Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

La Cho Simnɔŋ “Wanaa Soliaa Sala o Masaleŋ Choo”

La Cho Simnɔŋ “Wanaa Soliaa Sala o Masaleŋ Choo”

“La cho simnɔŋ o yalo wanaa soliaa sala o masaleŋ choo, vɛlɛ a kaale diandaa leŋ.”—ƐSODƆƆ 19:6, NW.

1, 2. Yɛɛ ndoo yeemaŋ yɛ le kulii wana lanɔɔ mandaa, nduyɛ le yɛɛ?

HUULUII tasei o Baabuiyo niŋ cho nyɛ sɔvɛ bɛndu le sabu Mɛlɛkaa peeloo. Mɛɛ Mɛlɛka tonyaa wa kpemaa Idɛŋ yiiyo, mbo dimi aa, “I cho yaamɔɔleŋ luei num [Setana] tɛɛŋ a wana lanɔɔ, vɛlɛ kulii numnde tɛɛŋ a kulii wana lanɔɔ.” Vɛɛ kpɛ yaamɔɔleŋ ndeŋ le cho yɛ wa? Mi Chɛhowa dimi aa, “Ndu [kulii wana lanɔɔ] cho num [Setana] bolleŋ piɔlɔɔ, mi num lɔwa ndu tɔndii kɔɔliei.” (Kan Ch. 3:15, NW) Yaamɔɔleŋ ndeŋ kɛuwo tɛɛŋ nda wana lanɔɔ wa niŋ le tuu kpɛi. Nduyɛ Setana cho kei o nɛi o nɛi niŋ le mbo tɛɛmbuu kulii wana lanɔɔ kpata kpata.

2 Lelaŋ wana poonyiaa ŋchondu pum chaŋ kpeleŋ o piɛileŋ niŋ ni aa, “Tofawɔ! Yaamɔɔwaa numnda cho wɔkɔ wɔkɔɔ, wanaa tul num leyaamɔɔwa cho heelɔŋndo. A cho kɛɛsiaa tosaa sɔɔ sɔɔ le ma del wanaa numnda choo, a chɛlaŋ le ma sɔŋga a wanaa ŋ kaala wa. A cho dimioo aa, ‘La huŋ kɔ tɛɛmbuŋ kaale leŋ.’” (Chon. 83:2-4, NW) Chɛhowa nɔ mbo manda kulii wana lanɔɔ hoo yɔŋi i sɔla diyɔɔ, nduyɛ mbo kɛsi ndi i diandaa fo. Le hei tosaa, mi Chɛhowa tosa kɛɛsiaala cheleŋ halikpeŋ maa wana nɔla mbo kuuna sabu ndɔɔ peelɔŋndo le.

KPEMA MANDA KULII WANA LANƆƆ WO

3, 4. (a) Wɔsi kuɛɛ kpema Sawaa kanduŋ yɛ, nduyɛ yɛɛ kaaleŋ Isɔluɛi chɛllɛ le tosaa? (b) Sɔɔŋ yɛɛ kpema Sawaa tosa yɛ?

3 Mɛɛ chuauwaa Ebilahamnda, Aisaki, a Chekɔpuaa wa kuiyo o miiliɔŋndaŋ niŋ, mi Chɛhowa siiŋguu nda kaaleŋ. Leŋ le wa yɛ Isɔluɛi paandoo ni. Mi Chɛhowa soliŋ Muuse kpeku mbo yii kpemaa a Isɔluɛitiiya, mɛɛ o ke nda sawaa. Nduyɛ mi kaaleŋ Isɔluɛi chɛl le sawala kpema koŋ biyɔɔ. Mi Baabuiyo dimi aa, “Mi Muuse chua yau kpemaa mbo veelu diomndaŋ choo choo kpeleŋ o waŋnda lo. Ma muli aa, ‘Nyɛ o nyɛ Chɛhowa dimi ŋ chɛl le tosaa, nduyɛ ŋ cho diikɔŋ.’ Mi Muuse chua kooma [nauwaa towaa nda soli sala wa] mbo vesul maŋ waŋnda choo. Mbo dimi aa, ‘Koowaŋ maŋ ma sim le kpema Chɛhowa yii a nya wo ni le chɛlaŋndo a diomnda o dimi laŋ ndaŋ kpou.’”—Ɛs. 24:3-8, NW.

