Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 42

Vɛɛ Num Yeema yɛ Mi Chɛhowa Soliŋ Num Kpeku?

Vɛɛ Num Yeema yɛ Mi Chɛhowa Soliŋ Num Kpeku?

“Mɛlɛka pila ndu cho wallo o nya niŋ ni mi la nɔ yeemɛi le nyɛ o hɛnaŋ ndo tosaa. Nduyɛ, ndu tosa ni mi la nɔla nyɛ o hɛnaŋ koŋ ndo tosa.”​—FILIPI. 2:​13.

CHONDII 104 Ke Mɛlɛkaa Nyina Diandaa Cho Ni

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Yɛɛ Chɛhowa nɔla yɛ mbo tosa le sabu ndɔɔ peeloo?

CHƐHOWA nɔla mbo simnuŋ nyɛ o nyɛ le sabu ndɔɔ peeloo. Le taamaseliiyo o simnuŋ Wana Pɛɛkaa, Wana Ke Waŋnda Kɔl Dɛɛniaa Wo ɔɔ Wana Dimiaa Yooŋgu Kɛndɔɔ. O faŋaŋndɔ o taamaseliilaŋ ndaŋ kɔɔli, o nɔla vɛlɛ mbo simnuŋ nyɛm bɔɔbɔɔ. (Aisaya 48:​17; 2 Kɔliŋ. 7:​6; Kalee. 3:​8) Kɛ a koŋ kpou, waŋchieeya o soliŋ kpeku teleŋnda bɔɔbɔɔ ni le sabula ndɔlaŋ peeloo. (Maa. 24:​14; 28:​19, 20; 2 Kɔliŋ. 1:​3, 4) Chɛhowa nɔla vɛlɛ mbo ke naa pilɛŋ pilɛŋnda taasioo a kpaaya naŋ yeema wo le halikpeŋ mi hɛnaŋ ndɔɔ yɔŋnuŋ. Hei pɛŋ wanaa sinaa dɛniaa bɛnduaa apum dimi ni maa diola ndɔlaŋ la sim, ndupila simnɔŋndo ɔɔ siiŋguu wo naa nyɛ o yeema wo le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa.

2. (a) Le yɛɛ naŋ yiyaŋ yɛ lepum maa Chɛhowa heu lɛ ba tau a naa le? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?

2 Naa kpou yeema mi Chɛhowa soliŋ naa kpeku. Kɛ lepum, mi apum yiyaŋ maa Chɛhowa heu lɛ ba tau a nda le. Le yɛɛ? Kanifuule, ma yiyaŋ maa wɔsiŋ ndaŋ ɔɔ bahawɛila ndalaŋ la chɛl nda ma tosa mɛɛ nda yeema yɛ le, ɔɔ maa a nɔ kɔl kalu a sɔɔŋ pum okɔɔ le. O baa pilɔɔ choo, mi apum yiyaŋ maa hali ma kindiŋ lɛ bɛɛ le hiouwɔɔ lachi cheleŋ tosa le, wali nda cho tosaa suŋ suŋ le Chɛhowa wo cho tuuleŋ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku a mɛɛ Chɛhowa bɛɛndiaa naa pilɛŋ pilɛŋnda kpou le sabu ndɔɔ peeloo yɛ okɔɔ. Okoŋ, miŋ yaasiaa taamaseliilaŋ lapum o Baabuiyo niŋ le sinaa mɛɛ Chɛhowa mala buɛiyaa nduaa sindɛ, waŋpiaanduaa a waŋlaanduaa le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa yɛ. Mɛɛlulaŋ kpɔŋ, ŋ cho chɔ mɛɛ naa bɛɛ chɛl hau le mi Chɛhowa soliŋ naa kpeku yɛ.

