Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

“Yamanɔɔ le Chieeŋndo Kpou” Lɔɔlɔɔ Suɛi Sakpuei O Tosa Ni

“Yamanɔɔ le Chieeŋndo Kpou” Lɔɔlɔɔ Suɛi Sakpuei O Tosa Ni

‘Pou kpoowa bɛndoo. Walta ndɔlaŋ la cho sakpo. O cho sakpo o nɛi o nɛi niŋ.’—DITƆNƆMII 32:4.

CHONDOŊ: 12, 135

1. Vɛɛ Ebilaham chɔm yɛ maa ndoo nɔ tiindaŋndo o sakpoyɛi Chɛhowɛi niŋ? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.)

“NUM yamanɔɔ le chieeŋndo kpou a cho suɛi cho sakpo ve tosa.” (Chɛnɛsee 18:25) Ebilaham ndoo dɔu tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ, nduyɛ ndoo nɔ kiisaŋ le hei dimioo le. Kɛ, ndoo nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chɛhowa cho Sodɔm a Komoolua yamɛi sakpuei kilul. Ndoo nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa Chɛhowa “mɔsɔŋa wanaa sakpuaa diu nda wanaa yɔŋ wɔɔŋnda le.” Le Ebilaham ndu, “keŋ kɔŋ poloŋ.” Mi Baabuiyo tɛɛsiaa Chɛhowa aa, ‘Pou kpoowa bɛndoo. Walta ndɔlaŋ la cho sakpo. Nduyɛ o cho sakpo o nɛi o nɛi niŋ. Mɛlɛka lo o lediom, nduyɛ o tosa yɔŋ wɔɔŋ te wo o cho ni. Mɛlɛka cho sakpo wo o cho ni, o tosa lakafa o lakafa le wo.’—Ditɔnɔmii 31:19; 32:4.

2. Le yɛɛ Chɛhowa simnuŋ wana lakafa fɛɛŋ fɛɛŋ te?

2 Le yɛɛ Ebilaham ndoo nɔ yɛ tiindaŋndo maa mi Chɛhowa tosa lɔɔlɔɔ suɛi cho sakpo ve? Kanifuule Chɛhowa cho taamasi bɛndoo a sandei vɛlɛ a sakpoyɛi okɔɔ ni. Le mɛɛ sawala Chɛhowalaŋ la cho lɔɔlɔɔ sakpo yɛ, mbo kelu lɔɔlɔɔ yamɛi cho sakpo ve. Baabuiyo dimi aa, “Wana sakpoo Mɛlɛka Yaawɛɛ o cho ni, nduyɛ o kaala sɔɔŋ tosaa o nɛi sakpoo choo.”—Sam 11:7.

3. Chɔmndɔ taamaseliiyo a kafala cho hau o chieeŋndo niŋndaŋ?

3 I cho bɔɔ suɛi kɔl dɛɛniaa le sinaa maa wana sakpoo Chɛhowa cho lɔɔlɔɔ ni. Kɛ, chieeŋndo cho hau o piaa cha a kafalaŋ. Le taamaseliiyo, a kilul niŋ hau waŋnda yamɛi lachoowɛi nduyɛ ma duau nda o chiɛi manyumndo niŋ le suɛi nda tɛɛmbuu le ve. Nyɛm mapuuluŋ nda cho hau toosiaa woŋ kinɛi mala ni ma cha tonyaa maa o cho nda le tɛɛmbuu suɛi keŋ te. Kɛ a chii niŋ fɛŋ wɔsiŋ bɔɔbɔɔ o chiɛi manyumndo niŋ. Mi sɔɔŋ lakafaŋ waa naa hiŋ a kɔl tambɛiyo vɛlɛ a kɔl tuuwo. O wa bɛɛ lende, kafala cheleŋ la cho la kendu biuwɔŋ ndaŋ. La kuɛɛ?

