Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kiliti—Chɔm Kpaaya Mɛlɛkaa Ni

Kiliti—Chɔm Kpaaya Mɛlɛkaa Ni

“Mi naŋ kɔl tau a waŋchieeya.”—TAL. 8:31, NW.

1, 2. Yɛɛ chɔm yɛ maa Chiisu nɔ kaala yiŋgoloŋndo le waŋchieeya?

CHIISU wa Po tase Mɛlɛka toosiaa wo ni. Nduyɛ, o Chiisu niŋ Chɛhowa chɔm taasi ndɔ bɛndu ni. O ndu niŋ taasioo kei pɛŋgi ni, nduyɛ wana wali taasi bɛndoo pila o wa finya ndɔ ikɛi ni. Ŋ nɔla miŋ che mɛɛ ndoo nɔ nyaaloo a kɔl hiniaa teleŋ Finya ndɔ wa “choo choo toosiaa wo” a “teleŋ o toosiaa ŋgemila chieeŋndo wo.” Mi che bɛɛ naa mi Po tase Mɛlɛkaa hoo naŋ kɔl a nyɛm nɔ yoomu le woŋ, kɛ le “waŋchieeya kpeekpei ndoo hiou kɔllo naŋɔɔ.” (Tal. 8:22-31, NW) A tonya, Chiisu ndoo nɔ kaalaa le waŋchieeya chɔŋ a teleŋ ndoo hiŋndɔ bɛɛ o chieeŋndo choo le wo.

2 Okoŋ kɔɔli, le chɔmndo maa o diikuŋ Finya ndɔ nduyɛ mbo nɔ kaalaa le ndu, vɛlɛ “a waŋchieeya,” mi Po tase Mɛlɛkaa “siiŋguu ndu pila buɛi.” Nduyɛ mbo huŋ simnuŋ mɛɛ waŋchieeya cho naa yɛ. (Fil. 2:5-8, NW; Mat. 20:28) Nuawɔ se kaala bɛndu o nɔ le waŋchieeya wo! Teleŋ Chiisu wa o chieeŋndo choo wo, mi Mɛlɛka ke ndu kpaayaa le kaamaalaŋ tosaa le chɔmndo mɛɛ kpɛ ndoo kaala waŋchieeya yɛ. Mi Chiisu tosa sɔɔŋ kɔndɔfiliŋ cho suŋ yɔŋnɔŋ o chieeŋndo choo kpou woŋ.

3. O yɛɛ choo naŋ cho yɛ hɔllo muli?

3 Hunɔɔ Chiisu hiŋ o chieeŋndo choo wo tosa ni mbo “dimi yooŋgu kɛndɔɔ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ.” (Luk. 4:43) Chiisu ndoo sina maa Maseleŋ ndeŋ le cho diola Mɛlɛkalaŋ bɛɛleŋ ke, nduyɛ mi le faŋa nyɛpalaa waŋchieeya choo kpou lefafɛɛŋ. Hei bii wana kaamaa le, o balɔɔ Chiisu wa le waŋnda yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa dimullo wo niŋ, mbo chɔm o nɛi o nɛi niŋ maa o nɔ buulaŋndo le waŋchieeya kpou. Le yɛɛ hei cho yɛ suɛi sɔvɛ le naa? Kanifuule, sɔɔŋ naŋ cho pɛɛku woŋ cho naa tiindaŋndo ke a chilaŋ okɔɔ. Ŋ yaasiaŋndɔ kaamaala Chiisu tosa laŋ la hiɔɔlu.

‘CHIISU NDOO NƆ KPAAYAA LE WAŊNDA SIŊGIOO’

4. Tɛɛsiaa wɔ nyɛ yɔŋnuŋ teleŋ Chiisu komal po ŋlɛlɔɔ wo?

4 Chiisu wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o lɛŋnde Kalilileŋ niŋ. O chiee pum o lɛŋnde leŋ niŋ, mi Chiisu komal suɛi imɔnɔ bɛndu. (Mak. 1:39, 40) Po wa a naa ŋlɛlɛ wɔɔŋndo wo wa ndu lachi. Le chɔmndo mɛɛ kpɛ naa poo hoo ndoo wɔu yɛ, mi wana chiɔwaa Luku dimi maa, naa hoo wa poo hoo o “tiuvaa ndu lekɔɔ silɔ.” (Luk. 5:12) “Mɛɛ o che Chiisu, mbo huŋ del ndu o labɛŋgu niŋ. Mbo nyɔɔlu aa, Fallo siŋgi ya fɔ, mi simnuŋ o diandaa Mɛlɛka o hɔl. A nɔla ma siŋgi ya te o va pɛ ma chɛl.” Kiisaŋ ve po koŋ maa Chiisu nɔ kpaayaa le ndu siŋgioo le. Kɛ nyɛ ndoo yeema le sinaa tuŋ ndo wa ni, te Chiisu nɔ pɛ yeemɛi le ndu siŋgioo. Vɛɛ Chiisu cho yɛ muli a nyɔɔlu o cho ndu hoo a kɔllo kpou wo? Yɛɛ Chiisu ndoo yiyaŋ yɛ mɛɛ o che po naa chii hoo tɛɛmbuu wo? Baa o cho pa tosa maa Falesiiya, a ndaa nɔ kɔl vesɛiyo le wanaa wa saŋgaa a naa suu waa naa wa? Yɛ num wa yɛ tosa?

5. Yɛɛ ndoo nyindu yɛ Chiisu le dimioo aa, “I yeema mi siŋgi num”! mɛɛ o wa po ŋlɛlɔɔ siŋgioo?

5 A mɛɛ Sawala Mɛlɛka ke Muuse laŋ la dimi yɛ, po ŋlɛlɔɔ hoo ndoo nɔ mbo yonda aa, “I cho o nɔɔlɛiyo, I cho o nɔɔlɛiyo!” Kɛ o tosa lende le. Nduyɛ, Chiisu suu a keŋ te. Kɛ, mbo muli hɔlla o nyɛ poo hoo ndoo yeema wo choo. (Lɛf. 13:43-46, NW) Ŋ sina kpeekpei sɔɔŋ Chiisu wa yiyaŋndo choo woŋ te, kɛ ŋ sina nyɛ wa ndu o kɔllo. Mi nyɛiye nyindu Chiisu, mbo tosa nyɛ waŋnda ve kɔl te wo. Okoŋ, mbo siɛndi baa mbo pilaŋ po naa wɔɔŋ koŋ, nduyɛ mbo dimul ndu a mayoomu vɛlɛ a nyɛiye aa, “I chɛl mi siŋgi num. Lelaŋ, sioŋgu. O koŋ kɔɔli, mi naa wɔɔŋ koŋ siaŋgu poo hoo lekɔɔ o le pilɛ niŋ kpe.” (Luk. 5:13) A tonya, kpaaya Chɛhowaa wa a Kiliti latulu, o cho ko le kaamaa waa naa tosaa le, kɛ le mbo chɔm vɛlɛ mɛɛ kpɛ ndoo kaala waŋchieeya yɛ.—Luk. 5:17.

6. Yɛɛ sɔvɛ cho yɛ a kaamaala Chiisu tosalaŋ, nduyɛ yɛɛ la chɔm yɛ?

6 Kpaaya Mɛlɛkaa mala Chiisu Kiliti ni mbo tosa kaamaala suu o suu. Nduyɛ, o cho ko naa ŋlɛlɔɔ le ndoo siŋgi le, kɛ naala suu o suu waŋchieeya ndaa nɔ. Baabuiyo dimul naa aa, “Mɛɛ waŋnda che mi bobuaa va suɛi, mi wanaa yomiɛiya va sioŋgɔɔ, mi a bɛvɛiya va kɔlaŋ, nduyɛ, mi wanaa sumɛiya va chɔɔ, mi kɔndɔfillo bii nda.” (Mat. 15:31) Le nyɛiyii waa naa chɔmndo, Chiisu ndoo yeema mi waŋnda yɔŋgu faluŋ ndaŋ le waŋnda haa chiɔuwo le. Faluŋ wa wanaa kaŋ saaŋgiaa woŋ kpeekpei o siŋgi ni! Nduyɛ, o wa waŋnda siŋgioo o foofu, lepum wanaa wa bɛɛ levil la. (Chɔŋ 4:46-54) Yɛɛ tamaseliila kɔndɔfiltaŋ ndaŋ la chɔm yɛ? Chiisu, o cho niŋ Masaa o choo choo niŋndo, nɔ ko kpaayaa le, kɛ o nɔ vɛlɛ yeemɛi le mbo huŋ siŋgi waŋchieeya lefafɛɛŋ. Pɛɛkoo a mɛɛ Chiisu ndoo bii waŋchieeya yɛ ke naa tiindaŋndo maa, o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ, nyɛ Baabuiyo dimi hoo wo cho peelɔŋ, “O tuinuŋ niŋ wanaa nɔ kpaaya le wa, nduyɛ ma wa o kuɛi niŋnda inyɛi.” (Chon. 72:13, NW) A tonya, Chiisu cho nyɛ kɔl ndɔɔ yeema wo tosa le malaa wanaa cho o saŋgaa niŋnda kpou.