MƐƐ CHƐHOWA MALA NAA LE HƐNAŊ NDƆƆ TOSAA YƐ

3. A mɛɛ Filipiaŋnda 2:​13 dimi yɛ, vɛɛ Chɛhowa duau yɛ naa yeemɛi o kɔl le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa?

3 Nuawɔ Filipiaŋnda 2:​13. * Chɛhowa nɔla mbo dɔu naa yeemɛi o kɔl le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa. Vɛɛ o tosa yɛ hei? Lepum mi naapila chiikuu maa waŋndo opum yeema malaa o kundaa naa niŋ, ɔɔ maa wallo opum nɔ mbo tosaŋ. Ɔɔ mi bɛnduaa veelu diomndaŋ o yau lɛuve poonyiaa a naa malaa yeemaŋ o tanda naa niŋ nda okɔɔ. Te a chii pɛ diomndaŋ veelu leniŋ, naapum miŋ nyunaŋ aa, ‘Yɛɛ ya nɔla yɛ mi tosa le bahawɛiyo hoo solioo?’ Ɔɔ naapum a dimul naa le kɔlaŋ wali kala kalaa opum tosaa. Kɛ miŋ wa buulaŋndo te ŋ chaa ndu niŋ pɛ tosa. Ɔɔ lepum te ŋ veelu pɛ diomndaŋ o fondaa pum o Baabuiyo niŋ, miŋ nyunaŋ aa, ‘Vɛɛ ya duau yɛ buŋgɛi hei o wali niŋ le acheleŋnda malaa?’ Chɛhowa beŋ naa le nyɛ o nyɛ tosa le. Kɛ te o che pɛ maa ŋ cho kɔllo keelaa o nɛila naŋ yɔŋguŋ le malaa laŋ choo, o mala naa niko le nyɛ naŋ yeema le tosaa wo tosaa.

4. Vɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa kpaayaa le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa?

4 Chɛhowa nɔla vɛlɛ mbo ke naa kpaayaa le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa. (Aisaya 40:​29) Vɛɛ o tosa yɛ hei? Nyina ndɔ diandaa nɔla mbo ke naa taasioo le sɔɔŋ pum tosaa. (Ɛsɔ. 35:​30-35) Mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ kɔɔna ndɔɔ kpeku le naa pɛɛkoo le sɔɔŋ pum tosaa. Te o yɔŋ pɛ ma ke num wallo opum o kɔɔna Chɛhowaa niŋ mbo wa maa a chiee ndu tosa le, num nyuna suee le malaa. Nduyɛ, wana ikɛndɔɔ Finya naa cho o choo choo niŋndo cho ni. Lelaŋ, wa fɛɛsɛŋ le ndu dimullo mbo ke num ‘kpaaya ndɔ bɛndoo.’ (2 Kɔliŋ. 4:​7; Luku 11:​13) Taamaseliilaŋ la cho tau o Baabuiyo niŋ a waŋpiaanduaa vɛlɛ a waŋlaanduaa Mɛlɛka soliŋ kpeku o sindɔɔ niŋnda okɔɔ. Mbo duau waŋnda haa yeemɛi o kɔl le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa nduyɛ mbo mala nda le ndu tosaa. Te ŋ wa pɛ bundɔŋ waŋnda haa yaasiaa, yiyaŋ a nɛila num bɛɛ yɔŋguŋ le mi Chɛhowa soliŋ num kpeku maa nda wo.

MƐƐ CHƐHOWA SOLIŊ WAŊPIAANDUAA KPEKU O SINDƆƆ NIŊ YƐ

5. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a teleŋ Chɛhowa soliŋ Muuse kpeku, nduyɛ a mɛɛ o soliŋ ndu kpeku le wanaa nduaa piŋioo yɛ okɔɔ?

5 Mi Chɛhowa siiŋguu Muuse wana piŋiaa le Isɔluɛiya. Kɛ teleŋ kuɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ ndu kpeku? Baa teleŋ Muuse chii pɛɛku “kɔl kalu o kɔl kalu wa [o] lɛŋnde Ichipi leŋ” niŋ, mbo yiyaŋ maa o suliŋ niŋ le Isɔluɛiya piŋioo wo? (Walta. 7:​22-25) Sako, mɛɛ mi Chɛhowa pɛɛku fɛŋ Muuse le waa wana tusiaŋ a wana kɔl vilɛi malaŋ o soliŋ ndu kpeku. (Walta. 7:​30, 34-36) Mi Chɛhowa ke Muuse kɔl sikpaa le simndaŋ masa ndoo nɔ kpaayaa kpou o lɛŋnde Ichipileŋ niŋndo lachi mbo soo. (Ɛsɔ. 9:​13-19) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a teleŋ Chɛhowa soliŋ Muuse kpeku, nduyɛ a mɛɛ o soliŋ ndu kpeku yɛ okɔɔ? Ŋ pɛɛku maa wanaa nɔ suliŋnda iMɛlɛkayalaŋ nduyɛ ma tiindaŋ ndu le kpaayaa sɔlaa wa Chɛhowa soliŋ kpeku ni.—Filipi. 4:​13.

6. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a mɛɛ Chɛhowa soliŋ Baasilai kpeku yɛ okɔɔ?

6 Wɔsila bɔɔbɔɔ hiouwɔɔ o koŋ kɔɔli, mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ Baasilai kpeku le Masaa Deeve malaa. Hei yɔŋnuŋ a teleŋ po Deeve wo Abisalɔm puu ndu masaleŋ o ba mi Deeve sɔndaŋ ndo. Mɛɛ Baasilai sina naa Deeve a wanaa tol ndu kɔɔli wa a nyaanuŋ nda, mbo “yiyaŋ maa yiaŋ ma nɛi nda, kolɔɔ bii nda, nduyɛ maa a wa vɛlɛ a saŋgaa.” Okoŋ, mi Baasilai a chaaŋaa nduaa apum luei yoomu ndaa o kpundɔɔ niŋ le nda nyɛdiaa youwo. Baasilai wa niŋ o yuwɛi a teleŋ o mala hoo Deeve wo. A yuuwɛi nduɛi kpou, o yiyaŋ naa maa Chɛhowa nɔla lɛ mbo soliŋ ndu kpeku le le. Kɛ mbo soliŋ nyɛ o nɔ wo kpeku a kɔl ndɔɔ kpou le buɛi Mɛlɛka wa o bahawɛiyo niŋndo malaa. (2 Saam. 17:​27-29) Yɛɛ hei pɛɛku yɛ naa? Ŋ pɛɛku maa o yɔŋ bɛɛ miŋ wa niŋ a yuwɛi kudɛɛ, Chɛhowa nɔla mbo soliŋ naa kpeku le chaaŋaa naa laalaŋaa cho o bahawɛiyo niŋnda malaa. Ŋ mala haa o kundaa niŋ, o lɛŋnde naaleŋ niŋ ɔɔ haa o lɛŋii cheleŋ niŋ. (Pulɔ. 3:​27, 28; 19:​17) O yɔŋ bɛɛ aa ŋ nɔla miŋ kuɛ naa nda cho wa le nda malaa le, ŋ nɔla miŋ mala nda. Ŋ tosa hei te ŋ mal pɛ tooloo o kɔfu cho o kundaa niŋ le wallo o chieeŋndo choo kpede wo niŋ. Te ŋ tosa keŋ pɛ, puaapiliaa a ndepiliaa naa nɔla ma sɔla malaa te kpundɔɔ del dɔɔ nda choo pɛ.—2 Kɔliŋ. 8:​13-15; 9:​11.

7. Vɛɛ Chɛhowa ndoo soliŋ yɛ Simiɔŋ kpeku, nduyɛ, kɔl dɛɛniaa yɛɛ keŋ ke yɛ naa?

7 Mi Chɛhowa dimul Simiɔŋ buɛi ndɔ yuwɛi wa ndu piɛiyo Chulusɛlɛm o laalaŋndo choo wo maa, mɛɛ mbo che fɛŋ Mɛsayanɔɔ malaŋ o wu. Naapum mi Simiɔŋ naŋ kɔl tau a nyɛ Chɛhowa dimul ndu koŋ ndo kanifuule, o wa niŋ chumndo le wɔsila bɔɔbɔɔ le Mɛsayanɔɔ chɔɔ. Mi Chɛhowa duau Simiɔŋ sala le tiindaŋ ndoo nɔ o ndu niŋ ndo a biuwɔŋ ndɔɔ. Paale pilɛ, “mi Nyina Mɛlɛkaa tosa” mbo kua o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ. Mi Simiɔŋ kɔ chɔ Chiisu o kolalaŋ niŋ, nduyɛ mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku le huuluei dimioo maa ndu cho hunɔɔ wa Kiliti ni. (Luku 2:​25-35) Naapum Simiɔŋ ve lɛ achal teleŋ Chiisu kandu wali ndɔ pollo wo le. Kɛ mbo chɔm balika melaa tau le di o sɔla koŋ le Mɛsayanɔɔ chɔɔ suee wo. Nduyɛ i pɔmbuɛi ko cho wɔ keŋ le ndu ni. O chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, Simiɔŋ cho hunɔɔ chɔ mɛɛ masale Chiisuleŋ le cho tosa mi lɛŋnde kpou sɔla salaa yɛ. (Chɛ. 22:​18) Naa bɛɛ nɔ miŋ chɔm balika melaa le walta Chɛhowa ke naa o kɔɔna ndɔɔ niŋndaŋ.

8. O nɛila kuɛɛ choo Chɛhowa soliŋ yɛ naa kpeku mɛɛ o soliŋ Baanabaa kpeku yɛ?

8 A wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ C.E., mi po ikɛndɛ pilɛ diolaŋ aa Choosɛ chɛl le mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku. (Walta. 4:​36, 37) Kɛlɛŋgaa le mɛɛ Choosɛ ndoo chaa waŋnda kɔltaŋ dɛɛniaa tau yɛ wanaa Chiisu vem hɔlte ndɔ wa ndaa veelu ndu vɛlɛ ni aa Baanabaa. Nduyɛ, nyɛ Baanabaalaŋ la sim ndo cho “wana dɛɛniaa wana kɔllo wo” ni. Le taamaseliiyo, mɛɛ Pɔɔl simnuŋ Kilisiɔŋnɔɔ, siooŋnde wa puaapiliaa bɔɔbɔɔ a ndu kanifuule, ndu wa keiyo kundala wanaa laalaŋnda nyɛpalaa tusioo choo ni. Kɛ Baanabaa wa bɔɔ wana inyiɛɛ, le hei, mbo soli puaapiliaa siooŋnde a Pɔɔl. A tonya, mi Pɔɔl naŋ dɔɔ kɔl tau a ndu. (Walta. 9:​21, 26-28) Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou okoŋ kɔɔli, mi bɛnduaa kundaa wa Chulusɛlɛm nda cha maa kɔl dɛɛniaa yeemaŋ le puaapiliaa wa Aŋtiɔɔ o lɛŋnde Siiliaa leŋ niŋ pɔɔli wa. Nɛɛ ndaa vem yɛ le nda kɔltaŋ dɛɛniaa? Baanabaa ndaa vem ni! Nduyɛ, a tosa bɔɔ taasi ma viam ndu. Baabuiyo dimi maa mi Baanabaa “[dɛɛniaa NW] nda maa, nda fau a hiou lachi a hɛnaŋ Masanɔɔ Mɛlɛkaa tosaa a kɔlta ndalaŋ kpou.” (Walta. 11:​22-24) Hau bɛɛ, Chɛhowa nɔla mbo mala naa miŋ simnuŋ “wana dɛɛniaa” puaapiliaa a ndepiliaa naa kɔltaŋ ndo. Le taamaseliiyo, o soliŋ naa kpeku le wanaa wanaa ndaa kaalaa vi wa kɔltaŋ dɛɛniaa. O soliŋ naa vɛlɛ kpeku le wana cho a naa ɔɔ a kɔl tambɛiyo wo kɔlaŋ yilɔɔ. Ɔɔ ŋ veelu nda vɛlɛ o foŋndo choo le nda kɔl dɛɛniaa kioo. Vɛ, a cho pa chɛlɔɔ mi Chɛhowa soliŋ num kpeku mɛɛ o soliŋ Baanabaa kpeku yɛ?—1 Tɛsa. 5:​14.

9. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a mɛɛ Chɛhowa mala puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ aa Vasily yɛ okɔɔ?

9 Mi Chɛhowa mala puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ aa Vasily le simnɔŋndo bɛndu kunda kɔl dɛɛniaa. Vasily wa wɔsilaŋ 26 ma yulu ndu iso le waa bɛndu kundaa. Kɛ siooŋnde wa ndu kanifuule, mbo yiyaŋ maa o nɔ wɔ taasi bɔɔ le puaapiliaa a ndepiliaa malaa ma wa a kala poŋ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ te, taama taama a sɔɔŋ palaŋ komal niŋ nda. Kɛ mi Vasily sɔla pɛɛkoo bɛnduaa ndaa nɔ niŋ taasioo tau wa o ba a kɔla ndoo kuɛ o Sukuu Bɛnduaa a Buɛiyaa Malalaŋnda wo. Mi Vasily duau sɛmbɔɔ tau le hiouwɔɔ lachioo tosaa. Le taamaseliiyo, mbo poonyiaa kpeleŋnda pɔmbɔla ndoo yeema komallo laŋ o yauwo choo. Mi siooŋii ndoo nɔ ve fula ndu o pɔmpɔmbɔ mɛɛ o wa hiouwɔɔ lachi a laŋ komallo. Mbo dimi niŋ pɛŋ aa: “Nyɛ wa ya siooŋnde teleŋ koŋ ndo cho niŋ nyɛ chuu ya hau nyaaloo wo ni. Te Chɛhowa mala ya pɛ mi saaluŋ bolle Baabuile kɛndɛ kɛndɛleŋ le puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔ cho o kundaa nuu niŋndo kɔllo dɛɛniaa, mi naŋ kɔl tau.” Puaapiliaa, te la yɔŋguŋ pɛ maa Vasily le mi Chɛhowa soliŋ nya kpeku, o nɔla mbo mala nya le walta bɔɔbɔɔ tosaa o kundaa niŋ.

MƐƐ CHƐHOWA SOLIŊ WAŊLAANDUAA KPEKU O SINDƆƆ NIŊ YƐ

10. Yɛɛ Abikee ndoo tosa yɛ, nduyɛ yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o taamasi ndɔɔ niŋ?

10 Deeve nda laŋgbaa nduaa ndaa yeema malaa teleŋ Masaa Sɔɔ wa ndu kiltaŋ kɔɔli le ndu diyɔɔ wo. Okoŋ, mi laŋgbaa Deeve wa kua o po sulaa Isɔluɛinɔ pilɛ lo diolaŋ aa Nabal le nyɛdiaa pɔmbɔ. Puaa haa ndaa che ko maa mɛɛ nda mala wanaa mandaa lasaa Nabal la le saa nduaa mandaa yɛ, o cho nda lakɔ nyɛdiaa pɔmbɔ ke. Kɛ Nabal ke nda nyɛ o nyɛ le kanifuule, wana sɔŋgbɔɔŋ wɔɔŋ wɔɔŋndo pila o wa ni. Mi Deeve pia kɔl a Nabal okoŋ, mbo bii laŋ le ndu kɔlaŋ diyɔɔ a waŋpiaanduaa wa o ndu lo chiɛɛniŋ nda kpou. (1 Saam. 25:​3-13, 22) Kɛ mɛɛ Abikee, lanɔɔ Nabal ndoo naŋ naŋɔɔ lahɔllo yɛ koni ndoo nɔ taasioo ni. Mbo bii kɔllo le kɔlaŋ Deeve nyɔɔloo. Mbo del ndu o labɛŋgu niŋ nduyɛ mbo dimul ndu maa, o miŋgi maa mi kooma Nabal laŋ ma hel ndu o lebol fondo fuu le. Mbo dimul ndu vɛlɛ a lebɛɛ maa o mal Chɛhowa sɔɔŋ kpou o ba. Mi suɛi lebɛɛ Abikee soo hei o Deeve lo ve, a taasi o dɔu le ndu keleŋaa komallo wo pilaŋ ndu kɔllo tau. Mi Deeve dimi pɛŋ maa Chɛhowa kɛsɛ vem Abikee o ndu lo ni. (1 Saam. 25:​23-28, 32-34) Mi Abikee kindiŋ kpoke le suliŋnda kɛndɛlaŋ nɔɔ nduyɛ, keŋ tosa ni mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku. Hau bɛɛ, te o yɔŋ pɛ mi ndepilɛnɔ Kilisiɔŋnɔɔ kindiŋ le waa wana chaa isɔɔ a waa wana taasi, mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku le yuŋgu ndɔɔ a wanaa cho o kundaa niŋnda yoomuaŋ lueiyo.—Pulɔ. 24:​3; Tai. 2:​3-5.

11. Yɛɛ chuaa laanduaa Sialum nda ndaa tosa yɛ, nduyɛ, nɛɛ yaa cho yɛ hau taamasi ndaa tolɔɔ kɔɔli?

11 Wɔsila bɔɔbɔɔ hiouwɔɔ okoŋ kɔɔli, mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ wanaa cheleŋ kpeku le kpakioo Chulusɛlɛm miŋgioo taŋgullo. Chuaa laanduaa Sialum nda wa o waŋnda haa tɛɛŋ. (Nɛhi. 2:​20; 3:​12) Mi che bɛɛ finya nda wa chilaŋ chuaa ni, kɛ ma yɔŋguŋ a kɔllo kpou le wali wɔɔŋ wɔɔŋ koŋ tosaa. (Nɛhi. 4:​15-18) A ve maa wanaa bɛnduaa Tɛkowa a “wou laba o taŋgullo hoo niŋ” kposoŋ te wa le! (Nɛhi. 3:​5) Yiyaŋndɔ a kɔl kɛndɛ wa chuaa laanduaa Sialum nda niŋndo mɛɛ wali koŋ chuu o palɛi 52 bɛŋgu! (Nɛhi. 6:​15) O palɛi nɛi hei niŋ bɛɛ, ndepiliaa cho a kɔl kɛndɛ le yɔŋgɔŋndo a kɔl ndaa kpou le wali teŋgeŋndo opum tosaa. Wallo hoo cho fondaŋnda naŋ piɛi Chɛhowalaŋ taŋgullo ɔɔ miŋgioo toosiaa ni. Kɔl kalu ndaa, yoomuma ndaŋ a lo lechoo ndaa yeemaŋ tau le batiuwaa sɔlaa o wallo hoo niŋ.

12. O nɛi kuɛɛ choo Chɛhowa soliŋ yɛ naa kpeku maa Tabita?

12 Mi Chɛhowa nyindu vɛlɛ Tabita le “waŋnda kɛndɛi tosallo, nduyɛ, mbo mala wanaa tambɛiya,” taama taama wanaa vii piaanduaa wa. (Walta. 9:​36) Mɛɛ o vi, mi wanaa bɔɔbɔɔ bii mɔnɛi tau kanifuule wana ikɛndɔɔ pila o wa ni. Kɛ ma duaunuŋ nyaale tau mɛɛ Pitɛ, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo miŋgi ndu yoomu. (Walta. 9:​39-41) Yɛɛ Taamasi Tabita wo pɛɛku yɛ naa? O wa bɛɛ aa chuaambɔ pɔmbɔɔ naŋ cho ni ɔɔ bɛndu yuuwo, wana pɔnɔɔ ɔɔ wana lanɔɔ, naa kpou nɔla miŋ tosal puaapiliaa a ndepiliaa naa kɛndɔŋ pɔmpɔmbɔŋ.—Hibu. 13:​16.

13. Vɛɛ Chɛhowa ndoo soliŋ yɛ Lufu kpeku, nduyɛ yɛɛ o mɛɛlu yɛ dimi?

13 Ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ aa Lufu ndoo yeema mbo simnuŋ misiɔnalueinɔɔ. Kɛ siɔmbulaŋ pila ndoo nɔ ni. Teleŋ o wa chuaambɔ pɔmbɔ wo, nyɔɔ pila ndoo hɛnaŋ ndu ni le waŋnda yaula naala pɔmbɔlaŋ kioo. Mi ndoo lau le kɔlaŋ yauwo yɔŋgoo o chiɛi o chiɛi. Mbo dimi aa: “I hɛnaŋ bɔɔ a wallo hoo.” Kɛ nyɛ wa simul ndɔ kala kalaa wo wa simndaŋ waŋndo lachi mbo soo a Mɛlɛka okɔɔ ni. A siɔmbula Lufu ndoo nɔ laŋ ndaŋ kpou, mbo simnuŋ kɔɔfanɔ lɔɔlɔɔ wo mɛɛ o fuuluu wɔsilaŋ 18. Mbo kua o Sukuuwo Kiiliadi a wɔsi 1946. Okoŋ kɔɔli, ma yɔŋ ndu le misiɔnalueileŋ Hawaii a Chepaŋ. Mi Chɛhowa soliŋ ndu kpeku tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o lɛŋnde hei niŋ. Mɛɛ Lufu chii suɛi wɔsila 80 o wali ndɔ pollo niŋ, mbo dimi aa: “Chɛhowa wa ya lɔɔlɔɔ kɔl dɛɛniaa kioo ni. Ndu mala ya ni mi faŋaŋ siɔmbulaŋ o hɔl. I laalaŋ niŋ kɛsɛ maa wana o wana dɔu tiindaŋ ndɔɔ o Chɛhowa niŋ pɛ, soliŋndo o soliŋ num kpeku ni.”

CHƐL MI CHƐHOWA SOLIŊ NUM KPEKU

14. A mɛɛ Kolosiaŋnda 1:​29 dimi yɛ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ yeema pɛ mi Chɛhowa soliŋ naa kpeku?

14 Chɔŋ o sindɔɔ niŋ mbo huŋ bii a hau, Chɛhowa soliŋ niŋ buɛiyaa nduaa kpeku o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Vɛɛ num yeema yɛ mbo soliŋ num kpeku? O lo a mɛɛ kpɛ ŋ cho yɔŋgɔŋndo le wallo tosaa o kala kala le ndu yɛ. (Nuawɔ Kolosiaŋnda 1:​29.) Te a chɛl pɛ le mi Chɛhowa soliŋ num kpeku, o nɔla mbo siiŋguu num wana nɔ sɛmbɔɔ tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo, wana pɛɛkaa kɛndɛ, wana chaa waŋnda kɔltaŋ dɛɛniaa wo, wana wali kɛndɛ, wana malaa ŋwaŋ ɔɔ nyɛ o nyɛ cheleŋ o yeema pɛ le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa.