4 Kpema Sawaa kanduŋ o pembei Sainai o wɔsii 1513 niŋ tuupa mi Chiisu vialuŋ. Kpemaa hoo tosa Isɔluɛi paandoo teŋgeŋ kayii cheleŋnde tɛɛŋ ni maa ndu Mɛlɛka hɛli ni. Mi Chɛhowa simnuŋ Wana Kɔɔsaa le nda, Wana yɔŋgaa Sawaa, a Masa ndaa. (Ais. 33:22, NW) Bundɛi a Isɔluɛi chɔm kpendekele nyɛ yɔŋnuŋndo te o wa pɛ ma tol sawala diandaala Mɛlɛkalaŋ kɔɔli, ɔɔ ma kɛɛ laŋ. Mi che bɛɛ Sawaa hoo ndoo kuuna wanaa nɔ laalaŋ te wa chuaa o nɔɔ niŋ, a balaŋ lueiyo o piɛile lachoowaleŋ niŋ, kɛ o wa le kulii Ebilahamnde mandaa mii wa i diandaa fo.—Ɛs. 20:4-6; 34:12-16, NW.

5. (a) Di yɛɛ kpema Sawaa ndoo ke yɛ kaaleŋ Isɔluɛi? (b) Le yɛɛ Mɛlɛka kɛɛ yɛ kaaleŋ Isɔluɛi?

5 kpema Sawaa hoo nɔ kɛɛsiaa le wanaa soliaa salaa, o chɔm kɛɛsiaa bɛndu cho o chilaŋ niŋndo. (Hibu. 7:11; 10:1) Kpemaa hoo pɛŋ tosa ni mi Isɔluɛi sɔla dikenaŋndo le waa “o masaleŋ maa wanaa soliaa sala” te o wa pɛ ma diikuŋ nyɛ kpema koŋ o dimi a sawala Chɛhowalaŋ okɔɔ wo. (Nuawɔ Ɛsodɔɔ 19:5, 6, NW.) Kɛ mi Isɔluɛi kɛɛ kpema Sawaa hoo biyɔɔ. Yɔŋi ndaa handu kɔllo o hunɔɔ Kilitioo choo, kulii tasii Ebilahamnde, ma kɛɛ ndu. Nduyɛ, mi Mɛlɛka bɛɛ kɛɛ kaale leŋ.

Nilakalula Isɔluɛi laŋ la siiŋguu kpema Sawaa nyɛ fondo le (Tofa pɛlta 3-6)

6. Le yɛɛ Mɛlɛka yii yɛ kpema Sawaa?

6 O kaaleŋ Isɔluɛi niŋ wanaa soliaa salaa ndaa nɔ ni ma fula le waa o masaleŋ choo. Kɛ le mɛɛ nda kɛɛ tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Chɛhowa niŋ yɛ chɔm naa maa Sawaa tambu le. Sawa koŋ wa le kulii wana lanɔɔ mandaa, vɛlɛ a waŋnda yɔɔ o Kiliti lo. Mɛɛ Kiliti hiŋ, mi waŋnda sina ndu, mi sabu Sawa koŋ o peeluŋ. A mɛɛ Baabuiyo dimi yɛ, ‘Kiliti tosa ni mi sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ la mɛɛlu.’ (Luom. 10:4, NW) Kɛ nyunaa cho niŋ ni, Nɛɛyaa sɔla yɛ niŋ dikeŋnaŋndo le waa o masaleŋ maa wanaa soliaa sala? Mi Chɛhowa Mɛlɛka yii vɛlɛ kpema cheleŋ le kaale sɛnɛileŋ kilaa.

