Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Wa a Kɔl Nyulu Kpeekpeiyo o Yɔŋ Bɛɛ Mi Siŋgaŋndaŋ La Yɔŋnuŋ

Wa a Kɔl Nyulu Kpeekpeiyo o Yɔŋ Bɛɛ Mi Siŋgaŋndaŋ La Yɔŋnuŋ

“I hini kɔl a nyɛ o nyɛ, nduyɛ I cho a kɔl nyulu.”—SAM 131:​2.

CHONDOŊ: 128, 129

1, 2. (a) Vɛɛ siŋgaŋnda yɔŋnuŋ o lepilɛ niŋ kpe laŋ la piiliaŋ yɛ yoomula naalaŋ? (Tofawɔ fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.) (b) A mɛɛ Sam 131 dimi yɛ, yɛɛ mala yɛ naa le miŋ sɔla kɔl nyulu kpeekpeiyo?

MƐƐ Lɔid nda Alɛkisanda tosa wallo o Bɛtɛɛl hiouwɔɔ wɔsilaŋ 25, ma yɔŋ nda o bɛɛ le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. O tasela ndɔɔ, a ve a kɔl kɛndɛ le. Mi Lɔid dimi aa, “Mi yiyaŋ maa Bɛtɛɛl vɛlɛ a wali ya wa tosaa loŋndo, wa nyɛ waŋnda ndaa tofa ma sina ya wo ni. Mi naŋ kɔl le sabu siŋgaŋndo tosaŋndo. Kɛ mɛɛ lɔɔlaŋ latiŋ la hiou nduyɛ mi paŋgoŋ bɛɛ hiau ŋtiŋ, mi tambu kɔllo tau. Nduyɛ, mi yiyaŋ maa a kɛɛ ya.” O kandɔŋndo, mi Lɔid naŋ kɔl a siŋgaŋ ndoo tosaŋndo, kɛ mɛɛ teleŋndo hiou tiŋ, mbo tambu kɔllo tau.

2 Mɛɛ teleŋndo hiau fau, mi siŋgaŋnda naŋ ve kɔl o yoomu naa niŋ te laŋ la komal naa. Nduyɛ, mi la tosa miŋ buulaŋ, okoŋ miŋ tambu kɔl tau. (Pulɔwaa 12:​25) Te o yɔŋ pɛ miŋ che ndi ikala le siŋgaŋndaŋ chɛlɔɔ ɔɔ yɛlɛmiaalaŋ tosaa, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa ŋ ve a kɔl landaŋ te? (Nuawɔ Sam 131:​1-3.) Ŋ yaasiaŋndɔ miŋ che mɛɛ buɛiyaa Chɛhowaa o paandoo niŋ, vɛlɛ a suŋ suŋ nɔla ma sɔla kɔl nyulu kpeekpeiyo yɛ, mi che bɛɛ mi siŋgaŋndaŋ la komal nda o lepilɛ niŋ kpe.

MƐƐ “KƆL NYULU MƐLƐKA YƆŊGU WO” MALA NAA YƐ

3. Vɛɛ yoomu Choosɛ wo siŋgaŋ yɛ o lepilɛ niŋ kpe?

3 Yiyaŋndɔ a taamasi Choosɛ wo okɔɔ. O puaa Chekɔpuaa tɛɛŋ kinɛi, Choosɛ Chekɔpu ndoo hiou kaala. Mi hei tosa mi puaa Chekɔpuaa a piliaa tul Choosɛ leyɛ tau. Mɛɛ Choosɛ fuuluu wɔsilaŋ 17, ma kɔ pisi ndu maa chɛ. (Chɛnɛsee 37:​2-4, 23-28) Naapum le wɔsilaŋ 13, o wa saŋgaa o Ichipi niŋ. O tasela ndɔɔ, maa chɛ nduyɛ okoŋ kɔɔli, ma duau ndu o chiɛi manyumndo niŋ. Choosɛ wa landaŋ a finya ndɔ, o ndoo kaalaa tau tau wo. Naapum hei ndii tosa mi Choosɛ ndoo yiyaŋ maa o nɔ lɛ tiindaŋ te, ɔɔ mi ndoo dɔunuŋ tumbe. Kɛ o tosa lende le. Yɛɛ mala yɛ ndu?

4. (a) Yɛɛ Choosɛ ndoo tosa yɛ teleŋ o wa o chiɛi manyumndo niŋndo? (b) Vɛɛ Chɛhowa ndoo muli yɛ piɛile Choosɛ leŋ?

4 Mɛɛ Choosɛ wa saŋgaa o chiɛi manyumndo niŋ, naapum mbo handu kɔllo a mɛɛ Chɛhowa wa ndu malaa yɛ. (Chɛnɛsee 39:​21; Sam 105:​17-19) Naapum, mbo yiyaŋ vɛlɛ a lɔma ndoo sɔl laŋ teleŋ o wa wɔ feleŋgɔnɔ wo, nduyɛ mbo sɔla kɔl dɛɛniaa maa Chɛhowa wa latulu a ndu. (Chɛnɛsee 37:​5-11) Naapum mi ndoo piɛi teleŋ o teleŋ o Chɛhowa lo, nduyɛ mi ndoo chɔm ndu nyɛ o nyɛ wa ndu o kɔl. (Sam 145:​18) Nduyɛ, mi Chɛhowa yaŋ piɛile Choosɛ leŋ nilaŋ, okoŋ mbo ke ndu tiindaŋndo maa o cho ndu “wa kɔɔli” mɛɛ mɛɛ la wa.—Walta Wanaa Chiisuaa 7:​9, 10. * (Tofa tɛɛsiaa amatou.)

5. Vɛɛ “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo” luei yɛ naa yoomuaŋ le hiouwɔɔ lachi a Chɛhowa piɛiyo?

5 Mɛɛ mɛɛ bahawɛi naa wa o kala, ŋ tiuba miŋ nɔ “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo” o mala naa le ‘yiyaŋnda naalaŋ’ mandaa wo. Nduyɛ, hei tosa ŋ ve a kɔl landaŋ te. (Nuawɔ Filipiaŋnda 4:​6, 7.) Te ŋ wa pɛ buulaŋndo, nduyɛ miŋ hiu kɔllo tambu, “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo” luei naa yoomuaŋ le miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo ŋ vi ŋdial te. Ŋ pɛɛkuŋndɔ taamaseliila puaapiliaa a ndepiliaa apum o teleŋ naa hoo niŋ, miŋ che mɛɛ hei yɔŋnuŋ nda yɛ.

NYUNA CHƐHOWA LE MBO MALA NUM MA SƆLA VƐLƐ KƆL NYULOO

6, 7. Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ naa le miŋ sɔla vɛlɛ kɔl nyulu kpeekpeiyo? Chɔmndɔ taamaseliiyo.

6 Mɛɛ Luayaŋ nda Chulɛit tuei maa dikeŋnaŋ ndaa sɔla le waa kɔɔfaa teŋgeŋnda le teleŋ biŋgi wo fuuluu o mɛɛlulaŋ, ma tambu kɔl tau. Mi Luayaŋ dimi aa, “Miŋ muliŋ sakpo o Chɛhowa lo o piɛileŋ niŋ. Miŋ sina maa naŋ nɔ dikeŋnaŋ teŋgeŋndo le miŋ chɔm tiindaŋndo o ndu niŋ. Wanaa bɔɔbɔɔ o kunda naa niŋ ndaa viu wɔ o tonyaa niŋ te. Lelaŋ, miŋ piɛi le mi Chɛhowa mala naa miŋ kɛsi taamasi kɛndɔɔ le tiindaŋndo chɔmndo.”

7 Vɛɛ Chɛhowa ndoo muli yɛ piɛile nda leŋ? Mi Luayaŋ dimi aa, “Mɛɛ naŋ chii dɔɔ piɛileŋ, mi yiyaŋnda wɔɔŋnda naŋ wa laŋ, vɛlɛ a buulaŋ naŋ wa wo faŋgaŋ naa o kɔl. Kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo wa kɔlta naalaŋ vɛlɛ a yiyaŋnda naalaŋ mandaa. Miŋ sina pɛŋgu maa Chɛhowa ndoo tiuba mbo hiou lachi a naa soliŋndo kpeku, te naŋ chɔm pɛ kaa kɛndɔɔ.”