KAFALAŊ O KUNDAA NIŊ

4. Vɛɛ tiindaŋ Kilisiɔŋnɔɔ luɛi yɛ o tɔɔndaŋndo niŋ?

4 Kilisiɔŋnda nɔ ma wa kafalaŋ kɔl o chieeŋndo niŋ. Kɛ, mi tiindaŋ naa luɛi o tɔɔndaŋndo niŋ te ŋ chiikuu pɛ kafalaŋ ɔɔ mi waŋndo tosal naalaŋ o kundaa niŋ. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, yɛɛ ŋ cho yɛ tosa? A cho pa keŋ chɛlɔɔ le mii paaliaŋ num?

5. Te ŋ chiikuu pɛ kafalaŋ o kundaa niŋ, ɔɔ mi waŋndo tosal naa laŋ, le yɛɛ kaamaa nɔ mbo bii naa le?

5 Naa kpou wanaa lahakiaa naŋ cho ni, nduyɛ, miŋ tosa biondɔŋndaŋ. Lelaŋ o kundaa niŋ, i yɔŋnuŋ maa waŋndo tosal naa suɛi wɔɔŋnde ɔɔ miŋ tosal waŋndo suɛi wɔɔŋnde. (Chɔŋ Tasoo 1:8) Mi che bɛɛ hei yɔŋnɔŋ ko lɔɔlɔɔ le, kɛ te kafalaŋ la tosaŋ pɛ o kundaa niŋ, kaamaa bii Kilisiɔŋaa nɔ tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋnda le. A chɛl vɛlɛ mii paaliaŋ nda le. Chɛhowa ke naa sila kɛndɔɔ o Baabuiyo niŋ o mala naa le loo o tiindaŋ naa choo wo, te o wa pɛ mi puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔɔ tosal naa kafalaŋ.—Sam 55:12-14.

6, 7. Kafala yɛɛ ndaa tosallɛ puaapilɛnɔ pilɛ o kunda niŋ? Nduyɛ suiliŋnda kuɛɛ mala yɛ ndu?

6 Ŋ yaasiaŋndɔ nyɛ ndoo yɔŋnuŋ Wili Diɛl lo. Chɔŋ o wɔsi 1931 Ŋgɔɔ Diɛl wa wallo tosaa a kɔllo kpou Bɛtɛɛl o Baŋ niŋ, Suiisalaŋ. O wɔsi 1946 niŋ, mbo kua o toŋgola ŋɔmaa laŋ o Sukuuwo Kiiliadi, Niu Yɔk, o Amɛlika niŋ. Mɛɛ o chii sukuu koŋ, ma dimul ndu le wali buɛile ibuŋgaleŋ tosaa o Suiisalaŋ niŋ. O bundɛi a ndu okɔɔ niŋ, mi Ŋgɔɔ Diɛl dimi maa a paŋgii Bukuloo, o wɔsi 1949 niŋ, mbo dimul lɛuve Suiisalaŋ maa o kɛɛsiaa le lanɔɔ chuaa. Mi puaapiliaa wa chilaŋ chuaa wa dimul ndu maa a cho dilakeŋnaŋnda ndɔlaŋ kpou puu. Kɔɔfaleŋ koni nda cho ndu chɛlɔɔ ni mbo tosa. Mi Ŋgɔɔ Diɛl dimi aa, “Ndaa chɛl la mi yɔŋgu sɔɔŋ te. Wanaa bɔɔbɔɔ ndaa yil lɛ naa pɛɛŋ te. A wa naa biyɔɔ maa wanaa soliaa.”

7 Yɛɛ Ŋgɔɔ Diɛl ndoo tosa yɛ? Mbo dimi aa, “Naŋ sina maa Diom Mɛlɛkaa kuuna wana nɔɔ chuaa le. Lelaŋ, miŋ soliŋ piɛileŋ kpeku nduyɛ miŋ duau tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ.” Mi che bɛɛ puaapiliaa apum ndaa biiyɔ bila mɛɛ Chɛhowa che nɔɔ yɛ le, kɛ o teleŋndo opum niŋ, ma sɔla siɛɛnduu wo o sinapɛŋgu ndaa niŋ. Nduyɛ mi Ŋgɔɔ Diɛl sɔla vɛlɛ dilakeŋnaŋnda ndɔlaŋ kpou. Mi Chɛhowa fanda ndu le lo lechoo ndɔɔ. * (Tofa tɛɛsiaa amatou.) Ŋ nyunaŋndɔ aa, ‘Te a tosalla pɛ kafala waa naa, I cho pa biuwɔŋ nduyɛ mi chum Chɛhowa le mbo siɛɛnduu sɔɔŋ? Ɔɔ i cho balle suŋgɔɔ a ba ni le kafalalaŋ chɔulabaa?’—Pulɔwaa 11:2; nuawɔ Makal 7:7.

I cho suɛi sɔvɛ le loonɔŋndo maa wanaa lahakiaa naŋ cho ni. Naapum ŋ bii suɛi yɔŋnuŋnde bila le

8. Le yɛɛ i wa yɛ biondɔŋndo le yiyaŋndo maa a tosal naa ɔɔ wanaa cheleŋnda kafalaŋ?

8 Te a yiyaŋ pɛ maa kafalaŋ lapum la cho tosaŋndo o kundaa niŋ, loonuŋ maa biondɔŋndo ŋ cho koŋ tosaa ni. Le yɛɛ? Wanaa lahakiaa naŋ cho ni, nduyɛ, ŋ bii nyɛ yɔŋnuŋndo bila le. Ŋ sina tonyaa kpou a nyɛ yɔŋnuŋndo okɔɔ le. Kɛ o wa bɛɛ miŋ sina nyɛ o nyɛ ɔɔ miŋ sina le, ŋ nɔ miŋ piɛi o Chɛhowa a suɛi keŋ okɔɔ, miŋ dɔu tiindaŋndo o ndu niŋ, nduyɛ miŋ chɔm lo lechoo wo o ndulo. Hei cho naa mala ŋ “bii Mɛlɛka Yaawɛɛ tɛɛ” le.—Nuawɔ Pulɔwaa 19:3.

9. Taamaseliila kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ a i cho lachi ve?

9 Ŋ pɛɛkuŋ ndɔ niko a sɔɔŋ lakafaŋ yɔŋnuŋ wanaa Chɛhowaa o sindɔɔ niŋndoŋ ŋgaa okɔɔ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku a po mama Ebilahamndo okɔɔ, Choosɛ, a nyɛ bɛnduaa nduaa tosal ndu wo. O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho isɔɔ a mɛɛ Chɛhowa ndoo bii Masaa Ehabi yɛ, nduyɛ a nyɛ ndoo yɔŋnuŋ Pitɛ, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo o Siiliaa Aŋtiɔɔ niŋ. Te ŋ wa pɛ pɛɛkoo a taamaseliilaŋ ndaŋ okɔɔ, nuuviaa nɛila ŋ kɛsi kɔllo Chɛhowa choo laŋ, nduyɛ ma manda chaŋyɛi numnde nya ndu tɛɛŋ, taama taama te a laalaŋ pɛ maa a tosal num kafalaŋ.

MA TOSAL CHOOSƐ KAFALAŊ

10, 11. (a) Kafala yɛɛ ndaa tosallɛ Choosɛ? (b) Dikeŋnaŋ yɛɛ Choosɛ ndoo sɔla yɛ teleŋ o wa o chiɛi manyumndo niŋndo?

10 Choosɛ wa Chɛhowa piɛiyo a kɔllo kpou, nduyɛ mi mialla tosal ndu kafalaŋ. Kɛ nyɛ tɛɛmbuu ndu kɔllo tau wo wa kafala bɛnduaa nduaa tosal ndu laŋ ni. Mɛɛ Choosɛ wa wɔsilaŋ 17, mi bɛnduaa nduaa bii ndu, nduyɛ ma pisi ndu o chɛleŋ niŋ. Ma kua a ndu Ichipi, (Chɛnɛsee 37:23-28; 42:21) Okoŋ kɔɔli, o lɛŋnde sumialte leŋ niŋ, ma nyiinduu Choosɛ choolaŋ maa o kindiŋ le chuaa kpuuwaa, okoŋ, ma duau ndu o chiɛi manyumndo niŋ, kɛ a kɔɔsa a ndu le. (Chɛnɛsee 39:17-20) Wɔsiŋ Choosɛ saŋga maa chɛ, a o chiɛi manyumndo niŋndoŋ wa le wɔsioŋ 13. Vɛɛ nyɛ yɔŋnuŋ Choosɛ wo mala yɛ naa te puaapiliaa naa tosal naa pɛ kafalaŋ?

11 Teleŋ Choosɛ wa o chiɛi manyumndo niŋndo, ma duau wanaa talal masa bɛndoo muɛiyaŋ nda wana nda banaa o chiɛi manyumndo niŋ. Ichɔl pilɛ, mi wana nda banaa hoo sɔl luaŋ, nduyɛ mi Chɛhowa mala Choosɛ le lɔmasɔlaŋ maŋ tɛɛsiaa. Mi Choosɛ tɛɛsiaa maa a cho wana bana wanaa talal masa bɛndoo muɛiyaŋ ndo soli o chiɛi manyumndo niŋ, okoŋ, mbo miiŋgu vɛlɛ wallo tosaa le Felo. Mi Choosɛ soliŋ niko boondii keŋ kpeku le poo hoo tɛɛsiallo nyɛ yɔŋnuŋ ndu Choosɛ wo. O cho ko nyɛ Choosɛ dimi wo le mala naa le, kɛ nyɛ o dimi le wo.—Chɛnɛsee 40:5-13.

12, 13. (a) Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa Choosɛ chelnuŋ ko mbo puɛɛŋ a kafala nda tosal ndu laŋ te? (b) Yɛɛ Choosɛ ndoo dimullɛ wana bana wanaa talaa mamuɛiya le?

12 Nuawɔ Chɛnɛsee 40:14, 15. Kɛsiŋ hei o kɔl. Mi Choosɛ dimi maa “biyɔɔ” nda bii ndu ni. Diom Baabuiyo soliŋ hoo kpeku naŋndo sim vɛlɛ le “chiimbuu” wo. A tonya, ma tosal Choosɛ kafalaŋ. Mi Choosɛ dimi vɛlɛ kpendekele maa suɛi nda nyiinduu ndu choolaŋ choo ve, o cho tosa ndɔ le. Lelaŋ ndoo dimul wanaa talal masa bɛndoo muɛiyaŋ nda wana nda banaa ni maa o soo le ndu o Felo lo. Yɛɛ ndoo yeema yɛ? Mi Choosɛ dimi aa, “Mbo soli ya o chiɛi manyumndo hoo niŋ.”

13 Baa mi Choosɛ chalnuŋ pa a nyɛ ndoo yɔŋnuŋ ndu wo, o kindiŋ le nyɛ o nyɛ tosa le? Sako! Choosɛ ndoo sina maa ma tosal ndu kafalaŋ tau. Lelaŋ ndoo tɛɛsial wanaa talal masa bɛndoo muɛiyaŋ nda wana nda banaa ni. Ndoo nɔ tiindaŋndo maa wana bana koŋ nɔla mbo mala ndu. Kɛsiŋ hei o kɔl, Diom Mɛlɛkaa dimi naa maa mi Choosɛ dimul wana maa bɛndaa nduaa le bii ndu le. Felo bɛɛ o dimul te. Mɛɛ bɛndaa nduaa hiŋ Ichipi, ma tosa kɔl nyuloo a Choosɛ, mi Felo demul nda. Mi Felo veelu nda pɛŋ le ma huŋ chal o “nyɛm kɛndɛ kɛndɔŋ” Ichipi choo.—Chɛnɛsee 45:16-20.

Suɛi keeliaa chɔɔlu yiŋndeŋ sɛndi (Tofa pɛl 14)

14. Yɛɛ mala yɛ naa ŋ soliŋ diomnde wɔɔŋndeŋ o sondo le te a tosal naa pɛ kafalaŋ o kundaa niŋ?

14 Te ŋ yiyaŋ pɛ maa a tosal naa kafalaŋ o kundaa niŋ, ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ yɔŋi naŋ keeliaa suɛi keŋ. A tonya, ŋ nɔ miŋ nyuna bɛnduaa le malaa nduyɛ miŋ dimul nda te o wa pɛ mi puaapilɛnɔɔ tosa haki wɔɔŋ wɔɔŋndo. (Lɛvitikɔɔ 5:1) Kɛ, te o ve haki wɔɔŋ wɔɔŋ te, ŋ tiuba miŋ tosa kɔl nyuloo a puaapilɛnɔ tosal naa suɛi keŋ ndo. Ŋ nɔ miŋ dimul wana o wana cheleŋ te. Bɛnduaa bɛɛ ŋ nɔ miŋ dimul te. (Nuawɔ Maatiu 5:23, 24; 18:15.) Te sɔɔŋ waa naa yɔŋnuŋ pɛ, ŋ chɔmnuŋ lo lechoo wo miŋ tol sawala mandaala Baabuiyo kɔɔli. Teleŋndaŋ lapum, miŋ huŋ sina maa ŋ bii nyɛ yɔŋnuŋndo bila le, nduyɛ maa o cho naa le nda tosal kafalaŋ o suɛi hei niŋ te. Nduyɛ te ŋ keeliaa ndi, okoŋ, miŋ dimi diomnda wɔɔŋndaŋ a puaapilɛnɔ naa okɔɔ le, miŋ naŋ kɔl tau! Loonuŋ maa, ŋ nɔ di, ŋ nɔ di le, sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ dimioo soli bahawɛiyo le. Te ŋ chɔm pɛ lo lechoo wo o Chɛhowa lo a puaapiliaa naa, keŋ mala naa ŋ tosa biondɔŋ waa naa le. Mi wana ŋchondoo dimi maa “wanaa tosa nyɛ bɛnda Mɛlɛka o hɔl lo wa,” wanaa waa ndoo “belu choolaŋ dimioo a chaaŋnda okɔɔ le, a tosa dɛnɛ wɔɔŋ a chaaŋaa ndaa le.”—Sam 15:2, 3; Chemisi 3:5.

LOONUŊ A CHAŊYƐI NUM SƆVƐ SƆVƐI OKƆƆ

15. Vɛɛ chaŋyɛi wa Choosɛ tɛɛŋ nda Chɛhowa ve chuu yɛ ndu salaa?

15 Ŋ pɛɛku vɛlɛ suɛi sɔvɛ sɔvɛ cheleŋ Choosɛ o ba. O wɔsila 13 o saŋga le kafala nda tosal ndu laŋ niŋ, mbo chɔm maa ndoo nɔ yiyaŋ Chɛhowaa o sɔɔŋ choo. (Chɛnɛsee 45:5-8) Paale pilɛ bɛɛ o bii Chɛhowa tɔɔyaŋ le nyɛ yɔŋnuŋ ndu wo le. A tonya, Choosɛ puɛɛnuŋ a kafala nda tosal ndu laŋ te. Kɛ, o tuulu vɛlɛ kɔl te. I hiou bɛnda kpou ve cho ni, o chɛl hakila waŋnda, a sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosal ndu woŋ le ndu faŋaa Chɛhowa o ibuŋ te. Lo lechoo Choosɛ chɔmndo mala ndu ni mbo cha mɛɛ Chɛhowa siɛɛnduu kafalaŋ ndaŋ yɛ, nduyɛ a mɛɛ o dɔu ndu sala a yuŋgu ndɔɔ yɛ.

