Ndoo Kaala Waŋchieeya
“La soli balaŋ o sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa niŋ, . . . la dindi kɔlta nyalaŋ.”—CHEMI. 4:8.
1. Vɛɛ chieeŋndo che yɛ hau kaa nɔɔlɛiyo?
WAŊNDA tau sina nyɛ cho kaa nɔɔlɛiyo faŋaŋndo kɔɔli wo le. O bii fau o teleŋ naa hoo niŋ. O lɛŋii bɔɔbɔɔ niŋ, a che poo nda poo hiniei tosaa, a wana nya cho o nɔ niŋ te wo maa i wɔu le. Waŋnda cho hau kaa suu waa naa chɔmndo, nduyɛ ma wa ndu tosaa o yelelaŋndo niŋ. (Chon. 12:
2, 3. (a) Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ chɔulaba yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ?
2 I tasei, le kaa nɔɔlɛiyo tiu wo ba, ŋ nɔ fɛŋ miŋ faŋaŋ yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ kɔɔli. Mɛɛ Malaleŋ o doliŋnde le naŋ suuwo naa yɛɛ, lende koni yiyaŋnda nɔɔlɛi nɔɔlɛilaŋ la luei Kilisiɔŋnɔɔ o yɔŋ wɔɔŋndo niŋ ni, te ŋ kɛɛ laŋ chɔ chɔ le. Mi dialuŋ naŋ hakioŋ hɛnaŋ a yeemaŋ wɔɔŋndoŋ, nduyɛ miŋ luei balaŋ Chemisi 1:
3 O bɛnda miŋ yiyaŋ mɛɛ yeemɛi naŋ nɔ lepum nde tosa miŋ luei baa o haki wɔɔŋ wɔɔŋndo niŋ yɛ. Kɛ nuawɔ se mɛɛ naŋ sɔla kɔl dɛɛniaa le sinaa maa te ŋ kuuna pɛ yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ le puundoŋ sɔlaa naa o lakɔl, ŋ nɔ miŋ luei baa o niilu nɔɔlɛiyo niŋ te, o chuu naa saŋgaa o yoomu naa niŋndo le! (Kal. 5:
“LA SƆƆGUU MƐLƐKA IKƐI”
4. Le yɛɛ o cho yɛ suɛi sɔvɛ miŋ naŋnuŋ Chɛhowa ikɛi?
4 Sila Baabuiyo ke naa le miŋ “sɔɔguu Mɛlɛka ikɛi” yo cho ni, “La soli balaŋ o sɔɔŋ wɔɔŋndoŋ tosaa niŋ, . . . la dindi kɔlta nyalaŋ.” (Chemi. 4:
5, 6. Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ naa le yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ chɔulabaa?
5 Nɛi sɔviɔɔ opilɛ le chɔmndo maa ŋ dɔu tiindaŋ naa kpou o Chɛhowa niŋ cho piɛileŋ ndu le yiyaŋnda nɔɔlɛilaŋ chɔulabaa ni. Te ŋ naŋnuŋ pɛ Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ o piɛileŋ niŋ, ndu bɛɛ cho naa naŋnɔŋ ikɛi. Mbo ke naa nyina ndɔ diandaa a kɔllo wulee le naa malaa miŋ soliŋ yiyaŋnda nɔɔlɛilaŋ o lakɔl, nduyɛ miŋ lo a diandaa. Ŋ dimul Mɛlɛka o piɛileŋ niŋ le mbo sina yeemɛi naŋ nɔ le ndu kɔllo nɛŋioo wo. (Chon. 19:
6 Manda naŋ sɔla wo, ɔɔ mi kaa naŋ nɔ paandu wo tosa lepum miŋ kandu sɔɔŋ Chɛhowa kɛɛ woŋ hɛnaŋndo. Kɛ a koŋ fau, o nɔla mbo mala naa miŋ tosa siŋgaŋndaŋ le halikpeŋ miŋ hiou lachi a ndu piɛiyo o nɛi sakpoo choo. Masaa Deeve ndoo sina hei. Mɛɛ Deeve suunda a Basiba, mbo nyɔɔlu Chɛhowa o piɛileŋ niŋ aa, “Tosa mi kɔl nuu wa o diandaa, . . . nduyɛ ma dɔu ya yiyaŋnda kɛndɛlaŋ o kɔl le lɔɔlɔɔ.” (Chon. 51:
‘LA TOSA NYƐ DIOM MƐLƐKAA DIMI WO’
7. Vɛɛ Diom Mɛlɛkaa mala yɛ naa le yiyaŋnda nɔɔlɛilaŋ kiɔɔ?
7 Chɛhowa nɔla mbo soliŋ Diom ndɔɔ kpeku le piɛile naaleŋ mulioo. I tasei, taasi cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo chonuŋ “o diandaa walaŋ.” (Chemi. 3:
8, 9. (a) Yɛɛ tosa yɛ mi chua piaando pilɛ suunda a chua tiamaa? (b) Sɔɔŋ kuɛɛ tosa yɛ hau miŋ tol sila cho o Talelaŋ bolle 7 niŋnde kɔɔli?