8-10. (a) Vɛɛ nyina diandaa Mɛlɛkaa mala yɛ naa te ŋ wa pɛ o buulaŋndo niŋ? (b) Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa te ŋ handu pɛ kɔllo o ndu piɛiyo choo?

8 Nyina diandaa Mɛlɛkaa tosa ŋ ve a kɔl landaŋ te. Nduyɛ, o mala naa miŋ loonuŋ bolii Baabui mala naa, le miŋ sina nyɛ kpeekpei cho o sɔvɛ o yoomoo niŋndo. (Nuawɔ Chɔŋ 14:​26, 27.) Ŋ yaasiaŋndɔ nyɛ yɔŋnuŋ Filipi nda Meele wo, pɔnɔɔ a lanɔ wa wallo o Bɛtɛɛl le wɔsilaŋ 25 wo. O paŋguŋ hiɔɔlu bɛŋgu, mi nda ŋiɔɔŋ kpou kalaa ndaa wu, nduyɛ mi wanayɛi ndɛi cheleŋ bɛɛ wu. Nda wa niŋ finyaa Meele mandaa ni, o ndoo nɔ naa o hullaŋ niŋndo.

9 Mi Filipi dimi aa, “A teleŋ pum, I wa ko yiyaŋndo maa I wa biuwɔŋndo nyɛkɛndɛi, kɛ nyɛ cheleŋ wa I ve ndu tosa le. Mi saaluŋ Kolosiaŋnda 1:​11 o buŋgɛi le pɛɛkoo o Bandu Mɛŋgɛlaa niŋ. Tonya, I wa biuwɔŋndo, kɛ o ve o nɛi kpeekpei le. Yaa nɔ mi biunuŋ a kɔllo kpou nduyɛ mi wa a nyaale. Mi bolle Baabuileŋ le mala ya le sinaa maa nyaaloo nɔɔ o yoomoo niŋ, tolnuŋ o mɛɛ sɔɔŋ komal naa yɛ choo le, kɛ mɛɛ nyina diandaa Mɛlɛkaa piiliaŋ naa o yoomoo niŋ yɛ.”

10 Le mɛɛ Filipi nda Meele handu kɔlta ndalaŋ o Chɛhowa piɛiyo choo yɛ, mi Chɛhowa duau nda sala o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Dimioo naa a mal Bɛtɛɛl, ma sɔla pɛɛkula Baabuilaŋ. Mi wanaa nda wa pɛɛkoo wa tosa hiouwɔɔ lachioo. Nduyɛ pɛɛŋ, wanaa kaŋ ndaa yeema ma wa pɛɛkoo hiouwɔɔ lepilɛ o lɔɔ tɛɛŋ. Mi Meele dimi aa, “Nda wa nyaale naa ni, nduyɛ dimullo Chɛhowa wa naa koŋ ni maa, nyɛ o nyɛ cho wa o kɛndɛ a naa.”

TOSA NYƐ CHƐHOWA TIUBA MBO DƆU SALA WO

Vɛɛ naŋ tuallɛ taamasi Choosɛ wo kɔɔli mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ komal naa o yoomu naa niŋ? (Tofa pɛlta 11-13)

11, 12. (a) Vɛɛ Choosɛ ndoo tosa yɛ nyɛ Chɛhowa ndoo duau sala wo? (b) Vɛɛ Chɛhowa ndoo fanda yɛ Choosɛ?

11 Te yoomoo siŋgaŋ pɛ o lepilɛ niŋ kpe, naapum miŋ hiu buulaŋndo tei ŋ yiyaŋ lɛ a nyɛ o nyɛ cheleŋ okɔɔ le, mɛɛ bahawɛila naalaŋ suee. Keŋ ndii tiuba mi yɔŋnuŋ Choosɛ. Kɛ, mbo hɛli le tosaa nyɛ o tiuba le tosaa wo a bahawɛi o wa niŋndo. Mi Choosɛ ndoo tosal Pɔtifa wallo kalaŋ. Nduyɛ, lende koni ndoo tosa wallo kalaŋ o chiɛi manyumndo niŋ ni, te wana ndoo manda waŋnda o chiɛi manyumndo niŋndo ndoo ke ndu pɛ wallo le tosaa.—Chɛnɛsee 39:​21-23.

