Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Baa Chieeŋ Nɔ Latanda le wo Huŋ Niŋ Pa?

Baa Chieeŋ Nɔ Latanda le wo Huŋ Niŋ Pa?

Baa niilu latandaa piiliaŋ num niŋ ɔɔ waŋndo o yuŋgu numndo niŋ? Baa a nɔ pa saboo le siooŋnde nɔɔ maa niilu latandaa cho num piiliaŋ? A veelu niilu latandaa aa “naa chieeŋndo.” Tofawɔ tamaseliilaŋ lapum.

NIILU LATANDAA O YUŊGOO NIŊ A KPUUWAA: A mɛɛ “United Nations” dɔunuŋ kona yɛ, “Wanalanɔɔ opilɛ o waŋlaanduaa a yaa tɛɛŋ sɔla niŋ lɔɔ ɔɔ kpuuwaa wana nda challo o ba o teleŋndo opum niŋ.” I cho suɛi kɔl tambɛi le konaa hoo tueiyɔɔ maa “o chieeŋndo choo, wanalanɔɔ opilɛ o waŋlaanduaa a ŋuɛɛnu tɛɛŋ cho sɔla kpuuwa, ɔɔ ma kindiŋ le ndu kpuuwaa.”

SNIILU LATANDAA O BILIOO CHOO: Konaa cho maa o hiou kundala niilu latanda dɛnɛ wɔɔŋndaŋ 30,000 o Amɛlika niŋ. O Latiŋ Amɛlika niŋ, wana pilɛ o wanaa yaa tɛɛŋ bii niŋ seiyo maa a del ndu choo.

DIYƆƆLAŊ: A dimi maa le waŋnda miiliɔŋndo tɛndaa tɛɛŋ nda dii o wɔsi 2012 nde niŋ ni. Nduyɛ hoo hiou wanaa nda dii o chɔulaŋ niŋnda. O Afilika Baluaŋndo a Amɛlika Kɔllo nda hiou waŋnda diyɔɔ poloŋ. Nduyɛ wanaa nda dii o fondaŋnda laŋ nda hiou wanaa nda dii o chieeŋndo choo wa bɛmbɔɔ le hiɔɔlu. Ma dii waŋnda hiouwɔɔ 100,000 o Latiŋ Amɛlika niŋ o wɔsioo opilɛ niŋ. Nduyɛ wanaa nda dii o Bilasil niŋ kinɛi ya ndaa wa le 50,000. Baa bahawɛi niilu latandaa fula niŋ pa lefafɛɛŋ?

BAA NIILU LATANDAA CHUU NIŊ PA?

Le yɛɛ niilu latandaa cho yɛ ba o ba fee? A saaluŋ sabulaŋ tau. Nduyɛ latiŋ la cho laŋ ni. Nɛiyɔŋ nyɛ sɔlaa pilaa, tandalaŋ tosaa chuaambuaa o hɔl, muɛiyaŋ kolɔɔ bɛndoo, kooma wana ve o numpila niŋ te waŋ chuaa, waŋnda yeema ma che waŋnda apum yoomu le, nduyɛ wanaa latandaa yiyaŋ maa a tosa bɛɛ tandalaŋ nyɛ o nyɛ yɔŋnuŋ nda le.

A tonya, hiouwɔɔ lachioo tosaŋ niŋ le niilu latandaa dɔɔniaa o fondalaŋ lapum o chieeŋndo choo. Waŋnda pila cho Sao Pɔɔlo o Bilasil niŋ ni. Nduyɛ konaa cho maa le bɛmbɔɔ 80 nda dɔɔniaa waŋnda diyɔɔ o fonda koŋ o wɔsila tɔ laŋga hiou laŋ niŋ ni. Kɛ niilu latanda dɛnɛ wɔɔŋ suu o suu cho wɔ o chiee koŋ niŋ. Nduyɛ a cho wɔ waŋnda 10 diyɔɔ o waŋnda 100,000 tɛɛŋ. Kɛ yɛɛ nɔ yɛ mbo tosaŋ le niilu latandaa faŋaa lefafɛɛŋ?

Le mi niilu latandaa chuu, mɛɛ mi waŋnda siŋga kaala ndalaŋ. Mɛɛ ma mal heelɔŋndo, hɔlteŋ, a kaayei. Okoŋ, ma chua kaalaŋ ndaŋ, kaalaa, bɛɛleŋ, a buulaŋndo le acheleŋnda.

Yɛɛ nyindu yɛ waŋndo le mbo tosa siŋgaŋndaŋ ndaŋ o lepilɛ niŋ kpe? Yiyaŋndɔ a nyɛ Baabuiyo pɛɛku wo okɔɔ:

  • “Mɛlɛka kaalaa cho hoo ni, nyɛ o dimul naa wo tosaa.”​—Chɔŋ Tasoo 5:3.

  • “Wana nɔ pɛ siooŋnde le Mɛlɛka Yaawɛɛ, mɛɛ ma tul yɔŋ wɔɔŋndo leyɛ.”​—Pulɔwaa 8:13.

Te wanaa niilu latandaa nɔ pɛ kaalaa le Mɛlɛka a siooŋii nduɛi, koŋ tosa ma mal tandalaŋ. O cho malɔɔ le malɔɔ leŋ te, kɛ ma siŋga kaa ndaa kpou. Baa hei yɔŋnuŋ niŋ pa?

Nuawɔ tamaselii Alɛsi * wo. Alɛsi chii wɔsilaŋ 19 o chiɛi manyumndo niŋ o Bilasil niŋ le delɔɔ choo wo. Mɛɛ o pɛɛku Baabuiyo a Seiyaa Chɛhowaa, mbo simnuŋ Chɛhowɛinɔɔ o wɔsi 2000 niŋ. Baa mbo mal pa kpeekpei kaa niilu latanda ndɔɔ? A tonya, mi Alɛsi tambu kɔl tau le sɔɔŋ wɔɔŋ o tosa woŋ. Mbo dimi aa, “Mi kaala Mɛlɛka le mɛɛ o tosa mi sina kɛsɛ kɛsɛ maa o mal la haki yɛ. Balika melaa a kaala ya nɔ le Chɛhowa wo mala ya ni le kaala nilaŋ siŋgaa.”

O Bilasil niŋ Sesa bɛɛ wa ni. mi ndu bɛɛ luei balaŋ o delɔɔ choo wo a waŋnda nyɔɔŋ poondiaa o laba a yekpandioo. O wa o kaa hoo choo le wɔsioŋ 15. Yɛɛ siŋga yɛ ndu? Mɛɛ o wa o chiɛi manyumndo niŋ, mi Seiyaa Chɛhowaa komal ndu loŋ, nduyɛ mi ndu bɛɛ pɛɛku Baabuiyo. Mi Sesa tɛɛsiaa aa, “Teleŋ tasoo wa hoo ni le sinaa maa yoomu nuu nɔ saboo. Mi pɛɛku le Mɛlɛka kaalaa. Mi pɛɛku vɛlɛ le siooŋii Mɛlɛkɛi nɔɔ, siooŋii kuuna ya vɛlɛ balaŋ lueiyo o iwɔɔŋnde tosaa niŋ a ndu kɔllo tɛɛmboo ve. I yeema mi simnuŋ sinamakuɛɛnɔɔ le kɛndɛi o tosalla ve le. Kaalaa a siooŋii keŋ nyindu ya ni mi siŋgaŋ.”

Pɛɛku mɛɛ looku ma huŋ wa o chieeŋ nɔ niŋ latanda le wo niŋ yɛ

Yɛɛ tamaseliilaŋ ndaŋ la pɛɛku yɛ naa? La pɛɛku naa maa Baabuiyo nɔ kpaayaa le yoomula waŋnda a yiyaŋnda ndalaŋ siŋgaa. (Ɛfisiaŋnda 4:23) Mi Alɛsi naŋ soo a ndu okɔɔ wo chɔɔlu dimi aa, “Nyɛ ya pɛɛku o Baabuiyo niŋndo wa ko maa mɛɛ nda chuiŋi waŋndo mɛŋma diandaŋ choo yɛ. Ma wa ya a yiyaŋnda nila wɔɔŋndaŋ dindioo o pɔmpɔmbɔ. Kaala ya ve pɛŋ kɔl maa I cho laŋ tiuba malɔɔ le laŋ.” A tonya, te ŋ dɔu pɛ nyɛ cho o Baabuiyo niŋndo naa o lakɔl, o nɔla mbo faŋa ɔɔ mbo pulu sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ. Diom Mɛlɛkaa nɔ kpaayaa le dindioo. (Ɛfisiaŋnda 5:26) Fulamakɔɔlioo cho ni maa mi wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda a wanaa ikaayiaa siŋga kaala ndalaŋ, nduyɛ ma simnuŋ wanaa ikɛndɛ a wanaa kɔl nyulu. (Luomaŋnda 12:18) Ma sɔla kɔl nyuloo o yoomula ndalaŋ niŋ te a tol pɛ silala mandaala Baabuiyo kɔɔli.​—Aisaya 48:18.

Seiyaa Chɛhowaa hiouwɔɔ miiliɔŋndaŋ la ŋɔmaa o lɛŋnde 240 niŋ saaluŋ nyɛ kpeekpei faŋa niilu latandaa wo. Le kaa o kaa, a waŋnda suu o suu pɛɛku niŋ le Mɛlɛka kaalaa a siooŋii nduɛi nɔɔ, vɛlɛ le kaaliaŋndo vellaa velle. Nduyɛ a cho o kɔl nyuloo niŋ o chieeŋndo choo maa leyuŋgu. (Pitɛ Tasoo 4:8) A cho chɔmndo kɛsɛ kɛsɛ maa chieeŋ niilu latanda cho wa le wo cho hunɔɔ.

CHIEEŊ NƆ LATANDA LE WO CHO NIŊ KPƐƐLUŊ!

Baabuiyo dimi maa Mɛlɛka cho suŋ niilu latandaa faŋa o chieeŋndo choo. “Paale Mɛlɛka kɔɔsaa niŋ a waŋnda kpou, nduyɛ mbo tɛɛmbuu wanaa kɛɛ ndu wa leŋ” le cho le kɛɛsiaa le chieeŋ niilu latandaa hoo. (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:5-7) Pesiŋ bɛɛ wanaa niilu latandaa saaŋgiaa lɛ niŋ waŋchieeya le. Yɛɛ ke naa tiindaŋndo maa Mɛlɛka cho niilu latandaa faŋa?

Baabuiyo dimi aa, “wanaa kei sɔŋgɔlaŋ mɛlioo wa, yɛleŋ pila [Mɛlɛka] tul nda ni.” (Sam 11:5) Wana Toosiaa naa wo nɔ lakafa le, nduyɛ o yeema kɔl nyuloo. (Sam 33:5; 37:28) Le saboo hoo, o chɛl niŋ mi wanaa niilu latandaa wa lefafɛɛŋ te.

A tonya, chieeŋ kɔl nyuloo cho hunɔɔ. (Sam 37:11; 72:14) Le yɛɛ a chɔɔlu pɛɛku sɔɔŋ mala num ma suiliŋ le waa achal o chieeŋ nɔ niŋ latanda kposoŋ te wo niŋ te?

^ pɛl. 14 Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.