ puaa chɔuwaa Chabiŋ nda a Isɔluɛiya, ma che maa Isɔluɛiya ndaa kindu ŋdial te, nduyɛ i wa tɛtɛlɛ le nda yomɔɔ. Kɛ mi Chɛhowa dimul Diboolua le mbo dimul Baluaki aa, “Kɔ, ma kɔ hɛli sovɛiya waalaŋ tɔ (10,000), o yuŋgu Nafitaliiyo choo, a yuŋgu Sɛbulɔŋ ndo, ma sim nda lachi ma kuɛ a nda o Pembii Tabɔɔve choo. I cho tosa mi Sisɛlua, wana cho sovɛiyaa Chabiŋ nda bolleŋ ndo, o chua nyɛla ndɔla nyaanaŋnda chɔula suaa a naŋ ndaŋ, a sovɛiyaa nduaa ma kɔ chiŋalaŋ nya a sɔŋgɔɔ Kisiɔŋ o peelo. Kɛ nduyɛ, I cho tosa mi la yem nda.”—Chɔɔchiaa 4:
8 Ma nyuna le wanaa yeema yɔŋgɔŋndo wa, nduyɛ mi puaa 10,000 chuuŋgiaŋ o Pembii Tabɔɔve. Mi Baluaki nda puaa nduaa kɔ chiŋalaŋ puaa chɔuwaa yaamɔɔwaa ndaa o fonda nda veelu aa, Taanaki wo. (Nuawɔ Chɔɔchiaa 4:
KAA TEŊGEŊNDO A YƆŊGƆŊNDO OKƆƆ
9. Yɛɛ Chɔɔchiaa 5:
9 Ŋ chɔɔlu pɛɛku a sɔɔŋ nda tɛɛsiaa o Chɔɔchiaa bolle 4 niŋndoŋ te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o bolle 5 leŋ niŋ. Chɔɔchiaa 5:
10, 11. Yɛɛ Mɛlɔsi sim yɛ? Le yɛɛ o sɔla yɛ sendioo?
10 Ŋ yaasiaŋndɔ niko suɛi sɔvɛi pum. Mɛɛ Isɔluɛiya yem chɔuwo, mi Diboolua nda Baluaki soli chondoŋ le Chɛhowa saŋgalaa. Ma soli aa, “Mi kiilanɔ Mɛlɛka Yaawɛɛ wo o dimi aa, ‘Mbɔ maa Mɛlɛka o handu waŋnda Mɛlɔsi sendioo choo fɔ. Mbɔ maa sendi kala kala bɛndoo o wa waŋnda haa choo fɔ, fondole, le mɛɛ nda kɛɛ le hunɔɔ, le Mɛlɛka Yaawɛɛ sɔŋgɔɔ malaa yɛ, le mɛɛ nda kɛɛ le Mɛlɛka Yaawɛɛ sɔŋgɔɔ malaa a yaamɔɔwaa nduaa kpaayaa bɛnduaa yɛ.’”—Chɔɔchiaa 5:
11 Yɛɛ kpeekpei Mɛlɔsi sim yɛ? Naa bɛɛ ŋ sina le. Kɛ sendi Mɛlɛka handu ndu choo wo bii ndu ni, lelaŋ naŋ seeluŋ hau fondaŋ kpeekpei Mɛlɔsi wa wo le ni. Kɛlɛŋgaa chiee bɛndoo Mɛlɔsi wa ni, o wanaa nduaa kɛɛ le yɔŋgɔŋndo le Baluaki malaa sɔŋgɔɔ wo. Te waŋnda 10,000 yɔŋguŋ pɛ le Kenanaitiiya chiŋalaŋndo a sɔŋgɔɔ, kɛlɛŋgaa mi waŋnda Mɛlɔsi bɛɛ tuɛi dɔɔ nyuna nda wa le mi waŋnda yɔŋguŋ ndo. Ɔɔ naapum Mɛlɔsi Sisɛlua keeku a kiltaŋ ni teleŋ o wa Baluaki nyaanɔŋndo wo. Kɛlɛŋgaa waŋnda Mɛlɔsi ndaa nɔ fondaa le Sisɛlua biyɔɔ, kɛ a tosa lende le. Yiyaŋndɔ mɛɛ nda wa chɔɔ kuubanɔ weenaŋndo hoo kiltaŋ o chiee ndaa tɛɛŋ le yoomu ndɔɔ yɛ! Ndaa nɔ mi ndaa tosa suɛi sɔvɛi le sabu Chɛhowaa tooloo. Te ndaa tosa lende pɛ, o wa nda fanda. Kɛ mɛɛ nda sɔla fondaa le Chɛhowa nyɛ tosallo, ma chalnuŋ. Wana che pɛ maa waŋnda Mɛlɔsi wa teŋgeŋ a Chayɛɛ, o ndoo tosa suɛi a kɔl sikpaa wo.—Chɔɔchiaa 5:
