Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Le Yɛɛ Naŋ Nɔ yɛ Miŋ “Wa a Puɛiyaŋ Te”?

Le Yɛɛ Naŋ Nɔ yɛ Miŋ “Wa a Puɛiyaŋ Te”?

“La sina paale Masanɔɔ . . . cho hunɔɔ lechoo leŋ te.”​—MAATIU 24:42.

CHONDOŊ: 136, 129

1. Le yɛɛ i cho yɛ suɛi sɔvɛ le miŋ sina teleŋ naŋ cho leniŋndo a nyɛ cho naa yɔŋnɔŋndo ikɛiyo? Chɔmndɔ tamaseliiyo. (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo.)

BƆŊAŊ bɛndoo wa hunɔɔ kandɔŋndo. Mi wana cho bɔŋaŋndo kumbioo wo hel o biŋndo choo le waŋnda kpou dimullo maa a chaa hunɔɔ. Nyɛchaa ndoo hiŋ kandɔŋndo. Mi waŋnda sina maa teleŋndo fuuluu le ma chal. Ndaa yeema le ma yaŋ nilaŋ o nyɛchaa yeelɛiyo, nduyɛ a wa lehɔl o nɛi o sɔɔŋ nɔ le yɔŋgɔŋndo woŋ. Kɛlɛŋgaa apum ve nila yaŋɔɔ o nyɛ wana cho bɔŋaŋndo kumbioo wo wa dimioo wo le, kɛlɛŋgaa niŋ te o nyɛchaa. Lelaŋ, a sina te bɔŋaŋndo kanduŋ te. A wa wɔ tuŋ balɔŋndo ɔɔ baltaŋ dɔuwɔɔ nda chaaŋaa ndaa. Nyɛ yɔŋnuŋ hoo wo chɔm nyɛ yɔŋnuŋ naa te ŋ sina teleŋ naŋ cho leniŋndo ɔɔ nyɛ cho naa yɔŋnɔŋndo ikɛiyo le. Hei pɛɛku naa suɛi sɔvɛi kanifuule, suɛi bɛndu bɛnduei nɔ le yɔŋnɔŋndo. Nduyɛ ŋ nɔ miŋ bɛɛndiaŋ le ndi. Suɛi yɛɛ keŋ?

2. Le yɛɛ Chiisu dimullɛ buɛiyaa nduaa maa a “wa a puɛiyaŋ te”?

2 Mi Chiisu Kiliti sila buɛiyaa nduaa le sabu nda nɔ ma wa yekeŋ, nduyɛ ma bɛɛndiaŋ le teleŋ “chieeŋndo hoo cho fuuluu o mɛɛlulaŋ” ndo. Mbo dimul nda aa, “La wa a puɛiyaŋ te, kani fondo le, la sina lɔɔ teleŋndo cho fuuluu wo le.” Okoŋ kɔɔli, Mbo dimul nda teleŋnda bɔɔbɔɔ aa, “Lelaŋ, la wa a puɛiyaŋ te.” (Maatiu 24:3; nuawɔ Maki 13:32-37.) Yau Maatiu wo bɛɛ chɔm maa mi Chiisu sila buɛiyaa nduaa a hei okɔɔ. Mbo dimul nda aa, “Lelaŋ, la wa a puɛiyaŋ te. Kani fondo le, la sina paale Masanɔɔ . . . cho hunɔɔ lechoo leŋ te.” Mbo sila nda vɛlɛ aa, “Lelaŋ, lende nya wa a bɛɛndiaŋ ni. Kani, boondii nya ve niŋ wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo kɔl te ve, boondii keŋ o huŋ niŋ ni.” Mbo miŋgi vɛlɛ sondo aa, “Lelaŋ, la wa a puɛiyaŋ te. Fondole, la sina paaleŋ ɔɔ havɛi Po Wana Pɔnɔɔ cho hunɔɔ wo le.”​—Maatiu 24:42-44; 25:13.

3. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ handu kɔllo o sila Chiisu wo choo?

3 Seiyaa Chɛhowaa cho kɔllo kɛsioo o sila Chiisu yɔŋgu wo. Ŋ sina maa ŋ cho o “mɛɛlula chieeŋndo” nduyɛ maa paale “nyɛ palaa” bɛndoo le nɔ le kandɔŋndo suŋ! (Daaniɛɛ 12:4; Maatiu 24:21) A mɛɛ Chiisu ndoo dimi yɛ, wanaa Chɛhowaa cho yooŋgu kɛndɛ leMasaa dimioo o chieeŋndo choo kpou. Nduyɛ ŋ cho vɛlɛ chɔulaŋ chɔɔ, naalaŋ, lɛŋnde nyiiyaaleŋ, a yiaŋ o fondaŋnda faŋga faŋga. Sɔŋgɔlaŋ la cho o piɛiye niŋ. Nduyɛ dɛnɛ wɔɔŋndo a delɔɔ choo wo cho kuiyo mbo hiau maa paandu. (Maatiu 24:7, 11, 12, 14; Luku 21:11) Ŋ cho chumndo a yeemɛi ikala kala le teleŋ Chiisu cho hunɔɔ sabu Finya ndɔ wo peelu wo.​—Maki 13:26, 27.

PAALEŊ LE CHO NIŊ SƆƆŊGOO KPƐƐLUŊ!

4. (a) Le yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ maa Chiisu sina niŋ teleŋ chɔu Amakɛdɔŋndo cho delɔɔ wo? (b) Mi che bɛɛ ŋ sina teleŋ nyɛpalaa bɛndoo cho kandɔŋndo le, yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ maa o cho yɔŋnɔŋ?

4 Te ŋ kuɛ pɛ o bɔŋaŋ bɛndoo, miŋ sina teleŋ pɛl bɔŋaŋ kɛ kɛ nɔ le kandɔŋndo wo. Kɛ, i cho ikala le sinaa teleŋ kpeekpei nyɛpalaa bɛndoo nɔ le kandɔŋndo wo. Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mbo dimi aa, “Wana o wana sina paale wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo o cho hunɔɔ le, kɛlɛŋgaa niŋ te havɛi koŋ. Kiilaa Mɛlɛkaa bɛɛ, a sina le. Po Mɛlɛkaa pila bɛɛ, o sina le. Mɛlɛka finya naa, ndu pilɛ kpe sina ni.” (Maatiu 24:36) A tonya, Chiisu cho chɔu Amakɛdɔŋndo lasisi lachi ni. Le hei, o sina niŋ dɔɔ teleŋ chɔu koŋ cho wa wo. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 19:11-16) Kɛ a koŋ kpou ŋ sina wɔ paaleŋ a teleŋ mɛɛlulaŋ la chɔ hunɔɔ wo le. Lelaŋ, i cho suɛi sɔvɛ bɛndu le miŋ wa lahɔl. Chɛhowa chii niŋ kɛɛsiaa teleŋ nyɛpalaa bɛndoo cho hunɔɔ wo. Nduyɛ lepaa o lepaa o cho chɔɔloo sɔɔŋgoo kpɛɛluŋ. O “doonuŋ niŋ tamala le yɔnɔŋndo le!” (Nuawɔ Habakuku 2:1-3.) Le yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ kɛsɛ maa hei cho yɔŋnɔŋ?

