Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 15

CHONDII 124 Lo Lechoo Wo

Kindi Tiindaŋ Ŋ Nɔ o Kɔɔna Chɛhowaa Niŋndo

Kindi Tiindaŋ Ŋ Nɔ o Kɔɔna Chɛhowaa Niŋndo

“La loonuŋ a wanaa cho nya chilaŋ chuaa tɛɛŋ nda. Waŋnda haa dimul nya suɛi Mɛlɛkɛi ni.”HIBU. 13:7.

NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO

Ŋ cho pɛɛku mɛɛ naŋ kindi tiindaŋ naa o Chɛhowa niŋ yɛ, vɛlɛ a mɛɛ naŋ hiau lachi a tiindaŋ koŋ nɔɔ yɛ.

1 . Vɛɛ wanaa Chɛhowaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ wa yɛ a kɔɔnaa?

 TELEŊ o teleŋ Chɛhowa ke pɛ wanaa nduaa wallo le tosaa, mbo wa nda kɔl le ma wa a kɔɔnaa le ndu tosaa. (1 Kɔliŋ. 14:33) Le tamaseliiyo, o yeema mi yooŋgu kɛndɔɔ dimiŋ o chieeŋndo choo kpou. (Maa. 24:14) O hɛli Chiisu le mbo wa wallo hoo chilaŋ. Nduyɛ Chiisu cho tosaa a sabu le waŋnda kɔɔnaa, le halikpeŋ mi wallo hoo hiou lachi a tosaŋndo. O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, te ndaa kila pɛ kundalaŋ, mi ndaa yulu bɛnduaa kundaa iso, le chilaŋ chuaa vɛlɛ a le nɛila chɔmaalaŋ yɔŋgoo. (Walta. 14:23) Bɛnduaa a kiilaa wa o Chulusalɛm niŋ, le kɛɛsiaalaŋ tosaa. Okoŋ, ma yɔŋ laŋ o kundalaŋ niŋ le ma tol laŋ kɔɔli. (Walta. 15:2; 16:4) Nduyɛ te kundalaŋ laa tol pɛ kɛɛsiaala laŋ kɔɔli, mi ndaa hiou “lachi a kaloo poŋ o laalaŋndo niŋ, nduyɛ lepaa o lepaa waŋnda wa hiouwɔɔ lachi a kuiyo.”—Walta. 16:5.

2 . Chɔŋ a wɔsi 1919, vɛɛ Chɛhowa bii yɛ niŋ wanaa nduaa nɛi chɔmaa, a nda nyɛm mala nda le pɛɛkoo a ndu okɔɔ woŋ kioo?

2 Hau bɛɛ, Chɛhowa cho hiouwɔɔ lachi a wanaa nduaa kɔɔnaa. Chɔŋ a wɔsi 1919, sanaa a nɛi ndɔ chɔmaa, Chiisu cho kunda pɔmbɔɔ soliŋndo kpeku le buɛiyaa nduaa kɔɔnaa, a nda nyɛm mala nda le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ kioo. Nduyɛ Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda cho o kundaa hoo choo ni. a (Luku 12:42) I cho kpendekele maa, Chɛhowa cho hiouwɔɔ lachi a wali ndaa dɔwɔɔ sala.—Aisaya 60:22; 65:13, 14.

3-4. (a) Tɔnɔ yɛɛ naŋ cho yɛ sɔlaa le mɛɛ naŋ cho a kɔɔnaa yɛ? Chɔmndɔ tamaseliiyo. (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?

3 Te naŋ ve a kɔɔnaa le, naŋ tiuba miŋ tosa wali Chiisu ke naa wo le. (Maa. 28:19, 20) Le tamaseliiyo, te ndoo yɔŋ pɛ maa ŋ nɔ tanda le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo le, wana o wana ndoo tiuba mbo dimi yooŋgu kɛndɔɔ ba o ba o yeema pɛ. Nduyɛ, wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa yɛ yiaa wa wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o tanda pilɔɔ niŋ teleŋ o teleŋ, kɛ o ve wa dimiŋ o tandala cheleŋ niŋ te. Baa a yiyaŋ pa a nɛila cheleŋnda naŋ cho tɔnɔɔ sɔlaa laŋ, le mɛɛ naŋ cho a kɔɔnaa yɛ?

4 Mi Chiisu kɔɔna buɛiyaa nduaa teleŋ o wa o chieeŋndo choo wo. Nduyɛ hau bɛɛ, o cho hiouwɔɔ lachi a wanaa Mɛlɛkaa kɔɔnaa. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku a tamasi o kɛsul naa wo okɔɔ, vɛlɛ a mɛɛ kɔɔna naa cho tamasi ndɔɔ tolɔɔ kɔɔli yɛ. Ŋ cho vɛlɛ pɛɛku mɛɛ naŋ chɔm balika melaa le kɔɔna Chɛhowaa yɛ.

KƆƆNA NAA CHO TAMASI CHIISU WO TOLƆƆ KƆƆLI

5. Ɔɔ nɛiyo opilɛ o kɔɔna Chɛhowaa tual tamasi Chiisu wo kɔɔli wo? (Chɔŋ 8:28)

5 Mi Chiisu pɛɛku nyɛ o nɔ mbo tosa wo, a nyɛ o nɔ mbo dimi wo Finya ndɔ o ba. Kɔɔna Chɛhowaa cho tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli, sanaa a Diom Mɛlɛkaa soliŋndo kpeku, le naa malaa miŋ sina nyɛ cho o kɛndɔɔ a o wɔɔŋndo wo, vɛlɛ a le naa nɛila chɔmaalaŋ kioo. (Nuawɔ Chɔŋ 8:28; 2 Timo. 3:16, 17) Miŋ sɔla loonɔŋndaŋ teleŋ o teleŋ, le diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, a nyɛ naŋ pɛɛku wo dɔwɔɔ o wali niŋ. Tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ te ŋ tosa pɛ hei?

6. Ɔɔ nɛiyo opilɛ o naŋ sɔla tɔnɔɔ tau o Baabuiyo pɛɛkoo niŋndo?

6 Nɛiyo opilɛ o naŋ sɔla tɔnɔɔ tau o Baabuiyo pɛɛkoo niŋndo, cho yaula naalaŋ soliŋndo kpeku ni. Le tamaseliiyo, tuuwɔ nyɛ Baabuiyo dimi wo, a nɛi chɔmaa naŋ sɔla kɔɔnaa o ba o yaula naalaŋ niŋndo. Teleŋ o teleŋ naŋ che pɛ maa nɛi chɔmaa naŋ sɔla wo tɔlnuŋ o Diom Mɛlɛkaa choo, miŋ chɔɔlu tiindaŋ naa kindi o kɔɔna Chɛhowaa niŋ.—Luomaŋ. 12:2.

7. Yooŋgu kuɛɛ Chiisu ndoo dimi yɛ, nduyɛ vɛɛ kɔɔna Chɛhowaa cho yɛ hiouwɔɔ lachi a tamasi ndɔɔ tolɔɔ kɔɔli?

7 Mi Chiisu dimi “yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.” (Luku 4:43, 44) Nduyɛ, mbo dimul buɛiyaa nduaa le ma tosa nyɛ pilɛ koŋ kpe. (Luku 9:1, 2; 10:8, 9) Hau bɛɛ, wana o wana cho o kɔɔna Chɛhowaa niŋ cho hiouwɔɔ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, ba o ba fee nda cho. Nduyɛ ma tosa hei mɛɛ mɛɛ nda nɔ kalaŋndaŋ.

8. Dikeŋnaŋ sɔvɛ kuɛɛ naa kpou nɔ yɛ?

8 Ŋ che ndi maa dikeŋnaŋ bɛndoo pila naŋ nɔ ni, le acheleŋnda dimullo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Kɛ o cho wana o wana le nɔ dikeŋnaŋndo hoo le. Le tamaseliiyo, teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, o chɛl mi nyinaa wɔɔŋnda timbi seileŋ a ndu okɔɔ le. (Luku 4:41) Hau, tuupa mi waŋndo dimi yooŋgu kɛndɔɔ a wanaa Chɛhowaa latulu, mɛɛ mbo suliŋ fɛŋ. Ŋ chɔm maa ŋ nɔ balika melaa le dikeŋnaŋ naŋ nɔ hoo wo, te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo ba o ba naŋ wa, vɛlɛ a teleŋ o teleŋ naŋ tiu pɛ ba. Maa Chiisu, kpeleŋ naa cho le kuluŋ leMasaŋ waŋnda saŋɔɔ o lakɔl, vɛlɛ a muŋ pɔɔliaa ni.—Maa. 13:3, 23; 1 Kɔliŋ. 3:6.

9. Vɛɛ kɔɔna naa cho yɛ waŋnda malaa le ma sina diola Mɛlɛkalaŋ?

9 Mi Chiisu mala waŋnda le ma sina diola Mɛlɛkalaŋ. Mɛɛ o wa piɛileŋ o Finya ndɔ lo o choo choo niŋ, mbo dimi aa: “I chɔm nda diola numndaŋ.” (Chɔŋ 17:26) Kɔɔna Chɛhowaa cho tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli, le tosaa nyɛ o nyɛ nda tiuba, le waŋnda malaa ma sina diola Mɛlɛkalaŋ. Nɛiyo opilɛ o wanaa Chɛhowaa cho hei tosaa wo, cho sanaa a Baabuiyo hoo, Hivioo le Chieeŋ Sɛnɛiyo soliŋndo kpeku ni. Mi wanaa hivi Baabuiyo hoo wa, miŋgi diola Mɛlɛkalaŋ pila o foofo la wa paandu wo. Nduyɛ, a hivi niŋ Baabuiyo hoo kpou, ɔɔ otiŋ o sɔɔŋ maŋgalaŋ hiouwɔɔ 270 niŋ. Te a tofa pɛ fondaŋndo hoo, Appendix A4 a A5 o Baabui koŋ niŋ, a cho chɔɔlu sɔɔŋ cheleŋ saalɔŋ a mɛɛ nda miŋgi diola Mɛlɛkalaŋ poonyiaa leniŋ yɛ okɔɔ. Fondaŋndo hoo Appendix C, cho o Baabui kɔɔnaa soli le pɛɛkoo wo niŋ. Nduyɛ o tɛɛsiaa le sabu diola Mɛlɛkalaŋ la nɔ mi la wa bɛmbɔɔ 237 o yaula maKilikiilaŋ niŋndo.

10. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii chua pilɛ cho o Mayama niŋndo niŋ?

10 Maa Chiisu, ŋ yeema miŋ tosa o naŋ tiuba wo, le wanaa bɔɔbɔɔ malaa ma sina diola Mɛlɛkalaŋ. Mɛɛ chua pilɛ cho wɔsilaŋ 67 o Mayama niŋndo pɛɛku a diola Mɛlɛkalaŋ okɔɔ, mbo tusi mɛmiaŋ kpasu kpasu. Okoŋ mbo dimul wana ndɔ pɛɛkaa aa: “Teleŋ tasoo cho hoo o yoomu nuu niŋ ni, le sinaa maa diola Mɛlɛkalaŋ la cho Chɛhowa ni. A pɛɛku ya suɛi sɔvɛ sɔvɛi yaa sina paandu le ve.” A mɛɛ suɛi yɔŋnaŋnde hei chɔm yɛ, te waŋnda pɛɛku pɛ a diola Mɛlɛkalaŋ okɔɔ, mi keŋ siŋga yoomula ndalaŋ.

HIOU LACHI A TIINDAŊ Ŋ NƆ O KƆƆNA CHƐHOWAA NIŊNDO KINDIOO POŊ

11. Vɛɛ bɛnduaa kundaa chɔm yɛ maa a nɔ tiindaŋndo o kɔɔna Chɛhowaa niŋ? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

11 Ɔɔ nɛiyo opilɛ o bɛnduaa kundaa chɔm maa a nɔ tiindaŋndo o kɔɔna Mɛlɛkaa niŋndo? Te a sɔla pɛ nɛi chɔmaa, a nɔ ma veelu diomndaŋ leniŋ nyɛkɛndɛi, nduyɛ a nɔ ma tosa o nda tiuba wo le ndu dɔwɔɔ o wali niŋ. Le tamaseliiyo, mi che bɛɛ ma sɔla nɛila chɔmaalaŋ a mɛɛ nda yɔŋgu sɔɔŋ yɛ, vɛlɛ a mɛɛ nda nɔ ma piɛi le kundaa yɛ okɔɔ, kɛ ma sɔla vɛlɛ nɛila chɔmaalaŋ a mɛɛ nda manda saa Kiliti wa yɛ okɔɔ. Te bɛnduaa kundaa tol pɛ nɛila chɔmaala kɔɔnaa kɔɔli, mi puaapiliaa che maa Chɛhowa kaala nda, vɛlɛ maa o buulaŋ le nda.

Mi bɛnduaa kundaa mala naa, le miŋ dɔu tiindaŋndo o nɛi chɔmaa kɔɔna Chɛhowaa ke naa wo niŋ (Tofa pɛl 11) b


12. (a) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ diikuŋ wanaa cho chilaŋ chuaa wa? (Hibuluiya 13:7, 17) (b) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ handu kɔllo o suliŋnda kɛndɛla wanaa cho chilaŋ chuaa wa choo?

12 Te ŋ sɔla pɛ nɛila chɔmaalaŋ bɛnduaa kundaa o ba, ŋ nɔ miŋ tol laŋ kɔɔli a kɔllo kpou. Te ŋ tosa keŋ pɛ, i cho wa tɛtɛlɛ le mi wanaa cho chilaŋ chuaa o kundaa niŋnda wa a kɔl kɛndɛ. Baabuiyo dɛɛniaa naa le miŋ diikuŋ wanaa cho chilaŋ chuaa wa, nduyɛ miŋ tusiŋ nda o ba bɛŋgu. (Nuawɔ Hibuluiya 13:7, 17.) Kɛ lepum, hei ve bɛɛŋ bɛɛŋ le tosaa le. Le yɛɛ? Kanifuule, wanaa lahakiaa puaa haa cho ni. Lelaŋ, te ŋ faŋa pɛ kɔllo o suliŋnda ndala kɛndɛlaŋ choo, nduyɛ miŋ handu kɔllo o biondɔŋnda ndalaŋ choo, mɛɛ o dimi niŋ, yaamɔɔwaa naa naŋ cho malaa ni. O nɛi kuɛɛ choo? Te ŋ tosa keŋ pɛ, mɛɛ tiindaŋ naŋ nɔ o kɔɔna Mɛlɛkaa niŋndo naŋ cho koŋ yɔŋyɔlaa ni. Nduyɛ ndi kpeekpei wanaa simul tonyaa wa yeema naa ni miŋ tosa. Mɛɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa, le miŋ sina choola yaamɔɔwaa naa dimilaŋ, vɛlɛ miŋ fafaŋ ndaŋ?

CHƐL MI ACHELEŊNDA YƆŊYƆLA TIINDAŊ Ŋ NƆ O KƆƆNA CHƐHOWAA NIŊNDO LE

13. Vɛɛ wanaa simul Mɛlɛka wa kindiŋ yɛ le sɔɔŋ kɛndɛŋ kɔɔna ndɔɔ cho tosaa woŋ siiŋguuwo ŋ wɔɔŋ?

13 Mi wanaa simul Mɛlɛka wa kindiŋ le sɔɔŋ kɛndɛŋ kɔɔna ndɔɔ cho tosaa woŋ siiŋguuwo ŋ wɔɔŋ. Le tamaseliiyo, ŋ pɛɛku o Baabuiyo niŋ maa, wanaa cho Chɛhowa piɛiyo wa nɔ ma wa a diandaa o dialloŋ niŋ, o kaalaŋ niŋ, vɛlɛ a o ndu piɛiyo niŋ. O dimi maa, wana o wana luei pɛ balaŋ o kaala wɔɔŋndaŋ niŋ, nduyɛ mbo kɛɛ le balaŋ solioo leniŋ, wana koŋ nɔ mbo sɔla solioo o kundaa niŋ. (1 Kɔliŋ. 5:11-13; 6:9, 10) Le mɛɛ naŋ cho sawaa hoo diikɔŋndo yɛ, mi wanaa simul naa wa dimi maa ŋ kaala waŋnda chieeya le, ŋ chɔm bɔɔ yɛ yiɔɔ waŋnda tɛɛŋ, vɛlɛ maa ŋ nɔ bɔɔ sawalaŋ.

14. Nɛɛ cho yɛ waŋnda nyindɔɔ le choolaŋ pɛŋgɛlaa a kɔɔna naa okɔɔ?

14 Kindiŋ ma sina wanaa cho naa chiŋalaŋndo wa. Setana Nyina Wɔɔŋndo cho waŋnda yindɔɔ ni, le choolaŋ pɛŋgɛlaa a kɔɔna naa okɔɔ. Baabuiyo dimi maa, ndu cho “finyaa le choolaŋ ni.” (Chɔŋ 8:44; Chɛ. 3:1-5) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ wa kɔl maa, Setana cho wa wanaa cho ndu tooloo wa soliŋndo kpeku, le choolaŋ pɛŋgɛlaa a kɔɔna Chɛhowaa okɔɔ. Nduyɛ, mi i waa nuaa yɔŋnuŋ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ.

15. Yɛɛ simlachiaa lepiɛiya ndaa tosallɛ Chiisu a buɛiyaa nduaa?

15 O wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ, mi che bɛɛ Chiisu wa walaŋ, nduyɛ o wa walta kɔndɔfiltaŋ tosaa, kɛ mi Setana soliŋ waŋnda apum kpeku le choolaŋ pɛŋgɛlaa a ndu okɔɔ. Le tamaseliiyo, mi simlachiaa lepiɛiya dimul waŋnda maa, “kpaaya masa nyinaa wɔɔŋnda” Chiisu nɔ ni, le waŋnda nyinaa wɔɔŋnda touwɔɔ kɔɔli. (Maki 3:22) Mɛɛ nda wa ndu yamɛi kilullo, mi simlachiaa lepiɛiya nyiinduu ndu choolaŋ choo maa, o tɛɛmbuu diola Mɛlɛkalaŋ. Nduyɛ ma dimul faŋgaa le ma dimul masaa le ma dii Chiisu. (Maa. 27:20) Okoŋ kɔɔli, mɛɛ buɛiyaa Kilitiaa wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo, mi wanaa simul nda wa “muli waŋnda kɔltaŋ,” le ma tusi nda nyɛpalaa choo. (Walta. 14:2, 19) Mi Bandu Mɛŋgɛlaa le Yindimiiyo 1, 1998, tɛɛsiaa a Walta Kiilaa 14:2 okɔɔ aa: “Mi wanaa wa Setana tooloo wa kɛɛ yooŋgu Kilisiɔŋnda wa nda dimullo wo. Nduyɛ pɛŋ, ma dimi sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ a Kilisiɔŋnda okɔɔ, le halikpeŋ waŋnda yeŋ nda lani le, vɛlɛ ma tul nda leyɛ.”

16. A yɛɛ okɔɔ naŋ nɔ yɛ miŋ loonuŋ teleŋ o teleŋ naŋ tuei pɛ yooŋgula lachoowalaŋ?

16 O cho ko o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ te Setana dimi choolaŋ a wanaa Mɛlɛkaa okɔɔ le. Hau bɛɛ, o cho hiouwɔɔ lachi a “waŋnda o chieeŋndo niŋ kpou huiyo.” (Sɔɔŋ. 12:9) Teleŋ o teleŋ ŋ tuei pɛ yooŋgula lachoowalaŋ a kɔɔna Chɛhowaa, ɔɔ a puaapiliaa cho chilaŋ chuaa wa okɔɔ, loonuŋ a mɛɛ yaamɔɔwaa Mɛlɛkaa bii Chiisu, vɛlɛ a buɛiyaa nduaa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋ yɛ. Mi Chiisu dimi kpendekele maa, waŋnda cho buɛiyaa nduaa simul, vɛlɛ ma dimi choolaŋ a nda okɔɔ. Nduyɛ keŋ kpeekpei cho hau yɔŋnɔŋndo ni. (Maa. 5:11, 12) Te ŋ sina pɛ wanaa cho choolaŋ dimioo a naa okɔɔ wa, vɛlɛ miŋ tosa nyɛ chɔ chɔ le naapila mandaa, keŋ mala naa a hui naa le. Vɛɛ naŋ mandaŋ yɛ naapila?

17. Vɛɛ naŋ fafaŋ yɛ kpundɛ cho a bundɔŋ lachoowaŋ okɔɔ wo? (2 Timoti 1:13) (Tofa vɛlɛ kɔfoo hoo, “ Mɛɛ Naŋ Fafaŋ Bundɔŋ Lachoowaŋ Yɛ.”)

17 Fafaŋ bundɔŋ lachoowaŋ. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl chɔm naa kpendekele nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa wo te ŋ tuei pɛ bundɔŋ lachoowaŋ. Mbo dimul Timoti le mbo “kpaa wanaa cho pɛɛkula lachoowaa laŋ nda,” nduyɛ mbo dimul nda le ma ‘fafaŋ bundɔŋ lachoowaŋ nilaŋ yaŋɔɔ.’ (1 Timo. 1:3, 4; 4:7) Mi che bɛɛ i wa tɛtɛlɛ le mi chɛlɛkpɔɔ chua nyɔɔ lɛŋ, okoŋ mbo wounuŋ o sondo, kɛ pesiŋ bɛɛ kaasoŋnɔ nɔ sinapɛŋgoo a kpundɔɔ okɔɔ wo tosa keŋ te. Miŋ kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le bundɔŋ lachoowaŋ fafaŋndo kanifuule, ŋ sina naa ŋ fula wa. O baa pilɔɔ choo, ŋ nɔ miŋ ‘hiou lachi a diomnda tonyalaŋ biyɔɔ kpiŋ.’—Nuawɔ 2 Timoti 1:13.

18. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ tiindaŋndo o kɔɔna Chɛhowaa niŋ?

18 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ che nɛilaŋ layaa, la kɔɔna Chɛhowaa cho tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli laŋ. Te a wa pɛ Baabuiyo pɛɛkoo, kindiŋ ma che nɛila cheleŋnda kɔɔna Chɛhowaa cho tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli laŋ. Mala wanaa cheleŋ o kundaa niŋ, le ma dɔu tiindaŋndo o kɔɔna Chɛhowaa niŋ. Nduyɛ hiou lachi a lo lechoo wo chɔmndo o Chɛhowa lo, vɛlɛ a kɔɔna o cho soliŋndo kpeku le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa wo tooloo. (Sam 37:28) Maa ŋ hiounuŋ lachi a dikeŋnaŋ naŋ nɔ le waa wanaa Chɛhowaa tɛɛŋndo, chuaa o sɔvɛ.

VƐƐ Ŋ CHO YƐ MULI?

  • O nɛila kuɛɛ choo wanaa Mɛlɛkaa cho yɛ tamasi Chiisu wo tolɔɔ kɔɔli?

  • Vɛɛ naŋ hiau yɛ lachi a chɔmndo maa ŋ nɔ tiindaŋndo o kɔɔna Chɛhowaa niŋ?

  • Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ tuei pɛ yooŋgula lachoowalaŋ?

CHONDII 103 Wanaa Mandaa Lasaa Mɛlɛka Ke Naa Wa

a Tofa kɔfoo hoo, “Le Yɛɛ Naŋ Dimi yɛ Maa o Wɔsi 1919 Niŋ I Yɔŋnuŋ Ni?” O yauwo hoo niŋ, Piɛile Tonyale Chɛhowaleŋ le Miiŋgu Vɛlɛ Pila! Peele 102-103. O puuluei niŋ.

b TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Mɛɛ bɛnduaa kundaa suukaŋ a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo naa waŋnda hiau tau wa okɔɔ, mi wana cho kunda wali pollo chilaŋndo chɔm wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa nɛi chɔmaa koŋ, le ma wa kɔɔ mulioo o chiɛiyo.