Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Dɔu Tiindaŋndo o Simlachinɔ Naa Niŋ—Kiliti

Dɔu Tiindaŋndo o Simlachinɔ Naa Niŋ—Kiliti

“Masanɔɔ o pilɛ nya nɔ ni, ndu yɔnuŋ maa Kiliti ni.”​—MAATIU 23:​8-10.

CHONDOŊ: 16, 14

1, 2. Wali bɛndu bɛndu kuɛɛ ndoo keŋnuŋ yɛ Chɔɔsuaa mɛɛ Muuse vi?

MI CHƐHOWA dimul Chɔɔsuaa aa, “Buɛi nuu Muuse o vi niŋ. Lelaŋ, la bɛɛndiaŋ nya waŋnda Isɔluɛi kpou mi la taŋ Pee Bɛndoo Chɔɔdaŋ, mi la kuɛ o lɛŋnde ya chuel nya buŋgɛi leŋ niŋ.” (Chɔɔsuaa 1:​1, 2) Nuawɔ se siŋgaŋ bɛndu le Chɔɔsuaa, wana wa Muuse malaa naapum le wɔsilaŋ 40 wo!

2 Muuse wa simlachinɔ Isɔluɛiya ni le teleŋ vilɛi. Kɛ teleŋndo hoo niŋ, Chɔɔsuaa cho wa simlachinɔ ndaa ni. Lelaŋ, naapum mi kɔndɔfillo bii ndu te Isɔluɛiya cho ndu pɛ chɛlɔɔ maa simlachinɔɔ le nda. (Ditɔnɔmii 34:​8, 10-12) Mi yau pilɛ tɛɛsiaa Baabuiyo wo suaa a Chɔɔsuaa 1:​1, 2 okɔɔ maa, teleŋ kala kalaa le lɛŋndeŋ o paandoo niŋ ɔɔ o teleŋ naa hoo niŋ, cho teleŋ simlachinɔ cheleŋ siŋga opilɔɔ wo ni.

3, 4. Vɛɛ Mɛlɛka dɔu yɛ Chɔɔsuaa sala le mɛɛ o dɔu tiindaŋndo o ndu niŋ yɛ, nduyɛ nyuna kuɛɛ naŋ nyunaŋ yɛ?

3 Chɔɔsuaa ndoo nɔ sabu kɛndɔɔ le mi ndoo buulaŋ. Kɛ, mbo duau tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ, nduyɛ o wa chɔ chɔ le nɛila chɔmaala ndɔlaŋ tolɔɔ kɔɔli. (Chɔɔsuaa 1:​9-11) Mi Mɛlɛka duau Chɔɔsuaa sala le tiindaŋ o dɔu o ndu niŋndo, nduyɛ mbo soliŋ maalikɛinɔɔ kpeku le Chɔɔsuaa vɛlɛ a Isɔluɛiya nɛi chɔmaa kioo. Kɛlɛŋgaa maalikɛinɔ koŋ wa Diomndo ni, Po tase Mɛlɛkaa.—Ɛsɔdɔɔ 23:​20-23; Chɔŋ 1:​1, NW.

4 Mi Chɛhowa mala waŋnda Isɔluɛi ma tosa yɛlɛmiaala bɛnda laŋ le simlachinɔ nda sɛnɛiyo, Chɔɔsuaa. O palɛi nɛi niŋ, siŋgaŋnda bɛndulaŋ la cho yɔŋnɔŋndo tau. Naapum mi kɔndɔfillo bii naa, ‘Mɛɛ kɔɔna Chɛhowaa cho hiouwɔɔ lachioo tosaa yɛ, baa ŋ nɔ pa sabu kɛndɔɔ le tiindaŋndo dɔwɔɔ o Simlachinɔ naa Mɛlɛka yulu iso wo niŋ, Chiisu?’ (Nuawɔ Maatiu 23:​10.) Le nyunaa hoo mulioo, ŋ cho yaasiaa mɛɛ Chɛhowa wa simlachinɔɔ le wanaa nduaa o paandoo niŋ a teleŋ siŋgaŋndaŋ yɛ.

SIMNDAŊ WANAA MƐLƐKAA LACHI LE LUƐIYƆƆ O LƐŊNDE MƐIYAALEŊ NIŊ

5. Suɛi kɔndɔfili kuɛɛ yɔŋnuŋ yɛ Chɔɔsuaa Chɛluiko ikɛi? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

5 Mɛɛ Isɔluɛiya taŋ dɔɔ Pioo Chɔɔdaŋ, mi suɛi kɔndɔfille yɔŋnuŋ Chɔɔsuaa. Mi Chɔɔsuaa komal po pilɛ a muɛi faŋnde ndu o ba, o chiee bɛndoo Chɛluiko ikɛi. Okoŋ, mi Chɔɔsuaa nyuna ndu aa, “Kumbu naa ŋ cho ni baa kumbu yaamɔɔwaa naa?” Mi kɔndɔfillo bii Chɔɔsuaa mɛɛ poo dimi maa ndu cho “sovɛiyaa Mɛlɛka Yaawɛɛ wa bolleŋ ni,” nduyɛ maa ndu cho maalikɛinɔ wa o bɛɛndiaŋ le wanaa Mɛlɛkaa mandaa wo ni. (Nuawɔ Chɔɔsuaa 5:​13-15.) Mi che bɛɛ Baabuiyo dimi o fondaŋnda cheleŋ maa Chɛhowa wa suɛi o Chɔɔsuaa lo ni, kɛ wana che pɛ maa Mɛlɛka wa maalikɛinɔɔ hoo soliŋndo kpeku ni, le mbo soo le ndu, a mɛɛ o tosa o paandoo niŋ yɛ.—Ɛsɔdɔɔ 3:​2-4; Chɔɔsuaa 4:​1, 15; 5:​2, 9; Walta Wanaa Chiisuaa 7:​38; Kaleesiaŋnda 3:​19.

6-8. (a) Le yɛɛ nɛila chɔmaala maalikɛinɔɔ ndoo yɔŋgu laŋ lapum wa yɛ suɛi kɔndɔfili? (b) Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa kɔl kaloo wa o nɛila chɔmaala laŋ niŋ, nduyɛ mi la huŋ a teleŋndo kinɛi? (Tofa vɛlɛ tɛɛsiaa amatou.)

6 Mi maalikɛinɔɔ dimul Chɔɔsuaa nyɛ kpeekpei ndoo nɔ mbo tosa le Chɛluiko yomɔɔ wo. O kandɔŋndo, naapum nɛila chɔmaalaŋ lapum la wa la kala le bila biyɔɔ. Le taamaseliiyo, mi maalikɛinɔɔ dimul Chɔɔsuaa maa sovɛiya kpou nɔ ma sɔla hivi chiɛi kɔɔlioo. Koŋ sim ni maa le palɛi i tiŋ, ndaa nɔla niŋ chɔulabaa le. Baa teleŋ kɛndɔɔ kpeekpei wa koŋ ni le mi puaa kaŋ ndaa sɔla hivi chiɛi kɔɔlioo?—Chɛnɛsee 34:​24, 25; Chɔɔsuaa 5:​2, 8.

7 Naapum sovɛiya wa yiyaŋndo, ‘Vɛɛ naŋ cho yɛ yuŋgula naalaŋ manda te yaamɔɔwaa naa huŋ del pɛ dɔɔŋgɔ naa choo?’ Kɛ mi suɛi kɔndɔfille yɔŋnuŋ! Puaa Chɛluiko kue ma del Isɔluɛiya choo a sɔŋgɔɔ le, nduyɛ ma yɔŋ siooŋnde le nda. Baabuiyo dimi aa, “Mi waŋnda Chɛluiko a kiindiaa diola saasala balu chioo laŋ kpaŋ kpaŋ ma kɛsi sovɛiya o diolaŋ le Isɔluɛiya. Nda aa chɛl mi wana ndoo fula le kɛlɛŋgaa ma luɛi.” (Chɔɔsuaa 6:​1) Naapum mi yooŋgoo hoo tosa mi Isɔluɛiya chɔɔlu tiindaŋndo dɔwɔɔ o nɛi chɔmaa Mɛlɛkaa niŋ!

