Te Masale Mɛlɛkaleŋ le Hiŋ Pɛ, Yɛɛ Cho yɛ Faŋaŋ?
“Chieeŋndo cho chuwɔɔ a yeemaŋ cho leniŋ ndoŋ fau. Kɛ wana o wana tosa nyɛ Mɛlɛka hɛnaŋ ndo pɛ, a cho wa yoomu le fɛɛŋ a fɛɛŋ.”—CHƆŊ TASOO 2:
CHONDOŊ: 139, 144
1, 2. (a) O nɛi kuɛɛ choo chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo velaŋ yɛ a wana tɛɛmbaa lasawa wɔɔŋ wɔɔŋ nda kilul yamɛi piɔmnde wo? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.) (b) Vɛɛ wanaa cho choo choo wa, a haa o chieeŋndo choo cho yɛ yiyaŋ te chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo sɔla pɛ tambei?
YIYAŊNDƆ a hei okɔɔ. Wana tɛɛmbaa lasawa wɔɔŋ wɔɔŋndo cho kɔlaŋ o chiɛi manyumndo niŋ. Mɛɛ o wa kɔlaŋ, mi wanaa wa ndu hɔlteŋ nda deŋi choo choo kpeleŋ aa, “Wana vilɛiyo cho kɔlaŋ!” Le yɛɛ nda dimi yɛ lende? Mi che bɛɛ wana tɛɛmbaa lasawaa hoo cho wɔ yoomu mbo nɔ kɛndiaa, kɛ a chii ndu niŋ yamɛi piɔmnde kilul. Nduyɛ, a cho ndu suŋ hunɔɔ diyɔɔ. I cho maa o cho niŋ o vilɛiyo. *—Tofawɔ tɛɛsiaa amatou.
2 Chieeŋ wɔɔŋ naŋ cho hoo niŋndo velaŋ a wana tɛɛmbaa lasawa wɔɔŋ wɔɔŋ nda kilul koŋ yamɛi piɔmnde wo. Baabuiyo dimi aa, “Chieeŋndo cho chuwɔɔ.” (Chɔŋ Tasoo 2:
3. Bahawɛila hiɔɔlula kuɛɛ cho yɛ tambei sɔla te Masale Mɛlɛkaleŋ le hiŋ pɛ?
3 Yɛɛ cho yɛ o ‘chieeŋ’ nɔ le “chuwɔɔ” wo niŋ? Muŋ cho ni, sɔɔŋ wɔɔŋ cho hau waŋchieeya paaliaŋndo o yoomoo niŋndoŋ. Nyɔɔŋ muŋ kpou cho suŋ faŋaŋ. Hei cho o sɔɔŋ “yooŋgu kɛndɔɔ” tɛɛŋ “a masale Mɛlɛkaŋ okɔɔ”. (Maatiu 24:
WANAA DƐNƐ WƆƆŊNDA
4. Vɛɛ wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda cho yɛ naa suŋ suŋ paaliaŋndo?
4 Vɛɛ wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda cho yɛ naa suŋ suŋ paaliaŋndo? Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi maa o palɛi mɛɛlɛi niŋ, “nyɛ palaa wa niŋ bɔɔ.” Nduyɛ mbo chɔɔlu dimi aa, “Wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda a wanaa lachoowaa a hiau niŋ lachi a dɛnɛ wɔɔŋndaŋ tosaa mbo hiou maa paandu.” (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:
5. (a) Dikeŋnaŋ kuɛɛ wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda nɔ yɛ wɔ? (b) Yɛɛ cho yɛ yɔŋnɔŋ a wanaa kɛɛ le siŋgaŋndo wa?
5 Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa? Chɛhowa cho wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda teleŋndo kioo suŋ suŋ le ma siŋgaŋ. (Aisaya 55:
6. Te wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda faŋaŋ pɛ, nɛɛ yaa cho yɛ lo? Nduyɛ le yɛɛ keŋ cho yɛ yooŋgu kɛndɛ?
6 Te wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda faŋaŋ pɛ, nɛɛ yaa cho yɛ lo? Chɛhowa chua buŋgɛi aa, “Wanaa tusiŋ nda, nda lɛŋnde Mɛlɛka chua buŋgɛi leŋ le wa niŋ nyɛ nda ni, nduyɛ, nda wa niŋ o kɔl nyuloo niŋ, nduyɛ, ma de nyɛm kɛndɛŋ Mɛlɛkaŋ tɔnɔ ni.” Baabuiyo hiou lachi a dimioo o bolle pilɛleŋ ndeŋ niŋ aa, “Wanaa cho sakpo Mɛlɛka o hɔl la nda, a cho wa o lɛŋnde Mɛlɛka chua buŋgɛi leŋ niŋ le fɛɛŋ a fɛɛŋ.” (Sam 37:
KƆƆNALA LAKAFALAŊ
7. Vɛɛ kɔɔnala lakafalaŋ la cho yɛ naa paaliaŋndo hau?
7 Vɛɛ kɔɔnala lakafalaŋ la cho yɛ naa paaliaŋndo suŋ suŋ? Dɛnɛla wɔɔŋnda bɔɔbɔɔ tosaŋ hau laŋ, kɔɔnalaŋ la cho la laŋ tosaa ni, o cho wana pilɛ le. Kɔɔnala lepiɛilaŋ la cho waŋnda huiyo o miiliɔŋndaŋ niŋ. Le taamaseliiyo, ma dimi choolaŋ a wana suu Mɛlɛka cho wo, ma dimi maa wana tiindaŋ Baabuiyo le, nduyɛ a cho waŋnda huiyo a chila chieeŋndo a waŋchieeya. Masɛi lakafɛi cho chɔulaŋ a chɔulaba lekaa wo tooloo, nduyɛ, wanaa ikɔɔwa, a wanaa nɔ wana suaa le nda le wa nda duau nyɛ kindilaa choo ni. Kɛndɛi nda cho waŋnda tosallo o kafalaŋ choo ve, a luɛiyɔɔla niŋnda nda cho biyɔɔ laŋ, masɛi hei cho hiouwɔɔ lachi a sullo vɛlɛ a kpaayaa sɔlaa. Kɔɔnalaŋ ndaŋ la yeema nyɛ o nyɛ le ndapila. La cho fondaŋ nda waŋnda cho wo tɛɛmbuu wo a nyɛm Mɛlɛka toosiaa woŋ. Nduyɛ, la cho waŋnda balaŋ keiyo o hɔl yɔŋi waŋnda sul tau. I cho kpendekele maa kɔɔnala lakafalaŋ la cho hau hunɔɔ a nyɛpalaa bɔɔbɔɔ cho hau o chieeŋndo choo wo ni.
8. Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ maa o cho yɔŋnɔŋ a kɔɔnala chɔm hau maa la nɔ kpaayaa wanaa bɔɔbɔɔ o hɔl laŋ?
8 Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa? Nyɛpalaa bɛndoo cho kandɔŋ te masɛi nɔ kpaayaa o chieeŋndo choo ve chiŋalaŋ pɛ kɔɔnala piɛiyii lachoowɛi, i Baabuiyo tɛɛsiaa maa chua suundɛi nɔ diolaŋ aa Babilɔŋ Tɔɔ Bɛndoo ve. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 17:
9. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa chieeŋ sɛnɛiyo cho wa o kɔɔnaa nyɛkɛndɛi?
9 Yɛɛ cho yɛ miiŋgu o foofo kɔɔnala lakafalaŋ? Te Amakɛdɔŋ hiou pɛ, baa kɔɔnaa cho pa wa o chieeŋndo choo? Baabuiyo dimi aa, “Mɛlɛka chuel naa buŋgɛi le naa hala sɛnɛiyo Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:
SƆƆŊ WƆƆŊ CHO YƆŊNƆŊNDO WOŊ
10. Sɔɔŋ wɔɔŋ kuɛɛ cho yɛ ŋ tiuwaa lɛvɛɛ o fondaŋ ŋ cho wo? Nduyɛ vɛɛ sɔɔŋ muŋ cho yɛ num a yuŋgu numndo paaliaŋndo?
10 Vɛɛ sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ cho yɛ naa paaliaŋndo suŋ suŋ? O chieeŋ naŋ cho hoo niŋndo, niilu nɔɔlɛiyo, sandii lepɛŋnde, a kaa niilula tandaa cho hau lɛvɛɛ. Nyɛm yelelaŋ chieeŋndo hoo cho toosiaa woŋ cho chɔmndo maa sɔɔŋ muŋ naŋ bɔɔ, okoŋ, ma siiŋguu sawala Chɛhowalaŋ nyɛ mamaa. (Aisaya 5:
11. Yɛɛ yamɛi Chɛhowa kilul Sodɔm a Komoolua ve pɛɛku yɛ naa?
11 Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa a sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ? Yiyaŋndɔ a sɔɔŋ wɔɔŋ wa yɔŋnɔŋndo o chieeŋ bɛndoŋ Sodɔm a Komoolua woŋ. (Nuawɔ Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 2:
12. Te chieeŋndo hoo sɔla tambei pɛ, walta kuɛɛ ŋ cho yɛ lehɔl o nɛi?
12 Te sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ faŋaŋ pɛ, yɛɛ cho yɛ miiŋgu o foofo koŋ? O chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, ŋ cho wa walta chuu naa nyaaloo laŋ tosaa tau. Le taamaseliiyo, ŋ cho chieeŋndo siiŋguu kpele hɛnɛkiɔɔ nduyɛ miŋ taŋgul chiɛilaŋ le naapila a wanaa naŋ kaala wa. Ŋ cho vɛlɛ demul wanaa cho fulasɛiniŋndo sɔla wa o miiliɔŋndaŋ niŋ, nduyɛ miŋ pɛɛku nda a Chɛhowa okɔɔ vɛlɛ a sɔɔŋ o tosa le waŋchieeya kpou woŋ. (Aisaya 65:
YOOMU WƆƆŊ NAŊ CHO NIŊNDO
13. Fulamakɔɔli yɛɛ nila kalulaŋ o Idɛŋ niŋ chuu yɛ naa?
13 Vɛɛ yoomu wɔɔŋ naŋ cho niŋndo cho yɛ naa paaliaŋndo suŋ suŋ? Chieeŋndo cho hoo o piaa cha a wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda, kɔɔnala lakafalaŋ, a sɔɔŋ wɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo woŋ tosa mi yoomu waŋchieeya wa o saŋgaa niŋ. Chɔulaŋ, kuɛi, hɛliaŋ lekaa wo,
naalaŋ, a piɔmndaŋ la cho naa kpou palaa. Yoomu wɔɔŋndo hoo kanduŋ teleŋ Setana, Adam, a Ifi tosal Chɛhowa nila kalulaŋ ndo. Nduyɛ nila kalula ndalaŋ la pala naa kpou.14. Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa a yoomu wɔɔŋ naŋ cho niŋndo?
14 Yɛɛ Chɛhowa cho yɛ tosa a yoomu wɔɔŋ naŋ cho niŋndo? Ŋ yaasiaŋndɔ taamaseliilaŋ lapum. Chɛhowa chua buŋgɛi le chɔulaŋ kpou chiiyo. (Nuawɔ Sam 46:
15. Sɔɔŋ kuɛɛ cho yɛ chuwɔɔ lefafɛɛŋ te Amakɛdɔŋ hiou pɛ?
15 Yiyaŋndɔ a mɛɛ yoomoo wa niŋ yɛ, te chɔulaŋ, naalaŋ, a piɔmndo ve lɛ o chieeŋndo choo le! Puaa chɔuwa, nyɛm chɔuwoŋ, ɔɔ loonuŋya lachɔu wo cho lɛ wa le. Ŋ yeema lɛ niŋ lapitalaŋ, wanaa chiɔuwaa, chiɛila nda kɛsɛ waŋvilɛiya laŋ, a naa kumbaa waŋvilɛiya le. Wanaa tɛɛmbaa lasawa cho lɛ wa le. Lelaŋ, polisiiya, bambaŋ chɔɔmuu wanaa wɔɔŋnda woŋ, naapum kpoweilaŋ a kiiyoŋ cho lɛ wa le! Sɔɔŋ wɔɔŋ tosa miŋ buulaŋ ndoŋ kpou cho chuwɔɔ lefafɛɛŋ.
16, 17. (a) Vɛɛ kɔllo cho yɛ wa wanaa cho kindaa sɔla o chɔu Amakɛdɔŋndo wo? Chɔmndɔ taamaseliiyo. (b) Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le tiindaŋndo nɔɔ maa ŋ cho lo achal te chieeŋ paandoo hoo sɔla pɛ tambei?
16 Te sɔɔŋ wɔɔŋ naŋ cho niŋndo faŋaŋ pɛ, vɛɛ yoomoo cho yɛ wa? I cho suɛi bɛɛŋ bɛɛŋ le yiyaŋndo mɛɛ i wa niŋ yɛ le. Ŋ cho niŋ o yoomu wɔɔŋndo hoo niŋ le teleŋ vilɛi. Le hei ŋ sinaŋ lɛ pɛŋ nyɛkindilaa cho naa choo wo le. Le taamaseliiyo, wanaa cho o lɔɔ ikɛiya sinaŋ lɛ pɛŋ bɔɔluu lɔɔ le. Nduyɛ wanaa cho bɛɛ o sallo ikɛiya sinaŋ lɛ pɛŋ chuŋ sallo le. Kɛ te Chɛhowa faŋa pɛ yoomu wɔɔŋ naŋ cho hoo niŋndo kpou, o wa niŋ bɔɔ fula leniŋ bɛndu!
17 Yɛɛ cho yɛ miiŋgu o foofo nyɛkindilaa cho naa choo suŋ suŋ ndo? Sam 37:
^ pɛl. 1 Pɛllo hoo chɔm mɛɛ ndaa tosa o chiɛila manyumndaŋ niŋ fondaŋ ndaŋ lapum o Amɛlika niŋ yɛ.