O Nɛila Kuɛɛ Choo Chɛhowa Kaala yɛ Naa?
“La tofa wɔ kaala bɛndu Mɛlɛka kaala naa wo.”—1 CHƆŊ 3:
CHONDOŊ: 91, 13
1. Yɛɛ kiilanɔɔ Chɔŋ dimullɛ Kilisiɔŋnda le tosaa, nduyɛ le yɛɛ?
YIYAŊNDO yiŋgoloŋ o nyɛ kiilanɔɔ Chɔŋ dimi o 1 Chɔŋ 3:
2. Le yɛɛ apum cha yɛ ndi ikala le sinaa maa Mɛlɛka kaala nda?
2 Le apum, ma che maa suɛi cheleŋ pɔ kaala Mɛlɛkaa cho ni. Le nda, ŋ nɔ miŋ nɔ siooŋii Mɛlɛkɛi nduyɛ miŋ diikuŋ ndu. Te koŋ te le pɛɛkula wɔɔŋ nda sɔla laŋ, ma yiyaŋ maa Mɛlɛka nɔ kaala le, nduyɛ o chɛl kaala naa pɛŋ te. O baa opilɔɔ choo, waŋnda cho a laalaŋ maa kaala Mɛlɛkaa nɔ hɛli le, nduyɛ maa a tosa isɔɔ, a tosa isɔɔ le, o kaala nda. Mɛɛ ŋ pɛɛku Baabuiyo, ma huŋ sina maa kaalaa cho suiliŋ bɛndu Chɛhowaa ni, nduyɛ maa kaala ndɔɔ nyindu ndu ni mbo yɔŋgu Po ndɔɔ mbo soliŋ sala le naa. (Chɔŋ 3:
3. Tonya kuɛɛ mala yɛ naa miŋ bii bila kaala Mɛlɛka nɔ le naa wo?
3 Kɛ o nɛila kuɛɛ choo Chɛhowa kaala yɛ naa? Te ŋ bii pɛ Sam 100:
4. (a) Vɛɛ Chɛhowa cho yɛ teŋgeŋ a finyaa waŋchieeya? (b) Yɛɛ naŋ cho yɛ yaasiaa o buŋgɛi hei niŋ a i cho lachi ve?
4 Wanaa lahakiaa finyaa waŋchieeya cho ni. Mɛɛ mɛɛ nda kindiŋ a nɔla ma chɔm kaala finyaa nɔ wo maa Chɛhowa le. Kɛlɛŋgaa pɛŋ, waŋnda apum bundɛi ndɛi cho kpɛdɛ le. Kanifuule, sɔɔŋ keeku nda choo o yuŋgu ndaa niŋndo mɛi tindilaŋ o yiyaŋnda ndalaŋ niŋ. I cho bɔɔ suɛi imɔnɔ. Kɛ Chɛhowa ndu cho finya waa lende le. (Sam 27:
CHƐHOWA CHO WANA KE NAA WO NI
5. Yɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl ndoo dimullɛ waŋnda Atɛŋ a Mɛlɛka o kɔɔ?
5 Mɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl wa Atɛŋ o lɛŋnde Kilisileŋ niŋ, mbo saaluŋ maa chiee bɛndu koŋ wa o piaa cha a mɛlɛkaa piɔmnda. Nda waŋnda ndaa laalaŋ ni maa nda ke nda yoomoo ni a nyɛm nda hau ba woŋ. Hei nyindu Pɔɔl ni mbo dimi aa, “Mɛlɛka toosiaa hoo chieeŋndo a nyɛ o nyɛ cho leniŋ ndo, . . . ndu ke waŋnda chieeya kpede yoomoo a nyɛ o nyɛ fee ni. . . . Ndu tosa ni mi ŋ wa yoomu. Ndu tosa ni mi ŋ wa.” (Walta. 17:
