Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 28

Fafaŋ Tuuŋgaŋndo a Acheleŋnda, Ma Tosa Sɔɔŋ Huŋ a Kɔl Nyuloo Woŋ

Fafaŋ Tuuŋgaŋndo a Acheleŋnda, Ma Tosa Sɔɔŋ Huŋ a Kɔl Nyuloo Woŋ

“Ŋ waŋnuŋ wanaa yoŋga, miŋ tuuŋgaŋ a wana le. Nduyɛ, ŋ luɛinuŋ lehɔl o nyɛ pila le.”—KALEE. 5:​26.

CHONDII 101 Wallo Tosaa o Diompilɔɔ Niŋ

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo te waŋndo tuuŋgaŋ pɛ a acheleŋnda?

O CHIEEŊNDO niŋ hau, wanaa bɔɔbɔɔ hɛnaŋ bɔɔ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda. Le taamaseliiyo, mi wana leyulaa soliŋ nɛilaŋ lapum kpeku le halikpeŋ mbo hiou acheleŋnda. Mi wana luaa bɔllo yɔŋul waŋndo o kunda cheleŋ niŋ le halikpeŋ mi kunda ndɔɔ sɔla batiuwaa. Mi sukuunɔ yeema kɔlaŋ o sukuu bɛndoo niŋndo tosa kafalaŋ le halikpeŋ mbo hiou tofala ndɔlaŋ. Kɛ naa Kilisiɔŋnda sina maa sɔɔŋ muŋ kpou niŋ te. Nduyɛ pɛŋ ŋ sina maa, “walta ŋdial taŋ” ŋ cho ni. (Kalee. 5:​19-21) I cho pa tonya maa mi buɛiyaa Chɛhowaa bɛɛ tuuŋgaŋ a acheleŋnda o kundaa niŋ kɛ a ve o sina choo le? Nyuna sɔviɔɔ pila cho hoo ni kanifuule, te ŋ wa pɛ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda, hei nɔla mii paaliaŋ diompilɛ cho o kunda leKilisiɔŋndo niŋndo.

2. Yɛɛ naŋ cho yɛ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ?

2 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho chɔ sɔɔŋ nyindu naa le miŋ kandu tuuŋgaŋndo a puaapiliaa naa woŋ. Ŋ cho vɛlɛ pɛɛku taamaseliila puaa a waŋ laanduaa o Baabuiyo niŋ a tosa wallo kalaŋ le kaa hoo chɔulabaa wa. Le kandɔɔ, ŋ yaasiaŋndɔ fɛŋ nyɛ nyindu naa le Chɛhowa piɛiyo wo.

YAASIAA NUMPILA

3. Nyunala kuɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nyunaŋ?

3 I cho bɔɔ suɛi sɔvɛ le miŋ wa yaasiaŋ ndo teleŋ o teleŋ le sinaa nyɛ nyindu naa le Chɛhowa piɛiyo wo. Nyunaŋndɔ aa: ‘Baa mi yiyaŋ pa maa I cho o sɔvɛ mi hiau acheleŋnda? Baa le mi waŋnda chandu ya o kundaa niŋ ya tosa sɔɔŋ ni, ɔɔ baa le mɛɛ ya yeema mi hiou puaapilɛnɔɔ ɔɔ ndepilɛnɔɔ pum yɛ? Baa le mi nɛŋi Chɛhowa kɔl koni ya cho ndu tosaa ni?’ Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nyunaŋ nyunalaŋ ndaŋ?

4. A mɛɛ Kaleesiaŋnda 6:​3, 4 dimi yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ fafaŋ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda?

4 Diom Mɛlɛkaa dimul naa le miŋ fafaŋ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda. (Nuawɔ Kaleesiaŋnda 6:​3, 4.) Le yɛɛ? Saboo opilɛ cho ni, te ŋ yiyaŋ pɛ maa nyɛ naŋ cho tosaa wo cho o sɔvɛ mbo hiau o puaapilɛnɔ naa cho tosaa wo, mi keŋ tosa miŋ heeluŋ. Te o yɔŋ pɛ miŋ kandu tuuŋgaŋndo a acheleŋnda, keŋ cho tosa miŋ tambu kɔl nduyɛ mii paaliaŋ vɛlɛ yiyaŋ naa. (Luomaŋ. 12:​3) Mi ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Katalina * o lɛŋnde Kilisileŋ niŋ dimi aa: “Mi yaa tuu yapila a wanaa ndaa naŋ tau wa, a ndaa chaa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo nyɛkɛndɛiya, vɛlɛ a wanaa ndaa nɔ chaŋyaŋ tau wa. Fulamakɔɔlioo wa ni, mi yiyaŋ maa I ve wana sɔvɛ le.” Naa kpou nɔ miŋ loonuŋ maa o cho le mɛɛ naŋ naŋ, miŋ chaa suɛi ɔɔ mi waŋnda sina naa tau yɛ le Chɛhowa naŋ naa ndu o ibuŋ te. Kɛ le mɛɛ naŋ kaala ndu nduyɛ miŋ wa Po ndɔɔ nilaŋ yaŋɔɔ yɛ o hiŋ a naa o kɔɔna ndɔɔ niŋ ni.—Chɔŋ 6:​44; 1 Kɔliŋ. 1:​26-31.

5. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o suɛi yɔŋnaŋii puaapilɛnɔ pilɛ niŋ diolaŋ Yɔŋ?

5 Nyuna cheleŋ naŋ nɔ vɛlɛ miŋ nyunaŋ ndo cho ni aa: ‘Baa wana huŋ a kɔl nyuloo waŋnda tɛɛŋndo ya cho ni, ɔɔ baa teleŋnda bɔɔbɔɔ mi kɛɛ sinapɛŋgoo luɛi naa tɛɛŋ naa waŋnda?’ Tofawɔ suɛi yɔŋnaŋii puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Yɔŋ o lɛŋnde Saut Kooliaaleŋ niŋ. A teleŋ pum, mi che bɛɛ bɛndu kundaa o wa ni, kɛ mi ndoo paŋala wanaa ndaa nɔ dilakeŋnaŋndaŋ lapum o kundaa niŋnda. Mbo dimi aa: “I wa bɔɔ ŋgɛbɛ ŋgɛbɛ a puaapilaa kaŋ. Nduyɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ yaa chɛl ko nyɛ ndaa dimulla wo le.” Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Mbo dimi aa: “Mi kaa ni koŋ tosa mi piɔuwaŋndo huŋ o kundaa niŋ.” Kɛ mi chaaŋaa Yɔŋ nda mala ndu le bahawɛi ndɔɔ sinaa. Nduyɛ o lepilɛ niŋ kpe, mbo tosa siŋgaŋnda yeemaŋ ndaŋ. Suŋ suŋ niŋ, bɛndu kunda kɛndɔɔ pila Yɔŋ cho ni. Te ŋ kandu dɔɔ pɛ chɔɔ maa ŋ nɔ kaa hoo, ŋ nɔ miŋ tosa wallo chɔ chɔ le ndu malɔɔ.

FAFAŊ HEELƆŊNDO A HƆLTEŊ LUƐIYƆƆ O NYƐ PILAA

6. A mɛɛ Kaleesiaŋnda 5:​26 dimi yɛ, kaala kuɛɛ tosa yɛ miŋ kandu tuuŋgaŋndo a acheleŋnda?

6 Nuawɔ Kaleesiaŋnda 5:​26. Kaala kuɛɛ tosa yɛ miŋ kandu tuuŋgaŋndo a acheleŋnda? Opilɛ cho heelɔŋndo ni. Wana heelaŋndo nɔ yoŋgaa a kaayei. Kaa cheleŋ naŋ nɔ miŋ fafaŋ ndo cho hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa ni. Wana luɛi hɔlteŋ o nyɛ pilaa wo nɔ ko yeemɛi o nyɛ wana koŋ niŋ te, kɛ o yeema ndu kposoŋ mbo nɔ nyɛ o nɔ koŋ ndo le. O kpeekpei niŋ, kaa hoo tosa ma tul waŋndo leyɛ. A tonya, ŋ nɔ miŋ fafaŋ kaalaŋ ndaŋ mɛɛ naŋ fafaŋ naa naa wɔɔŋndo yɛ.

7. Vɛɛ nda tuu yɛ kpundɛ cho le kaa heelaŋndo nɔɔ a hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa wo?

7 Kaa heelaŋndo a hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa cho ko mɛɛ mɛɛ suuwa dia nuaa yɔmii saa paŋgaa ve o pɔmpɔmbɔ yɛ. Mɛɛ o mɛɛ nda chaa paŋgaa taŋgul, te suuwa de pɛ yɔmii nda taŋgul ndu ve, o viu isisi le. O yɔŋ bɛɛ aa hueiyii pɔmbuɛi hɔŋ ni, kombaa o komba ni. O nɛi pilɛ koŋ choo, mi waŋndo piɛi Chɛhowa le teleŋ tiŋ. Kɛ te o nɔ pɛ kaa heelaŋndo nduyɛ mbo wa wana luɛi hɔlteŋ o nyɛm pilaŋ ndo, keŋ cho tosa mbo del o Chɛhowa piɛiyo niŋ. (Pulɔ. 16:​18) Keŋ cho vɛlɛ ndu a acheleŋnda paaliaŋ. Vɛɛ naŋ fafaŋ yɛ kaa heelaŋndo a hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa?

8. Vɛɛ naŋ chɔulaba yɛ kaa heelaŋndo?

8 Ŋ tiuba miŋ chɔulaba kaa heelaŋndo te ŋ kɛsiŋ pɛ sila Pɔɔl ke Filipiaŋnda wo o kɔl. Mbo dimul nda aa: “La tosa nyɛ o nyɛ a nɛyɔŋndo ɔɔ le ma lisa nya le. Kɛ nyɛ o nyɛ nya wa pɛ tosaa, la tosa ndu a tusiŋndo, nduyɛ mi la che acheleŋnda maa a bɛnda ma hiau nya.” (Filipi. 2:​3) Te ŋ chua pɛ acheleŋnda maa nda hiou bɛnda a naa, keŋ cho naa mala ŋ tuuŋgaŋ a wanaa chaa sɔɔŋ pum tosaa ma hiau naa wa le. Kɛ o baa pilɔɔ choo, miŋ naŋ kɔl a nda taama taama te a wa pɛ nyɛ nda chaa tosaa wo soliŋndo kpeku le Chɛhowa saŋgalaa. Nduyɛ, te puaapiliaa a ndepiliaa haa bɛɛ dɔu pɛ sila Pɔɔl ke naa wo o wali niŋ, keŋ cho nda mala ma handu kɔllo o suliŋnda naala kɛndɛlaŋ choo. Fulamakɔɔlioo cho ni, kɔl nyuloo a diompilɔɔ cho hiouwɔɔ lachi a waa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ.

9. Yɛɛ mala yɛ naa miŋ fafaŋ hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa?

9 Ŋ nɔla miŋ chɔulaba hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa te ŋ wa pɛ wanaa tusiaŋ nduyɛ miŋ sina kpeleŋ naa. Te o yɔŋ pɛ miŋ sina kpeleŋ naa, ŋ kindiŋ le chɔmndo maa ŋ chaa sɔɔŋ kpou tosa mbo hiau acheleŋnda le. Kɛ, ŋ cho kindiŋ le pɛɛkoo wanaa nɔ taasioo le sɔɔŋ pum tosaa wa o ba. Le tamaseliiyo, te o yɔŋ pɛ miŋ sina puaapilɛnɔɔ chaa sɔɔŋ yɔŋgoo tau o kunda naa niŋndo, ŋ nyuna ndu le mbo chɔm naa mɛɛ o looku sɔɔŋ ndɔŋ bɛɛndiaa nyɛkɛndɛi yɛ. Te o yɔŋ pɛ maa ndepilɛnɔɔ chaa yauwo tau, ŋ nyuna ndu le mbo chɔm naa sɔɔŋ mala naa miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o yauwo niŋndo. Nduyɛ, te Kilisiɔŋnɔɔ che ndi pɛ ikala le chaŋyaŋ sɔlaa, o nyuna wana keleŋa chaŋyaŋ sɔla wo le halikpeŋ mbo mala ndu. Te o yɔŋ pɛ miŋ tosa hei, keŋ mala naa miŋ mal kaa paŋalɛiyo ɔɔ hɔlteŋ luɛiyɔɔ o nyɛ pilaa, nduyɛ miŋ tosa hiouwɔɔ lachioo o sɔɔŋ naŋ tosa woŋ niŋ.

PƐƐKU O TAAMASELIILA CHO O BAABUIYO NIŊNDAŊ NIŊ

Le mɛɛ Kidiɔŋ wa wana tusiaŋ yɛ, mbo tosa mi kɔl nyuloo hiau lachi a nda waa tɛɛŋ nda puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa (Tofa pɛl 10-12)

10. Simul yɛɛ ndoo komallɛ Kidiɔŋ?

10 O yuŋgu Manaasɛ wo choo Kidiɔŋ fula ni. Tofawɔ nyɛ yɔŋnuŋ ndu tɛɛŋ a puaa fula o yuŋgu Efiluem niŋnda. A teleŋ pilɛ, mɛɛ Kidiɔŋ a puaa nduaa 300 kuɛ o chɔuwo, mi Chɛhowa mala nda ma sɔla batiuwaa. Ndaa tiuba ma heeluŋ le hei. Puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa chendu ndu le batiuwaa o sɔla hoo wo le. Kɛ, ma kɔ chiŋalaŋ ndu a sɛɛŋgiaŋndo. Le yɛɛ? Naapum le mɛɛ Kidiɔŋ kɛɛ nda veeloo le kɔlaŋ yaamɔɔwaa wanaa Mɛlɛkaa chɔulabaa o tasela ndɔ yɛ nda tuulu kɔl a ndu ni. Nyɛ ndaa handu kɔllo choo wo wa ni, le mi yuŋgu ndaa ndoo fula tɔɔ. Kɛ ma puɛɛŋ le sinaa maa mi nyɛ Kidiɔŋ tosa wo ke diola Chɛhowalaŋ bɛɛleŋ, nduyɛ mi keŋ manda wanaa nduaa.—Chɔɔchi. 8:​1.

11. Vɛɛ Kidiɔŋ ndoo mulullɛ puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa?

11 Le mɛɛ Kidiɔŋ wa wana tusiaŋ yɛ, mbo dimul puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa aa: “O nya tosa o sɔŋgɔɔ hoo niŋndo wana tuu ndu bɛɛ a o yapila tosa wo le.” Nduyɛ, mi Kidiɔŋ loonuŋ nda a mɛɛ Chɛhowa ndoo mala nda o paandoo niŋ ma sɔla batiuwaa yɛ. Fulamakɔɔlioo wa ni, “mi kɔltaŋ la pɔlul nda.” (Chɔɔchi. 8:​2, 3) Le mɛɛ Kidiɔŋ ndoo tusiŋ yɛ, mi hei tosa mi kɔl nyuloo hiau lachi a waa wanaa Mɛlɛkaa tɛɛŋ.

12. Yɛɛ tamasi puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa vɛlɛ a tamasi Kidiɔŋ ndo pɛɛku yɛ naa?

12 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o bundɛi hei niŋ? Ŋ pɛɛku o taamasi puaa fula o yuŋgu Efiluem ndo choo wa maa, ŋ nɔ miŋ kindiŋ le kɔllo handɔɔ le mi diola naalaŋ la fula tɔɔ le. Kɛ diola Chɛhowalaŋ la nɔ ni mi la fula tɔɔ. Yɛɛ wanaa cho yuŋgulaŋ bolle wa a bɛnduaa kundaa pɛɛku yɛ o taamasi Kidiɔŋ ndo niŋ? Te o yɔŋ pɛ mi waŋndo dɔɔnuŋ tumbe le nyɛ ŋ tosa wo, a nɔ fɛŋ ma sina le sabu o dɔɔnuŋ tumbe wo. A nɔla vɛlɛ ma chandu wana koŋ le sɔɔŋ kɛndɛŋ o tosa niŋ paandu woŋ. Tusiŋndo yeemaŋ naa o ba ni, taama taama te ŋ sina pɛ maa fondo fuu wana koŋ dɔɔnuŋ tumbe ni. Kɛ o bɛnda bɔɔ miŋ kindiŋ le mi kɔl nyuloo miiŋgu naa tɛɛŋ naa wana koŋ mbo hiau kindiŋndo le dioo sɔlaa.

Le mɛɛ Hana dɔu tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ maa o cho ndu mala yɛ, mi keŋ tosa mbo hiau lachi a waa a kɔl kɛndɛ (Tofa pɛl 13-14)

13. Simul kuɛɛ ndoo komallɛ Hana, nduyɛ yɛɛ o tosa yɛ?

13 Yiyaŋndɔ vɛlɛ a tamasi Hana wo okɔɔ. Po Livainɔ pum diolaŋ aa Ɛlikana ndoo chua ndu o nɔɔ niŋ ni. Nduyɛ ndoo kaala ndu tau. Kɛ Ɛlikana ndoo nɔ vɛlɛ lanɔ cheleŋ diolaŋ aa Pɛninaa. A koŋ kpou, Hana ndoo hiou kaala. “Kɛ Pɛninaa koni ndu oo vialu ni. Hana ndu, ndu oo vilu chua le.” Le hei, mi Pɛniina saa ndu mamɔɔ. Vɛɛ Hana ndoo sinaŋ yɛ? Mi ndoo tambu kɔl tau “mbo chaŋ, o koŋ kɔɔli mbo kɛɛ nyɛ diaa.” (1 Saam. 1:​2, 6, 7) Mi che bɛɛ naa Hana wa a kɔl tambɛiyo, Baabuiyo doonuŋ kona maa mi ndoo kindiŋ le Pɛninaa maa miŋgullo le. Kɛ, mi ndoo dimul Chɛhowa nyɛ o nyɛ wa ndu o kɔl o piɛileŋ niŋ. Nduyɛ ndoo laalaŋ kɛsɛ maa Chɛhowa wa ndu mala. Baa mi Pɛninaa mal pa Hana mamɔɔ? Baabuiyo suu a keŋ te. Kɛ ŋ sina maa mi Hana hiau lachi a waa a kɔl kɛndɛ. “Nduyɛ, mi kɔl ndɔ tambɛiyo pɛŋgi.”—1 Saam. 1:​10, 18.

14. Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Hana wo niŋ?

14 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Hana wo niŋ? Te waŋndo kindiŋ pɛ le tuuŋgaŋndo a num o suɛi pum choo, sina maa num tosa ni mi suɛi keŋ simnuŋ isɔɔ. Lelaŋ, vɛɛ ŋ fafaŋ yɛ hei? A nɔ ma chɛl mi kaa tuuŋgaŋndo luɛi nya tɛɛŋ te, nduyɛ miŋgul ndu a i wɔɔŋ te. Tosa mi kɔl nyuloo miiŋgu nya tɛɛŋ. (Luomaŋ. 12:​17-21) O yɔŋ bɛɛ mi wana koŋ siŋgaŋ te, a tiuba ma hiou lachi a waa a kɔl kɛndɛ.

Le mɛɛ Apɔlɔɔ nda Pɔɔl sina maa Chɛhowa wa wali ndaa salaa dɔwɔɔ ni yɛ, mi keŋ tosa a paŋaliaŋ te (Tofa pɛl 15-18)

15. O nɛila kuɛɛ niŋ Apɔlɔɔ nda Pɔɔl wa yɛ nyɛ pilɛ?

15 O mɛɛlaa kpɔŋ, ŋ yaasiaŋndɔ tamasi Apɔlɔɔ wo a Kiilanɔɔ Pɔɔl miŋ che nyɛ naŋ pɛɛku leniŋndo. Puaa ŋiɔɔŋnda haa kpou ndaa sina Diom Mɛlɛkaa nyɛkɛndɛi, nduyɛ waŋnda ndaa sina nda tau. Ndaa chaa bɔɔ pɛɛkoo. Nduyɛ nda ŋiɔɔŋ kpou ma mala wanaa bɔɔbɔɔ ma simnuŋ buɛiyaa Chiisuaa. Kɛ a sɔɔŋ muŋ kpou, puaa ŋiɔɔŋnda haa ndaa paŋaliaŋ te.

16. Wana suu maa vɛɛ Apɔlɔɔ wa yɛ?

16 O chioo “Alɛkisandiliaa” niŋ Apɔlɔɔ veluŋ ni, nduyɛ chioo hoo ndoo fula bɔɔ tɔɔ le dɛnɛ sinaa. Apɔlɔɔ ndoo chaa bɔɔ sɔɔŋ yɔŋgoo, nduyɛ “ndoo sina nyɛ cho o Yau Mɛlɛkaa niŋndo tau.” (Walta. 18:​24) Mɛɛ Apɔlɔɔ kuɛ Kɔliŋ, mi apum o kundaa niŋ chɔm kpendekele maa ndu ndaa hiou yeema a puaapiliaa cheleŋ wa loŋ nda, hali Pɔɔl bɛɛ. (1 Kɔliŋ. 1:​12, 13) Kɛ baa mi Apɔlɔɔ chɛl pa le mi piɔuwaŋndo luɛi o kunda leKilisiɔŋndo niŋ? Ŋ laalaŋ te. Kanifuule mɛɛ Apɔlɔɔ faŋaŋ Kɔliŋ, teleŋ biŋgi okoŋ kɔɔli, mi Pɔɔl dimul ndu le mbo miiŋgu pila Kɔliŋ. (1 Kɔliŋ. 16:​12) Te ndoo yɔŋ pɛ maa Apɔlɔɔ wa kindiŋndo le hunɔɔ a piɔuwaŋndo o kunda leKilisiɔŋndo niŋ, Pɔɔl ve lɛ ndu veelu loŋ te. I cho kpendekele maa mi Apɔlɔɔ soliŋ dɛnɛ ndɔ sinaa kpeku le yooŋgu kɛndɔɔ hivioo lachi a le puaapiliaa nduaa yoomuaŋ lueiyo. Ŋ nɔla vɛlɛ miŋ dimi maa wana tusiaŋndo pila Apɔlɔɔ wa ni. Le tamaseliiyo, fondaŋ o fondaŋ cho o Baabuiyo niŋ o chɔm maa mi Apɔlɔɔ duaunuŋ tumbe, mɛɛ Akuila nda Pilisila “tɛɛsial ndu nɛi Mɛlɛkaa nyɛkɛndɛ kɛndɛi” yɛ le.—Walta. 18:​24-28.

17. Vɛɛ Pɔɔl tosa yɛ mi Kɔl nyuloo hiau lachi a waa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ?

17 Kiilanɔɔ Pɔɔl ndoo sina a wali kɛndɛ Apɔlɔɔ ndoo tosa wo okɔɔ. Kɛ Pɔɔl ve buulaŋ maa waŋnda cho yiyaŋ maa Apɔlɔɔ ndoo sina dɛnɛ mbo hiau ndu le. Te ŋ yaasiaa pɛ sila Pɔɔl ndoo ke kundaa Kɔliŋ ndo, ŋ nɔla miŋ che kpendekele maa o wa wana tusiaŋ, nduyɛ maa ndoo sina kpeleŋ ndɔɔ. Mɛɛ waŋnda wa dimioo aa, “Ya le Pɔɔl ya cho ni,” Pɔɔl ndoo niŋ kɔl a keŋ te. Kɛ mbo tosa mi waŋnda handu kɔllo o Chɛhowa Mɛlɛka a o Chiisu Kiliti choo.—1 Kɔliŋ. 3:​3-6.

18. A mɛɛ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 4:​6, 7 dimi yɛ, yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Apɔlɔɔ nda Pɔɔl wo niŋ?