8 Talelaŋ 5:
9 Baa mi naa bɛɛ kɛɛ sinapɛŋgu waa naa nɔɔ lepum, le kɔlaŋ o fondaŋnda wɔɔŋnda chua naa yeemaŋ wɔɔŋndoŋ ndaŋ? Le tamaseliiyo, ichɔl, mi nyɛ nda chɔm o tɛlivisiɔŋndo choo wo siŋgaŋ. Te o wa yɛ ma chɔm nyɛ bɛnda le wo lepum? Kɛlɛŋgaa dɔɔ miŋ wa Intanɛtiiyo yaasiaa le fondaŋnda nda duau baltaŋ a hiniei okɔɔ laŋ, le fotueila tum fondolaŋ a wunduma tum fonduaŋ saalɔŋndo, ɔɔ sɔɔŋ cheleŋ a hiniei okɔɔ. Baa o teleŋ waa naa bɛŋgu, ŋ nɔla pa miŋ che nyɛm kpeeŋiaa naa yeemaŋ wɔɔŋndoŋ ndoŋ, nduyɛ miŋ kɛɛlu naa chɔulabaa le loo a diandaa wo?
10. Le yɛɛ tɛfɛlɛkɛlɔɔ cho yɛ suɛi wɔɔŋ?
10 Nɛi cheleŋ, o Baabuiyo cho naa malaa, mbo wa naa silaa wo cho ni, mɛɛ waŋ piaanduaa a waŋ laanduaa nɔ ma biyaŋ vellaa velle yɛ. (Nuawɔ Timoti Tasoo 5:2.) Silaa hoo kɛɛlu naa i tɛfɛlɛkɛlɛɛ ve. Apum chue ndi maa icho suɛi wɔɔŋ te waŋndo wa pɛ suɛi o numndo a pɛɛlɔŋ bɛndoo le, a tofaa suu wo opum le ma nɔ yeemɛi o ndu niŋ te. A che maa keŋ bɛnda, te a wa pɛ suukaŋndo a waŋndo ma pilaŋ ndu le. Kɛ tɛfɛlɛkɛlɛɛ wo, ɔɔ yeemɛi nɔɔ o kaa waa lende niŋ tosa mi waŋndo nɔ yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ. Nduyɛ hei luei waŋndo o kaa ihini nɔɔlɛiyo tosaa niŋ. Mii yɔŋnuŋ paandu, nduyɛ i nɔla vɛlɛ mii yɔŋnuŋ.
11. Tamasi kɛndɛ kuɛɛ Choosɛ kɛsi yɛ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
11 Mi Choosɛ tosa taasioo o hei niŋ. Mɛɛ lanɔɔ Pɔtifa, wana ndɔ bɛndoo kindiŋ le ndu lueiyo o hakioo niŋ, mi Choosɛ kɛɛ. A koŋ kpou, o feŋaŋ Choosɛ kɔɔli le. Lepaa o lepaa o wa Choosɛ dimullo le ma wa nda ndu. (Kan Ch. 39:
12. Vɛɛ naŋ looku yɛ sina maa nyɛ naŋ nua wo paaliaŋ kɔl naa?
12 Baabuiyo dimul naa vɛlɛ le waa yekeŋ a kpundɛ cho le hɔlta naalaŋ chɛlɔɔ mi la yɛɛ naa o nɛi wɔɔŋndo choo wo. Nyɛ hɔlteŋ le cha wo tosa miŋ chɔɔlu yiyaŋ wɔɔŋndo nɔ. Mi Chiisu sila aa, “Wana o wana a tofa wana lanɔɔ pɛ, mbo lo o koŋ kɔɔli, ma del kɔl le hinilaŋ a ndu pɛ, mɛɛ sava dimi maa wana suunda a lanɔ pila le wo, mɛɛ a chii ndu tɛɛmbuu o kɔl niŋ.” (Mat. 5:
13. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ ‘yii kpemaa a hɔlta naalaŋ,’ nduyɛ yɛɛ yeemaŋ yɛ o hei niŋ?