6. Vɛɛ chieeŋndo chɔm yɛ maa Mɛlɛka nɔ kaalaa le naa? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)
6 Tofawɔ chieeŋndo, o Wana Toosiaa Chɛhowa “ke naa ŋwaŋnda chiee” wo. (Sam 115:
7. Vɛɛ Mɛlɛka chɔm yɛ maa o kaala naa kɛsɛ a mɛɛ o toosiaa naa yɛ?
7 Mi che bɛɛ Chɛhowa toosial naa chieeŋ kɛndɔɔ hoo, kɛ o sina maa le miŋ wa a nyaale nduyɛ miŋ nɔ kɔl hiniaa, o cho ko nyɛm yɔŋaŋ muŋ te naŋ hau ba le. Le mi chuaambɔ pɔmbɔɔ sina kɛsɛ maa o cho o mandaa bɛŋgu nyɛkɛndɛi, mɛɛ mbo che maa wanaa nduaa kaala ndu nduyɛ ma muli hɔlla o ndulo. O velaŋ ndɔɔ niŋ Mɛlɛka toosiaa waŋchieeya ni. Mbo ke nda kɔl kaloo le ma sina maa o kaala nda nduyɛ o buulaŋ le nda. (Chɛ. 1:
CHƐHOWA CHO NAA TONYAA PƐƐKOO A KAALA
8. Le yɛɛ naŋ muliŋ yɛ o Mɛlɛka tonyaa lo le kaalaa?
8 Finyaa kaala chuauwaa ndaa, nduyɛ a yeema ma manda nda yɔŋi nda sɔla huiyo. Kalaŋ chuauwaa bɔɔbɔɔ nɔla ma chɔm chuauwaa ndaa nɛi sɔviɔɔ le, kanifuule, ndapila bɛɛ kɛɛ sawala cho o Diom ndɔɔ niŋndaŋ tolɔɔ kɔɔli. Fulamakɔɔlioo cho kɔl tambɛiyo ni. (Pulɔ. 14:
Finyaa Kilisiɔŋnda tual tamasi Chɛhowaa kɔɔli a mɛɛ nda pɛɛku chuauwaa ndaa tonyaa yɛ, nduyɛ mbo mala nda le chaŋyɛi kɛndɛi nɔɔ a Finya nda o choo choo niŋ (Tofa pɛlta 8-10)
9, 10. Vɛɛ Chɛhowa chɔm yɛ maa o kaala naa a mɛɛ o chɔm naa tonyaa a (a) ndupila o kɔɔ yɛ? (b) naa o kɔɔ yɛ?
9 I tasei peŋ, Chɛhowa chɔm naa tonyaa a ndupila okɔɔ. O chɔm naa diola ndɔlaŋ. Diolaŋ ndaŋ la cho o Baabuiyo niŋ tau mbo hiau diola kɛ kɛ. O nɛiyo hoo choo, Chɛhowa sɔɔŋguu naa ikɛi kpɛɛluŋ, mbo tosa miŋ sina ndu. (Chemisi 4:
10 Le tɔnɔ naa, Chɛhowa chɔm naa vɛlɛ tonyaa a naapila okɔɔ. Ndu cho ni, fonda naŋ nɔ o kɛɛsiaa ndɔɔ niŋ a nyɔɔŋ kpou okɔɔ wo. Hoo tosa mi kɔl nyuloo wa nduyɛ mi sɔɔŋ wa kpɛ kpɛ o yuŋgu ndɔ bɛndoo niŋ. A mɛɛ naŋ pɛɛku o Baabuiyo niŋ yɛ, waŋchieeya toosiaŋ le ma waŋnuŋ o ba ndaa choo le. Nduyɛ, te a kɛɛ pɛ le tonya sɔviɔɔ hoo sinaa, o chuu nda fulamakɔɔli wɔɔŋndo. (Chɛlui. 10:
11. Yɛɛ Chɛhowa dimi yɛ le chɔmndo maa o kaala naa, nduyɛ maa o buulaŋ le naa?
11 Finya kaala chuauwaa nduaa wo buulaŋ tau a chila ndalaŋ okɔɔ. O yeema mi yoomu ndaa nɔ sabu kpeekpeiyo. I cho suɛi imɔnɔ le sinaa maa waŋnda apum cho o nyumndaŋ niŋ a chilaŋ okɔɔ, ɔɔ ma wa yoomu ndaa soliŋndo kpeku le nuuviaa kpeleŋnda chuu nda tɔnɔ fafɛɛŋ te laŋ. (Sam 90:
CHƐHOWA SILA CHUAUWAA NDUAA
12. Vɛɛ silaa a nɛi chɔmaa Chɛhowa ke Keŋ nda Baluki wo chɔm yɛ maa ndoo kaala nda, nduyɛ mbo buulaŋ le nda?
12 “Kɔl tuu yɛɛnɛ ŋ cho yɛ? Vɛ hɔlla tɛɛmbuu wo? Te a tosa suɛi bɛnda le tosaa ve pɛ, num bɛɛ I hini kɔl a num. . . . Yɔŋ wɔɔŋndo cho num mɛŋgɛlaa. . . . Kɛ nduyɛ nɔ ndu kpaayaa choo.” (Chɛ. 4:
13. Le yɛɛ Chɛhowa chɛllɛ mi tɔɔndaŋ ndaŋ la komal wanaa ndaa nɔ tiindaŋndo o ndu niŋnda?
13 Mi kiilanɔɔ Pɔɔl poonyiaa aa, “Masanɔɔ Mɛlɛka ndu ndu wana o kaala wo num o miŋgi o nɛi ni. Num o chua maa chua ndɔɔ ŋ cho ni wo, num o handu nyɛ palaa choo le suɛi wɔɔŋii ŋ tosa ve ni.” (Hibu. 12:
14. Vɛɛ naŋ sina yɛ maa Chɛhowa kaala naa te o sila naa pɛ?
14 Sila Chɛhowaa tosa miŋ sina nɛi cheleŋ o kaala naa wo. Te Chɛhowa sila pɛ wanaa tosa suɛi wɔɔŋnde wa okoŋ ma bii sila koŋ ma mal yɔɔŋ wɔɔŋ koŋ, “o nɔla mbo mal nda le nyɛ o nyɛ nda tosa.” (Aisaya 55:
CHƐHOWA MANDA NAA
15. Yɛɛ chɔm yɛ maa wanaa Chɛhowaa cho a sɔvɛ o ndulo?
15 O kpeekpei niŋ, nyɛm finyaa tosa fɛŋ le yuŋgu ndɔɔ woŋ cho ni, mandaa ndu le bahawɛilaŋ a kpundɛla cho lachi laŋ. Chɛhowa, Finya naa kaalaa o choo choo niŋ bɛɛ lende o tosa ni. Mi wana ŋchondoo dimi a Chɛhowa okɔɔ aa, “Wanaa cho Mɛlɛka o hɔl sakpo wa, mandaa Mɛlɛka manda yoomula ndalaŋ ni, nduyɛ mbo chiindiaa yoomula ndalaŋ wanaa dɛnɛ wɔɔŋnda o ba.” (Sam 97:
16, 17. Tɛɛsiaa wɔ nɛila Chɛhowa mala wanaa nduaa sindɛ laŋ, vɛlɛ a suŋ suŋ?
16 Nɛiyo opilɛ o Chɛhowa manda wanaa nduaa wo cho a maalikɛiya ni. (Sam 91:
17 Teleŋndaŋ lapum, mi Chɛhowa chɛl mi yaamɔɔwa dii wanaa dɔu tiindaŋndo o ndu niŋnda, mɛɛ Stiiviŋ cho naa yɛ. Kɛ, mi Mɛlɛka manda wanaa nduaa kpou a mɛɛ o ke nda silaa le ma kpakpala yaŋɔɔla Setanalaŋ yɛ. (Ɛfi. 6:
DIKEŊNAŊ BƐNDOO
18. Vɛɛ ŋ yiyaŋ yɛ a kaala Chɛhowa nɔ le numndo?
18 A mɛɛ naŋ yaasiaa nɛila sɔvɛlaŋ nyɛɛmbɔ la Chɛhowa chɔm naa kaalaa laŋ yɛ, ŋ nɔ nyɛ naŋ dimi le, kɛ miŋ yiyaŋ maa Muuse. Mɛɛ o wa yiyaŋndo a mɛɛ o viou o wali Chɛhowaa niŋ yɛ, mbo dimi aa, “Idii o idii, chɔm naa kaala cho le teleŋ o teleŋ ndo, o koŋ, mi ŋ dɔɔnuŋ nyaale, mi ŋ wa a kɔl kɛndɛ, haaa a teleŋ naa ŋ cho yoomu wo.” (Sam 90: