Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

BUŊGƐI PƐƐKƐI 37

“Tɔl Tɔlɔɔla Numnda Yɛ Yɛlaŋ Teleŋ o Teleŋ”

“Tɔl Tɔlɔɔla Numnda Yɛ Yɛlaŋ Teleŋ o Teleŋ”

“Tɔl tɔlɔɔla numnda yɛ yɛlaŋ teleŋ o teleŋ, idii ni, ichɔl ni.”​—IKILI. 11:​6.

CHONDII 68 Yɛiyii Yooŋgu Kɛndɛ leMasaa Saŋɔɔ

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊ *

1-2. Vɛɛ Ikilisiaatii 11:​6 chiɛɛliaŋ yɛ a wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ leMasaa?

O LƐŊNDE ipum niŋ, mi waŋnda naŋ kɔl tau te ŋ dimul nda pɛ yooŋgu kɛndɔɔ le teleŋ tasoo. Ma yɔŋguŋ le pɛɛkoo naŋ chaa yooŋgu kalaa ko nda wa niŋ chumndo ni. Kɛ o lɛŋnde ipum niŋ yɛ, waŋnda nɔ yeemɛi bɔɔ o Mɛlɛka niŋ ɔɔ o Baabuiyo niŋ te. Yɛɛ wanaa cho o tanda numndo niŋnda tosa yɛ te a kuɛ nda pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimullo? O yɔŋ bɛɛ ma yaŋ naa nilaŋ ɔɔ ma kɛɛ le nilaŋ yaŋɔɔ, Chɛhowa yeema miŋ hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo haaa mbo hini kɔl.

2 Wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho wa lefafɛɛŋ te. O cho chuwɔɔ a teleŋ Chɛhowa kɛɛsiaa wo okoŋ, “mi mɛɛlula chieeŋndo la fuuluu.” (Maa. 24:​14, 36) Kɛ le suŋ suŋndɔ, Baabuiyo dɛɛniaa naa maa naŋ tɔl tɔlɔɔla naala yɛ yɛlaŋ teleŋ o teleŋ. * Vɛɛ naŋ tosa yɛ hei?​—Nuawɔ Ikilisiaatii 11:​6.

3. Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?

3 O buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ, miŋ yaasiaa sɔɔŋ ŋhiɔɔlu ŋ naŋ nɔ miŋ tosa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo nyɛkɛndɛiyo. (Maa. 4:​19) Buŋgɛi hei ndi cho naa mala miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le hiouwɔɔ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo mɛɛ mɛɛ la wa. I cho yaasiaa sɔɔŋ ŋgaa ŋ mala naa le hei tosaa wo. Ŋ cho sina le sabu i cho i sɔvɛ le (1) kɔllo handɔɔ o wali naa choo wo, (2) miŋ nɔ kaa biuwaŋndo wo, nduyɛ (3) miŋ hiou lachi a tiindaŋ kala kalaa nɔɔ wo.

HANDU KƆLLO O WALI NUMNDO CHOO

4. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ handu kɔllo o wali Chɛhowa ke naa wo choo?

4 Mi Chiisu chɔm buɛiyaa nduaa sɔɔŋ nɔ le yɔŋnɔŋndo o palɛi mɛɛlɛi niŋndoŋ nduyɛ, a mɛɛ kaala waŋnda chieeya la wa niŋ yɛ. Ndoo sina maa sɔɔŋ muŋ nɔla miŋ faŋa nda kɔllo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo. Le hei, mbo sila nda aa: “La wa a puɛyaŋ te.” (Maa. 24:​42) Sɔɔŋ cho ko hau mɛɛ ŋ wa o palɛi Nuuwa ve niŋ yɛ. O palɛi keŋ niŋ, mi sɔɔŋ muŋ tosa wanaa bɔɔbɔɔ yeŋ nilaŋ o yooŋgu Nuuwa wa nda dimullo wo le. (Maa. 24:​37-39; 2 Pitɛ 2:​5) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ handu kɔllo o wali Chɛhowa ke naa wo choo.

5. Vɛɛ Walta Wanaa Chiisuaa 1:​6-8 tɛɛsiaa yɛ mɛɛ kpɛ wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ nɔ mbo tosaŋ yɛ?

5 Ŋ nɔ miŋ handu kɔllo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo hau mbo hiou wali o wali. Mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa maa a cho wallo hoo tosa o piɔm ndɔɔ kɔɔli mbo hiou bɛɛ mɛɛ ndu tosa ndu yɛ. (Chɔŋ 14:​12) Mɛɛ Chiisu sɔla piɔmndo, mi buɛiyaa nduaa apum miiŋguŋ vɛlɛ suuwa yɔɔyaa. Mɛɛ o sɔla fulasɛiniŋndo, mbo tosa kaamaa mi buɛiyaa nduaa haa bii suuwa tau. Mbo soliŋ teleŋ koŋ kpeku le nda kindilal lo maa, a nɔ ma chua wali o ke nda le waŋchieeya yɔɔyaa wo o sɔvɛ mbo hiou wali o wali. (Chɔŋ 21:​15-17) Mɛɛ Chiisu wa buɛiyaa nduaa choŋgɔŋndo le miiŋgoo choo choo, mbo dimul nda maa a nɔ ma hiou lachi a wali o kandu wo tosaa. Mbo dimi pɛŋ maa wali kalaa cho tosaŋ o cho ko o lɛŋnde Isɔluɛileŋ niŋ te, kɛ baa o baa fee o chieeŋndo choo. (Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 1:​6-8.) Mɛɛ wɔsila bɔɔbɔɔ hiou okoŋ kɔɔli, mbo chɔm Chɔŋ yilaŋndo a nyɛ nɔ le yɔŋnɔŋndo o ‘paale Masanɔɔ Chiisuleŋ’ niŋndo okɔɔ. * Mi Chɔŋ cha yilaŋuŋ kɔndɔfilloŋ tau. O yilaŋndoŋ muŋ tɛɛŋ, ipilɛ cho hei ni. Mbo cha kiilanɔ Mɛlɛkaa hunɔɔ a “yooŋgu kɛndɔɔ o cho le fɛɛŋ a fɛɛŋndo.” O nɛi chɔmaa kiilanɔɔ hoo bɛŋgu, yooŋgu kɛndɔɔ hoo wa dimiŋndo o “wanaa cho o chieeŋndo choo wa lo, a waŋnda lelɛŋ o lelɛŋ, a lekaa o lekaa, a isɔɔ o isɔɔ maŋgalaa, a waŋnda suu o suu.” (Sɔɔŋ. 1:​10; 14:​6) Hei chɔm kpendekele maa Chɛhowa yeema naa hau miŋ sɔɔŋguu le wali bɛndoo hoo tosaa haaa mbo chuu.

6. Yɛɛ mala yɛ naa le kɔllo handɔɔ o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo?

6 Ŋ nɔla miŋ handu kɔllo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo te ŋ yiyaŋ pɛ a nyɛm Chɛhowa cho naa kioo le naa malaa woŋ. Le taamaseliiyo, ŋ nɔ hau nyɛm mala naa le pɛɛkoo a ndu okɔɔ woŋ ŋ hɔbɛi. Ŋ nɔ yaula nda soli o pei choo laŋ a laŋ o intanɛtiiyo choo, la nda chua diomndaŋ ndaŋ, vidueilaŋ, a sɔɔŋ nda yɔŋgu o Tɛlivisiɔŋ Seiyaa Chɛhowaa choo woŋ. Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ. O tɛɛŋgii nɛi choo, yaula cho loŋ ndaŋ a nyɛm cheleŋndoŋ cho o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 1,000. (Maa. 24:​45-47) Sɔɔŋ lemasaŋ, piɛiye, a suɛi nyɛsɔlaa cho vɛlɛ hau waŋnda piɔuwo tɛɛŋ o chieeŋndo niŋ. Kɛ diompilɔɔ cho hau buɛiyaa Mɛlɛkaa tɛɛŋ hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ la ŋɔmaa chieeŋndo balɔɔ silɔ. Nduyɛ, puaapiliaa naa nda cho ni. Le taamaseliiyo, o Chimɛiyo choo, Nyaakuɛiyo 19 2019, mi Seiyaa Chɛhowaa chieeŋndo balɔɔ silɔ nua vidueiyo a tɛɛsii naa okɔɔ idii koŋ. A paale yɔŋgaŋnde leŋ, wanaa chuuŋgiaŋ le loonɔŋndo a piɔm Chiisoo okɔɔ chieeŋndo balɔɔ silɔ wa wa, 20,919,041. Kaamaa kɛsɛ cho hoo yɔŋnɔŋndo o teleŋ naa hoo niŋ ni. Te ŋ yiyaŋ pɛ a nyɛ cho hoo yɔŋnɔŋndo wo okɔɔ, vɛlɛ a bɛɛle Mɛlɛka ke naa le wallo hoo tosaa wo, keŋ nɔla mii nyindu naa le kɔllo handɔɔ o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo.

Chiisu chɛl mi nyɛ o nyɛ kuuna ndu waŋnda tonyaa pɛɛkoo le (Tofa pɛl 7)

7. Vɛɛ taamasi Chiisu wo mala yɛ naa le miŋ handu kɔllo o wali naa choo?

7 Nyɛ cheleŋ mala naa miŋ handu kɔllo o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ choo wo cho taamasi Chiisoo tolɔɔ kɔɔli ni. O chɛl mi nyɛ o nyɛ kuuna ndu waŋnda tonyaa pɛɛkoo le. (Chɔŋ 18:​37) Mɛɛ Setana chɔm ndu “lɛŋnde o chieeŋndo choo a sulta laŋ kpou,” nyɛm o che woŋ yusa ndu kɔl te. Nduyɛ mɛɛ waŋnda yeema vɛlɛ le ndu siiŋguu wo masaa a teleŋ cheleŋ, o chɛl te. (Maa. 4:​8, 9; Chɔŋ 6:​15) Yeemɛi nyɛm chieeŋndoŋ feŋa ndu kɔllo o wali ndɔɔ choo le. Nduyɛ, simul kala kala o sɔla wo bɛɛ luei ndu isiooŋ te. (Luku 9:​58; Chɔŋ 8:​59) Te tɔɔndaŋ nɔla mbo faŋa naa o tiindaŋ naa choo wo komal naa pɛ, ŋ nɔla miŋ sim yi te ŋ loonuŋ pɛ a sila Pɔɔl yɔŋgu wo okɔɔ. Mbo dɛɛniaa Kilisiɔŋnda le ma yiyaŋ a taamasi Chiisu wo okɔɔ. Mbo dimi maa a nɔ ma tosa hei yɔŋii nda “wu ŋdial ma mal tiindaŋ nda nɔ o Mɛlɛka niŋndo.”—Hibu. 12:​3.

NƆ KAA BIUWAŊNDO

8. Yɛɛ cho yɛ biuwɔŋndo nduyɛ, le yɛɛ o yeemaŋ yɛ naa o ba suŋ suŋ?

8 Biuwɔŋndo cho kɔllo malɔɔ o peelo miŋ chum haaa mi sɔɔŋ siŋgaŋ ŋ kɛndɛ ni. Biuwɔŋndo yeemaŋ naa o ba le sɔɔŋ bɔɔbɔɔ. Naapum ŋ cho niŋ chumndo le teleŋ vilɛi le mi sɔɔŋ cho naa ŋɔwɔɔ o yoomoo niŋndoŋ siŋgaŋ. Ɔɔ naapum nda bii niŋ chumndo le nyɛ kɛndɔɔ o pum kɛ ŋ sɔla wɔ ndu le. Habakuku wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo ndoo nɔ yeemɛi ikala kala le mi dɛnɛ wɔɔŋ wa yɔŋnɔŋndo Chuda wo chuu. (Haba. 1:​2) Buɛiyaa Chiisuaa wa lehɔl o nɛi maa Masale Mɛlɛkaleŋ le cho nda “keleŋa soli” o masale Luomaŋnda bɛŋgu. (Luku 19:​11) Naa bɛɛ yeema niŋ hau mi Masale Mɛlɛkaleŋ le huŋ chii dɛnɛ wɔɔŋ cho hau o chieeŋndo hoo niŋndo. Okoŋ, mi chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa hiŋ. (2 Pitɛ 3:​13) Kɛ o wa bɛɛ lende, ŋ nɔ miŋ nɔ kaa biuwaŋndo nduyɛ miŋ chum haaa mi teleŋ Chɛhowaa fuuluu. Tofawɔ nɛilaŋ lapum la Chɛhowa cho naa pɛɛkoo le miŋ nɔ kaa biuwaŋndo wo.

9. Taamaseliila kuɛɛ chɔm yɛ maa Chɛhowa cho wana biuwaŋ?

9 Chɛhowa kɛsul naa taamasi kɛndɔɔ le biuwɔŋndo ni. Mbo ke Nuuwa teleŋndo tau le mbo taŋgul dɛndɔɔ nduyɛ mbo “dimul waŋnda diom Mɛlɛkaa a mɛɛ wana wa o nɛi sakpoo choo yɛ.” (2 Pitɛ 2:​5; 1 Pitɛ 3:​20) Mɛɛ Chɛhowa kɛɛsiaa le chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndoŋ muŋ Sodɔm a Komoolua tɛɛmbuuwo, Ebilaham ndoo niŋ kɔl a keŋ te. Mbo nyuuniaa Chɛhowa tau le mbo chɔm ndu yiyaŋ ndɔɔ. Nduyɛ, mi Chɛhowa yaŋ ndu nilaŋ nyɛkɛndɛi. (Chɛ. 18:​20-33) Wanaa Chɛhowa biunuŋ vɛlɛ mbo hiau ba wa wa Isɔluɛiya ni. Teleŋnda bɔɔbɔɔ, mi waŋnda haa ndaa tosal ndu nila kalulaŋ. Kɛ mbo biunuŋ nda wɔsilaŋ o wɔsilaŋ niŋ. (Nɛhi. 9:​30, 31) Ŋ cho vɛlɛ hau biuwɔŋ Chɛhowaa chɔɔ kpendekele o teleŋ naa hoo niŋ. O cho chumndo le mi wanaa yeema simnɔŋndo chaaŋaa nduaa wa “mal yɔŋ nda ndala wɔɔŋndaŋ.” (2 Pitɛ 3:​9; Chɔŋ 6:​44; 1 Timo. 2:​3, 4) Taamasi Chɛhowa kɛsul naa hoo wo chɔm kpendekele maa naa bɛɛ nɔ miŋ chɔm kaa biuwaŋndo te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo. O cho naa vɛlɛ kaa biuwaŋndo pɛɛkoo a taamasioo opum o Diom ndɔɔ niŋ.

Mɛɛ wana wali ichiɔɔ tosa wallo kalaŋ mbo biuŋ le saŋga ndɔɔ chɔɔ yɛ naŋ nɔ ni miŋ biunuŋ (Tofa pɛlta 10-11)

10. A mɛɛ Chemisi 5:​7, 8 dimi yɛ, yɛɛ taamasi wana wali ichiɔɔ pɛɛku yɛ naa?

10 Nuawɔ Chemisi 5:​7, 8Taamasi wana wali ichiɔɔ hoo pɛɛku naa a kaa biuwaŋndo okɔɔ. I cho tonya maa mi tɔlɔɔlaŋ lapum la keleŋa hindɔɔ tau. Kɛ o wa bɛɛ lende, pindiei pila tɔlɔɔlaŋ lapum la nɔ ni taama taama la kuam ndaŋ. O yɔŋ bɛɛ mi la kom, mi nyɔɔ viou fɛŋ tau malaŋ la kiandu. O paŋgoŋ ŋɔmpum bɛŋgu Isɔluɛiya ndaa tosa wali ichiɔɔ sindɛ ni. A teleŋ piɔɔ tasoo ndoo sia wo wana wali ichiɔɔ ndoo tual tɔlɔɔla ndɔlaŋ ni. Nduyɛ, ndoo lo chumndo haaa mi piɔɔ mɛɛlaa sia malaŋ la kiandu. (Maki 4:​28) Maa ŋ tolnuŋ taamasi wana wali ichiɔɔ kɔɔli le kaa biuwaŋndo nɔɔ. Kɛ hei ve lepum suɛi bɛɛŋ te.

11. Vɛɛ kaa biuwaŋndo mala yɛ naa o yooŋgu kɛndɔɔ dimioo niŋ?

11 Waŋchieeyaa la hakiaa naŋ cho ni. Le hei, ŋ yeema lepum miŋ tosa wallo miŋ sɔla tɔnɔɔ o foofo. Kɛ te ŋ yeema pɛ mi kpele naa yɔŋgu kɔmnde kɛndɛleŋ, mɛɛ miŋ tosa wallo kalaŋ. Ŋ nɔ miŋ fɛɛya, miŋ dii kuŋndaŋ, miŋ tɔl, miŋ pɔɔla, nduyɛ miŋ wa hɔɔnoo. Wallo pila yeemaŋ vɛlɛ ni le waŋnda siiŋgoo buɛiyaa Chiisuaa. Wanaa naŋ pɛɛku Baabuiyo wa apum nɔ kaa hɛliaa nduyɛ, a nɔ kaala kpeekpei le chaaŋaa ndaa waŋchieeya le. Teleŋndo pila yeemaŋ ni le nda malaa ma soliŋ kaa koŋ o kɔl, nduyɛ ma nɔ kaalaa le chaaŋaa ndaa. Te ŋ nɔ pɛ kaa biuwaŋndo, o yɔŋ bɛɛ mi waŋnda yeŋ naa lani le, ŋ tembu kɔl te. Kɛ o yɔŋ bɛɛ mi waŋnda yaŋ naa nilaŋ nduyɛ ma chɛl le pɛɛkoo, ŋ nɔ vɛlɛ miŋ nɔ kaa biuwaŋndo. Le yɛɛ? Kanifuule, ŋ nɔla miŋ baŋ wana naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo le mbo nɔ tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ te. Teleŋndaŋ lapum, buɛiyaa Chiisuaa bɛɛ ndaa keleŋa sɔɔŋ ndoo pɛɛku nda woŋ ŋpum biyɔɔ bila le. (Chɔŋ 14:​9) Ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa o yɔŋ bɛɛ miŋ tɔl nduyɛ miŋ pɔɔla, Mɛlɛka pila tosa ni mi tɔlɔɔ kalaa hindu.—1 Kɔliŋ. 3:​6.

12. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ kaa biuwaŋndo te ŋ wa pɛ wanayaŋ naŋ sina Chɛhowa le woŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimullo?

12 Te ŋ wa pɛ wanayaŋ naŋ sina Chɛhowa le woŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimullo, miŋ che ndi ikala le kaa biuwaŋndo chɔmndo. Kɛ sawa mandaa cho o Ikilisiaatii 3:​7 niŋndo nɔla mbo mala naa. O dimi aa: “Teleŋndo cho le meiyo, nduyɛ teleŋndo cho le suɛi.” Kaa naa kɛndɔɔ nɔla vɛlɛ mbo dimul wanayaŋ naŋ yooŋgu kɛndɔɔ miŋ suu bɛɛ le. Kɛ o wa bɛɛ lende, te ŋ che dɔɔ pɛ maa a yeema miŋ dimul nda yooŋgu kɛndɔɔ, ŋ nɔ miŋ wa lɔɔlɔɔ a bɛɛndiaŋ le keŋ tosaa. (1 Pitɛ 3:​1, 2) Te ŋ wa pɛ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a waŋnda pɛɛkoo, ŋ nɔ miŋ biunuŋ wana o wana fee. Hali a wanayaŋ naŋ bɛɛ.

13-14. Ɔɔ wanaa kɛsul naa taamaseliiyo a kaa biuwaŋndo okɔɔ wa apum?

13 Taamasi buɛiyaa laalaŋaa Mɛlɛkaa o sindɔɔ niŋ a haa waalioo nɔla mbo mala naa le kaa biuwaŋndo nɔɔ. Habakuku ndoo nɔ yeemɛi ikala kala le mi Mɛlɛka ndoo chii dɛnɛ wɔɔŋ wa yɔŋnɔŋndo o palɛi nduɛi niŋndo. Kɛ mbo chɔm maa o nɔ kaa biuwaŋndo mɛɛ o dimi aa: “I cho helɔɔ o bandu nuu choo tema, mi chum.” (Haba. 2:​1) Mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo bɛɛ dimi maa ndoo yeema niŋ mbo “chii” wali Masanɔɔ Chiisu ke ndu wo. Kɛ a koŋ kpou, mbo hiau lachi a “waŋnda yooŋgu kɛndɔɔ dimullo a kɛndɛi Mɛlɛkɛi okɔɔ.”—Walta. 20:​24.

14 Tofawɔ taamasi pɔnɔɔ a lanɔ pilɛ a fula o Sukuuwo Kiiliadi wa. Mɛɛ nda chii sukuuwo hoo, Seiyaa Chɛhowaa ve a bɔɔ o lɛŋnde nda yɔŋ nda leŋ niŋ te. Wanaa wa vɛlɛ o lɛŋnde leŋ niŋnda a bɔɔbɔɔ ve ŋKilisiɔŋ te. Le hei, o cho waŋnda kpou le ndaa chɛl le Baabuiyo pɛɛkoo le. Kɛ o baa pilɔɔ choo, sɔɔŋ ve lende a chaaŋaa ndaa nda kuɛ o sukuuwo hoo wa le. Mi chaaŋaa ndaa kaŋ kɔ sɔla pɛɛkula Baabuila sɔvɛlaŋ tau o lɛŋii nda yɔŋ nda ve niŋ. Nduyɛ, mi ndaa yɔŋ nda yooŋgulaŋ a hei okɔɔ. Mi che bɛɛ hiouwɔɔ lachi bɔɔ ve yɔŋnɔŋ o tanda pɔnɔɔ a lanɔɔ hoo niŋ te, kɛ ma biuŋ. Nduyɛ, ma hiau lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Mɛɛ nda dimi yooŋgu kɛndɔɔ le wɔsilaŋ la ŋɔmaa o tanda kpekiee wo hoo niŋ, ma mɛɛlu nyaaloo sɔla. Kanifuule, mi wanaa nda wa pɛɛkoo wa opilɛ sɔla yiŋɔɔ. Yɛɛ taamasi wanaa masindiaa haa a haa waalioo pɛɛku yɛ naa? Buɛiyaa laalaŋaa Mɛlɛkaa haa a vi ŋdial ma mal wali ndaa le. Mi Chɛhowa duau nda sala tau le biuwɔŋ ndaa. Maa ŋ chuaŋnuŋ taamasi wanaa dɔu tiindaŋ ndaa o Mɛlɛka niŋ ma biuŋ nduyɛ, ma sɔla nyɛ Mɛlɛka chuel nda buŋgɛiyo wa.—Hibu. 6:​10-12.

HIOU LACHI A TIINDAŊ KALA KALAA NƆƆ

15. Ɔɔ nɛiyo opilɛ o tiindaŋndo mala naa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo?

15 Ŋ nɔ laalaŋndo o yooŋgu naŋ cho waŋnda dimullo wo niŋ. Le hei, yeemɛi cho naa tau le miŋ dimul wana o wana. Ŋ laalaŋ sɔɔŋ Mɛlɛka mɛi lediom o Baabuiyo niŋndo. (Sam 119:​42; Aisaya 40:​8) Ŋ che niŋ vɛlɛ huuluŋ Baabuiyoŋ peelɔŋndo o teleŋ naa hoo niŋ. Nduyɛ te waŋnda kandu pɛ nyɛ Baabuiyo dimi wo dɔwɔɔ o wali niŋ, miŋ che mɛɛ yoomula ndalaŋ la siŋgaŋ yɛ. Sɔɔŋ muŋ kpou tosa ni miŋ laalaŋ kɛsɛ maa, ŋ nɔ miŋ dimul wana o wana yooŋgu kɛndɛ leMasaa hoo.

16. Vɛɛ Sam 46:​1-3 mala yɛ naa le sinaa maa te ŋ tiindaŋ pɛ Chɛhowa nda Chiisu, ŋ nɔla miŋ hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo?

16 Ŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ kanifuule, ndu cho puundule yooŋgu naŋ dimi wo ni. Nduyɛ ŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo o Chiisu Kiliti niŋ, wana o kɛsi o Masale ndɔleŋ choo wo. (Chɔŋ 14:​1) Lelaŋ o yɔɔŋ bɛɛ mi simultaŋ la komal naa, Chɛhowa cho wa a naa le naa malaa. (Nuawɔ Sam 46:​1-3.) Le handɔɔ lechoo, ŋ nɔ vɛlɛ tiindaŋndo maa mi che bɛɛ Chiisu cho choo choo, kɛ ba ndɔɔ cho wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo kɔɔli. O cho kpaaya Chɛhowa ke ndu wo soliŋndo kpeku le naa nɛi chɔmaa kioo.—Maa. 28:​18-20.

17. Chɔm ndɔ taamaseliiyo le sinaa sabu naŋ nɔ miŋ hiou lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo.

17 Tiindaŋndo tosa miŋ laalaŋ kɛsɛ maa Chɛhowa cho wali naa salaa dɔwɔɔ. Lepum, mbo tosa hei o nɛila naŋ ve kɔl te laŋ niŋ. (Ikili. 11:​6) Le taamaseliiyo, miŋ kɛsi yaula naalaŋ o pɛŋgɛi ɔɔ o tibiiyo choo le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o luŋ kpendekele. Nduyɛ lepaa o lepaa, mi waŋnda hiou ikɛi o waalaŋ niŋ. Baa nɛi dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho pa o sɔvɛ? Ei, o cho o sɔvɛ! Yau Wali Naa leMasaa le Bɛŋgufɔnɔɔ 2014 nɔ suɛi yɔŋnaŋnde a hei okɔɔ. Mbo suaa a chuaambɔ wa kɔlaŋ o sukuu bɛndu pilɛ niŋndo okɔɔ. Chuaambɔɔ hoo ndoo yeema mbo poonyiaa yauwo opum a Seiyaa Chɛhowaa okɔɔ. Kɛ, o nɔla mbo saaluŋ Toŋgo leMasaa le. Paale pilɛ, mbo saaluŋ tibii naŋ kɛsi le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo wo o sukuu ndaa. Nduyɛ, mbo chua yau ndoo yeema wo le yau ndɔɔ poonyiaa. Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mi chuaambɔɔ hoo yiŋ. Kɔɔfanɔɔ lɔɔlɔɔ wo o cho niŋ suŋ suŋ ni. Sɔɔŋ yɔŋnaŋ waa ndoo nɔla miŋ luei naa yoomuaŋ le hiouwɔɔ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Kanifuule, ŋ chɔm kpendekele maa wanaa cho tonyaa nuuviaa wa cho wɔ tau.

KƐƐSIAŊ O KƆL LE TƆLƆƆLA NUMNDA YƐ YƐLAŊ TƆLƆƆ TELEŊ O TELEŊ

18. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho chuwɔɔ a teleŋ Chɛhowa kɛɛsiaa wo?

18 Ŋ nɔla miŋ nɔ tiindaŋndo maa wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ hoo cho chuwɔɔ a teleŋ Chɛhowa kɛɛsiaa wo kpafii. Yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋ o palɛi Nuuwa ve niŋndo okɔɔ. O palɛi keŋ niŋ, mi Chɛhowa chɔm maa a teleŋndo kpafii o tosa sɔɔŋ ndɔŋ ni. Nyɔɔ ndoo lo wɔ le suɛi wɔsila 120 mi Chɛhowa kɛsi teleŋ Mɛŋma Koŋgiaŋ ma cho hunɔɔ wo. Mɛɛ wɔsilaŋ la hiou tiŋ okoŋ kɔɔli, mbo dimul Nuuwa le mbo taŋgul dɛndɔɔ. Mi Nuuwa hiau lachi a wallo hoo tosaa o kala kala. Naapum mbo tosa ndu le suɛi wɔsila 40 ɔɔ 50 tuupa mi Mɛŋma Koŋgiaŋ ma huŋ. Nduyɛ mi che bɛɛ waŋnda ve Nuuwa nilaŋ yaŋɔɔ le, kɛ mbo hiau lachi a nda dimullo maa Chɛhowa cho hunɔɔ chieeŋ dɛnɛ wɔɔŋndo tɛɛmbuu. O lo keŋ tosaa haaa mi Chɛhowa dimul ndu maa teleŋndo fuuluu le mbo luei visiaa o dɛndɔɔ niŋ. Mɛɛ teleŋ o mɛi le mɛŋma koŋgiaŋ ndo fuuluu, mi Chɛhowa “kinda dioo.”—Chɛ. 6:​3; 7:​1, 2, 11-16.

19. Te ŋ hiou pɛ lachi a tɔlɔɔla naala yɛ yɛlaŋ tɔlɔɔ teleŋ o teleŋ, yɛɛ naŋ cho yɛ wa le hɔl o nɛi?

19 Teleŋ Chɛhowa cho hunɔɔ dimi maa wali dimiaa yooŋgu kɛndɛ leMasaa mɛɛlu niŋ naa wo bendu lɛ le. O cho hunɔɔ dioo kinda chieeŋ Setana wo hoo kɔɔli okoŋ, mbo kumbi dioo le mi chieeŋ sɛnɛiyo hiŋ. Haaa mi teleŋ koŋ fuuluu, maa ŋ hiounuŋ lachi a taamasi Nuuwa, Habakuku, a wanaa cheleŋ kɛsi wo tolɔɔ kɔɔli. Mi waŋnda haa tual tɔlɔɔla ndala yɛ yɛlaŋ teleŋ o teleŋ. Maa ŋ handuŋ kɔllo o wali naa choo, miŋ nɔ kaa biuwaŋndo, nduyɛ miŋ hiou lachi a tiindaŋ kala kalaa nɔɔ o Chɛhowa niŋ, a sɔɔŋ o mɛi lediom ndoŋ.

CHONDII 75 “A Che Ya! Viom Ya!”

^ pɛl. 5 A wanaa naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo ma wa hiouwɔɔ lachioo tosaa wa okɔɔ buŋgɛi naŋ hiou ve soo tau ni. Mii dɛɛniaa nda le ma chɛl veelu Chiisu wo le ma simnuŋ wanaa yɔɔyaa ŋwaŋnda chiee. Kɛ buŋgɛi hei ndi cho isɔɔ a wanaa kandu yooŋgu kɛndɔɔ dimioo sɛnɛiya vɛlɛ a wanaa viou niŋ ndu dimioo wa kpou okɔɔ. I cho yaasiaa sɔɔŋ ŋgaa ŋ nda nɔ ma tosa le ma hiou lachi a yooŋgu kɛndɛ leMasaa dimioo haaa mi Chɛhowa pila dimi maa wallo hoo chuu wo.

^ pɛl. 2 TƐƐSIAA LE DIOMNDO: O buŋgɛi hei niŋ, dimioo hoo “tɔl tɔlɔɔla numnda yɛ yɛyɛlaŋ teleŋ o teleŋ” sim ni maa, ŋ nɔ miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo haaa mi Chɛhowa pila dimi maa o wa niŋ lende.

^ pɛl. 5 Paale Masanɔɔ Chiisuleŋ le kanduŋ mɛɛ o simnuŋ Masaa a wɔsii 1914. Nduyɛ, le cho lo haaa mi Wɔsila Waa Pilɛlaŋ la huŋ chuu.