Tosa Nyɛ Chiisu Dimi o Piɛile o Pɛɛku Buɛiyaa Nduaa Niŋndeŋ—Buŋgɛi I
“Mɛlɛka Finya naa o choo choo niŋ maa waŋnda kpou a ke diola numndaŋ bɛɛleŋ.”—MAT. 6:
1. Vɛɛ naŋ soliŋ yɛ piɛile cho o Maatiu 6:
WANAA bɔɔbɔɔ nɔla ma miŋgi sondoo o piɛile Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa leŋ choo. Miŋ dimul waŋnda o wali naa dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ a piɛileŋ ndeŋ okɔɔ, le nda malaa ma sɔla sinapɛŋgoo maa Masale Mɛlɛkaleŋ, masaleŋ kpeekpei le cho ni. Nduyɛ maa, le cho hunɔɔ a dɛnɛ kɛndɔɔ o lɛŋndeŋ choo. Lepum, miŋ chɔm nda vɛlɛ nyɛ tase dimiŋ o piɛileŋ ndeŋ niŋndo, ndu cho yɛ diola Mɛlɛkalaŋ ni, le mi “waŋnda kpou ke diolaŋ ndaŋ bɛɛleŋ.”—Mat. 6:
2. Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa yiyaŋ Chiisoo ve le mi waŋnda miŋgi sondoo o diom o diom o dimi o piɛileŋ ndeŋ niŋndo choo le?
2 Baa dimioo Chiisu wa ni maa ŋ nɔ miŋ wa sondoo miŋgioo lɔɔlɔɔ o diomnda Chiisu soliŋ kpeku o piɛileŋ ndeŋ niŋndaŋ mɛɛ Kilisiɔŋaa cheleŋnda tau tosa hau yɛ? Sako bɛɛ. Tuupa mi Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa mɛɛ nda nɔ ma piɛi yɛ, mbo dimi aa, “Te la va Mɛlɛka piɛiyo pɛ, la dimi diomndaŋ le dimioo leŋ” te. (Mat. 6:
3. Te ŋ wa pɛ piɛile Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa leŋ yaasiaa, o nyunala kuɛɛ choo naŋ nɔ yɛ miŋ yiyaŋ?
3 O buŋgɛi hei niŋ, a i cho lachi ve, ŋ cho yaasiaa nyɛm dimiŋ o piɛileŋ ndeŋ niŋndoŋ. Te ŋ wa pɛ hei tosaa, nyunaŋndɔ aa, ‘Vɛɛ piɛileŋ ndeŋ le mala yɛ ya le siɛɛndoo piɛile nile ya piɛi o Chɛhowa lo leŋ? Nyuna hiou kpou wo cho ni, I cho pa tosaa nyɛ dimiŋ o piɛileŋ ndeŋ niŋndo?’
“MƐLƐKA FINYA NAA O CHOO CHOO NIŊ”
4. Yɛɛ dimioo hoo aa, “Kɛkɛ,” loonuŋ yɛ naa, nduyɛ o nɛi kuɛɛ choo Chɛhowa cho yɛ maa “Kɛkɛ,” le Kilisiɔŋaa nɔ tiindaŋndo le waa o lɛŋndeŋ choo wa?
4 Dimioo aa “Finya naa,” kɛ o cho “Finya nuu” le, loonuŋ naa maa ŋ cho latulu a ‘chaaŋaa naa laalaŋnda,’ a kaaliaŋ vellaa velle wa. (Pitɛ Tasoo 2:
5, 6. Ke sɔvɛ kuɛɛ kalaŋ chuauwa nɔ yɛ ma ke chuauwaa ndaa, nduyɛ yɛɛ chua o chua nɔ yɛ mbo tosa a kioo hoo? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
5 Te kalaŋ chuauwa pɛɛku pɛ chuauwaa ndaa le ma piɛi o Chɛhowa lo, nduyɛ ma mala nda le ma sina maa ndu cho Finya naa kaalaa o choo choo niŋ ni, ke sɔviɔɔ pila nda cho hoo chuauwaa ndaa kioo ni. Mi puaapilɛnɔ cho niŋ buɛi ibuŋgaa Saut Afilika wo dimi aa, “Chɔŋ a teleŋ chuaambuaa niaa laanduaa veluŋndo, I wa piɛileŋ a nda latulu ichɔl o ichɔl, mɛɛ mi yaa ve o chiɛiyo le. Mi chuaambuaa naa haa dimi maa, a nɔla lɛ ma loonuŋ diomnda kpeekpei yaa dimi o piɛile yaa piɛi leŋ ichɔl teŋ te. Kɛ, ma loonuŋ mɛɛ icho suɛi sɔvɛ le suukaŋndo a Finya naa, Chɛhowa yɛ. Nduyɛ kɔl nyuloo cho o yuŋgoo niŋ, wana nɔ isiooŋ te. Mɛɛ nda sina le piɛileŋ a ba nda, mi dɛɛniaa nda le ma piɛi choo choo kpeleŋ le halikpeŋ mi tuei nyɛ cho yiyaŋ ndaa a Chɛhowa okɔɔ wo. Teleŋ kɛndɔɔ pila wa hoo ni le sinaa nyɛ cho nda o kɔllo o tiŋ. Koŋ tosa ni mi pɛɛku nda sɔɔŋ sɔvɛŋ cho o piɛile Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa leŋ niŋ, le ma wa sɔɔŋ muŋ soliŋndo kpeku le mi piɛile ndaleŋ le nɔ miiyo.”
6 Mi chuaambuaa puaapilɛnɔɔ hoo hiau lachi a Mɛlɛka piɛiyo, nduyɛ hei bii naa kaamaa le. A cho niŋ suŋ suŋ o nɔla kɛndɛlaŋ. A cho hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa a piaandaa ndaa latulu o wali lɔɔlɔɔ Mɛlɛkaa niŋ. Ke kɛndɛ bɛndu kalaŋ chuauwa nɔ ma ke chuauwaa ndaa wo cho ni, malaa nda le mi chaŋyɛi ndɛi kpɔlɔka nda Chɛhowaa tɛɛŋ. Kɛ, i lo a wana pila le chaŋyɛi sɔvɛi hei biyɔɔ nyɛkɛndɛi. Koŋ cho ni, pɛɛkoo le diola Chɛhowalaŋ kaalaa, nduyɛ miŋ ke laŋ bɛɛle yiŋgoloŋ ndeŋ.—Chon. 5:
“WAŊNDA KPOU KE DIOLA NUMNDAŊ BƐƐLEŊ”
7. Dikeŋnaŋ kuɛɛ wanaa Mɛlɛkaa nɔ yɛ, kɛ yɛɛ hei nɔ yɛ mii nyindu naa le tosaa?
7 Nuawɔ se dikeŋnaŋ naŋ nɔ wo, o cho ko le diola Mɛlɛkalaŋ sinaa le, kɛ le miŋ nɔlaŋ, nduyɛ miŋ wa wanaa cho le diola ndɔlaŋ nda. (Walta Wa. 15:
8, 9. Chɔmndɔ tamaseliiyo o chɔm maa Chɛhowa duau wanaa landuŋ kɔl le diola ndɔlaŋ bɛɛleŋ kioo wa sala.
8 Ŋ yeema miŋ ke diola Mɛlɛkalaŋ bɛɛleŋ. Mi pɔnɔ ndepilɛnɔ pilɛ o lɛŋnde Nɔɔwee leŋ niŋ sɔla piɔm kiyɛiyo. Mi ndepilɛnɔɔ hoo dimi aa, “Teleŋ kalaa pila wa hoo o yoomu nuu niŋ ni. Mi yaa piɛi lepaa o lepaa, nduyɛ le teleŋ o teleŋ le yoomuaŋ sɔlaa mi bii kɔl nuu, maa I tosa suɛi wɔɔŋ ke Setana fondaa le mbo che Chɛhowa chɔdɔ wo le. Yaa yeema mi ke diola Chɛhowalaŋ bɛɛleŋ. Nduyɛ yeemɛi nii wa vɛlɛ ni, le mi po nuu huŋ chɔ finya ndɔ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ.”—Tal. 27:
9 Baa Chɛhowa ndoo muli pa piɛile kɔl walaŋnde suu waa naa? Ei. Mi ndepilɛnɔɔ hoo sɔla malaa mɛɛ o holnuŋ chaaŋaa naa laalaŋnda. O wɔsilaŋ la ŋuɛɛnu kɔɔli, mbo chal o nɔ cheleŋ bɛndu kundaa o ba. Po ndɔɔ cho niŋ wɔsilaŋ 20, nduyɛ o yiŋ niŋ. Mi ndepilɛnɔɔ hoo dimi aa, “I cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ, le mɛɛ fal nuu mala ya le ndu mandaa yɛ.”
10. Le mi diola Mɛlɛkalaŋ la sɔla bɛɛleŋ nyɛ kɛndɛi, yɛɛ yeemaŋ yɛ?
10 Yɛɛ kpeekpeiyo yeemaŋ yɛ le mi diola Mɛlɛkalaŋ la sɔla bɛɛleŋ, nduyɛ wana o wana nɔɔliaa lɛ laŋ te? Le mi keŋ yɔŋnuŋ, mɛɛ mi Chɛhowa faŋa fɛŋ wanaa kɛɛ a siɛlɛi fuu di o nɔ le nda waa Masaa choo wa. (Nuawɔ Ɛsikiɛl 38:
“MASALE NUMNDEŊ LE HUŊ”
11, 12. O wɔsi 1900 mɛɛlulaŋ, sinapɛŋgu kuɛɛ Kilisiɔŋaa tonyaa ndaa sɔla yɛ?
11 Tuupa mi Chiisu hel o fondaŋ Mɛlɛkaa, mi buɛiyaa nduaa nyuna ndu aa, “Masanɔɔ, baa teleŋndo hoo ŋ cho lɛŋnde Isɔluɛileŋ kpaayaa miŋgi o ba le vaa Masaa ni?” Muli Chiisu ke nda wo chɔm ni maa o ve teleŋ te wa koŋ le ma sina lɔɔ Masale Mɛlɛkaleŋ le cho hunɔɔ wo le. Mbo dimul buɛiyaa nduaa le ma muli hɔlla o wali dimiaa yuŋgu kɛndɔɔ choo, o ndaa nɔ ma tosa wo. (Nuawɔ Walta Wanaa Chiisuaa 1:
12 Mɛɛ Chiisu simnuŋ masaa o choo choo niŋ, mi Chɛhowa mala wanaa nduaa le ma sina teleŋ sɔɔŋ muŋ cho yɔŋnɔŋ ndo. O wɔsi 1876 nde niŋ, mi Chaasi Tes Lɔsɛl poonyiaa yau ndaa veelu o puuluei niŋ aa, “Bible Examiner” (Yau Yaasiaa Baabuiyo Wo.) Buŋgɛi ndii nɔ diolaŋ o yauwo hoo niŋ aa, “Boondii Wanaa Cho ŋChuu le Wa, Teleŋ Kuɛɛ Icho Yɛ Mɛɛlu?” Mi buŋgɛi hei chɔm maa wɔsi 1914 ve boondii keŋ icho mɛɛlu ni. Mi yauwo hoo tuu “teleŋ le ŋɔmmɛu wo” o Baabuiyo soo o yau Daaniɛɛ wo niŋndo, a “boondii wanaa cho ŋChuu le wa” i Chiisu soo a ndi okɔɔ ve. *—Dan. 4:
13. Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ o wɔsi 1914 ve niŋ, nduyɛ tamasi yɛɛ sɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo o chieeŋndo choo woŋ chɔm yɛ?
13 O wɔsi 1914 ve niŋ, mi chɔu bɛndoo del o lɛŋii Yulopiaŋnde niŋ. Mi chɔuwo hoo pɛŋgɛlaŋ mbo simnuŋ chɔu chieeŋndo. Mɛɛ chɔuwo hoo chuu o wɔsi 1918 ve niŋ, mi yima bɛndaŋ ma del kpulɛŋ. O teleŋ koŋ niŋ, mi naa taŋ o hueiye niŋndo del mbo tiu Mat. 24:
14. (a) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ wɔ miŋ piɛi maa Masale Mɛlɛkaleŋ le huŋ? (b) Wali sɔvɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ wɔ le tosaa?
14 Teleŋ Masale Mɛlɛkaleŋ le kanduŋ o choo choo niŋndo, mi le bɛndalaŋ a kpundɛla cho hau waŋchieeya delɔɔ choo laŋ. Nyɛ cho o poonyiaa o Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 12:
“WAŊNDA KPOU O CHIEEŊNDO CHOO A TOSA NYƐ Ŋ HƐNAŊ NDO”
15, 16. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ piɛi pɛ maa hɛnaŋ Mɛlɛka yɔŋnuŋ o lɛŋndeŋ choo?
15 O kandɔŋndo, o cho niŋ hau le suɛi wɔsiŋ 6,000 hɛnaŋ Mɛlɛkaa wa yɔŋnɔŋndo nyɛkɛndɛi o chieeŋndo choo. Nyɛ koŋ Mɛlɛka nua ni chiŋ mbo dimi aa, “Nyɛ o nyɛ . . . bɛnda tau.” (Kan Ch. 1:
A cho pa chuauwaa numnda malaa le ma tosa nyɛ Chiisu dimi o piɛileŋ ndeŋ niŋndo, le mi hɛnaŋ Mɛlɛkaa o yɔŋnuŋ o chieeŋndo choo wo? (Tofa pɛl 16)
16 Le tamaseliiyo, mi ndepilɛnɔɔ opum sɔla yiŋɔɔ o wɔsi 1948 niŋ. Nduyɛ ma yɔŋ ndepilɛnɔɔ hoo Afilika le hunɔɔ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Mbo dimi aa, “I yeema mi nyɛ dimiŋ o piɛileŋ ndeŋ niŋndo o yɔŋnuŋ. Lelaŋ, I cho piɛileŋ lɔɔlɔɔ maa wana o wana nɔ kɔllo le Chɛhowa sinaa maa, o huŋ mbo huŋ sina ndu tuupa mii hiou lɔɔ. Nduyɛ te o yɔŋ pɛ mi hiŋ waŋndo yooŋgu kɛndɔɔ dimullo, i piɛi le taasioo halikpeŋ mi suɛi Mɛlɛkɛi pilaŋ wana koŋ kɔllo. Nduyɛ wanaa huŋ sina niŋ Mɛlɛka wa bɛɛ, I cho piɛileŋ maa Chɛhowa dɔu sɛmbɛ naa sala le miŋ hiou lachi a nda mandaa.” Sabu hoo, a mala o sɔla wanaa cheleŋ o ba wa tosa ni mi ndepilɛnɔɔ hoo mala waŋnda puɛɛ le simnɔŋndo Seiyaa Chɛhowaa. Ndepilɛnɔɔ hoo cho niŋ wɔsioŋ 80. Kɛlɛŋgaa num bɛɛ a yiyaŋ niŋ dɔɔ a tamaseliila suu wanaa naa. Chaaŋaa naa apum, mi che bɛɛ naa a cho a yuwɛi, a cho fafalaa le hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa.—Nuawɔ Filipiaŋnda 2:17.
17. Vɛɛ kɔllo cho yɛ num a nyɛ Chɛhowa nɔ wɔ le tosaa a piɛile naaleŋ le mi hɛnaŋ ndɔɔ yɔŋnuŋ o chieeŋndo choo wo?
17 Wanaa tul Masale Mɛlɛkaleŋ leyɛ wa cho wɔ. Haaa mi Mɛlɛka huŋ faŋa nda, ŋ cho piɛileŋ maa hɛnaŋ Mɛlɛkaa o yɔŋnuŋ o chieeŋndo hoo choo. Hɛnaŋ ndɔ hiau niŋ kpou wo cho ni, te o huŋ soli pɛ wanaa kaakuwaa cho haa o siɛlaŋ niŋnda. Mi Chiisu dimi aa, “Kɔndɔfili bii nya le nyɛ ya I cho nya dimullo wo le. Ndu cho ni, maa teleŋ cho fuuluu mi wanaa vilɛiya kpou a tuei diom ndɔɔ o koŋ, ma fula o sɛilaŋ niŋ.” (Chɔŋ 5:
18. Bahawɛi kala kala kuɛɛ waŋchieeya nɔ yɛ?
18 Le mi kɔl nyulu kpeekpeiyo a diompilɔɔ wa o chieeŋndo choo kpou, mɛɛ mi Masale Mɛlɛkaleŋ le tosa a sabu mi diola Mɛlɛkalaŋ la sɔla bɛɛleŋ. Lelaŋ, nyɛm sala yaa dimiŋ o kpeŋgii tasei o piɛileŋ ndeŋ niŋndo cho hunɔɔ bahawɛi kala kala waŋchieeya soli. Ndu cho ni, le mi Masale Mɛlɛkaleŋ le hiŋ, mi hɛnaŋ ndɔɔ yɔŋnuŋ, nduyɛ mi diola ndɔlaŋ la sɔla bɛɛleŋ. Kɛ le suŋ suŋ ndu, ŋ nɔ bahawɛiyo le nyɛm Chiisu mɛɛlu dimi o piɛileŋ ndeŋ niŋndo. Ŋ cho hunɔɔ isɔɔ a muŋ okɔɔ o buŋgɛi cho lachi ve niŋ.
^ pɛl 12 Le chɔɔloo sinaa mɛɛ nyɛ dimiŋ hoo o Baabuiyo niŋ a teleŋ Masale Mɛlɛkaleŋ le kanduŋ o wɔsi 1914 niŋ yɛ, nuawɔ yauwo hoo Yɛɛ Kpeekpei Baabuiyo Pɛɛku Yɛ? pei 215 tei 218.