“CHƆŊ MA CHUA WALA NUMNDO MA KUƐNUŊ”

7, 8. Tɛɛsiaa wɔ mɛɛ Chiisu looku po bɛvɛiyo komal o mɛŋma ibuŋga ma ndaa veelu aa Bɛsata waŋ.

7 Paŋgoŋ nyɛɛmbɔ hiou ni chɔŋ a teleŋ Chiisu komal po ŋlɛlɔɔ o Kalili niŋndo. Mɛɛ o chɛŋ Kalili, mbo kua Chudiaa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ. Wanaa tuei mɛɛ o wa yooŋgu kɛndɛ koŋ dimioo yɛ a wa o waalaŋ niŋ. Ndoo nɔ bɔɔ yeemɛi le mbo dimul wanaa wa o tambei niŋnda yooŋgu kɛndɔɔ, le yondaa maa wanaa cho o biyɔɔ niŋnda cho malɔɔ sɔla, nduyɛ le mbo dɛɛniaa wanaa cho a kɔlta tambɛi laŋ nda.—Ais. 61:1, 2, NW; Luk. 4:18-21.

8 Okoŋ, mi paŋgii Nisaŋnde i fuuluu. Le nyɛ Finya ndɔ dimi wo diikɔŋndo, mi Chiisu kua Chulusalɛm le bɔŋaŋ Hiou Ya Choo wo biyɔɔ. Wallo wa o chiee koŋ niŋ tau teleŋ waŋnda wa hunɔɔ le bɔŋaŋ Mɛlɛkaa hoo biyɔɔ wo. Mɛŋma ibuŋgaŋ ma wa o maando kpeŋgii baluaŋndo ma veelu maŋ aa Bɛsata, nduyɛ loŋ Chiisu komal po wa a naa wo ni.

9, 10. (a) Yɛɛ waŋnda ndaa huŋ yɛ tosaa o mɛŋma ibuŋgaŋ Bɛsata? (b) Yɛɛ Chiisu ndoo tosa yɛ o mɛŋma ibuŋga ma maŋ, nduyɛ yɛɛ hei pɛɛku yɛ naa? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

9 Faŋga bɛndoo pila wanaa lanaawa, a wanaa bɛvɛiya ndaa huŋ Bɛsata loŋ ni. Yɛɛ ndaa huŋ yɛ tosaa o fondaa hoo? Ndaa laalaŋ maa te wana naa tol pɛ o mɛŋma ibuŋgaŋ niŋ teleŋ ma wa hiilɔŋndo wo, o sɔla sioŋgɔɔ. Yiyaŋndɔ a nyɛ ndoo yɔŋnuŋ o fondaa hoo wo. Kɔlta landɛi laŋ, a tiindaŋ lepɛŋndo num aa cha o fondaa koŋ ni! Yɛɛnɛ tosa yɛ mi Chiisu choŋnuŋ walaŋ, o nɔ sɔŋ o sɔŋ te wo kua o fonda koŋ? Nyɛiye tosa ni. Mi Chiisu sɔɔŋguu po wa a naa tuupa bɛɛ mi Chiisu vialuŋ o lɛŋndeŋ choo wo ikɛi.—Nuawɔ Chɔŋ 5:5-9.

10 A nɔla pa ma che mɛɛ po naa hoo ndoo tambu kɔl teleŋ Chiisu nyuna aa te o hɛnaŋ mbo sɔla sioŋgɔɔ wo? Mbo muli o lepilɔɔ niŋ kpe. Poo hoo ndoo yeema mbo seŋgu, kɛ ndoo sina mɛɛ i yɔŋnuŋ niŋ yɛ le. Nduyɛ ndoo nɔ wana o wana mala ndu le tolɔɔ o mɛŋma maŋ niŋndo le. Mi Chiisu dimul ndu vɛlɛ le mbo tosa nyɛ o tiuba le wo, le mbo chua wala ndɔɔ mbo kuɛnuŋ. Mi poo hoo tosa nyɛ Chiisu dimul ndu wo, mbo chua wala ndɔɔ mbo kandu kɔŋndaŋ. Nuawɔ se suɛi kɔl kɛndɛ bɛndu Chiisu chɔm maa o cho tosa o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndo! Ŋ che vɛlɛ nyɛiyii Chiisu ve o kaamaa hoo niŋ. Mbo yeema le wanaa nɔ bahawɛilaŋ nda malaa. Tamasi Chiisoo nɔ mbo nyindu naa le wanaa tambu kɔl a sɔɔŋ cho yɔŋnɔŋndo o chieeŋndo hoo niŋndoŋ nuuviaa o tanda naa niŋ.

“NƐƐNƐ PILAŊ YƐ DOMA NUU?”

11. Vɛɛ Maki 5:25-34 chɔm yɛ maa Chiisu nɔ nyɛiye le wanaa cho saŋgaa a naalaŋ nda?

11 Nuawɔ Maki 5:25-34. Naa hoo wa chuaa hoo siɔmbulaŋ tuisioo le wɔsioŋ 12. Mi naa hoo paaliaŋ yoomu ndɔɔ a piɛile ndɔleŋ tau. “Mbo bii niŋ mɔnɛi wanaa chiɔuvaa faŋga faŋga o ba. Mbo pisi nyɛ o nyɛ fee ndu oo nɔ o ba.” A koŋ kpou, naa hoo wa hiouwɔɔ lachi kɛ. Mbo kindiŋ le mbo naŋnuŋ Chiisu ikɛi. Mbo luɛi faŋga bɛndoo tɛɛŋ, mbo huŋ pilaŋ doma Chiisoo. (Lɛf. 15:19, 25, NW) Mi Chiisu sinaŋ maa kpaayaa o fula ndu o ŋdial, okoŋ mbo nyuna le wana pilaŋ ndu wo. Mi chuaa hoo wa “nyiiyaa lende a siooŋnde. Mbo baŋ wulaŋ Chiisu o labɛŋgu niŋ, mbo dimul ndu nyɛ o nyɛ fee yɔŋnuŋ ndu.” Mɛɛ Chiisu sina maa Chɛhowa Finya ndɔ siŋgi chuaa hoo ni, mbo bii ndu nyɛ kɛndɛi. Mbo dimul ndu aa, ‘Chuaa, tiindaŋ ŋ dɔu o Mɛlɛka niŋ ndo tosa ma sɔla sioŋgɔɔ. Kɔ a kɔl kɛndɛ, ma lo o siaŋgaa.’

Te ŋ nɔ pɛ kɛndɛi a teleŋ naa, mɛɛ ŋ cho tamasi Chiisoo tolɔɔ kɔɔli (Tofa pɛl 6)

12. (a) Vɛɛ ŋ nɔla yɛ ma soliŋ sɔɔŋ naŋ yaasiaa muŋ ndoŋ kpeku le tɛɛsiaa wana suu Chiisu cho wo? (b) Tamasi kuɛɛ Chiisu kɛsullɛ naa?

12 Nuawɔ se mɛɛ Chiisu cho wana ikɛndɛ yɛ! Ŋ che maa o nɔ wanaa cho saŋgaa a naalaŋ nda o kɔl. Setana yeema naa miŋ laalaŋ maa Mɛlɛka kaala naa le, nduyɛ maa ŋ cho wanaa sɔvɛ ndu o hɔl te. Kɛ mi kaamaala Chiisu laŋ la chɔm kɛsɛ maa o nɔ buulaŋndo le naa, a bahawɛila naalaŋ. Nuawɔ se Masa kɛndɛ, a Masa Wanaa Soliaa Sala nɔ nyɛiye wo! (Hibu. 4:15) I ve suɛi tɛtɛlɛ le sinapɛŋgoo sɔlaa mɛɛ wanaa nɔ naala wɔɔŋndaŋ nda cho saŋgaa yɛ le, o bii fau te naa waa lende biiyɔ naa le. Kɛ, ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl maa mi Chiisu bii nyɛiye mi che bɛɛ naa paale pilɛ bɛɛ ndu nee le. Maa ŋ tolnuŋ tamasi Chiisu kɛsul naa wo kɔɔli le nyɛiye chɔmndo a kɔl naa kpou.—Pitɛ Tasoo 3:8.

“MI MƐMIAŊ MA TUAL CHIISU KPASU KPASU”

13. Yɛɛ fulasɛiniŋ Lasalɔɔ wo chɔm yɛ a Chiisu okɔɔ?

13 Mi kɔllo ndoo tambu Chiisu tau le nyɛ nɛiyaa acheleŋnda. Mɛɛ Chiisu che waŋnda chaŋndo le piɔm Lasalɔɔ chaaŋ ndɔ wo, “mi mɔnɛi bii ndu” nduyɛ “mbo tambu kɔl.” Mi che bɛɛ ndoo sina maa o cho suŋ hunɔɔ Lasalɔɔ miŋgi yoomu. (Nuawɔ Chɔŋ 11:33-36.) Chiisu ndoo nɔ la siɔmbu le mɛmiaŋ tuisioo waŋnda o hɔl te. Mi wanaa wa tofaa wa cha kaala Chiisu ndoo nɔ le Lasalɔɔ a yuŋgu ndɔɔ wo. Nuawɔ se nyɛiyii Chiisu chɔm nde, le kpaaya Mɛlɛka ke ndu wo soliŋndo kpeku le chaaŋndɔ miŋgioo yoomu!—Chɔŋ 11:43, 44.

14, 15. (a) Yɛɛ chɔm yɛ maa Chɛhowa nɔ yeemɛi tau le waŋchieeya solioo o saŋgaa niŋ? (b) Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ nɔ yeemɛi o diomndaŋ ndaŋ niŋ, “sɛila loonaŋ ndaŋ”?

14 Baabuiyo dimi aa wana che Chiisu pɛ “a che Mɛlɛka yɛŋgɛsɛɛ.” (Hibu. 1:3) Lelaŋ, kaamaala Chiisu wa tosaa laŋ la chɔm maa ndu nda Finya ndɔ nɔ yeemɛi le ma faŋa nyɛ nɛiyaa lanaa a piɔmndo. Yeemɛi hei hiou poloŋ a fulasɛiniŋnda Baabuiyo soo a laŋ okɔɔ laŋ. Mi Chiisu dimi aa, “Teleŋ cho fuuluu mi wanaa vilɛiya o sɛila loonaŋ ndaŋ niŋ kpou a tuei diom ndɔɔ, . . . ma fula.”—Chɔŋ 5:28, 29, NW.

15 Te Chiisu dimi pɛ aa “sɛila loonaŋ ndaŋ,” mɛɛ o bindu le. Kanifuule, Mɛlɛka cho wanaa vi wa loonɔŋ. Mɛlɛka Kpaaya Kpou Kpou wo, o toosiaa chieeŋndo fau wo, nɔla mbo loonuŋ nyɛ o nyɛ fee a wanaa naŋ kaala ma wu wa okɔɔ. O nɔla vɛlɛ mbo loonuŋ mɛɛ ndaa tosa sɔɔŋ yɛ. (Ais. 40:26, NW) Nduyɛ o cho ko maa o nɔla mbo loonuŋ te, kɛ ndu nda Po ndɔɔ yeema ma tosa lende. Fulasɛiniŋ Lasalɔɔ wo a acheleŋnda, a Baabuiyo soo a nda okɔɔ wa, chɔm nyɛ cho yɔŋnɔŋ ba o ba fee o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndo.