18 Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o tamasi Apɔlɔɔ nda Pɔɔl wo niŋ? Naapum ŋ tosa niŋ wallo kalaŋ o Chɛhowa piɛiyo niŋ. Nduyɛ naapum ŋ mala niŋ wanaa bɔɔbɔɔ ma yɔŋgu yoomula ndalaŋ o Chɛhowa lo, okoŋ ma sɔla yiŋɔɔ. Kɛ ŋ nɔ miŋ sina maa sanaa a sala Chɛhowaa naŋ sɔla batiuwaa o nyɛ o nyɛ niŋ ni. Nyɛ cheleŋ naŋ pɛɛku o tamasi Apɔlɔɔ nda Pɔɔl wo niŋndo cho ni maa, mɛɛ naŋ nɔ kalaŋndaŋ fau o kunda leKilisiɔŋndo niŋ, lende koni naŋ nɔ ni miŋ tosa wallo kalaŋ le halikpeŋ mi kɔl nyuloo hiou lachi a naa waa tɛɛŋ. Ŋ cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ le mɛɛ bɛnduaa kundaa a buɛiyaa malalaŋnda soliŋ Diom Mɛlɛkaa kpeku, le halikpeŋ mi kɔl nyuloo a diompilɔɔ hiou lachi a waa o kunda leKilisiɔŋndo niŋ yɛ. Puaa haa hendu kɔllo o ndapila choo le, kɛ ma kindiŋ le mi puaapiliaa tol tamasi Chiisu wo kɔɔli.—Nuawɔ Kɔliŋtiaŋ Tasoo 4:​6, 7.

19. Yɛɛ naa kpou nɔla yɛ tosaa? (Tofa vɛlɛ kɔfoo hoo “ Fafaŋ Tuuŋgaŋndo a Acheleŋnda.”)

19 Naa kpou nɔ ke laŋ yɛ yɛ. Nduyɛ ŋ nɔla miŋ soliŋ ke laŋ ndaŋ kpeku le “maaliaŋndo vellaa velle.” (1 Pitɛ 4:​10) Lepum miŋ yiyaŋ maa ŋ cho nyɛ bɔɔ tosa le. Kɛ loonuŋ maa, kɛila biŋgi biŋgi laŋ nda lo dɔwɔɔ naapilɛ ni haaa ma soli kola kɛndɛ kɛndɔɔ. O nɛi pilɛ koŋ choo, o yɔŋ bɛɛ maa kɛndɛi taaniŋnde naŋ tosal puaapilɛnɔɔ ni, keŋ tosa mi kɔl nyuloo a diompilɔɔ hiou lachi a waa o kundaa niŋ. Maa naa kpou kindiŋ o nɛi o nɛi niŋ le halikpeŋ miŋ fafaŋ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda. Nduyɛ, maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le sɔɔŋ huŋ a kɔl nyuloo vɛlɛ a diompilɔɔ o kundaa niŋndoŋ tosaa.—Ɛfi. 4:​3.

CHONDII 80 “Tofa Ma Che Mɛɛ Chɛhowa Cho Wana Kɛndɛ Yɛ”

^ pɛl. 5 Kpɛɛnɛi puuluei nɔla mii piɔl chɔ chɔ te o yɔŋ pɛ mii kandu tɛɛndiaa. O nɛi pilɛ koŋ choo, tuuŋgaŋndo a acheleŋnda nɔla mbo hiŋ a piɔuwaŋndo o kunda leKilisiɔŋndo niŋ. Te o cho mi kundaa kendu nduyɛ ma wa o diompilɔɔ niŋ te, puaapiliaa a ndepiliaa tiuba ma piɛi Chɛhowa o kɔl nyulu niŋ te. Buŋgɛi hei cho naa mala miŋ sina sabu naŋ nɔ miŋ fafaŋ tuuŋgaŋndo a acheleŋnda wo. Nduyɛ, ŋ cho vɛlɛ chɔ nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le mi kɔl nyuloo hiou lachi a waa o kunda leKilisiɔŋndo niŋndo.

^ pɛl. 4 Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.