KAALE SƐNƐILEŊ LE KILAŊ

7. Yɛɛ Chɛhowa dimullɛ Chɛlimaya a kpema sɛnɛiyo okɔɔ?

7 Tuupa mi kpema Sawaa huŋ o mɛɛlulaŋ, mi Chɛhowa dimul Chɛlimaya, wana ndoo suaa le ndu wo maa, o cho “kpema sɛnɛiyo” yii a kaaleŋ Isɔluɛi. (Nuawɔ Chɛlimaya 31:31-33, NW.) Kpema koŋ tosa ni mi waŋnda sɔla haki malaa. Kɛ o cho maa kpema Sawaa o waŋnda ndaa soli chɔluaa sala wo le. Vɛɛ kpemaa hoo tosa yɛ niŋ keŋ?

8, 9. (a) Yɛɛ kooma Chiisu tala waŋ ma tosa yɛ? (b) Di kuɛɛ wanaa cho o kpema sɛnɛiyo niŋnda sɔla yɛ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo)

8 Mɛɛ wɔsioŋ hiou o kɛmɛlaŋ niŋ, mi Chiisu dia nyɛdiaa teŋgeŋndo nda buɛiyaa nduaa o paaleŋ ndeŋ choo, Naisaŋ 14, wɔsii 33. Mɛɛ o wa suɛi a taala muɛiyaŋ ma wa leniŋndo okɔɔ, mbo dimul buɛiyaa nduaa laalaŋaa 11 aa, “Maŋ ma sim le kpema sɛnɛiyo ni. Maŋ ma cho tala le nya ni. Kooma niaŋ ma yii kpemaa hoo ni.” (Luku 22:20) Mi Maatiu bɛɛ poonyiaa nyɛ pilɛ Chiisu dimi koŋ a muɛiyaŋ okɔɔ wo aa, “Hoo sim kooma niaŋ ni. Ma Mɛlɛka yii kpemaa nda ŋwaŋchiee wa. Maŋ ma cho tala le wanaa faŋga faŋga ni le mi Mɛlɛka mal nda haki le yɔŋnda ndala wɔɔŋndaŋ.”—Mat. 26:27, 28, NW.

9 Kooma fula Chiisu waŋ ma tosa kpema sɛnɛiyo hoo nyɛ sɔvɛ ni. Kooma maŋ ma tosa ni miŋ sɔla malɔɔ hakioo le lɔɔlɔɔ. Chiisu cho o kpema sɛnɛiyo hoo niŋ te. Wana nɔ haki le wo o cho ni. Lelaŋ, o nɔ mako haki malaa le. Kɛ mi Mɛlɛka soliŋ kooma Chiisuaŋ kpeku le chuauwaa Adamaa. Mbo chɛl vɛlɛ waŋchieeya apum a yɔŋguŋ o ndulo wa maa “ŋchuau,” nduyɛ mbo pɔya nda a nyina ndɔ diandaa. (Nuawɔ Luomaŋnda 8:14-17.) Mɛɛ nda cho Mɛlɛka o hɔl maa a nɔ haki le yɛ, a wa niŋ maa Chiisu, Po Mɛlɛka nɔ haki loo. Wanaa sɔla haa pɔyaŋndo wa, wa niŋ “wanaa soliaa salaa o masaleŋ choo” a Chiisu latulu. Nduyɛ, dikeŋnaŋ waa naa kaaleŋ Isɔluɛi lee nɔ ni teleŋ le wa o Sawaa bɛŋgu wo. Le wanaa wa niŋ o Masaleŋ choo a Kiliti latulu wa, mi kiilanɔɔ Pitɛ dimi aa, “Nya cho machuaa wanaa Mɛlɛka o hɛli le vaa wanaa ndɔ va. . . . Nya cho kunda cho o yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo wo ni. Nya cho Mɛlɛka wanaa nduaa ni. Ndu Mɛlɛka o veelu nya mbo soli nya o nyumndaŋ niŋ mbo huŋ a nya o nyɛ ndɔ wawoŋ kɛndɛ bɛndoo niŋ ndo, o veelu nya le mi la dimul waŋnda a sɔɔŋ kɔndɔfiliŋ bɛnduŋ o tosa woŋ okɔɔ.” (Pitɛ Tasoo 2:9) Kpema sɛnɛiyo hoo cho bɔɔ nyɛ sɔvɛ. Ndu mala buɛiyaa Chiisuaa ni ma simnuŋ kulii diiŋ nduɛi le Ebilaham.

KANDƆŊ KPEMA SƐNƐIYO

10. Wɔsi kuɛɛ kpema sɛnɛiyo kanduŋ yɛ, nduyɛ le yɛɛ o chua yɛ teleŋ waa naa?

10 Teleŋ kuɛɛ kpema sɛnɛiyo kanduŋ yɛ? O cho teleŋ Chiisu soo a ndu okɔɔ o nyumma ndɔ ma mɛɛlaŋ o chieeŋndo choo wo le. Le mbo kanduŋ, mɛɛ mi kooma Chiisuaŋ ma del lɛŋ, nduyɛ mbo chɔm sabu kooma maŋ ma cho nyɛ sɔvɛ wo o Chɛhowa lo. Le handɔɔ lechoo, Chɛhowa ndoo nɔ mbo pɔya “wanaa wa niŋ o masaleŋ choo latulu a Kiliti wa” a nyina diandaa. Kpema sɛnɛiyo hoo kanduŋ o paale Pɛntikɔɔsileŋ choo, wɔsii 33, boondii Chiisu ve, teleŋ buɛiyaa nduaa laalaŋnda sɔla pɔyaa a nyina diandaa wo.

11. Vɛɛ kpema sɛnɛiyo looku yɛ siiŋguu Chuuwa, a wanaa cho ŋChuu le wa Isɔluɛi Mɛlɛkaa, nduyɛ vɛɛ waŋnda cho yɛ wa o kpema sɛnɛiyo hoo niŋ?

11 Mi che bɛɛ kpema Sawaa wa maa nyɛ “paandu” a teleŋ Chɛhowa dimul Chɛlimaya maa o cho kpema sɛnɛiyo yii a Isɔluɛiyo, kɛ o mɛɛlu le haaa mi kpema sɛnɛiyo kanduŋ. (Hibu. 8:13) Mɛɛ keŋ iyɔŋnuŋ, mi Chɛhowa chua niko Chuuwa, a wanaa ve ŋChuu le wa kɛ ma laalaŋ o ndu niŋnda, maa nyɔɔ opilɛ kpe nda cho ni. Kanifuule “hivi chiɛi kɔɔli ndaa kpeekpei cho wa o kɔllo niŋ a mala nyina Mɛlɛkaa, kɛ o cho lɛ a sawala poonyiaa le.” (Luom. 2:29, NW) Mɛɛ Mɛlɛka yii kpema sɛnɛiyo hoo a nda, mbo dimi maa o cho sawala ndɔlaŋ nda “dɔuwɔɔ o lakɔl, nduyɛ [mbo] poonyiaa laŋ nda o lakɔl.” (Hibu. 8:10, NW) Waŋnda 144,000 cho o kpema sɛniyo hoo niŋ ni, nda tosa kaale sɛnɛileŋ ni, “Isɔluɛi Mɛlɛkaa”.—Kal. 6:16; Chɔɔmɔŋndo 14:1, 4.

12. Vɛɛ kpema Sawaa a kpema sɛnɛiyo chiɛɛliaŋ yɛ?

12 Vɛɛ kpema Sawaa a kpema sɛnɛiyo chiɛɛliaŋ yɛ? Kpema Sawaa wa Chɛhowa tɛɛŋ nda Isɔluɛi, kpema sɛnɛiyo cho Chɛhowa tɛɛŋ nda Isɔluɛi Mɛlɛkaa. Muuse wa Isɔluɛitiiya tɛɛŋ a Mɛlɛka le kpema Sawaa ni, Chiisu cho buɛiyaa nduaa tɛɛŋ a Mɛlɛka le kpema sɛnɛiyo ni. Kooma chɔloo ma tosa kpema Sawaa nyɛ sɔvɛ ni, kooma Chiisu tala waŋ ma tosa kpema sɛnɛiyo nyɛ sɔvɛ ni. Kaaleŋ Isɔluɛi le wa le kɔɔnaa sanaa a Muuse o kpema Sawaa bɛŋgu, wanaa cho o kpema sɛnɛiyo niŋnda cho a kɔɔnaa a Chiisu, o cho kunda leKilisiɔŋndo bolleŋndo.—Ɛfi. 1:22.

13, 14. (a) Vɛɛ kpema sɛnɛiyo chiɛɛliaŋ yɛ a Masaleŋ? (b) Yɛɛ yeemaŋ yɛ le mi Isɔluɛi Mɛlɛkaa wa a Chiisu latulu o Masaleŋ o choo choo niŋ?

13 Kpema sɛnɛiyo chiɛɛliaŋ a Masaleŋ, kanifuule leŋ le soli kaale diandaa leŋ ni, le nɔ dikeŋnaŋndo le simnɔŋndo masaa a wanaa soliaa salaa o Masaleŋ choo o choo choo niŋ. Kulii diiŋ nduɛi kaaleŋ ndeŋ le cho ni le Ebilaham. (Kal. 3:29) Kpema sɛnɛiyo hoo ke kpema Ebilahamndo yoomuaŋ ni.

14 Nyɛ cheleŋ nɔ vɛlɛ mbo tosaŋ le Masaleŋ ndeŋ. Kpema sɛnɛiyo kila Isɔluɛi Mɛlɛkaa ni, mbo ke wanaa cho o ndu niŋnda dikeŋnaŋndo “le waa a Chiisu latulu.” Kɛɛsiaa kpeekpeiyo nɔ mbo yɔŋnuŋ le ma sɔla dikeŋnaŋndo le waa masaa, a wanaa soliaa salaa o Masaleŋ choo a Chiisu latulu o choo choo niŋ.

KPEMAA LE MI WANAA CHELEŊ WA MASAA A CHIISU LATULU

15. Kpema kuɛɛ Chiisu pila yii yɛ a kiilaa nduaa laalaŋnda?

15 Mɛɛ nda wa Nyɛdiaa Ichɔllo dioo, mi Chiisu yii kpemaa a buɛiyaa nduaa. Kpemaa hoo nɔ diolaŋ ni aa, kpemaa le Masaleŋ. (Nuawɔ Luku 22:28-30.) Chɛhowa cho waŋndo opilɛ o kpemala cheleŋ tɛɛŋ. Kɛ kpemaa hoo ndu Chiisu pila nda buɛiyaa nduaa pɔyaŋnda o cho tɛɛŋ ni. Mɛɛ o wa dimioo aa, “Finya nuu yii kpemaa a ya,’ Chiisu wa suɛi a kpema Chɛhowa yii nda ndu tɛɛŋndo, le waa ‘wana soliaa salaa lefafɛɛŋ maa Mɛkisidɛɛ.”—Hibu. 5:5, 6, NW.

16. Di kuɛɛ kpema leMasaa ke yɛ Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda?

16 Kiilaa laalaŋaa 11 ‘wa a Chiisu latulu o nyɛ ndɔ palaa niŋ.’ Kpema leMasaa hoo ke nda tiindaŋndo le waa masaa, a wanaa soliaa salaa o kpeŋgbeila lemasalaŋ choo, a Chiisu latulu o choo choo niŋ. Kɛ, o cho ko kiilaa 11 haa le cho di koŋ sɔla le. Mi salamanɔɔ Chiisu fula kiilanɔɔ Chɔŋ o hɔl o yilaŋndo niŋ mbo dimul ndu aa, “Wana o wana hiou lachi a sisilaŋ a dialuŋ kala pɛ yi, mbo lo o koŋ mbo yem pɛ, I chɛl ndu o chal la ikɛi o kpeŋgbei ni lemasaa choo mɛɛ ya bɛɛ I yem mi I chal Finya nuu ikɛi o kpeŋgbei ndɔ lemasaa choo yɛ.” (Chɔɔmɔŋndo 3:21) Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda 144,000 cho o kpema leMasaa hoo niŋ ni. (Chɔɔmɔŋndo 5:9, 10; 7:4) Kpemaa hoo ke nda dioo ni le waa o masaleŋ choo a Chiisu latulu o choo choo niŋ. O cho ko mɛɛ wana lanɔɔ fula o yuŋgu lebiɔɔ niŋ, mbo chal nɔɔ masaa o ba mi ndu bɛɛ simnuŋ masaa a pɔnɔ ndɔ latulu yɛ. Lelaŋ Baabuiyo veelu Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda haa ni aa, “lanɔɔ” le Kiliti, “wana lanɔ yufuanɔɔ”, o nda cho Kiliti ke o nɔɔ niŋndo.—Chɔɔmɔŋndo 19:7, 8; 21:9; Kɔl. Diiŋ Ndɔɔ 11:2.

NƆ TIINDAŊNDO O KALA POŊ O MASALE MƐLƐKALEŊ NIŊ

17, 18. (a) Chɔmndɔ kpemala ŋɔmpum nda naŋ yaasiaa mi la chiɛɛliaŋ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ laŋ. (b) Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ nɔ tiindaŋ hiiluŋ te wo o Masale Mɛlɛkaleŋ niŋ?

17 Kpemala naŋ yaasiaa o buŋgaŋ sala tiɔɔŋndoŋ niŋndoŋ chiɛɛliaŋ a sɔɔŋ kulloŋ ipilɛ ɔɔ ŋmuuŋ a Masaleŋ okɔɔ. (Tofa kɔfu tɛɛsiaa ŋsɔɔ “Mɛɛ Mɛlɛka Cho Sabu Ndɔɔ Peelu Yɛ.” o buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ) Hei chɔm kɛsɛ maa kɛɛsiaa leMasaa hoo cho o kala poŋ o ŋgemela lakpemaa choo. Lelaŋ, ŋ nɔ saboo kɛsɛ le miŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o Masale Kilitileŋ niŋ maa leŋ pilɛ kpe Mɛlɛka cho soliŋ kpeku ni le sabu ndɔ tasoo le chieeŋndo, a waŋchieeya peeloo.—Chɔɔmɔŋndo 11:15.

Chɛhowa cho Masale Kilitileŋ soliŋ kpeku le mi sabu ndɔɔ peeluŋ o chieeŋndo choo (Tofa pɛlta 15-18)

18 Baa ŋ nɔ pa miŋ kiisaŋ maa nyɛ Masaleŋ ndeŋ le tosa niŋndo chuu niŋ waŋchieeya tɔnɔlaŋ? Le tiindaŋ naŋ nɔ wo naŋ cho yondaa a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ ni, maa leŋ pilɛ kpe le cho hunɔɔ bahawɛila waŋchieeya kpou faŋa ni. Maa ŋ waŋnuŋ a dialuŋ fulaa fɔ le acheleŋnda chɔmndo tonyaa a Masaleŋ ndeŋ okɔɔ!—Mat. 24:14.