15. A mɛɛ Timoti Tasoo 4:​12, 15 dimi yɛ, le yɛɛ puaapiliaa feleŋguaa nɔ yɛ hau ma piɛi Chɛhowa?

15 Ɔɔ niŋ nya puaapiliaa feleŋguaa cho niŋ simnɔŋndo laŋgbaa kalla wa? Yeemɛi cho tau le mi puaa cho kpaaya kpaaya wa yɔŋguŋ le simnɔŋndo buɛiyaa malalaŋnda le waltaŋ tosaa o kundaa niŋ. O kundala bɔɔbɔɔ niŋ, bɛnduaa kundaa hiou a buɛiyaa malalaŋnda poloŋ. Nya puaapiliaa feleŋguaa, la nɔla pa mi la kindiŋ le hiouwɔɔ lachioo tosaa le mi la suliŋ le walta cho o kundaa niŋndaŋ tosaa? Mi puaapiliaa apum dimi lepum aa, ‘I yeema wɔ kalaŋnda siilɔŋ o kundaa niŋ te.’ Te o yɔŋ pɛ aa yiyaŋ numndo cho hoo ni, mɛɛ piɛi o Chɛhowa lo le mbo dɔu num yeemɛi o kɔl le simnɔŋndo buɛi malalaŋndo. Nyɔɔlu ndu le mbo ke num kpaayaa le wali ndɔɔ sɔviɔɔ hoo tosaa. (Ikili. 12:​1) A yandii ŋ yeema mala nyaa!—Nuawɔ Timoti Tasoo 4:​12, 15.

16. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nyuna Chɛhowa le ndu, nduyɛ le yɛɛ?

16 Chɛhowa nɔla mbo tosa ma simnuŋ nyɛ o nyɛ le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa. Lelaŋ, dimul ndu le mbo dɔu num yeemɛi keŋ o kɔl le wali ndɔɔ tosaa. Nyuna ndu le mbo ke num kpaaya ŋ yeema le ndu tosaa wo. O yɔŋ bɛɛ aa feleŋgɔnɔɔ ɔɔ bɛndu yuuwo ŋ cho suŋ suŋ ni, soliŋ teleŋ numndo, yoomuma numndaŋ a nyɛm cheleŋ ŋ nɔ woŋ kpeku le Chɛhowa saŋgalaa. (Ikili. 9:​10) A ke num ko dɔɔ wallo o kɔɔna Chɛhowaa niŋ ma yiyaŋ maa a chiee ndu niŋ tosa le okoŋ ma kɛɛ ndu le. Chɛl mi siooŋnde tosa mi walta sɔvɛla waa lende la hɛluŋ num te. Ŋ nɔ bɔɔ salaa le mi Finya naa kaalaa wa naa kpou soliŋndo kpeku le ndu saŋgalaa!

CHONDII 127 Wana Suu Ya Nɔ Mi Wa Wo

^ pɛl. 5 Baa ma yiyaŋ pa lepum maa a cho lɛ tosa tau o wali Chɛhowaa niŋ te? Baa ma yiyaŋ pa maa Chɛhowa heu lɛ ba tau a num te? Baa ma vi pa ŋdial le yɔŋgɔŋndo le mi Chɛhowa soliŋ num kpeku o wali ndɔɔ niŋ? Buŋgɛi hei cho yaasiaa nɛila Chɛhowa duau num yeemɛi o kɔl le hɛnaŋ ndɔɔ tosaa laŋ. I cho naa vɛlɛ chɔm mɛɛ o luei num yoomuaŋ le num soliŋndo kpeku le sabu ndɔɔ peeloo yɛ.

^ pɛl. 3 Mi che bɛɛ Kilisiɔŋaa wa o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda Pɔɔl ndoo poonyial yauwo hoo ni, kɛ o dimi niŋ, nyɛ o poonyiaa koŋ ndo piiliaŋ ndɔ hau buɛiyaa Chɛhowaa kpou.