12 Paale pilɛ, ma dimul Choosɛ le mbo tosal wanaa wa o chiɛi manyumndo niŋnda a ŋiɔɔŋ wallo. Nduyɛ, waŋnda haa ndaa tosa niŋ paandu wallo o chiɛi lemasa Felo wo niŋ. Mi Choosɛ bii nda nyɛkɛndɛi, nduyɛ mi puaa haa yɔŋnuŋ fɛɛsɛŋ a Choosɛ, okoŋ ma dimul ndu nyɛ wa nda paaliaŋndo wo, vɛlɛ a lɔma nda sɔl laŋ okɔɔ. (Chɛnɛsee 40:​5-8) Choosɛ ndoo sina wɔ le, kɛ balta o dɔu a nda laŋ, la wa ndu mala ni le mbo huŋ fula o chiɛi manyumndo niŋ. Wɔsilaŋ latiɔɔŋ hiouwɔɔ okoŋ kɔɔli, ma soli ndu o chiɛi manyumndo niŋ. Nduyɛ, ma siiŋguu ndu wana bɛndoo o Ichipi niŋ. Felo kinɛi ndoo hiou Choosɛ kpaayaa ni!—Chɛnɛsee 41:​1, 14-16, 39-41.

13. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi Chɛhowa dɔu naa sala, o yɔŋ bɛɛ mi bahawɛilaŋ la wa naa choo?

13 Maa Choosɛ, lepum mi bahawɛi naŋ nɔ kpaaya choo le wo komal naa. Kɛ te ŋ biunuŋ pɛ, nduyɛ miŋ tosa nyɛ naŋ tiuba le tosaa wo, Chɛhowa cho naa salaa dɔwɔɔ. (Sam 37:​5) O yɔŋ bɛɛ mi kɔllo laasiaŋ naa niŋ, nduyɛ miŋ wa o buulaŋndo niŋ, “ŋ tembu kɔl” ɔɔ miŋ yiyaŋ maa ŋ nɔ tiindaŋ kposoŋ te le. (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 4:​8) Chɛhowa cho wa a naa latulu, taama taama te ŋ handu pɛ kɔllo o wali naa pollo choo.

HIOU LACHI A KƆLLO HANDƆƆ O WALI NUM POLLO CHOO

14-16. Vɛɛ Filipi wana dimiaa yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa ndoo handu yɛ kɔllo o wali ndɔ pollo choo, mi che bɛɛ mi yoomu ndɔɔ ndoo siŋgaŋ?

14 Filipi, wana dimiaa yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa wa wana taamasi kɛndɛ le kɔllo handɔɔ o wali pollo choo, mi che bɛɛ mi siŋgaŋndaŋ la yɔŋnuŋ o yoomu ndɔɔ niŋ. O teleŋ pum niŋ, o wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo tueiyɔɔ yeela o tanda sɛnɛiyo niŋ Chulusɛlɛm. (Walta Wanaa Chiisuaa 6:​1-6) Okoŋ, mi sɔɔŋ kpou siŋgaŋ. Mɛɛ nda dii Stiiviŋ, mi simul kala kalaa komal Kilisiɔŋnda. Nduyɛ mi Kilisiɔŋnda mal Chulusɛlɛm, ma nyaanuŋ. Le mɛɛ Filipi ndoo yeema mbo hiou lachi a waa o tuandaŋ o wali Chɛhowaa niŋ yɛ, mbo kuaŋnuŋ o chiee bɛndoo Sameeliaa, naa waŋnda ndaa nɔ ma tuei yooŋgu kɛndɔɔ wa.—Maatiu 10:​5; Walta Wanaa Chiisuaa 8:​1, 5.

15 Filipi ndoo wa a kɔllo wulee le kɔlaŋ ba o ba fee nyina diandaa Mɛlɛkaa ndoo chɔm ndu pɛ nɛiyo. Lelaŋ, mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku le mbo dimi yooŋgu kɛndɔɔ o fondaŋnda waŋnda ndaa tuiyɔ yooŋgu kɛndɔɔ le laŋ. Chuuwa bɔɔbɔɔ ndaa chi Sameeliaŋnda wanaa sɔvɛ le. Nduyɛ, ndaa chiee nda biyɔɔ kposoŋ te. Kɛ Filipi ve wana hɛliaa le, nduyɛ mbo dimul nda yooŋgu kɛndɔɔ a kɔllo kpou. Nduyɛ, mi Sameeliaŋnda “faŋga bɛndoo” yaŋ nyɛ Filipi wa dimioo wo nilaŋ!—Walta Wanaa Chiisuaa 8:​6-8.

16 Okoŋ kɔɔli, mi nyina diandaa Mɛlɛkaa tosa mi Filipi kua o chieeŋ bɛndoŋ Asotɔɔ a Sisaliaa niŋ. Nduyɛ, wanaa bɔɔbɔɔ ve ŋChuu le wa, a wa o chiooŋ muŋ niŋ. (Walta Wanaa Chiisuaa 8:​39, 40) Okoŋ, mi yoomu Filipi wo siŋgaŋ vɛlɛ. Mbo waŋnuŋ niko loŋ, nduyɛ mbo kila yuŋguleŋ. Mi che bɛɛ mi yoomu Filipi wo siŋgaŋ, kɛ mbo handu kɔllo o wali ndɔ pollo choo. Nduyɛ, mi Chɛhowa hiau lachi a ndu, vɛlɛ a yuŋgu ndɔɔ salaa dɔwɔɔ.—Walta Wanaa Chiisuaa 21:​8, 9.

17, 18. Te yoomu naa siŋgaŋ pɛ o nɛiyo o pum niŋ, vɛɛ kɔllo handɔɔ o wali pollo choo mala yɛ naa?

17 Wanaa bɔɔbɔɔ cho o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋnda dimi maa, kɔllo handɔɔ o wali nda pollo choo, mala nda le ma lo a kɔl kɛndɛ o yɔŋ bɛɛ mi yoomu ndaa siŋgaŋ. Le taamaseliiyo, mɛɛ pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ o Saut Afilika niŋ diolaŋ Ɔsbɔŋ nda Polai faŋgaŋ o Bɛtɛɛl, ndaa yiyaŋ ko maa o ve wa ikala le mi ndaa sɔla wallo vɛlɛ a fondaa le challe le. Kɛ, mi Ɔsbɔŋ dimi aa, “Le paŋgoŋ ŋgaa ŋ sɔla wali o wali le. Nduyɛ, naŋ nɔ nyɛsɔlaa kɛsiaa le. Simullo kpeekpei hei wa ni.”

18 Yɛɛ mala yɛ Ɔsbɔŋ nda Polai a boondii kala kalɛi hei? Mi Ɔsbɔŋ dimi aa, “Kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo latulu a kundaa mala naa bɔɔ le kɔllo handɔɔ o Mɛlɛka lo vɛlɛ a le yiyaŋ kɛndɔɔ nɔɔ.” A ve ko ichali o bɛɛ ma wa buulaŋndo le, kɛ ma kɛɛsiaa le ma hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Mi hei tosaa chuu nda nyaaloo o hɔbɛi! Nduyɛ, mi Ɔsbɔŋ chɔɔlu dimi aa, “Miŋ balu ba o ba fee le waltaŋ nuuviaa. Nduyɛ o mɛɛlulaŋ kpɔŋ, miŋ sɔla wallo.”

DƆU TIINDAŊNDO O CHƐHOWA NIŊ A KƆLLO KPOU

19-21. (a) Yɛɛnɛ mala yɛ naa le miŋ lo a kɔl kɛndɛ? (b) Vɛɛ naŋ sɔla yɛ tɔnɔɔ te o yɔŋ pɛ miŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ le siŋgaŋnda naŋ ve kɔl te laŋ?

Mɛɛ naŋ tosa yɛlɛmiaalaŋ a teleŋ siŋgaŋndaŋ la komal naa wo yɛ, chɔɔlu chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa kindi poŋ

19 A mɛɛ naŋ che yɛ, te ŋ soliŋ pɛ teleŋ naa kpeku nyɛkɛndɛi a teleŋ siŋgaŋndaŋ la komal naa wo, nduyɛ miŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o Chɛhowa niŋ, ŋ tiuba miŋ manda kɔl nyulu naa mɛɛ mɛɛ la wa. (Nuawɔ Makal 7:​7.) O teleŋ biŋgi bɛŋgu, miŋ sina kɛsɛ maa yɛlɛmiaala naŋ tosa a teleŋ siŋgaŋndaŋ la komal naa wo, chɔɔlu chaŋyɛi nɛi a Chɛhowa kindi poŋ. Mi Polai tɛɛsiaa maa, fula ndaa o Bɛtɛɛl pɛɛku ndu nyɛ kpeekpei o sim le Chɛhowa tiindaŋndo wo, o yɔŋ bɛɛ mi yoomoo simnuŋ o kala kala. Mbo dimi aa, “Chaŋyɛi nii naa ndu tɛɛŋ chɔɔlu kalu poŋ.”

20 Meele, o naŋ soo a ndu okɔɔ o kandɔŋndo wo, cho wɔ finya ndɔ yuwɛiyo mandaa, nduyɛ mbo wa kɔɔfaleŋ tosaa. Mbo dimi aa, “I pɛɛku maa te buulaŋndo hiŋ ya pɛ o kɔl, I nɔ mi pɛŋgi, mi piɛi, nduyɛ mi puɛɛŋ a nyɛ o nyɛ. Nyɛ kpeekpei ya pɛɛku wo cho nyɛ o nyɛ fee Chɛhowa malɔɔ o ba ni. Nduyɛ, o chilaŋ niŋ bɛɛ, hei yeemaŋ ya niŋ o ba ni.”

21 Mi Lɔid nda Alɛkisanda dimi maa siŋgaŋnda komal nda o yoomu ndaa niŋndo, tofa tiindaŋ ndaa o nɛila nda ve kɔl te laŋ niŋ. Nduyɛ, a cho chɔɔ mɛɛ tofalaŋ ndaŋ la cho nda malaa yɛ. A sina niŋ hau maa tiindaŋ ndaa cho o kala poŋ le nda kɔl dɛɛniaa kioo, o yɔŋ bɛɛ ma sɔla kpɔkɔsilaŋ. Nduyɛ, a nɔ sinaŋndo kɛsɛ maa a cho wanaa sɔvɛ.

Siŋgaŋnda naŋ ve kɔl te laŋ, la chuu naa salala naŋ ve kɔl te laŋ! (Tofa pɛlta 19-21)

22. Te ŋ tosa pɛ nyɛ naŋ tiuba le tosaa wo a bahawɛila naalaŋ okɔɔ, yɛɛ kpeekpei naŋ cho yɛ sɔla?

22 O chieeŋndo niŋ hau, yoomula naalaŋ la siŋgaŋ o lepilɛ niŋ kpe. Lepum, miŋ sɔla wali cheleŋ le tosaa o wali Chɛhowaa niŋ, miŋ nɔ bahawɛi kɛndiaa, ɔɔ mbo wa yeemɛi le yuŋgu naa mandaa o nɛi cheleŋ niŋ. Kɛ nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ bɛɛ, nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa buulaŋ a num, nduyɛ maa o cho num mala a teleŋ ŋ yeema malaa wo. (Hibuluiya 4:​16; Pitɛ Tasoo 5:​6, 7) Kɛ le suŋ suŋ ndɔ, tosa nyɛ ŋ tiuba le tosaa wo a bahawɛi numndo okɔɔ. Piɛi o Finya num lo Chɛhowa, nduyɛ ma tiindaŋ ndu a kɔl numndo kpou. O nɛiyo hoo choo, mɛɛ mɛɛ sɔɔŋ siŋgaŋ o yoomu numndo niŋ, a cho nɔ kɔl nyulu fula Chɛhowa o ba wo le teleŋ o teleŋ.

^ pɛl. 4 Wɔsilaŋ hiouwɔɔ okoŋ kɔɔli, mi Choosɛ ke po ndɔ tasoo diolaŋ aa Manaase. Mbo dimi aa, “Mɛlɛka tosa mi puɛɛnuŋ a dɛnɛ palaa o dɛnɛ palaa keeku ya choo.” Mi Choosɛ sina maa, Chɛhowa ke ndu po koŋ ni le ndu kɔllo dɛɛniaa.—Chɛnɛsee 41:​51.