Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

“Mala Naa Mi Ŋ Chɔɔlu Tiindaŋndo Sɔla”

“Mala Naa Mi Ŋ Chɔɔlu Tiindaŋndo Sɔla”

“Mala ya mi nɔ laalaŋndo tau.”—MAKI 9:​24.

CHONDOŊ: 81, 135

1. Vɛɛ tiindaŋndo cho yɛ nyɛ sɔvɛ? (Tofa fotueiyo o peeleŋ ndeŋ choo)

A YIYAŊ niŋ pa aa, ‘I cho pa wana suu Chɛhowa yeema mbo piŋi teleŋ nyɛpalaa bɛndoo wo, okoŋ, mbo luei ya o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ?’ Tonya i cho ni maa sɔɔŋ cho chalaŋ o pioŋɔɔ sɔlaa niŋ. Kɛ mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimi suɛi sɔvɛi bɛnduei ipilɛ. Ndi cho ni, “Le wana o wana ma nɔla ma nɛŋi Mɛlɛka kɔl mɛɛ ma nɔ tiindaŋndo o ndu niŋ.” (Hibu. 11:​6) Miŋ yiyaŋ dɔɔ maa le wana o wana hei cho ni. Kɛ tonyaa cho ni maa, “o cho waŋnda fau le a dɔu tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ te.” (2 Tɛs. 3:​2) Bolii Baabuiye hei mala naa le sinaa mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ le tiindaŋndo nɔɔ o kala poŋ yɛ.

2, 3. (a) Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ Pitɛ o ba a tiindaŋndo okɔɔ? (b) Nyuuniaala yɛɛ naŋ cho yɛ hunɔɔ yaasiaa?

2 Mi kiilanɔɔ Pitɛ muli hɔllɔ o tiindaŋndo a mɛɛ o cho nyɛ sɔvɛ yɛ. Mbo suaa a ndu okɔɔ maa mɛɛ mbo keeku o tofaa bɛŋgu, nduyɛ maa “la cho chandɔɔ sɔla, a naŋɔɔ bɛndoo, a bɛɛleŋ Mɛlɛka o ba.” (Nuawɔ Pitɛ Tasoo 1:​7.) Mɛɛ paale nyɛpalaa bɛndoo le cho niŋ naa kpɛɛluŋ yɛ, ŋ yeema miŋ tosa a sabu le wanaa cho chandɔɔ sɔla le tiindaŋ ndaa wa waa tɛɛŋ, te Masaa Kiliti chɔɔmuŋ pɛ ŋwaŋnda chiee le? A tonya kpeekpei, ŋ yeema miŋ wa “wanaa nɔ tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋ mbo piŋi nda wa” waa tɛɛŋ. (Hibu 10:​39) A kpeleŋndo hoo o kɔl, naa bɛɛ nyɔɔlu maa po dimi hoo wo aa, “Mala ya mi nɔ laalaŋndo tau.” (Maki 9:​24) Te koŋ te, miŋ dimi mɛɛ kiilaa Chiisuaa dimi yɛ aa, “Mala naa mi ŋ chɔɔlu tiindaŋndo sɔla.”—Luku 17:​5.

3 Yeemɛi le chɔɔloo tiindaŋndo nɔɔ hiŋ a nyuuniaalaŋ lapum. Vɛɛ naŋ taŋgullɛ suiliŋndo hoo? Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ tiindaŋndo? Tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ maa nyuna naŋ nyuna le tiindaŋndo chɔɔloo sɔlaa wo cho mulioo sɔla?

TAŊGUL TIINDAŊ NƐŊI MƐLƐKA KƆLLO

4. Tamasi nɛɛ yaa nyindu yɛ naa le tiindaŋ naa kindioo?

4 “Nyɛ o nyɛ poonyiaŋ sindɛ o yau Mɛlɛkaa niŋ, a poonyiaa ndu le naa pɛɛkoo.” Le hei, ŋ nɔla miŋ pɛɛku a tamaseliila bɔɔbɔɔ okɔɔ o Baabuiyo niŋ. (Luomaŋ. 15:​4) Te ŋ nua pɛ o Baabuiyo niŋ a waŋnda haa okɔɔ mɛɛ Ebilaham cho naa yɛ, Sela, Isaki, Chekɔpu, Muuse, Luehabi, Kidiɔŋ, Belaki, a acheleŋnda, mi bundɔŋ ndaŋ nyindu naa le tiindaŋndo o naa yaasiaa. (Hibu. 11:​32-35) Le handɔɔ lechoo, te ŋ nua pɛ konala puaapiliaa a ndepiliaa naa o teleŋ naa hoo niŋ, a chɔm tiindaŋ kala kalaa wa, hoo nyindu naa le miŋ tosa wallo kekelee le tiindaŋ naa kindioo. *

5. Vɛɛ Ilaicha chɔm yɛ maa o nɔ tiindaŋndo o kala poŋ o Chɛhowa niŋ, nduyɛ a yɛɛ okɔɔ tamasi ndɔɔ nyindu yɛ naa le miŋ yiyaŋ?

5 Nuawɔ tamaseliiyo o Baabuiyo niŋ a wana ndoo suaa le Mɛlɛka wo okɔɔ Ilaicha. Tofawɔ sɔɔŋ yɔŋnuŋ ndu woŋ le chɔmndo maa ndoo nɔ tiindaŋndo o Chɛhowa niŋ o kala poŋ. Mɛɛ Chɛhowa dimi maa o cho tosa mi valoo wa piɔɔ se le, mi Ilaicha dimul Masaa Ehabi a kɔllo kpou aa, “Mɛlɛka Yaawɛɛ, . . . Mɛlɛka cho yoomu le fɛɛŋ a fɛɛŋ ndo, . . . o dimi maa . . . o cho wɔ piɔɔ siaa le, kɛ mɔmndo bɛɛ o chuchu lɛŋ te haaa, mɛɛ mbo loo koŋ mi dimi maa piɔɔ sia malaŋ o sia.” (1 Masaa. 17:​1) Ilaicha ndoo laalaŋ maa Chɛhowa cho ndu a wanaa cheleŋ ke nyɛ yeemaŋndo a boondii valoo. (1 Masaa. 17:​4, 5, 13, 14, 21) Mbo tiindaŋ Chɛhowa maa O nɔla mbo miŋgi poombɔ vi wo yoomu. Kiisaŋ ve ndu maa Chɛhowa cho yiŋndeŋ yɔŋ mi le lom sala o soli o Pembii Kamɛlle choo ve le. (1 Masaa. 18:​24, 37) Mɛɛ teleŋndo fuuluu le mi Chɛhowa faŋa valoo, tuupa mi tamasioo chɔmnuŋ maa piɔɔ nɔ le siaa, mi Ilaicha dimul Ehabi aa, “Kɔ niko ma kɔ dio nyɛ diaa fallo. I tuei piɔɔ yimndo.” (1 Masaa. 18:​41) Vɛ, konala suu waa naa la tosa miŋ yaasiaŋ naapila le chɔɔ mɛɛ kpɛ tiindaŋ naa kendu yɛ le?

YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSA LE TIINDAŊNDO TAŊGULLO?

6. Yɛɛ naŋ yeema yɛ Chɛhowa o ba le tiindaŋndo taŋgullo?

6 Ŋ nɔla miŋ taŋgul tiindaŋndo a kpaaya naa le. Tiindaŋndo cho opilɛ o suiliŋnda nyina Mɛlɛkaa mala naa le sɔlaa laŋ tɛɛŋ. (Kalee. 5:​22) Lelaŋ, i wa suɛi taasi le sila Chiisoo tolɔɔ kɔɔli le piɛiyo miŋ chɔɔlu suliŋ koŋ sɔla. Kanifuule, Chiisu ke naa tiindaŋndo maa Finya ndɔ “yɔŋgu nyina ndɔ diandaa o wanaa piɛi le ndu wa” lo.—Luku 11:​13, NW.

7. Chɔmndɔ tamaseliiyo mɛɛ naŋ kɛsi tiindaŋ naa o kala poŋ yɛ.

7 Te tiindaŋ naa kilaŋ pɛ, ŋ nɔ miŋ hiou lachi a ndu kɛmɛ kɛmiaa. Tiindaŋ naa cho ko mɛɛ ŋ chiŋa naa yiŋndeŋ yɛ. Te a chiŋa pɛ yiŋndeŋ, mi le yim kuluŋ a sandei wule wule. Kɛ te a tosa nyɛ a leŋ okɔɔ le, le cho lo sandei tei mi le simnuŋ dɛŋgultaŋ, okoŋ, mi dɛŋgultaŋ bɛɛ la simnuŋ pultaŋ. Kɛ te a lambaŋ pɛ leŋ beeŋgoo nduyɛ ma chɔɔlu yɔmnde, le cho wa hiouwɔɔ lachi kɛ a sandei. Mɛɛ lende ko tiindaŋ naa bɛɛ cho wa yoomu ni, te ŋ lambaŋ pɛ ndu beeŋgoo a Diom Mɛlɛkaa. Ŋ wa pɛ Baabuiyo pɛɛkoo o pɔmpɔmbɔ, kaala ndɔɔ cho naa luɛiyɔɔ o kɔl a Wana Toosiaa ndu wo. Nduyɛ, hoo cho chiiye ni le chɔɔloo tiindaŋndo sɔlaa.

8. Yɛɛ mala yɛ naa le tiindaŋ naa taŋgullo nduyɛ miŋ manda ndu?

8 Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma chɔɔlu tosa le ma taŋgul tiindaŋ kendu wo nduyɛ ma manda ndu? Yiyaŋ naa maa nyɛ ŋ pɛɛku tei ma huŋ sɔla yiŋɔɔ wo cho letuu le. (Hibu. 6:​1,2) Yiyaŋ a sɔɔŋ dimiŋ o Baabuiyo niŋ miŋ peeluŋ ndoŋ. Kanifuule, ŋ nɔla miŋ ke num sabu sɔviɔɔ o tosa ma nɔ tiindaŋndo wo. A soliŋ vɛlɛ Diom Mɛlɛkaa kpeku maa yɔm tuwaa le sinaa te tiindaŋ numndo cho pɛ kpeŋ kpeŋ a nyɛ yeemaŋ wanaa nɔ tiindaŋndo o kala poŋ nda o ba wo.—Nuawɔ Chemi. 1:​25; 2:​24, 26.

9, 10. Vɛɛ sɔɔŋ muŋ mala yɛ naa le tiindaŋ naa taŋgullo, (a) chaŋyaŋ kɛndɔŋ? (b) bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ (c) wali pollo?

9 Mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimul chaaŋaa nduaa Kilisiɔŋnda le ma dɛɛniaŋ vellaa velle. (Luomaŋ. 1:​12) Ŋ wa pɛ holiaŋndo a chaaŋaa naa laalaŋnda, ŋ nɔla miŋ taŋgul tiindaŋnda naalaŋ vellaa velle, o bii fau te ŋ wa pɛ latulu a wanaa tiindaŋ ndaa keeku niŋ paandu o tofaa bɛŋgu wa. (Chemi. 1:​3) Chaŋyaŋ wɔɔŋndoŋ tɛɛmbuu tiindaŋndo, kɛ chaŋyaŋ kɛndɔŋ taŋgul ndu. (1 Kɔliŋ. 15:​33) Saboo opilɛ cho hoo ni le nyɛ Diom Mɛlɛkaa sila naa maa naŋ “malnuŋ chuuŋgiaŋndo diom pilɛ” le wo. Kɛ ŋ “dɛɛniaŋ vellaa velle.” (Nuawɔ Hibuluiya 10:​24, 25.) Saboo opilɔɔ cho ni maa nyɛ naŋ pɛɛku o chuuŋgiaŋnda naalaŋndo tosa mi tiindaŋ naa kendu poŋ. Hoo chɛlaŋ a nyɛ Pɔɔl dimi wo aa, “Lelaŋ yooŋgu Mɛlɛkaa tueiyɔɔ ndu huŋ a tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Mɛlɛka niŋ ni.” (Luomaŋ. 10:​17) Ŋ cho pa chɔmndo maa ŋ cho bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ biyɔɔ lɔɔlɔɔ o yoomu naa niŋ?