8 Mi maalikɛinɔɔ dimul Chɔɔsuaa maa Isɔluɛiya kua ma del Chɛluiko choo le. Kɛ ndaa nɔ ma balu chiee bɛndu koŋ lepaa o lepaa lepilɛ, le palɛi iŋɔmpum. Nduyɛ maa o paale ŋɔmmɛu leŋ choo, ndaa nɔ ma balu ndu bɛmbɔɔ le ŋɔmmɛu. Naapum mi sovɛiya haa yiyaŋ dɔɔ aa, ‘Teleŋ naa vɛlɛ a yoomuma naŋ tɛɛmbuu wo fondo fuu!’ Kɛ Simlachinɔ Isɔluɛiya ve chɔ le wo, ndoo sina kpeekpei nyɛ o wa tosaa wo! Nɛila ndɔla chɔmaalaŋ tolɔɔ kɔɔli kinɛi wa chɔɔlu tiindaŋ Isɔluɛiya kindi poŋ ni, nduyɛ ndaa nɔ ma sɔŋga a sovɛiya Chɛluiko le.—Chɔɔsuaa 6:​2-5; Hibuluiya 11:​30. * (Tofa tɛɛsiaa amatou.)

9. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tol nɛi chɔmaa kɛ kɛ naŋ sɔla o kɔɔna Mɛlɛkaa niŋ kɔɔli? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

9 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o suɛi hei niŋ? Lepum, mi kɔɔna Chɛhowaa tosa sɔɔŋ o nɛi sɛnɛi cheleŋ niŋ, nduyɛ naapum o ve lɔɔlɔɔ le naŋ bii sabu koŋ bila le. Le taamaseliiyo, ŋ ve bɛɛ pɛɛŋ kɔl maa o cho suɛi sɔvɛ le nyɛm mapuuloŋ soliŋndo kpeku le pɛɛkɔŋ ipilayaa, o wali pollo niŋ, ɔɔ o bɔŋaŋnda naalaŋ te. Kɛ suŋ suŋ niŋ, naapum ŋ cho tɔnɔlaŋ chɔɔ a mɛɛ naŋ cho muŋ soliŋndo kpeku yɛ. Te o yɔŋ pɛ miŋ che fulamakɔɔlila kɛndɛlaŋ o siŋgaŋnda waa naa niŋ, mi tiindaŋ naa chɔɔlu kalu poŋ, nduyɛ hei tosa mi diompilɔɔ chɔɔlu naa wa tɛɛŋ naa puaapiliaa a ndepiliaa naa.

VƐƐ KILITI WA YƐ SIMLACHINƆƆ LE KILISIƆŊAA TASIAA O SINDƆƆ NIŊ?

10. Nɛɛnɛ kpeekpei tosa yɛ kɛɛsiaa le bɔŋaŋ sɔvɛ dialii kuumbaŋ choo ve bii Chulusalɛm a hivi chiɛi kɔɔlioo okɔɔ wo?

10 Mɛɛ wɔsilaŋ 13 la hiou chɔŋ a teleŋ Kɔniiliɔɔ, wana ve Chuunɔ le wo simnuŋ Kilisiɔŋnɔɔ wo, Kilisiɔŋaa Chuuwa apum wa wɔ dimioo kɛ maa hivi chiɛi kɔɔlioo wa suɛi sɔvɛ. (Walta Wanaa Chiisuaa 15:​1, 2) O chiee bɛndoo niŋ Aŋtiɔɔ, puaapiliaa wa sɛɛŋgiaŋndo o suɛi hei choo. Le hei, mi bɛnduaa kɛɛsiaa le mi Pɔɔl kuɛ Chulusalɛm, mbo kɔ nyuna dialii kuumbaŋ choo ve a ndi okɔɔ. Kɛ nɛɛnɛ kpeekpei wa yɛ kɛɛsiaa tosaa le mbo kuɛ? Mi Pɔɔl tɛɛsiaa aa, “Mɛlɛka chɔm ya ni maa ya I kɔ.” I cho tonya kpendekele maa, Kiliti yɔŋgu nɛi chɔmaa ni le halikpeŋ mi dialii kuumbaŋ choo ve muli nyuna koŋ.—Kaleesiaŋnda 2:​1-3.