5. Chɔm tamaseliiyo le chɔmndo maa sɔɔŋ Chɛhowa dimi lɔɔlɔɔ woŋ a teleŋndo kinɛi ŋ peeluŋ ni.

5 Sɔɔŋ Chɛhowa dimi woŋ kpou a teleŋndo kinɛi ŋ peeluŋ ni! Le tamaseliiyo, yiyaŋndɔ a teleŋ o soli wanaa nduaa Ichipi wo. Hei tosaŋ a Nesaŋ 14, wɔsi 1513 tuupa mi Chiisu vialuŋ. Okoŋ kɔɔli, mi Muuse poonyiaa a paale leŋ okɔɔ. Mbo dimi aa, “Paale paale wɔsila kɛmɛ le hiɔɔlu a bele-yaa leŋ la chiŋa leŋ, paale leŋ kpeekpei wanaa Mɛlɛka Yaawɛɛ wa haa, a fula o lɛŋnde Ichipileŋ niŋ ni.” (Ɛsɔdɔɔ 12:40-42) A Nesaŋ 14 o wɔsi 1943 tuupa mi Chiisu vialuŋ, mi nyɛ Chɛhowa dimul Ebilaham maa o cho kulii nduɛi salaa dɔuwɔɔ wo o peeluŋ. A teleŋ koŋ kinɛi o fuuluu wɔsilaŋ 430 ni. (Kaleesiaŋnda 3:17, 18) Mɛɛ teleŋndo hiou tiŋ o koŋ kɔɔli, mi Chɛhowa dimul Ebilaham aa, “Kɛsiŋ o kɔl maa chuaa num a mamaa a kua niŋ o lɛŋnde pilaleŋ niŋ ma wa loŋ lamial. Waŋnda siiŋguu niŋ nda chiaa, ma bii nda biyɔɔ lechiɔɔ le wɔsilaŋ kɛmɔɔ le hiɔɔlu (400).” (Chɛnɛsee 15:13; Walta Wanaa Chiisuaa 7:6) Wɔsila 400 laŋ la kanduŋ a wɔsi 1913 tuupa mi Chiisu vialuŋ. A teleŋ koŋ Isimɛɛl kandu Aase biyɔɔ wɔɔŋndo ni. Mi wɔsila 400 laŋ ndaŋ la mɛɛlu paale Chɛhowa soli Isɔluɛiya o chɛleŋ niŋ Ichipi wo. (Chɛnɛsee 21:8-10; Kaleesiaŋnda 4:22-29) A tonya, wɔsilaŋ la lo o kɛmɛlaŋ niŋ mi Chɛhowa kɛsi paale kpeekpei ndoo nɔ le wanaa nduaa solioo o chɛleŋ niŋndo!

6. Le yɛɛ naŋ laalaŋ yɛ kɛsɛ maa Chɛhowa cho wanaa nduaa piŋi?

6 Chɔɔsuaa wa waŋndo opilɛ o Isɔluɛiyaa ndaa fula Ichipi wa tɛɛŋ. Mɛɛ wɔsila bɔɔbɔɔ la hiou, mbo dimul wanaa nduaa aa, “Nya pila la sina o kɔlta nyalaŋ niŋ walaŋ, maa nyɛ o nyɛ kɛndɛ Mɛlɛka Yaawɛɛ ndu oo chuel naa sindɛ buŋgɛi o chii naa tosal. Nyɛ o nyɛ ndu oo chuel nya buŋgɛi, o pilɛ bɛɛ o mɛi ndu mbo kɛɛ ndu tosa le.” (Chɔɔsuaa 23:2, 14) Chɛhowa Mɛi lediom le mbo piŋi wanaa nduaa o paale kpundɛle bɛnduleŋ choo nduyɛ mbo ke nda yoomu fafɛɛŋndo o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ. Ŋ laalaŋ kɛsɛ maa nyɛ o dimi wo cho yɔŋnɔŋ. Lelaŋ, te ŋ yeema pɛ miŋ wa o chieeŋ sɛnɛi koŋ niŋ, mɛɛ ŋ nɔ miŋ wa a puɛiyaŋ te.

LA WA A PUƐIYAŊ TE LE HALIKPEŊ MI LA SƆLA KINDAA

7, 8. (a) Wali yɛɛ wanaa mɛŋgɛlaa ndaa tosa yɛ o sindɔɔ niŋ nduyɛ, yɛɛ hei pɛɛku yɛ naa? (b) Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ te wanaa mɛŋgɛlaa ndaa hiounuŋ pɛ o luaŋ? Chɔmndɔ tamaseliiyo.

7 Ŋ pɛɛku nyɛ o wanaa ndaa mɛŋgɛla chieeŋ bɛndoŋ o Isɔluɛi niŋ sindɛ wa o ba. Chieeŋ bɛnduŋ muŋ ŋ bɔɔbɔɔ, mɛɛ Chulusɛlɛm wa naa yɛ, wa ŋ balaa a kpakioo o helaa tema yɔŋi yaamɔɔwa luɛi leniŋ. O kpakilaŋ ndaŋ choo wanaa mɛŋgɛlaa kaŋ ndaa hel ni le ma che nyɛ o nyɛ balu chieeŋ koŋ kpou. O dio kpaki chioo wanaa mɛŋgɛlaa a piliaa ndaa sim ni. Wanaa mɛŋgɛlaa haa ndaa nɔ ma wa lahɔl idii a ichɔl. Nduyɛ te ndaa che pɛ yaamɔɔwa hunɔɔ, ndaa nɔ ma yondal waŋnda o chiee koŋ niŋ. (Aisaya 62:6) Ndaa sina le sabu i wa suɛi sɔvɛ le waa lahɔllo, nduyɛ le waa yekeŋ ma sina nyɛ wa yɔŋnɔŋndo wo. Te ndaa tosa keŋ te, wanaa bɔɔbɔɔ wa piɔmndo sɔla.​—Isikiaa 33:6.

8 Mi Chosifɔs, o poonyiaa a Chuuwa okɔɔ wo tɛɛsiaa mɛɛ Luomaŋnda luɛi Chulusɛlɛm yɛ o wɔsi 70 ve niŋ faŋaŋ Kiliti wo. Wanaa mɛŋgɛlaa wa chioo mɛŋgɛlaa kpeŋgei ipilɛi ya ndaa hiounuŋ o luaŋ ni. Le hei, mi puaa chɔuwaa Luomaŋnda tiuba ma luɛi chiee. Ma kua o chiɛi Mɛlɛkaa niŋ, ma mal ndu o yiŋ, okoŋ, ma tɛɛmbuu Chulusɛlɛm kpou. Paale nyɛpalaa bɛndoo pila le wa leŋ ni. Lepilɛ bɛɛ, Chuuwa ndaa sɔla wɔ nyɛpalaa suu waa lende le.

9. Yɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ sina yɛ hau le?

9 Mi masɛi bɔɔbɔɔ soliŋ hau puaa chɔuwa a nyɛm mapuuluŋ sɛnɛiyoŋ kpeku le pɛŋgula ndalaŋ mandaa. Mi masɛi hei tofa le wana o wana ɔɔ nyɛ o nyɛ paaliaŋ lɛŋnde ndaleŋ. Kɛ masɛi hei sina pɛŋ te masaleŋ le cho o choo choo niŋ le nɔ kpaayaa mi le hiau masɛi ndɛi yo le. Nduyɛ Chiisu Kiliti cho masaa le masale leŋ ni. Masale leŋ le cho suŋ sɔŋga a masɛi cho hei o chieeŋndo choo ve. (Aisaya 9:6, 7; 56:10; Daaniɛɛ 2:44) Ŋ cho chumndo a yeemɛi kpeekpei le mi paale leŋ le fuuluu. Nduyɛ, ŋ cho a bɛɛndiaŋ le leŋ. Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ handu kɔllo o sɔɔŋ Baabuiyo dimi woŋ choo, nduyɛ miŋ hiou lachi a Chɛhowa piɛiyo o laalaŋndo choo.​—Sam 130:6.

La HIŊNUŊ LAHƆL TE

10, 11. (a) A yɛɛ okɔɔ naŋ nɔ yɛ miŋ wa yekeŋ, nduyɛ le yɛɛ? (b) Yɛɛ ke yɛ num laalaŋndo maa Nyina Wɔɔŋndo hui niŋ waŋnda le kiɔɔ sɔɔŋ Baabuiyo dimi woŋ?