Choosɛ chɛl hakila waŋnda, a sɔɔŋ wɔɔŋ nda tosal ndu woŋ le ndu faŋaa Chɛhowa o ibuŋ te

16. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ chɔɔlu sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ te a tosal naa pɛ kafalaŋ o kundaa niŋ?

16 O nɛi pilɔɔ hoo choo, naa bɛɛ nɔ miŋ manda nduyɛ miŋ chaa chaŋyɛi cho naa tɛɛŋ a Chɛhowa ve biyɔɔ. Fɛɛŋ fɛɛŋ bɛɛ ŋ chɛlnuŋ mi hakila puaapiliaa naa la faŋa naa Mɛlɛka naŋ kaala, miŋ wa piɛiyo wo o ibuŋ te. (Luomaŋnda 8:38, 39) Kɛ, te a tosal naa pɛ kafalaŋ o kundaa niŋ, ŋ tolnuŋ taamasi Choosɛ wo kɔɔli nduyɛ miŋ chɔɔlu sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ. Kindiŋ ma che sɔɔŋ mɛɛ Chɛhowa che muŋ yɛ. Te ŋ kindiŋ pɛ o nɛi o nɛi niŋ le sawala mandaala Baabuiyo tolɔɔ kɔɔli le bahawɛi koŋ solioo, ŋ nɔ miŋ mal Chɛhowa suɛi kalɛi o ba. Ŋ nɔla miŋ nɔ tiindaŋndo maa o cho sɔɔŋ siɛɛnduu o teleŋ ndɔɔ niŋ, nduyɛ o nɛi ndɔɔ choo.

TIINDAŊ “YAMANƆƆ LE CHIEEŊNDO KPOU”

17. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ tiindaŋndo o “yamanɔɔ le chieeŋndo kpou” niŋ?

17 Te ŋ cho wɔ pɛ o chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo hoo niŋ, ŋ nɔ miŋ wa kafalaŋ kɔl. Le pilɛŋ pilɛŋ, naapum ma chiikuu kafalaŋ, te koŋ te, mi waŋndo tosal num ɔɔ wana ŋ sina wo kafalaŋ o kundaa niŋ. Chɛl mi hei paaliaŋ num te. (Sam 119:165) Kɛ, chɔm lo lechoo wo o Chɛhowa lo, piɛi o ndu lo le malaa, nduyɛ ma tiindaŋ ndu. Loonuŋ maa le mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, lepum ŋ bii nyɛ yɔŋnuŋndo bila le, nduyɛ ŋ sina tonyaa kpou a suɛi keŋ okɔɔ le. Tol taamasi Choosɛ wo kɔɔli, nduyɛ, dimi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ te. Sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ dimioo chɔɔlu yiŋndeŋ sɛndi. Mɛɛlulaŋ kpɔŋ, tiindaŋ numpila le. Yiinuŋ yauleŋ le lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo, nduyɛ, ma chum ndu le mbo siɛɛnduu sɔɔŋ. Okoŋ, Chɛhowa cho hini kɔl a num nduyɛ mbo dɔu num sala maa Choosɛ. A nɔla ma nɔ tiindaŋndo maa “yamanɔɔ le chieeŋndo kpou” cho lɔɔlɔɔ suɛi bɛnda ve tosa, kanifuule, “o cho sakpo o nɛi o nɛi niŋ.”—Chɛnɛsee 18:25; Ditɔnɔmii 32:4.

18. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

18 O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho chɔɔlu yaasiaa a taamaseliilaŋ la tiɔɔŋ a kafala yɔŋnuŋ o sindɔɔ niŋ wanaa Chɛhowaa tɛɛŋnda okɔɔ. Taamaseliilaŋ ndaŋ la cho naa mala le chɔɔ mɛɛ tuisiŋndo a malɔɔ hakioo mala naa le sɔɔŋ chɔɔ sakpo maa Chɛhowa.

^ pɛl. 7 Tofa bundɛi a Wili Diɛl okɔɔ o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Bɛŋgufɔnɔɔ 1, 1991 suɛi lebolle aa, “Jehovah Is My God, in Whom I Will Trust”.