Naa bɛɛ nɔ miŋ mɛɛndaŋ kaa naa le wali Mɛlɛkaa tosaa
12. Vɛɛ Chɔɔchiaa 5:
12 O Chɔɔchiaa 5:
13. Vɛɛ kaa yuŋgu Lubɛŋ ndo, Daŋ, a Asiɛɛ wo wa yɛ teŋgeŋ a kaa Sɛbulɔŋ nda Nafitali yo?
13 Mi wanaa 10,000 yɔŋguŋ nda sɔla dikeŋnaŋndo le mi ndapila che mɛɛ Chɛhowa chɔm maa Masa Kpou Kpou Wo o cho ni yɛ. Ndaa nɔla ma dimul acheleŋnda a ndi okɔɔ mɛɛ nda wa suɛi a “sɔɔŋ bɛnduŋ Mɛlɛka Yaawɛɛ o tosa le yaamɔɔwaa yomɔɔ woŋ.” (Chɔɔchiaa 5:
“LA Ŋ SAŊGALAŊ MƐLƐKA YAAWƐƐ”
14. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho kpuluŋgumayɛi Chɛhowɛi tooloo hau?
14 Hau, ŋ toolu masale Chɛhowaleŋ a chɔu le. Kɛ, ŋ yɔŋgu toolu naa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a kɔllo sikpa vɛlɛ a dialuŋ fulaa. Waŋnda nɔ ma yɔŋguŋ tau le wali Chɛhowaa tosaa mbo hiou maa paandu. Puaapiliaa a ndepiliaa, vɛlɛ a feleŋguaa o miiliɔŋndaŋ niŋ cho yɔŋgɔŋndo le wali lɔɔlɔɔ mɛlɛkaa o nɛila yɛ yɛlaŋ niŋ. Le taamaseliiyo, wanaa bɔɔbɔɔ cho kɔɔfaleŋ, apum cho wallo o Bɛtɛɛl, Toŋgola leMasalaŋ taŋgullo, a yɔŋgɔŋndo le wallo tosaa o bɔŋaŋnda ibuŋgalaŋ a la bɛndaŋ. Bɛnduaa kundaa apum cho wallo tosaa kekelee o Kunda Suaa o Wanaa Chiɔuwaa lo Wo, a bɔŋaŋnda bɛndaŋ kɔɔnaa. Ŋ laalaŋ Hibuluiya 6:
15. Vɛɛ naŋ tosa yɛ a sabu le chɔɔ maa dialuŋ naŋ fulaŋ cho tolɔɔ toolo le wali Chɛhowaa le?
15 Ŋ nɔ miŋ mɛɛndaŋ kaa naa a yɔŋgɔŋndo okɔɔ le wallo. Ŋ nyunaŋndɔ aa, ‘Baa I cho pa acheleŋnda waltaŋ malɔɔ o ba le tosaa? Baa I buulaŋ pa le nyɛmkiɔɔŋ sɔlaa tau mbo hiau Chɛhowa piɛiyo? Ɔɔ I cho pa taamasi Baluaki, Diboolua, Chayɛɛ, a ŋwaŋ 10,000 yɔŋguŋ nda tolɔɔ kɔɔli, le nyɛm kɛ kɛ ya nɔ soliŋndo kpeku le Chɛhowa piɛiyo? Baa I cho pa yiyaŋndo le kɔlaŋ o chiee cheleŋ ɔɔ o lɛŋnde cheleŋ niŋ, le halikpeŋ mi chɔɔlu kanioŋ nuuviaa le mi sɔla yoomu kɛndɔɔ? Te lende i cho ni, I cho pa piɛileŋ o Chɛhowa lo a mɛɛ kɔla waa naa la cho yuŋgu nuu a kundaa paaliaŋ yɛ?’ * (Tofa tɛɛsiaa amatou.)
16. Mi che bɛɛ Chɛhowa nɔ nyɛ o nyɛ fee, yɛɛ naŋ nɔla yɛ miŋ ke ndu?
16 Chɛhowa ke naa bɛɛle bɛnduleŋ le mɛɛ o chɛl naa le masale ndɔleŋ tooloo yɛ. Chɔŋ a teleŋ Adam nda Ifi wo, Masa Nyinaa Wɔɔŋnda ndoo yeema mi waŋnda tol ndu kɔɔli le Chɛhowa simullo. Kɛ te ŋ toolu pɛ masale Chɛhowaleŋ, mɛɛ ŋ chɔm Setana kpendekele kpeŋgii naŋ sim choo ve. Tiindaŋ naa a lo lechoo naa nyindu naa le yɔŋgɔŋndo o wali Chɛhowaa niŋ, nduyɛ mi hei nɛŋi ndu kɔl tau. (Pulɔwaa 23:
17. Yɛɛ Chɔɔchiaa 5:
17 Wana o wana cho suŋ masale Chɛhowaleŋ yeema mbo hiou masale kɛ kɛ. Ŋ cho bɔɔ lehɔl o nɛi le teleŋ koŋ! Ŋ nɔ yiyaŋ pilɔɔ maa Diboolua nda Baluaki. Ma soli chondei aa, “Oo Mɛlɛka Yaawɛɛ, yaamɔɔwaa numnda kinɛi, mɛɛ i yɔnuŋ nuaa a Sisɛlua yɛ, lende i yɔnuŋ a nda ni fɔ. Kɛ nduyɛ wanaa kaala numnda kinɛi, a sɔla dialluŋ kalaŋ, nduyɛ ma dendu yaamɔɔwaa ndaa tɛɛŋ maa lepala fɔ.” (Chɔɔchiaa 5:
18. Tɔnɔ yɛɛ yɔŋgɔŋ numndo ke yɛ acheleŋnda?
18 Mi Diboolua nda Baluaki kandu chondii nda yem chɔuwo ve solioo le Chɛhowa saŋgalaa, kɛ o cho le waŋchieeya le. Ma soli aa, “La ŋ saŋgalaŋ Mɛlɛka Yaawɛɛ le nyɛ yɔnuŋ ndo. . . . Waŋnda Isɔluɛi nda pila kɛsɛ kɛsɛ a yɔŋguŋ ni le kɔlaŋ sɔŋgɔɔ a yaamɔɔwaa ndaa.” (Chɔɔchiaa 5:
^ pɛl. 6 Chiliŋndoŋ muŋ wa ŋ vilɛi nduyɛ ŋ luɛiyaa ŋɛlɛ ŋɛlɛ. Ŋ wa ŋ tundɛi maa mɔɔŋ wɔlɔtɔ. Naa peluŋ nyɛm nyaanaŋ suaa naŋndoŋ hiŋnuŋ nda ndaa handu chiliŋuŋ luɛiyaŋ muŋ ni. Nduyɛ mi mɔɔŋ muŋ siiŋguu nyɛm nyaanaŋ suaa naŋndoŋ maasiila diyaa laŋ.
^ pɛl. 8 A nɔla ma chɔɔlu diomndaŋ veelu a sɔɔŋ yɔŋnuŋ muŋ ndoŋ okɔɔ o buŋgɛi hei niŋ “I Arose as a Mother in Israel” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Naandɔɔ 1, 2015, pei 12-15. O puuluei niŋ.
^ pɛl. 15 Tofa buŋgɛi hei “Buulaŋndo le Nyɛsɔlaa” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Suɛɛsɔɔ 1, 2015.
[Poonyiaa o fotueiyo 31]