Kiliti wa Simlachinɔɔ le kunda leKilisiɔŋ tasoo o sindɔɔ niŋ ni (Tofa pɛlta 10, 11)

11. (a) Yɛɛ Kilisiɔŋaa Chuuwa apum ndaa yiyaŋ yɛ a hivi chiɛi kɔɔlioo okɔɔ? (b) Vɛɛ Pɔɔl chɔm yɛ kaa tusiaŋndo le bɛnduaa wa Chulusalɛmnda diikɔŋndo? (Tofa vɛlɛ tɛɛsiaa amatou.)

11 Mi Kiliti ke dialii kuumbaŋ choo ve nɛi chɔmaa le ma chɔm kpendekele maa Kilisiɔŋaa ve ŋChuu le wa, nɔ lɛ ma sɔla hivi chiɛi kɔɔli le. (Walta Wanaa Chiisuaa 15:​19, 20) Kɛ wɔsila bɔɔbɔɔ hiouwɔɔ okoŋ kɔɔli, Kilisiɔŋaa Chuuwa a bɔɔbɔɔ wa wɔ chuauwaa ndaa hivioo o chiɛi kɔɔli. Okoŋ, mi bɛnduaa wa Chulusalɛmnda tuɛi o baltaŋ niŋ maa Pɔɔl ve lebɛɛ chɔm le Sawa Mɛlɛka ke Muuse wo le. Le hei, mi bɛnduaa dimul Pɔɔl le mbo tosa nyɛ chɔm maa o nɔ bɛɛleŋ le Sawa koŋ ndo. * (Tofa tɛɛsiaa amatou.) (Walta Wanaa Chiisuaa 21:​20-26) Ma dimul ndu le mbo kuɛ a puaa a hiɔɔlu o maaŋndo niŋ, le mi waŋnda che maa o nɔ bɛɛleŋ le Sawaa. Pɔɔl ndoo tiuba mbo dimi aa, ‘Kɔl kalu cho o hei niŋ kposoŋ te! Le yɛɛ mi la dimulla le hei tosaa? Kilisiɔŋaa Chuuwa nɔ bahawɛi koŋ ni, kanifuule a biiyɔ bila kpeekpei nyɛ hivi chiɛi kɔɔlioo simndo le.’ Kɛ, mi Pɔɔl bii bila maa bɛnduaa ndaa yeema le mi Kilisiɔŋnda kpou wa diompilɛ. Le hei, mbo diikuŋ nɛila chɔmaala ndalaŋ. Kɛ a koŋ kpou, mi kɔndɔfillo bii naa le sabu Chiisu chɛl mi bahawɛi wa a hivi chiɛi kɔɔlioo okɔɔ wo viau le teleŋ vilɛiyo, mi che bɛɛ Sawa Mɛlɛka ndoo ke Muuse wo ndoo mɛɛlu niŋ chɔŋ a teleŋ Chiisu sɔla piɔmndo wo.—Kolosiaŋnda 2:​13, 14, NW.

12. O kpeekpei niŋ, le yɛɛ Kiliti chɛl lɛ mi teleŋndo hiau fɛŋ malaŋ o toosiaa bahawɛi wa a hivi chiɛi kɔɔlioo okɔɔ wo?

12 Mbo chua teleŋndo tau le yɛlɛmiaalaŋ tosaa a sinapɛŋgu sɛnɛiyo okɔɔ. Kilisiɔŋaa Chuuwa apum ndaa yeema wɔ teleŋndo tau le chɛlɔɔ maa a ve lɛ o Sawa koŋ bɛŋgu le. (Chɔŋ 16:​12) Yiyaŋ ndaa ndoo wa ni maa, hivi chiɛi kɔɔlioo chɔm ni maa waŋndo nɔ chaŋyɛi teŋgeŋnde a Mɛlɛka. (Chɛnɛsee 17:​9-12) Siooŋnde wa acheleŋnda maa Chuuwaa nda wa naapilɛ wa, cho nda kotaa tusi choo le mɛɛ nda cho teŋgeŋ yɛ. (Kaleesiaŋnda 6:​12) Kɛ mɛɛ teleŋndo hiou tiŋ, mi Kiliti chɔɔlu nda nɛi chɔmaa ke sanaa o yaula Pɔɔl poonyiaalaŋ niŋ.—Luomaŋnda 2:​28, 29; Kaleesiaŋnda 3:​23-25.

KILITI CHO WƆ SIMLACHINƆƆ LE KUNDA NDƆ LEKILISIƆŊNDO NI

13. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ diikuŋ nɛi chɔmaa Kiliti cho naa hau yɔŋgoo wo?

13 Kiliti cho wɔ hau Simlachinɔɔ le kunda leKilisiɔŋndo ni. Lelaŋ, te kɔɔna Chɛhowaa tosa pɛ siŋgaŋnda ŋ bii bila le laŋ, yiyaŋ a mɛɛ Kiliti yɔŋgu nɛi chɔmaa le wanaa Mɛlɛkaa o sindɔɔ niŋ yɛ. O teleŋ Chɔɔsuaa wo niŋ, vɛlɛ a o teleŋ wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa niŋ, Kiliti wa lɔɔlɔɔ nɛi chɔmaa taasioo yɔŋgoo le wanaa Mɛlɛkaa mandaa, tiindaŋ ndaa kindioo, a nda malaa le ma lo diompilɛ.—Hibuluiya 13:​8.

Nɛi chɔmaa buɛi cho sakpo wo cho naa hau kioo wo, chɔm kpendekele maa Chiisu buulaŋ a naa

14-16. Vɛɛ nɛi chɔmaa fula “buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo” o ba wo, chɔm yɛ maa Kiliti yeema naa malaa le mi tiindaŋ naa wa o kala poŋ?

14 Hau, “buɛi cho sakpo, nduyɛ, mbo wa buɛi kɔl kalu wo,” cho naa nɛi chɔmaa yɔŋgoo a teleŋ naŋ yeema ndu wo kinɛi. (Maatiu 24:​45) Nɛi chɔmaa hoo chɔm kpendekele maa Chiisu buulaŋ le naa. Mi Maki, o nɔ chuauwa a hiɔɔlu wo dimi aa, “Setana cho kindiŋndo kpeekpei le mi kundalaŋ la vi ŋdial a mɛɛ o cho yuŋgulaŋ chɔulabaa yɛ. Suŋ suŋ niŋ, dɛɛniaa naŋ sɔla le pɛɛku leyuŋgoo tosaa o lɔɔ o lɔɔ bɛŋgu wo, chɔm wanaa cho yuŋgulaŋ bolleŋ nda kpendekele maa, a nɔ ma manda yuŋgula ndalaŋ!”

15 Te ŋ che pɛ mɛɛ Kiliti cho hau naa nɛi chɔmaa kioo yɛ, miŋ bii ndi bila maa o yeema naa malaa le mi tiindaŋ naa lo o kala poŋ. Le taamaseliiyo, mi bɛndu kundaa diolaŋ Patiliki dimi aa, “O kandɔŋndo, mi apum ndaa che ndi ikala le bɔŋaŋndo a kundala pɔmbɔlaŋ le kɔlaŋ o wali pollo niŋ o lɔɔ mɛɛlulaŋ.” Kɛ mbo dimi maa siŋgaŋndo hoo chɔm mɛɛ Chiisu buulaŋ le wana o wana o kunda leKilisiɔŋndo niŋ yɛ. Le taamaseliiyo, puaapiliaa a ndepiliaa apum a nɔ siɔmbulaŋ ɔɔ a ndaa kue lɔɔlɔɔ o wali pollo niŋ te wa, che niŋ maa yeemɛi cho tau le ma soliŋ nda kpeku, nduyɛ maa nda bɛɛ nɔla ma tosa tau. Hei chɔɔlu niŋ tiindaŋ ndaa kindi poŋ.

16 Kiliti cho vɛlɛ naa hau malaa le miŋ handu kɔllo o wali naa dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo. Nduyɛ, wali sɔvɛ cho tosaŋndo o chieeŋndo choo mbo hiau wali kɛ kɛ wo, cho yooŋgu kɛndɔɔ dimioo ni. (Nuawɔ Maki 13:​10.) Andilee, o cho bɛndu kunda sɛnɛiyo wo cho kindiŋndo lɔɔlɔɔ le nɛi chɔmaa sɛnɛi kɛ kɛ kɔɔna Chɛhowaa yɔŋgu wo tolɔɔ kɔɔli. Mbo dimi aa, “Kɛɛsiaa le wanaa cho wallo o lɛuve wa faŋaa atiŋ yiyalaŋ naa maa teleŋndo cho niŋ choŋ choŋ, nduyɛ maa yeemɛi cho le miŋ chɔɔlu yoomuaŋ dɔwɔɔ o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ.”

VƐƐ NAŊ TUALLƐ NƐI CHƆMAA KILITIOO KƆƆLI?

17, 18. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ handu kɔllo o nɛila naŋ sɔla tɔnɔlaŋ ndo choo te ŋ tosa pɛ yɛlɛmiaalaŋ a teleŋ siŋgaŋndaŋ?

17 Nɛi chɔmaa naŋ sɔla Chiisu Kiliti o ba wo, o cho o Masaleŋ choo wo, cho naa mala suŋ suŋ vɛlɛ a o chilaŋ niŋ. Kindiŋ ma handu kɔllo o nɛila ŋ sɔla niŋ tɔnɔɔ laŋ choo, le yɛlɛmiaala ŋ tosa a siŋgaŋnda laŋga yɔŋnuŋ ndaŋ yɛ. A teleŋ pɛɛku nya leyuŋgoo, naapum la yaasiaa mɛɛ siŋgaŋndaŋ a bɔŋaŋnda naalaŋ ɔɔ a wali pollo okɔɔ mala niŋ yuŋgu numndo yɛ.

Baa a cho pa yuŋgu numndo a acheleŋnda malaa le ma tosa yɛlɛmiaalaŋ a siŋgaŋnda tosaŋ o kɔɔna Chɛhowaa niŋndaŋ? (Tofa pɛlta 17, 18)

18 Te ŋ sina pɛ maa nɛila chɔmaala fula kɔɔna Chɛhowaa o ba wo tolɔɔ kɔɔli chuu naa fulamakɔɔlila kɛndɛlaŋ, hei tosa ndi tɛtɛlɛ le nɛi chɔmaa koŋ tolɔɔ kɔɔli, nduyɛ miŋ wa a kɔl kɛndɛ. Le taamaseliiyo, le mɛɛ naŋ cho lɛ hau yaula soli tau maa paandu le yɛ, ŋ cho nyɛsɔlaa mandaa. Nduyɛ, le mɛɛ naŋ cho niŋ nyɛm mapuuluŋ sɛnɛiyoŋ soliŋndo kpeku yɛ, ŋ tiuba miŋ komal wanaa bɔɔbɔɔ a yooŋgu kɛndɔɔ. Baa ŋ chɔɔlu pa yaula naalaŋ a vidueila naala cho o nyɛm mapuuluŋ naŋ niŋndoŋ soliŋ kpeku? Nɛiyo opilɛ cho hoo ni le Kiliti tooloo kanifuule, o yeema naa miŋ soliŋ nyɛm sɔlaŋ kɔɔna Chɛhowaa kpeku a taasi.

19. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ diikuŋ nɛi chɔmaa Kilitioo?

19 Te ŋ diikuŋ pɛ nɛi chɔmaa Kilitioo, ŋ mala puaapiliaa a ndepiliaa naa le mi tiindaŋ ndaa chɔɔlu kalu poŋ. Nduyɛ, hei tosa miŋ hiou lachi a waa o diompilɔɔ niŋ. Mi Andilee suaa a siŋgaŋ laŋga yɔŋnuŋ a wanaa cho wallo o Bɛtɛɛl laŋ chieeŋndo balɔɔ silɔ wa okɔɔ aa, “Kaa kɛndɛ Bɛtɛlaitiiya paanduaa haa chɔm le yɛlɛmiaalaŋ tosaa boondii siŋgaŋndaŋ la komal nda wo, chɔɔlu laalaŋ nuu kindi, nduyɛ mi nɔ bɛɛleŋ. Waŋnda haa cho hiouwɔɔ lachi a kandu Chɛhowaa tolɔɔ kɔɔli, nduyɛ a cho nyaaloo sɔlaa o wali kɛ kɛ niŋ nda ke nda pɛ le tosaa.”

NƆ LAALAŊNDO NDUYƐ MA DUƆ TIINDAŊNDO O SIMLACHINƆ NAA NIŊ

20, 21. (a) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o Simlachinɔ naa niŋ, Kiliti? (b) Nyuna kuɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi cho lachi ve niŋ?

20 O lo niŋ chobe mi Simlachinɔ naa Chiisu Kiliti, huŋ siou chɔuwo yomɔɔ, nduyɛ mbo “tosa sɔɔŋ ŋsiooŋ bɛndoŋ.” (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 6:​2; Sam 45:​4) Kɛ suŋ suŋ bɛɛ, o cho naa bɛɛndiaa le yoomoo o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, vɛlɛ a wali naŋ cho wa tosaa loŋndo. Ndu cho ni, wanaa cho fulasɛiniŋndo sɔla wa pɛɛkoo, vɛlɛ a malaa le chieeŋndo tosaa kpele hɛnɛkiɔɔ.

21 Te o yɔŋ pɛ miŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o Simlachinɔ naa a Masanɔ naa niŋ, mɛɛ mɛɛ la wa, o cho naa yɔɔ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ. (Nuawɔ Sam 46:​1-3.) Hau, mi siŋgaŋndaŋ la simnuŋ nyɛ kala, taama taama te la komal naa pɛ o nɛila naŋ ve kɔl te laŋ choo. Te keŋ yɔŋnuŋ pɛ, vɛɛ naŋ hiau yɛ lachi a waa a kɔl nyulu, nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋ kala kalaa o Chɛhowa niŋ? Ŋ cho mulioo sɔla le nyunaa hoo o buŋgɛi cho lachi ve niŋ.

^ pɛl. 8 O nyɛm paanduŋ wanaa tuau nyɔɔŋ lɛŋnda saaluŋ Chɛluiko woŋ tɛɛŋ, ma saaluŋ nyɛm waŋnda ndaa kou kɛ a di muŋ te woŋ tau. Hei chɛlaŋ a nyɛ Baabuiyo dimi wo maa, le teleŋ biŋgi koni nda luei chioo o piŋndo niŋ ni, nduyɛ maa Isɔluɛiya di nyɛm waŋnda Chɛluiko ndaa kou woŋ te. Le mɛɛ o wa teleŋ kuauwaa yɛ, teleŋ kɛndɔɔ wa koŋ ni le mi Isɔluɛiya ndaa bii lɛŋnde leŋ kanifuule, nyɛdiaa wanuŋ o hɔbɛi o chiɔɔŋ niŋ.—Chɔɔsuaa 5:​10-12.

^ pɛl. 11 Tofa kɔfoo, “Paul Humbly Meets a Test” o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ, Fuoo 15, 2003, peele 24.