“La Hiou Lachi a Waa o Laalaŋndo Choo Nyɛ Kɛndɛi”
“La hiou lachi a waa o laalaŋndo choo nyɛ kɛndɛi, . . . la wa a dialluŋ kala o laalaŋ nyaa niŋ.”—1 KƆLIŊ. 16:
CHONDOŊ: 60, 64
1. (a) Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ a Pitɛ teleŋ hueiyii bɛnduei wa hɔŋndo o Pioo Kalili choo wo? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo) (b) Le yɛɛ Pitɛ kandu yɛ mɔɔvaa?
KIILANƆƆ Pitɛ a buɛiyaa Chiisuaa a piliaa cho fafalaa kpeekpei le taŋɔɔ a dɛndɛ ndaa o kɔŋgɔɔ o pilɔɔ o Pioo Kalili choo o nyumndaŋ niŋ, nduyɛ hueiye cho hɔŋndo fuku fuku. O lepilɛ niŋ kpe, ma cha Chiisu nda hunɔɔ lachi o mɛŋndaŋ choo. Mi Pitɛ veelu Chiisu mbo nyuna ndu te o tol mbo kuɛ Masanɔ ndɔɔ lachi o mɛŋndaŋ choo. Mɛɛ Chiisu dimul ndu le mbo hiŋ, mbo fula o dɛndɔɔ niŋ, okoŋ mi kaamaa yɔŋnuŋ mbo kandu kɔlaŋ naa Chiisu cha o mɛŋma yokpaŋ yokpaŋ ndaŋ choo. Kɛ mɛɛ nyɔɔ viou tiŋ, mi Pitɛ kandu mɔɔvaa. Le yɛɛ? Hueiyii wa hɔŋ bɛndoo ve o nua ni okoŋ mi siooŋnde bii ndu. Mi Pitɛ mal yioo, okoŋ mi Chiisu saa ndu chɔ chɔ. Mbo dimul ndu aa, “Pitɛ a nɔ laalaŋ bɔɔ le ma. Vɛ a hiu lachi a laalaŋndo le?”—Maa. 14:
2. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ le yaasiaa suŋ suŋ?
2 Ŋ yaasiaŋndɔ sɔɔŋ sala yaa yɔŋnuŋ Pitɛ woŋ, a mɛɛ ŋ chiɛɛliaŋ 1 Kɔliŋ. 16:
LAALAŊ O MALA MƐLƐKAA NIŊ
3. Le yɛɛ Pitɛ fula yɛ o dɛndɔɔ niŋ, nduyɛ vɛɛ naa bɛɛ tosa yɛ nyɛ pilɛ koŋ kpe?
3 Laalaŋ Pitɛ ndoo nɔ wo tosa ni mbo fula o dɛndɔɔ niŋ le kɔlaŋ o mɛŋndaŋ choo. Mɛɛ Chiisu veelu Pitɛ, mbo tiindaŋ maa kpaaya Mɛlɛkaa cho ndu mala mɛɛ o wa Chiisu malaa yɛ. Lende koni laalaŋ naŋ nɔ o Chɛhowa niŋndo nyindu naa le yɔŋgɔŋndo o ndulo miŋ yiŋ ni. Chiisu veelu naa le miŋ tol ndu kɔɔli, miŋ kela o peluŋ ndɔŋ choo. Ŋ nɔ miŋ dɔu laalaŋndo o Chiisu niŋ a Mɛlɛka. Nduyɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa a cho naa mala o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ.—Chɔŋ 14:
4, 5. Le yɛɛ laalaŋndo cho yɛ nyɛ sɔvɛ?
4 Nyɛ sɔviɔɔ kɛsɛ laalaŋndo cho ni. Mɛɛ laalaŋ Pitɛ wo tosa mbo kua o mɛŋndaŋ choo yɛ, naa bɛɛ laalaŋ naa mala naa miŋ tosa sɔɔŋ ŋ wanachioo yiyaŋ maa ŋ tiuba le muŋ tosa le woŋ. (Maa. 21:
5 Laalaŋ naa cho hiouwɔɔ lachi a naa kpaayaa kioo. A laalaŋndo naŋ tiuba ni miŋ simul yaamɔɔnɔ naa, ndu cho yɛ Nyina Wɔɔŋndo ni. (Ɛfi. 6:
KƆLLO FAŊAA TOSA MI LAALAŊNDO NYULUL
6, 7. (a) A yɛɛ naŋ tuu yɛ hueiyii wa hɔŋndo a mɛŋma maa balu Pitɛ waŋ? (b) Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛsiŋ o kɔl kpiŋ maa laalaŋ naa nɔla mbo nyulul?
6 Ŋ tuu tɔɔndaŋ nda komal naa le yɔŋgɔŋ naa o Mɛlɛka lo wo a hueiyii wa hɔŋndo mi mɛŋndaŋ ma wa hiilɔŋndo teleŋ Pitɛ wa kɔlaŋ o maŋ choo wo. O yɔŋ bɛɛ mi la wa la tuu kpɛi, ŋ nɔla miŋ sim yi a mala Chɛhowaa. Loonuŋ maa o cho hueiyii wa hɔŋndo mi mɛŋndaŋ ma wa hiilɔŋndo yokpaŋ yokpaŋndo le tosa mi Pitɛ mɔɔva le. Loonuŋndɔ a sɔɔŋ yɔŋnuŋ o lepula woŋ. “Mɛɛ Pitɛ che mi hueiye wa hɔŋndo, mi siooŋnde bii ndu.” (Maa. 14:
7 Ŋ nɔ miŋ kɛsiŋ o kɔl kpiŋ maa laalaŋ naa nɔla mbo nyulul. Kanifuule, Baabuiyo tuu laalaŋ yɔŋyɔlɛiyo ɔɔ laalaŋ nyulullo a haki keleŋa naa yiu yiu wo. (Hibu. 12:
8. Vɛɛ naŋ cha yɛ mɛila Mɛlɛkalaŋ maa la cho lɛ nyɛ kpeekpei maa paandu le?
8 Baa mɛila Mɛlɛkalaŋ la cho lɛ pa nyɛ sɔvɛ o Haba. 2:
9. Te o wa pɛ miŋ handu kɔllo le yeemaŋ naŋ kiltaŋ kɔɔli, yɛɛ cho yɛ yɔŋnɔŋ?
9 I cho wɔ pa wali Mɛlɛkaa tosaa a labɛɛla maa paandu? Kiilanɔɔ Pɔɔl chɔm maa wallo tosaa kalaŋ le Chɛhowa tosa miŋ sɔla ‘nyɛ naŋ cho lehɔl o nɛi le ndu wo.’ Kɛ, te o wa pɛ miŋ handu kɔllo le yeemaŋ naŋ kiltaŋ kɔɔli, mɛɛ wali nda paawa naa tau wo chɛlɔɔ kɛ mbo chii teleŋ naa le piɛile naaleŋndo cho naa yɛ, yɛɛ cho yɛ yɔŋnɔŋ? Laalaŋ naa cho yɔŋyɔla, okoŋ miŋ simnuŋ “wanaa siɛlɛi,” ŋ nɔla lɛ miŋ tosa tau le Chɛhowa le.—Hibu. 6:
10. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ laalaŋndo o Chɛhowa niŋ te ŋ mal pɛ acheleŋnda haki?
10 I cho pa fafalaa le wanaa pilaŋ ya tana wa malɔɔ haki? Te waŋnda tiŋ naa pɛ ɔɔ ma pilaŋ naa tana, mɛɛ naŋ sinaŋ a boondii keŋ yɛ kinɛi naŋ yiyaŋ ni. Okoŋ, miŋ hiŋ dɔɔ le nda nyɛ hɔŋɔɔ o lani ɔɔ miŋ luɛi o kpuŋndo niŋ ŋ suu lɛ o ndalo le. O baa opilɔɔ choo, te ŋ mal nda pɛ haki, ŋ chɔm maa ŋ laalaŋ o Chɛhowa niŋ. Vɛɛ keŋ yɔŋnuŋ yɛ? Te waŋnda benduŋ pɛ a naa, kuoo nda bii koŋ naa o ba ni, nuawɔ ko mɛɛ hakila naalaŋ la tosa miŋ wa o kuoo bɛŋgu Mɛlɛka o ba yɛ. (Luku 11:
11. Le yɛɛ ŋ sɔla lepum tɔnɔ o sila Baabuiyo niŋ te?
11 I yikpaŋ pa sila Baabuiyo o lɔlu? Yɔŋi naŋ tofa nɛi naŋ sɔla tɔnɔɔ o sila koŋ niŋndo, lepum miŋ kuɛ le kɔllo handɔɔ o siɔvii sila koŋ choo ɔɔ wana yɔŋgu sila kalaa wo. (Pulɔ. 19:
12. Wana ŋɔɔchiaŋ hoo lɔɔlɔɔ a wanaa Chɛhowa cho soliŋndo kpeku le wanaa nduaa nɛiyo chɔmndo wa, yɛɛ o cho yɛ koŋ chɔmndo?
12 Mi ŋɔɔchiaŋ pa a puaapiliaa nda yulu iso o kundaa niŋnda? Mɛɛ Isɔluɛiya handu kɔllo o kona wɔɔŋ suaŋsuaŋaa tɔ ndaa nɔ laalaŋ te wa choo, ma kandu ŋɔɔchiaŋndo a Muuse nda Elɔŋ. Okoŋ, mi Chɛhowa nyuna Muuse aa, “Vɛ mi waŋnda haa a wa wɔ hiouwɔɔ lachi kɛ a ya Mɛlɛka kiɔɔ?” (Nɔm. 14:
13. Le yɛɛ ŋ nɔ miŋ tambu kɔl te, te ŋ saaluŋ pɛ maa laalaŋ naa kandu yɔŋyɔlaa?
13 Kɛ, tambu kɔl te, te o yɔŋ pɛ mi yaasiaŋ ipilaya ŋ tosa wo chɔm maa laalaŋ numndo yɔŋyɔla. Kiilanɔɔ Pitɛ bɛɛ mi siooŋnde bii ndu nduyɛ mbo kiisaŋ. O fulawɔ o koŋ kɔɔli, teleŋndaŋ lapum mi Chiisu sila buɛiyaa nduaa maa a nɔ “laalaŋ bɔɔ” le. (Maa. 16:
MULI HƆLLA O CHIISU LO LE LAALAŊ NUMDO KINDIOO
14, 15. (a) Mɛɛ Pitɛ kandu mɔɔvaa, yɛɛ o tosa yɛ? (b) O kpeekpei niŋ ŋ chi Chiisu le, kɛ vɛɛ naŋ muli yɛ hɔlla o ndulo?
14 Mɛɛ Pitɛ tofa hueiyii wa hɔŋndo ve nduyɛ mbo kandu mɔɔvaa, mbo kindiŋ dɔɔ le mbo miiŋgu luɛiyɔɔ o dɛndɔɔ niŋ. Ndoo chaa saanaa, nduyɛ ndoo nɔla mbo tosa keŋ. (Chɔŋ 21:
15 Mɛɛ Pitɛ muli hɔlla o Chiisu lo yɛ, naa bɛɛ nɔ miŋ muli hɔlla o Chiisu lo, wana cho Masaa le yoomula naalaŋ ndo a Wana kindi laalaŋ naa poŋndo. (Nuawɔ Hibuluiya 12:
Te ŋ muli pɛ hɔlla o tamaseliila Chiisulaŋ choo, nduyɛ miŋ tol peluŋ ndɔŋ kɔɔli nyɛkɛndɛi, ŋ nɔla miŋ kendu poŋ o laalaŋ naa niŋ (Tofa pɛl 15)
16. O nɛi kuɛɛ choo naŋ pɛɛku yɛ Baabuiyo le laalaŋ naa taŋgullo?
16 Kindi tiindaŋ numndo o Baabuiyo niŋ. Chiisu ndoo nɔ laalaŋndo maa Diom Mɛlɛkaa Baabuiyo cho ni, o chɔm naa nɛi sɔviɔɔ o yoomoo niŋndo. (Chɔŋ 17:
17. Le yɛɛ Chiisu lo yɛ o laalaŋndo choo mi che bɛɛ tɔɔndaŋnda kala kala laŋ la wa ndu komallo? Nduyɛ vɛɛ naŋ tuula yɛ ndu?
17 Muli hɔlla o salala Chɛhowa mɛi lediom ndaŋ choo. Mi Chiisu muli hɔlla o kɔl kɛndɛ wa ndu chumndo lachi wo. Le hei, mbo lo o laalaŋndo choo haaa mi che bɛɛ tɔɔndaŋnda kala kalalaŋ la wa ndu komallo. (Hibu. 12:
18. Vɛɛ piɛileŋ le mala yɛ num ma kindi laalaŋ numndo?
18 Piɛi le ma chɔɔlu laalaŋndo sɔla. Mi Chiisu pɛɛku buɛiyaa nduaa le ma nyuna Chɛhowa le nyina diandaa. (Luku 11:
19. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tofa o chaŋyɛi biyɔɔ niŋ?
19 Tosa chaŋyɛi a wanaa nɔ laalaŋndo wa. Chiisu wa yekeŋ o chaaŋaa nduaa hɛlioo niŋ, o bii fau wanaa o veelu o kikil ndɔɔ niŋnda. Kiilaa nduaa wa chaaŋaa nduaa kpɛɛluŋnda ni. Ma chɔm laalaŋ ndaa a lo lechoo wo a mɛɛ nda wa sawala ndɔlaŋ diikɔŋndo yɛ. (Nuawɔ Chɔŋ 15:
20. Tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ te ŋ mala pɛ acheleŋnda le laalaŋ ndaa taŋgullo?
20 Mala acheleŋnda ma kindi laalaŋ ndaa. Mi Chiisu taŋgul laalaŋ buɛiyaa nduaa a nyɛ o wa dimioo wo vɛlɛ a nyɛ o wa tosaa wo. (Maki 11:
21. Diomnde yɛɛ Chɛhowa mɛi yɛ le naa pilɛŋ pilɛŋnda kpou a laalaŋ naa okɔɔ?
21 A mala Mɛlɛkaa o Chiisu niŋ, mi Pitɛ tiu siooŋnde a kiisaŋndo ba, mbo simnuŋ suŋgbule tiindaŋndo o Kilisiɔŋaa tasiaa tɛɛŋ. O nɛi pilɔɔ choo kpe Chɛhowa mala naa ni le simndaŋ o kala yi o tiindaŋ naa choo. (Nuawɔ Pitɛ Tasoo 5:
^ pɛl 16 Le tamaseliiyo, tofa suɛi lebolle hei “Baabuiyo Siŋga Yoomulaŋ” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ. O cho o puuluei niŋndo.