KAAMALA CHIISU LAŊ A NUM

16. Dikeŋnaŋ kuɛɛ Kilisiɔŋaa lo hau o pimbi simiaa choo wa nɔ yɛ?

16 Te ŋ kɛsi pɛ pimbi simiaa naa leKilisiɔŋndo, ŋ nɔla miŋ timbi seileŋ a kaamaa bɛndu cho hunɔɔ yɔŋnɔŋndo okɔɔ, kaamaa le kindaa sɔlaa a teleŋ nyɛpalaa bɛndoo. Te chɔu Amakɛdɔŋndo o hiou ndɔɔ pɛ, kaamaalaŋ la cho chɔɔlu yɔŋnɔŋ, nduyɛ waŋchieeya cho kɛndiaa walaŋndo sɔla. (Ais. 33:24; 35:5, 6, NW; Chɔɔmɔŋndo 21:4) Yiyaŋndɔ a mɛɛ ŋ cho wa waŋnda chɔɔ hɔlta mapuululaŋ, tindalaŋ, kpɛŋɛla wanaa bɛvɛiya, nyɛm waŋnda handuŋ o lani le tueiyɔɔ woŋ, a ŋ cheleŋndoŋ nyindɔɔ ikɛi yɛ. I wa niŋ bɔɔ suɛi kɔlkɛndɛ te Amakɛdɔŋ hiou pɛ. Chɛhowa cho wanaa cho kindaa sɔla wa kɛndiaa walaŋndo ke, nduyɛ a cho wallo nɔ le tosaa. Waŋnda haa cho hiouwɔɔ lachi a dialuŋ fulaŋ chɔmndo le chieeŋ Mɛlɛka ke naa hoo fau wo siiŋgoo kpele hɛnɛkiɔɔ.—Chon. 115:16, NW.

17, 18. (a) Le sabu kuɛɛ kpeekpei Chiisu tosa yɛ kaamaalaŋ? (b) Le yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma kindiŋ le waa o chieeŋ sɛnɛi Mɛlɛkaa niŋ?

17 “Faŋga bɛndu bɛndoo” cho hau kɔl dɛɛniaa sɔlaa o naala Chiisu siŋgi sindɛ laŋ niŋ. Nduyɛ, a cho nyaaloo chɔɔloo sɔlaa le tiindaŋ nda nɔ le hunɔɔ sioŋgɔɔ o naalaŋ fau niŋndo. (Chɔmnɔŋndo 7:9) Naala Chiisu siŋgi laŋ la chɔm mɛɛ kpɛ Mɛlɛka nda Po ndɔ tasoo nɔ kaalaa le waŋchieeya yɛ. (Chɔŋ 10:11; 15:12, 13) Nyɛiyii Chiisu ve chɔm mɛɛ kpɛ Chɛhowa buulaŋ le buɛi o buɛi ndɔ yɛ.—Chɔŋ 5:19.

18 Waŋchieeya cho kuŋndaŋ a nyɛ nɛiyaa, nduyɛ ma wa piɔmndo. (Luom. 8:22) Ŋ yeema chieeŋ sɛnɛiyo, naa Mɛlɛka dimi maa ŋ cho sioŋgɔɔ ŋdial kpeekpeiyo sɔla wa. Malakai 4:2 (NW) ke naa tiindaŋndo maa wanaa cho kɛndiaa sɔla wa “cho wa huuloo a nyaaloo mɛɛ nauwaa fɔŋnduaa a huulu naa a nyaaloo yɛ.” A cho wa a kɔlkɛndɛ bɛndoo le mɛɛ nda fula o hakioo niŋ yɛ. Maa balika melaa naŋ nɔ le Mɛlɛka o kɔllo niŋ di wo, a tiindaŋ naa o mɛila ndɔlaŋ niŋ nyindu naa le tosaa nyɛ o nyɛ fee yeemaŋ le miŋ suiliŋ le waa o chieeŋ sɛnɛi koŋ niŋ. Kaamaala Chiisu tosa teleŋ o wa o chieeŋndo choo wo la chɔm mɛɛ o cho hunɔɔ waŋchieeya soli o saŋgaa niŋ, nduyɛ ma tuei yoomoo yeela o Masale ndɔleŋ bɛŋgu lefafɛɛŋ yɛ. Nuawɔ se mɛɛ icho suɛi kɔlkɛndɛ bɛndu le hei sinaa yɛ!