10 Yiyaŋndɔ a wana lɔl mɛŋgɛlaa lahɔl pii yo. A teleŋ paale siaa leŋ kinɛi, mii wa ndu ikala o ba kpoke le loo lahɔl kanifuule, o wa niŋ o saŋgɛiyo yɔkɔɔ. Mɛɛ lende koni naŋ cho o palɛi mɛɛlɛi chieeŋndo hoo niŋ ni. Nduyɛ mɛɛ naŋ sɔɔŋguu o mɛɛlulaŋ ikɛi fau, lende koni i hiau lachi a kaloo le loo lahɔl ni. Nuawɔ se mɛɛ i wa suɛi kɔl tambɛi le hiounɔŋ ndo o malɔ yɛ! Ŋ yaasiaŋndɔ sɔɔŋ sala yaa ŋ tosa miŋ hiounuŋ o luaŋ ndo.

11 Mi Nyina Wɔɔŋndo hui waŋnda. Ndu cho “masaa le chieeŋndo hoo” ni. Mɛɛ Chiisu vi, o viu bɛɛ le mbo dimul buɛiyaa nduaa a tonyaa hoo okɔɔ bɛmbɔɔ le yaa. (Chɔŋ 12:31; 14:30; 16:11) Nyina wɔɔŋndo soliŋ niŋ piɛile lachoowaleŋ kpeku le waŋnda huiyo. Le saboo hoo, a bɔɔbɔɔ kɛɛ hau sɔɔŋ Baabuiyo dimi maa mɛɛlula chieeŋndo hoo la cho niŋ kpɛɛluŋndo sinaa. (Sɛfanaya 1:14) I cho kpendekele maa, Setana “tosa matosaa hei yɔŋi nda chɔ nyɛ wawoŋ cho nda diondɔɔ choo wo.” (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 4:3-6) Yɛɛ cho yɛ fulamakɔɔlioo? Te ŋ kindiŋ pɛ le waŋnda dimullo maa mɛɛlula chieeŋndo hoo la cho niŋ kpɛɛluŋ, nduyɛ maa Kiliti cho niŋ o masaleŋ choo, a bɔɔbɔɔ yeema ma yaŋ nilaŋ te. Teleŋnda bɔɔbɔɔ ma dimi aa, ‘I nɔ kaŋndeŋ le nileŋ.’

12. Le yɛɛ naŋ chɛllɛ mi Nyina Wɔɔŋndo hui naa le?

12 Mi che bɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ nɔ iyeema o sɔɔŋ Baabuiyo dimi woŋ niŋ te, kɛ ŋ chɛlnuŋ mi kaa ndaa tɛɛmbuu naa kɔl te. Ŋ sina le sabu i cho suɛi sɔvɛ le waa lahɔllo. Mi Pɔɔl dimul puaapiliaa nduaa aa, “Nya pila la sina chalaŋ maa paale Masanɔɔ . . . cho hunɔɔ leŋ.” Mbo hiau lachi a dimioo aa, “Mɛɛ viinɔɔ huŋ nuaa a nyumndaŋ wana ve ndu kɔl te yɛ.” (Nuawɔ Tɛsaloniaŋ Tasoo 5:1-6.) Mi Chiisu sila aa, “Lende nya wa a bɛɛndiaŋ ni. Kani fondole, boondii nya ve niŋ wana nda veelu aa, Po Wana Pɔnɔɔ wo kɔl te ve, boondii keŋ o huŋ niŋ ni.” (Luku 12:39, 40) Boondii biŋgiinii lo niŋ ni, le mi Setana hui waŋnda mbo tosa ma yiyaŋ maa “kɔl nyuloo cho niŋ o tiuwaa ba o ba fee. Mbɔ wana yɔnuŋ niŋ isiooŋ fuu.” A boondii keŋ paale kpundɛ bɛndu Chɛhowaleŋ le del niŋ nda choo o le pilɛ niŋ kpe ni. A cho woolu a leŋ wa wa. Kɛ naa yɛ? Te ŋ yeema pɛ miŋ wa a bɛɛndiaŋ le paaIe leŋ nduyɛ miŋ sɔla huiyo maa waŋnda a tuaa le, mɛɛ suŋ suŋ, “ŋ nɔ mi ŋ wa lahɔl, nduyɛ mi ŋ wa nyɛ kɛndɛ yekeŋ.” Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ wa nuaa o Diom Mɛlɛkaa niŋ lepaa o lepaa nduyɛ miŋ wa yiyaŋndo o nyɛ Chɛhowa cho naa dimullo wo choo.

13. Vɛɛ kaa chieeŋndo cho yɛ waŋchieeya paaliaŋndo? Nduyɛ vɛɛ naŋ kpakpala yɛ kaa wɔɔŋ koŋ?

13 Kaa chieeŋndo paaliaŋ yiyaŋnda waŋnda. Wanaa bɔɔbɔɔ yeema hau ma sina Mɛlɛka le. (Maatiu 5:3) Kɛ, ma soliŋ teleŋ ndaa a yoomuma ndaŋ kpeku tau le nyɛm chieeŋndo cho solioo woŋ sɔlaa tau. (Chɔŋ Tasoo 2:16) Nduyɛ, yelelaŋndaŋ la cho hau tau mbo hiau maa paandu. Mi yelelaŋndaŋ ndaŋ la dɛɛniaa waŋnda kɔltaŋ le ma kaala yeemaŋ ndaŋ lahinioŋ. (Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:4) Mi nyɔɔŋ muŋ faŋa waŋnda kɔllo o suɛi sɔvɛ bɛnduei. Nduyɛ, a yiyaŋ a chaŋyɛi nda nɔ a Mɛlɛka ve le. Le saboo hoo Pɔɔl dimul Kilisiɔŋnda ni maa a nɔ ma “tendu o luaaŋ.” Koŋ cho ni, a nɔ ma handu kɔllo le yeemaŋ ndaŋ lahinioŋ tueiyɔɔ yeela le.​—Luomaŋnda 13:11-14.

14. Sila yɛɛ cho yɛ o Luku 21:34, 35 niŋ?

14 Nyina Mɛlɛkaa naŋ yeema ni mbo nyindu yiyaŋnda naalaŋ, o cho kaa chieeŋndo le. Nyina Chɛhowaa mala niŋ naa le sinaa kpendekele nyɛ nɔ le hunɔɔ yɔŋnɔŋndo wo. (Kɔliŋtiaŋ Tasoo 2:12) [1] (Tofa Diomnda Choolaalaŋ.) Kɛ ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ. Nyɛm taaniŋndoŋ o yoomoo niŋ bɛɛ paaliaŋ naa o Chɛhowa piɛiyo niŋ. (Nuawɔ Luku 21:34, 35.) Mi acheleŋnda dimul naa maa diɔmnda naŋ cho ni le laalaŋndo maa ŋ cho o palɛi mɛɛlɛi chieeŋndo hoo niŋ. (Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 3:3-7) Kɛ ŋ chɛlnuŋ nda ma tɛɛmbuu naa kɔl te. Ŋ nɔ nyɛ chɔm kpendekele maa mɛɛlulaŋ la cho niŋ kpɛɛluŋndo. Te ŋ yeema pɛ mi nyina Mɛlɛkaa nyindu naa, ŋ nɔ miŋ wa kɔlaŋ o bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ naa chaaŋaa naa laalaŋnda.

A cho pa kindiŋndo o nɛi o nɛi niŋ le waa lahɔl? (Tofa pɛl 11-16)

15. Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ a Pitɛ, Chemisi a Chɔŋ? Nduyɛ naa bɛɛ vɛɛ suɛi waa lende yɔŋnuŋ yɛ naa?

15 Dialuŋ naŋ vilɛiyoŋ tosa mii wa ikala kpoke le miŋ wa lahɔl. Mi Chiisu sina pɛŋgu maa waŋchieeya nɔ hakioo a dialuŋ vilɛiyoŋ. Tuupa mi Chiisu sɔla piɔmndo, yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋ ichɔl koŋndo. Mi che bɛɛ Chiisu ndoo nɔ haki le, kɛ mbo sina maa le mbo lo o tiindaŋ ndɔɔ choo, ndoo nɔ mbo piɛi o Finya ndɔ lo le ndu malaa. Mi Chiisu dimul Pitɛ, Chemisi, a Chɔŋ le ma lo lahɔl mbo kɔ piɛi. Kɛ kiilaa nduaa ndaa sina mɛɛ i wa suɛi sɔvɛ le waa lahɔllɛ le. A wa a saŋgɛiya, nduyɛ ma hiaunuŋ o luaaŋ. Chiisu bɛɛ wa o saŋgɛiyo, kɛ mbo lo lahɔl, nduyɛ mbo piɛi o Finya ndɔ lo. Kiilaa nduaa bɛɛ ndaa nɔ ma wa piɛileŋ a boondii keŋ.​—Maki 14:32-41.

16. Vɛɛ Chiisu sila yɛ naa o Luku 21:36 niŋ le waa yekeŋ?

16 Yɛɛ mala yɛ naa miŋ “mandaŋ” nduyɛ miŋ wa a bɛɛndiaŋ le paale Chɛhowaleŋ? O bɛnda miŋ nɔ yeemɛi ikala kala le tosaa nyɛ cho o kɛndɔɔ wo. Kɛ koŋ cho letuu le. Mɛɛ piɔm Chiisu wo wa niŋ kpɛɛluŋ, mbo dimul buɛiyaa nduaa maa a nɔ ma wa piɛileŋ o Chɛhowa lo le mbo mala nda. (Nuawɔ Luku 21:36.) Le loo lahɔl o teleŋ lamɛɛloo hoo niŋ, naa bɛɛ nɔ miŋ wa piɛileŋ o Chɛhowa lo teleŋ o teleŋ.—Pitɛ Tasoo 4:7.

LA WA A PUƐIYAŊ TE

17. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ cho a bɛɛndiaŋ le nyɛ cho hunɔɔ yɔŋnɔŋ o chilaŋ niŋndo?

17 Mi Chiisu dimi maa mɛɛlulaŋ la cho fuuluu “boondii nya ve niŋ . . . kɔl te ve.” (Maatiu 24:44) Lelaŋ, ŋ nɔ miŋ wa a bɛɛndiaŋ le teleŋ o teleŋ. Setana yiyaŋ maa kaa chieeŋndo hoo chuu naa nyaaloo. Kɛ o cho teleŋ naŋ nɔ miŋ chua kaa koŋ te cho hoo le. Lɔma sɔlaŋ ko yiyaŋ waa lende cho ni. Kɛ, a mala Baabuiyo, Chɛhowa nda Chiisu dimul naa mɛɛ naŋ lo lahɔllɛ. Lelaŋ, ŋ muliŋ hɔlla o sɔɔŋ Baabuiyo dimi woŋ choo nduyɛ miŋ che mɛɛ ŋ cho peelɔŋndo yɛ. Maa ŋ hiounuŋ lachi a Chɛhowa sɔɔŋgoo ikɛi kpɛɛluŋ nduyɛ miŋ kɛsi Masale ndɔleŋ nyɛ tase peŋ o yoomula naalaŋ niŋ fɔ! O hei niŋ, ŋ cho wa a bɛɛndiaŋ te mɛɛlulaŋ la fuuluu pɛ. (Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 22:20) Hei tosaa nɔ yoomula naalaŋ o ba ni!

^ [1] (pɛl 14) Tofa buŋgɛi 21 o yauwo hoo niŋ, “God’s Kingdom Rules!”