13 Le miŋ tiuba yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ chɔulabaa, ŋ nɔ miŋ ‘yii kpemaa a hɔlta naalaŋ,’ a mɛɛ wana laalaŋndo Choobu tosa yɛ. (Cho. 31:
14. Vɛɛ sila cho le kaa nɔɔlɛiyo faŋaŋndo kɔɔli wo ke yɛ naa tɔnɔɔ?
14 Te sɔɔŋ naŋ yaasiaa muŋ ndoŋ i kɛkɛ chɔm pɛ naa ŋ nɔ ma chɔɔlu chɔulaba yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ ndo, mɛɛ tosa lende Chemisi 1:
“VEELU LAŊGBAA KALLA”
15. Te ŋ wa pɛ fafalaa a yiyaŋnda nɔɔlɛilaŋ, le yɛɛ icho yɛ suɛi sɔvɛ miŋ kindiŋ le malaa sɔlaa?
15 Te ŋ wa pɛ fafalaa a yeemɛi wɔɔŋnde le hiniei tosaa, ŋ nɔla vɛlɛ miŋ muliŋ o chaaŋaa naa Kilisiɔŋnda lo le malaa. Kɛ, icho suɛi kpɛdɛ le wana cheleŋ bahawɛila naalaŋ chɔmndo le. Kɛ te ŋ nɔ pɛ kɔl sikpaa le miŋ yɔŋguŋ naapila o Kilisiɔŋnɔ cho kaasoŋnɔɔ o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo, o nɔla mbo Mala naa le yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ chɔɔ nyɛ wɔɔŋ. (Tal. 18:
16, 17. (a) Vɛɛ bɛnduaa kundaa nɔla yɛ ma mala wanaa cho fafalaa a yeemaŋ nɔɔlɛiyoŋ nda? Chɔmndɔ tamaseliiyo. (b) Te waŋndo nua pɛ fotueila tum fondolaŋ a wunduma tum fonduaŋ, le yɛɛ o nɔ yɛ mbo kuɛ o bɛnduaa kundaa lo chɔ chɔ le malaa?
16 Bɛnduaa kundaa nɔ suiliŋ kpekpeiyo le naa malaa ni. (Nuawɔ Chemisi 5:
17 Icho bɔɔ suɛi sɔvɛ miŋ nyuna le malaa te ŋ nɔ pɛ yeemɛi nɔɔlɛiye le fotueila tum fondolaŋ a wanduma tum fonduaŋ nuaa. Te ŋ tosa pɛ tamalaa le malaa nɔɔviaa, yeemaŋ wɔɔŋndoŋ tosa miŋ ‘wou baa o yɔŋ wɔɔŋndo niŋ’ chɔ chɔ. Keŋ cho acheleŋnda kɔllo tɛɛmbuu, nduyɛ mii hiŋ a tɔɔ wɔɔŋndo o diola Chɛhowalaŋ choo. Yeemɛi le Chɛhowa kɔllo nɛŋiɔɔ, a loo o kunda leKilisiɔŋndo niŋ nyindu buɛiyaa nduaa tau le malaa yeemaŋndo chɛlɔɔ.—Chon. 141:
NƆ KƆLLO SIKPA LE KAA NƆƆLƐIYO FAŊAŊNDO KƆƆLI
18. Yɛɛ ŋ nɔ yɛ o kɔl le tosaa?
18 Chieeŋ Setanaa hoo cho hiouwɔɔ lachi a sɔɔŋ nɔɔlɛiyoŋ tosaa. Nuawɔ se mɛɛ Chɛhowa cho a kɔl kɛndɛ le buɛiyaa nduaa dɔu tiindaŋndo o ndu niŋnda waa chɔɔ kindi kindiŋndo le yiyaŋnda ndalaŋ kɛsioo la diandaa, a diondɔɔyɛi nduɛi filioŋnde chɛlɔɔ yɛ! Lelaŋ, maa wana o wana nɔ kɔllo sikpa le waa a Chɛhowa kpɛɛluŋ, nduyɛ miŋ chɛl nɛi chɔmaa o cho naa kioo o Diom ndɔɔ niŋ, a o kunda leKilisiɔŋndo niŋndo. Kaa nɔɔlɛiyo faŋaŋndo kɔɔli ke naa nyaaloo a kɔl hiniaa suŋ suŋ. (Chon. 119: