Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 14

“Tol Peluŋ Chiisu Woŋ Kɔɔli Nyɛkɛndɛi”

“Tol Peluŋ Chiisu Woŋ Kɔɔli Nyɛkɛndɛi”

“Kiliti pila bɛɛ, lende o bii mɔnɛi le nya ni. Nduyɛ o chɔm nya suɛi hei maa taamasi, le mi la tol peluŋ ndɔŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi.”​—1 PITƐ 2:​21, NWT.

CHONDII 13 Kiliti Cho Taamasi Naa Ni

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

Mi Chiisu mɛi peluŋ ndɔŋ le halikpeŋ miŋ tol muŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi (Tofa pɛl 1-2)

1-2. Chɔmndɔ taamaseliiyo a mɛɛ naŋ tual peluŋ Chiisu woŋ kɔɔli yɛ.

YIYAŊNDƆ maa la cho kɔlaŋ o pee bɛndoo daŋgala, nduyɛ maa fondaŋ koŋ wanaa wɔɔŋ wɔɔŋnda wa loŋ ni. Kɛ maa waŋndo cho nya lachi le nya chɔmndo naa nya nɔ mi la kuɛ wa. Nduyɛ mɛɛ nya fuuluu o fonda pum, mi wana cho nya koŋ nɛiyo chɔmndo wo lo nya o hɔl. Kɛ la ve a isiooŋ te kanifuule, la cho peluŋ ndɔŋ chɔɔ o siooŋnde choo. Nduyɛ mi peluŋ ndɔŋ muŋ wa nya malaa, le mi la tol nɛi o cho kɔlaŋ ndo kɔɔli!

2 O nɛi pilɛ koŋ choo, naa Kilisiɔŋaa tonyaa cho o chieeŋ wɔɔŋ wɔɔŋndo niŋ. Nduyɛ chieeŋndo hoo cho ko maa kɔlaŋ o fondaŋndo, naa wanaa wɔɔŋ wɔɔŋnda cho wa. Kɛ ŋ cho a kɔl kɛndɛ kanifuule, Chɛhowa ke naa waŋndo le naa nɛiyo chɔmndo. Ndu cho Po ndɔɔ Chiisu Kiliti ni. Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ tol peluŋ ndɔŋ kɔɔli. (1 Pitɛ 2:​21) Mi yau yaasiaa ŋsɔɔ pilɛ dimi maa, tuuwo Pitɛ wa Chiisu a wana chɔm waŋndo nɛiyo wo ni. Mɛɛ wana chɔm waŋndo nɛiyo wo mɛi naa peluŋ ndɔŋ o siooŋnde choo yɛ, lende koni Chiisu mɛi peluŋ ndɔŋ ni, le halikpeŋ miŋ tol muŋ kɔɔli. Ŋ yaasiaŋndɔ niko nyunalaŋ la yaa. Laŋ la cho ni, yɛɛ o sim yɛ le peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli? Le sabu yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa hei? Nduyɛ vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa ndi?

YƐƐ O SIM YƐ LE PELUŊ CHIISU WOŊ TOLƆƆ KƆƆLI?

3. Yɛɛ o sim yɛ le peluŋ waŋndo tolɔɔ kɔɔli?

3 Yɛɛ o sim yɛ le peluŋ waŋndo tolɔɔ kɔɔli? O Baabuiyo niŋ, peluŋ waŋndo sim le sɔɔŋ wana koŋ tosa o yoomu ndɔɔ niŋndoŋ. (Pulɔ. 3:​23; Pulɔ. 6:​18) Taamasi waŋndo kɛsi o yoomu ndɔɔ niŋndo wa vɛlɛ mɛɛ waŋndo mɛi naa peluŋ ndɔŋ o siooŋnde choo yɛ. Lelaŋ tolɔɔ peluŋ waŋndo kɔɔli sim ni, tolɔɔ taamasi ndɔɔ kɔɔli.

4. Yɛɛ o sim yɛ le peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli?

4 Mɛɛ yɛɛ o sim yɛ le peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli? O sim le taamasi ndɔɔ tolɔɔ kɔɔli. O bolle Baabuile buŋgɛi hei tɔlnuŋ choo leŋ niŋ, mi Pitɛ chɔm mɛɛ Chiisu kɛsi taamasi kɛndɔɔ a nyɛpalaa biuwɔŋndo okɔɔ yɛ. Kɛ sɔɔŋ cheleŋ cho tau a Chiisu okɔɔ, ŋ naŋ nɔ miŋ tol taamasi ndɔɔ kɔɔli woŋ. (1 Pitɛ 2:​18-25) O kpeekpei niŋ, nyɛ o nyɛ Chiisu dimi nduyɛ mbo tosa o yoomu ndɔɔ niŋ cho maa taamasi le naa.

5. Tɛɛsiaawɔ te waŋchieeyaa lahakiaa tiu pɛ ba ma tol taamasi Chiisu wo kɔɔli.

5 Mɛɛ naŋ cho wanaa lahakiaa yɛ, baa ŋ nɔla pa miŋ tol taamasi Chiisu wo kɔɔli? Ei, ŋ nɔla. Pitɛ dimi naa maa naŋ nɔ miŋ tol peluŋ Chiisu woŋ kɔɔli o nɛi walaŋndo choo le. Kɛ maa, naŋ nɔ miŋ ‘tol muŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi.’ Tolɔɔ peluŋ Chiisu woŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi sim ni maa, tosaa mɛɛ naŋ tiuba yɛ. Nduyɛ te ŋ tosa lende pɛ, mɛɛ ŋ chɔm kpendekele maa ŋ dɔu diomnda Chɔŋ dimi laŋ o wali niŋ. Mbo dimi aa: “[La] nɔ kaa mɛɛ Chiisu ndu oo nɔ kaa yɛ.”—1 Chɔŋ 2:​6.

LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOL PELUŊ CHIISU WOŊ KƆƆLI?

6-7. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli cho naa mala miŋ sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ?

6 Peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli cho naa mala miŋ sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? O tasoo, mi Chiisu nɛŋi Mɛlɛka kɔllo. Nduyɛ taamasi kɛndɛ kɛndɔɔ pila cho koŋ ni. (Chɔŋ 8:​29) Lelaŋ te ŋ tol pɛ peluŋ ndɔŋ kɔɔli ɔɔ taamasi ndɔɔ, keŋ cho naa mala miŋ nɛŋi Chɛhowa kɔl. Nduyɛ ŋ nɔ tiindaŋndo maa Finya naa o choo choo niŋ cho naa sɔɔŋguu ikɛi, te ŋ kindiŋ pɛ le miŋ wa chaaŋaa nduaa.—Chemi. 4:​8.

7 O diiŋ ndɔɔ, mi Chiisu tual taamasi Finya ndɔ wo kɔɔli o nɛi walaŋndo choo. Lelaŋ pɛŋ Chiisu dimi ni aa: “Wana o wana che ya pɛ, mɛɛ o chii Finya nuu chɔ.” (Chɔŋ 14:​9) Te ŋ tol pɛ suliŋnda Chiisulaŋ kɔɔli, nduyɛ miŋ bii waŋnda mɛɛ ndoo bii waŋnda yɛ, keŋ cho naa mala miŋ tol taamasi Chɛhowaa kɔɔli. Le taamaseliiyo, mbo chɔm nyiɛɛye le po wa a naa ŋlɛlɔɔ wo a chua ndoo nɔ naa ŋwaŋ laandoo wo. Nduyɛ te waŋndo ndoo vi pɛ, mi ndoo bii mɔnɛi latulu a wanaa wa chaŋndo wa. (Maki 1:​40, 41; 5:​25-34; Chɔŋ 11:​33-35) Mɛɛ naŋ tual taamasi Chɛhowaa kɔɔli fau, lende koni naŋ sɔɔŋguu ndu ikɛi kpɛɛluŋ ni.

8. Tɛɛsiaawɔ mɛɛ peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli mala naa miŋ yem chieeŋndo yɛ.

8 Peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli cho naa mala nyɛ o nyɛ feŋa naa kɔllo o Chɛhowa piɛiyo choo le. Tuupa mi Chiisu sɔla piɔmndo, mbo dimi o nyumma ndɔma mɛɛlaŋ choo aa: “I chii chieeŋndo hoo yomɔɔ.” (Chɔŋ 16:​33) Nyɛ Chiisu ndoo yiyaŋndo cho ni maa, o chɛl mi yiyaŋ waŋnda nɔ o chieeŋndo niŋndo, kpeleŋnda nda kɛsi laŋ, a mɛɛ nda tosa sɔɔŋ yɛ faŋa ndu kɔllo o Chɛhowa piɛiyo choo le. Chiisu ndoo sina le sabu o hiŋ o chieeŋndo choo wo. Ndu cho ni, le tɔɔ wɔɔŋndo faŋaa o diola Chɛhowalaŋ choo. O nɛi pilɛ koŋ choo, naa bɛɛ sɔɔŋ cho tau ŋ faŋa naa kɔllo o Chɛhowa piɛiyo choo woŋ. Kɛ maa Chiisu, te ŋ handu pɛ kɔl naa kpou o hɛnaŋ Chɛhowaa tosaa choo, keŋ cho naa mala miŋ ‘yem’ chieeŋndo.—1 Chɔŋ 5:​5.

9. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ wa o nɛi ke naa yoomu fafɛɛŋndo wo choo?

9 Peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli cho naa mala miŋ huŋ sɔla yoomu fafɛɛŋndo. Mɛɛ po sulaa pilɛ nyuna Chiisu le mbo chɔm ndu nyɛ o nɔ mbo tosa mbo sɔla yoomu fafɛɛŋndo wo, mi Chiisu dimul ndu aa: ‘Huŋ ma huŋ simnuŋ buɛi ni.’ (Maa. 19:​16-21) Chuuwa apum ndaa laalaŋ maa o cho Chiisu le cho Kiliti, wana Mɛlɛka chua buŋgɛi maa o cho viomɔɔ wo le. Le hei mi Chiisu dimul nda aa: “Saa niaa nda nda, . . . tolɔɔ nda tual la kɔɔli ni. O koŋ kɔɔli, yoomu kpeekpei nɔ lamɛɛlu le wo, ndu ya I ke nda ni.” (Chɔŋ 10:​24-29) Nikodimɔɔ wa waŋndo opilɛ o laŋgbaa ndaa kialu yamaŋ Chulusalɛmnda tɛɛŋ. Nduyɛ ndoo nɔ yeemɛi tau le sinaa a pɛɛkula Chiisulaŋ okɔɔ. Le hei mi Chiisu dimul ndu maa, ‘wana o wana dɔu tiindaŋ ndɔɔ o Po Mɛlɛkaa niŋ pɛ, yoomu kpeekpeiyo o nɔ lamɛɛlu le wo, ndu o sɔla ni.’ (Chɔŋ 3:​16) Ŋ duau tiindaŋndo o Chiisu niŋ, te ŋ dɔu pɛ nyɛ o dimul naa wo o wali niŋ, nduyɛ miŋ tol taamasi ndɔɔ kɔɔli. Hei cho naa mala miŋ wa o nɛi ke naa yoomu fafɛɛŋndo wo choo.—Maa. 7:​14.

VƐƐ NAŊ TUALLƐ PELUŊ CHIISU WOŊ KƆƆLI NYƐKƐNDƐI?

10. Yɛɛ o sim yɛ le Chiisu sinaa nyɛkɛndɛi? (Chɔŋ 17:​3)

10 Le miŋ tol peluŋ Chiisu woŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi, mɛɛ miŋ sina ndu. (Nuawɔ Chɔŋ 17:​3.) Le miŋ “sina” Chiisu nyɛkɛndɛi, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a pɛɛkoo a ndu okɔɔ. Koŋ sim ni maa, ŋ nɔ miŋ pɛɛku suliŋnda ndɔlaŋ, mɛɛ o yiyaŋ yɛ, a sawala ndɔlaŋ. Mɛɛ mɛɛ naŋ viou niŋ o tonyaa niŋ, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a pɛɛkoo a Chɛhowa vɛlɛ a Po ndɔɔ okɔɔ.

11. A yɛɛ okɔɔ yau Maatiu, Maki, Luku a Chɔŋ poonyiaa wo soo yɛ?

11 Le naa malaa miŋ sina Po ndɔɔ nyɛkɛndɛi, mi Chɛhowa tosa ma poonyiaa yaulaŋ la hiɔɔlu o Baabuiyo niŋ a ndu okɔɔ. Laŋ la cho ni, Maatiu, Maki, Luku a Chɔŋ. Yaulaŋ ndaŋ la soo a yoomu ndɔɔ vɛlɛ a wali ndɔ pollo okɔɔ. Nduyɛ la chɔm naa sɔɔŋ Chiisu dimi woŋ a ŋ o tosa woŋ. La chɔm naa vɛlɛ mɛɛ ndoo sinaŋ yɛ. Yaula hiɔɔlu laŋ ndaŋ la mala naa miŋ yiyaŋ nyɛkɛndɛi a taamasi Chiisu wo okɔɔ. (Hibu. 12:​3) O dimi niŋ, yaulaŋ ndaŋ la nɔ peluŋ Chiisu woŋ. Lelaŋ te ŋ yaasiaa pɛ nyɛ la dimi wo, keŋ cho naa mala miŋ sina Chiisu nyɛkɛndɛi. Nduyɛ fulamakɔɔlioo cho wa ni, ŋ cho peluŋ ndɔŋ tolɔɔ kɔɔli nyɛkɛndɛi.

12. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ sɔla tɔnɔɔ tau o yaula hiɔɔlula soo a Chiisu okɔɔ laŋ niŋ?

12 Le miŋ sɔla tɔnɔɔ tau o yaula hiɔɔlu laŋ ndaŋ niŋ, o cho ko diomndaŋ te naŋ nɔ miŋ veelu o laŋ niŋ te. Ŋ nɔ miŋ chua teleŋndo le laŋ pɛɛkoo nyɛkɛndɛi, nduyɛ miŋ yiyaŋ lechoo yiŋgoloŋ. (Chɔɔ. 1:​8) Ŋ yaasiaŋndɔ nɛilaŋ la tiɔɔŋ, la mala naa miŋ yiyaŋ o nyɛ yaula hiɔɔlu laŋ ndaŋ la dimi wo choo wo, nduyɛ miŋ che mɛɛ naŋ duau nyɛ naŋ pɛɛku wo o wali niŋ yɛ.

13. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le ma bii bundɔŋ cho a Chiisu okɔɔ woŋ bila?

13 O tasoo, yiyaŋ a mɛɛ sɔɔŋ wa a teleŋ koŋ yɛ. Kindiŋ ma che mɛɛ sɔɔŋ wa a teleŋ koŋ yɛ, mɛɛ ndaa suaa yɛ, a mɛɛ ndaa sinaŋ yɛ. Le num malaa ma tosa keŋ, tosa yaasiaa o yaula naalaŋ niŋ. Te a wa pɛ diomndaŋ veeloo, tofa sɔɔŋ wa yɔŋnɔŋndo o bundɛi keŋ ikɛiyoŋ. Tosa yaasiaa le sinaa wanaa wa a teleŋ koŋ nda, vɛlɛ a fondaŋ nda wa wo. Tuu bolii Baabui ŋ veelu keŋ diomndaŋ nde a bolii Baabui cheleŋ soo a bundɛi keŋ okɔɔ wo. Lepum, mi waŋndo pum poonyiaa a Chiisu okɔɔ, kɛ o chɔm sɔɔŋ kpou le. Kɛ mi wana cheleŋ poonyiaa a Chiisu okɔɔ wo chɔm sɔɔŋ wana koŋ mɛi kɔɔli woŋ.

14-15. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ dɔu nyɛ naŋ pɛɛku a Chiisu okɔɔ wo o wali niŋ?

14 O diiŋ ndɔɔ, dɔu nyɛ ŋ pɛɛku o yaula laŋ niŋ a Chiisu okɔɔ wo o wali niŋ. (Chɔŋ 13:​17) Te a chii pɛ bundɛi pum pɛɛku a Chiisu okɔɔ, a nɔ ma nyunaŋ aa: ‘Baa nyɛ cho pa o bundɛi hei niŋ o ya duau o wali niŋndo? Vɛɛ ya soliŋ yɛ nyɛ ya pɛɛku wo kpeku le wana cheleŋ malaa?’ Yiyaŋ a waŋndo okɔɔ, o ŋ sina maa o sɔla niŋ tɔnɔɔ o nyɛ ŋ pɛɛku wo niŋndo, nduyɛ ma nuuviaa teleŋ kɛndɔɔ le ma chɔm ndu nyɛ ŋ pɛɛku wo o nɛi kaalaa niŋ.

15 Ŋ tofaŋndɔ taamaseliiyo le naa malaa miŋ che mɛɛ naŋ duau nɛila tiɔɔŋndaŋ ndaŋ o wali niŋ yɛ. Teleŋ pilɛ, mi Chiisu cha wɛɛŋ tambɛi ndoo vii pɔnɔɔ wo tooloo yɔŋgoo o maaŋndo niŋ. Ŋ chɔɔluŋndɔ bundɛi hei yaasiaa miŋ che nyɛ naŋ pɛɛku leniŋndo.

WƐƐŊ TAMBƐI NDOO VII PƆNƆƆ WO CHO TOOLOO YƆŊGOO O MAAŊNDO NIŊ

16. Chɔmndɔ mɛɛ nyɛ Maki 12:​41 dimi wo yɔŋnuŋ yɛ.

16 Yiyaŋ a mɛɛ sɔɔŋ wa a teleŋ koŋ yɛ. (Nuawɔ Maki 12:​41.) Tofawɔ mɛɛ sɔɔŋ yɔŋnuŋ yɛ. Ndoo lo niŋ palɛi biŋgi le mi Chiisu ndoo sɔla piɔmndo. Kɛ a Nisaŋ 11, wɔsi 33, mbo kua o maaŋndo niŋ le waŋnda pɛɛkoo. Paaleleŋ kpɛŋ o wa nda pɛɛkoo. Mi simlachiaa lepiɛiya simul ndu tau. Nduyɛ tuupa mi paaleleŋ le fuuluu, mi apum nyuna ndu le mbo chɔm nda wana ke ndu kpaayaa le sɔɔŋ kɔndɔfilloŋ tosaa wo. Mi apum soliŋ pɛŋ nyunala kaŋgalaalaŋ kpeku le ndu yaŋɔɔleŋ yeŋndo. (Maki 11:​27-33; 12:​13-34) Tuupa mi paaleŋ le del, mi Chiisu kua o fondaŋ cheleŋ o maaŋndo niŋ, naa waŋ laanduaa ndaa wa wa. Nduyɛ mbo cha kɔfu waŋnda ndaa duau toolulaŋ ndo. Okoŋ, mbo chal le wanaa wa toolula ndalaŋ dɔwɔɔ o kɔfoo niŋnda tofaa. Mbo cha wanaa sulaa bɔɔbɔɔ kanioŋ dɔwɔɔ tau o kɔfu koŋ niŋ. Wana che pɛ maa o ve landaŋ a kɔfu koŋ te. Le hei, kɛlɛŋgaa mbo tuɛi kaniŋ nda wa dɔwɔɔ woŋ delɔɔ o kɔfu koŋ ni.

17. A mɛɛ Maki 12:​42 dimi yɛ, yɛɛ wɛɛŋ ndoo vii pɔnɔɔ wo tosa yɛ?

17 Nuawɔ Maki 12:​42. Mɛɛ nyɔɔ viou tiŋ, mi Chiisu cha ‘wɛɛŋ tambɛi ndoo vii pɔnɔɔ wo’ nyɛsɔlaa ndɔɔ dɔwɔɔ o kɔfu koŋ niŋ. Yoomoo wa o kala kpoke le wɛɛŋndo hoo. Naapum wɛɛŋndo hoo ndoo nɔ pɛŋ nyɛsɔlaa le nyɛm ndoo hauba woŋ piondɔɔ le. Kɛ a koŋ kpou, mi wɛɛŋndo hoo kua o kɔfu koŋ, nduyɛ mbo duau kaniŋ pɔmbɔŋ ŋmuuŋ. Le mɛɛ kaniŋ muŋ ve ŋ bɔɔ le yɛ, naapum Chiisu tuii muŋ o delɔɔ le. Kɛ mi Chiisu sina maa kapalaŋ la tiɔɔŋ o dɔu ni. A teleŋ koŋ, kapaa ve nyɛsɔlaa bɔɔ le kanifuule, hali niŋndo opilɛ bɛɛ ndaa pindu a ndu le.

18. A mɛɛ Maki 12:​43, 44 dimi yɛ, yɛɛ Chiisu ndoo dimi yɛ a wɛɛŋ wa tooloo yɔŋgoo wo okɔɔ?

18 Nuawɔ Maki 12:​43, 44. Mi nyɛ wɛɛŋndo hoo tosa wo pilaŋ Chiisu kɔllo tau. Le hei, mbo dimul buɛiyaa nduaa le ma tofa naa wɛɛŋndo hoo wa wa. Okoŋ mbo dimul nda aa: “[Wɛɛŋ] vii tambɛiyo hoo, ndu hiou kanioŋ dɔwɔɔ a haa kpou. Waŋnda haa kpou, a nɔ tau. Nduyɛ, nyɛ nda nɔ wo, o tiŋ koni nda dɔu ni. Kɛ [wɛɛŋndo] hoo ndu, a ba ndɔ havɛi koŋ kpou, mbo duau kaniŋ pɔmbɔŋ o tiindaŋ ndoŋ fau.” Mɛɛ wɛɛŋndo hoo dɔu kaniŋ ndoo nɔ woŋ kpou o kɔfu koŋ niŋ paaleleŋ, mbo chɔm kpendekele maa Chɛhowa ndoo tiindaŋ ni le ndu kioo nyɛm o hauba woŋ. Mbo chɔm vɛlɛ maa Chɛhowa kaala ndu tau nduyɛ maa fɛɛŋ bɛɛ o puɛɛŋ a ndu le.—Sam 26:​3.

Maa Chiisu, chandu acheleŋnda le mɛɛ nda cho tosaa tau o Chɛhowa piɛiyo niŋ yɛ (Tofa pɛl 19-20) *

19. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o nyɛ Chiisu dimi a wɛɛŋ tambɛi ndoo vii pɔnɔɔ wo niŋ?

19 Dɔu nyɛ ŋ pɛɛku o bundɛi hei niŋndo o wali niŋ. Nyunaŋndɔ aa: ‘Yɛɛ ya pɛɛku yɛ o nyɛ Chiisu dimi a wɛɛŋndo hoo okɔɔ wo niŋ?’ Yiyaŋndɔ vɛlɛ a wɛɛŋ koŋ okɔɔ. Naapum ndoo nɔ yeemɛi le mbo ke Chɛhowa tau. Kɛ le mɛɛ ndoo nɔ o bɔɔ le yɛ, mbo yɔŋgu mɛɛ ndoo tiuba yɛ. Nduyɛ mi Chiisu sina maa nyɛ wɛɛŋ koŋ o yɔŋgu wo cho o sɔvɛ Finya ndɔ o hɔl. Tofawɔ niko nyɛ naŋ pɛɛku wo: Mi Chɛhowa naŋ kɔl tau, te ŋ tosa pɛ mɛɛ naŋ tiuba yɛ o ndu piɛiyo niŋ. Ndu cho ni, piɛiyo ndu a kɔl naa kpou. (Maa. 22:​37; Kolo. 3:​23) Mi Chɛhowa naŋ kɔl tau, te o che naa pɛ tosaa nyɛ naŋ tiuba wo. Hei cho vɛlɛ mɛɛ naŋ soliŋ teleŋ naa a yoomuma naŋ kpeku o wali pollo niŋ, a le kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ yɛ.

20. Vɛɛ naŋ duau yɛ nyɛ naŋ pɛɛku o bundɛi hei niŋndo o wali niŋ le waŋnda malaa?

20 Vɛɛ naŋ duau yɛ nyɛ naŋ pɛɛku o bundɛi hei niŋndo o wali niŋ le waŋnda malaa? Yiyaŋndɔ a waŋnda apum okɔɔ, a ŋ tiuba ma dɛɛniaa kɔllo wa te a dimul nda pɛ maa nyɛ nda cho tosaa wo cho o sɔvɛ Chɛhowa o hɔl. Le taamaseliiyo, naapum mi ndepilɛnɔ yuwɛiyo yiyaŋ maa o cho lɛ o sɔvɛ Chɛhowa o hɔl te kanifuule, o nɔ lɛ kɛndiaa ɔɔ yoomuma bɔɔ le mbo tosa tau o wali pollo niŋ maa paandu le. Ɔɔ naapum mi puaapilɛnɔ cho a naa tau wo tambu kɔl kanifuule, o tiu lɛ ba mbo kuɛ o Toŋgo leMasaa le bɔŋaŋndaŋ kpou le. Te a sina pɛ puaapiliaa a ndepiliaa cho o bahawɛila waa naa niŋnda, mɛɛ soliŋ ‘diomnda mala nda laŋ’ kpeku, le nda kɔltaŋ dɛɛniaa. (Ɛfi. 4:​29) Chɔm nda nyɛ naŋ pɛɛku wɛɛŋ tambɛi ndoo vii pɔnɔɔ wo o ba wo. Diomnda kɔl dɛɛniaala ŋ cho nda dimul taŋ la cho nda mala ma che maa, mi Chɛhowa hini kɔl te ŋ tosa pɛ o naŋ tiuba wo. (Pulɔ. 15:​23; 1 Tɛsa. 5:​11) Te a chandu pɛ acheleŋnda le mɛɛ nda cho tosaa o nda tiu ba wo yɛ, mɛɛ a cho peluŋ Chiisu woŋ tolɔɔ kɔɔli nyɛkɛndɛi.

21. Yɛɛ ŋ kɛɛsiaŋ yɛ o kɔl le tosaa?

21 Ŋ cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ le mɛɛ Chɛhowa tosa a sabu ma poonyiaa yaulaŋ la hiɔɔlu o Baabuiyo niŋ a Chiisu okɔɔ yɛ. Yaulaŋ ndaŋ la soo tau a yoomu Chiisu wo okɔɔ. Nduyɛ, la mala naa miŋ tol taamasi ndɔɔ ɔɔ peluŋ ndɔŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi. Te o bɛnda pɛ, soliŋ yaula hiɔɔlu laŋ ndaŋ kpeku le pɛɛkɔŋ ipilayaa ɔɔ pɛɛku leyuŋgoo tosaa. Nduyɛ loonuŋ maa, le ma sɔla tɔnɔɔ tau o yaulaŋ ndaŋ niŋ te a wa pɛ laŋ pɛɛkoo, a nɔ ma yiyaŋ o sɔɔŋ yɔŋnuŋ ndoŋ choo nduyɛ ma dɔu nyɛ ŋ pɛɛku wo o wali niŋ. Le handɔɔ lechoo, te ŋ yeema pɛ miŋ tosa nyɛ Chiisu ndoo tosa wo, mɛɛ ŋ nɔ miŋ yaŋ nyɛ o dimi wo nilaŋ. O buŋgɛi cho lachi ve niŋ, ŋ cho chɔ nyɛ naŋ pɛɛku o diomnda ndɔla mɛɛlaala o dimi tuupa mbo sɔla piɔmndo laŋ niŋndo.

CHONDII 15 Mel Po Tase Chɛhowaa Balikaa!

^ pɛl. 5 Naa Kilisiɔŋaa tonyaa, ŋ nɔ miŋ ‘tol peluŋ Chiisu woŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi.’ Sɔɔŋ kuɛɛ Chiisu tosa yɛ, ŋ naŋ nɔ miŋ tol kɔɔli woŋ? Buŋgɛi hei cho naa nyunaa hoo mulul. I cho naa vɛlɛ chɔm sabu naŋ nɔ miŋ tol peluŋ ndɔŋ kɔɔli wo, a mɛɛ naŋ nɔ miŋ tosa ndi yɛ.

^ pɛl. 60 TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Mɛɛ ndepilɛnɔɔ yiyaŋ yiŋgoloŋ o nyɛ Chiisu dimi a wɛɛŋ tambɛi ndoo vii pɔnɔɔ wo okɔɔ, mbo chandu ndepilɛnɔ yuwɛiyo le mɛɛ o cho Chɛhowa piɛiyo a kɔl ndɔɔ kpou yɛ.