10 Te ŋ wa pɛ o wali pollo niŋ, o cho ko tiindaŋ wanaa cheleŋ te naŋ taŋgul te, kɛ naapila bɛɛ mi tiindaŋ naa hiou lachi. Maa Kilisiɔŋnda sindɛ, ŋ nɔ miŋ pɛɛku le tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Chɛhowa niŋ nduyɛ miŋ soo a kɔl sikpaa o teleŋ o teleŋ bɛŋgu.—Walta. 4:​17-20; 13:​46.

11. Le yɛɛ Kelɛb nda Chɔɔsuaa ndaa nɔ yɛ tiindaŋ kalaa, nduyɛ vɛɛ naŋ wa yɛ maa nda?

11 Te ŋ che pɛ mɛɛ Chɛhowa cho naa malaa o yoomu naa niŋ yɛ vɛlɛ a mɛɛ o muli piɛile naaleŋ yɛ, tiindaŋ naa hiau lachi a kaloo. Hei wa tonya a Kelɛbi nda Chɔɔsuaa. Tiindaŋndo dɔuwɔɔ o Chɛhowa niŋ tosa ni ma kɔ mɛɛŋndaŋ Lɛŋnde Mɛiyaa leŋ. Kɛ okoŋ kɔɔli, mɛɛ nda che mɛɛ Chɛhowa wa nda nɛi chɔmaa kioo o yoomu ndaa niŋ yɛ, mi tiindaŋ ndaa chɔɔlu kalu. Mɛɛmaa le saboo hoo Chɔɔsuaa soo o Isɔluɛiya lo a dialuŋ fulaa ni aa, “Nyɛ o nyɛ kɛndɛ Mɛlɛka Yaawɛɛ ndu oo chuel nya sindɛ buŋgɛi . . . o pilɛ bɛɛ o mɛi ndu mbo kɛɛ ndu tosa le.” Mi ndoo dimi vɛlɛ aa, “Lelaŋ la ke Mɛlɛka Yaawɛɛ bɛɛleŋ, mi la saaŋgial ndu a kɔlta nyalaŋ kpou o nɛi sakpoo choo. . . . Kɛ ya a yuŋgu nuu kpou o yalo chiɛi niŋ naa Mɛlɛka Yaawɛɛ naa ŋ cho sooluu ni.” (Chɔɔ. 23:​14; 24:​14, 15) Te ŋ dembi pɛ kɛndɛi Chɛhowɛi, naa bɛɛ tiuba miŋ nɔ kɔl sikpa waa naa.—Sam 34:8.

TIINDAŊ NAA CHƆMNDO

12. Yɛɛ Chemisi chɔm yɛ a tiindaŋndo okɔɔ maa o yeemaŋ?

12 Vɛɛ naŋ chɔm yɛ maa ŋ nɔ tiindaŋ cho yoomu wo? Mi kiilanɔɔ Chemisi muli nyuna koŋ aa, “I cho tiindaŋ ya nɔ wo chɔm sanaa a sɔɔŋ kɛndɛŋ ya cho tosaa woŋ.” (Chemi. 2:​18) Nyɛ naŋ tosa wo cho chɔm ni maa ŋ nɔ tiindaŋ kpeekpeiyo. Ŋ tofaŋndɔ tamaseliilaŋ lapum.

13. Vɛɛ wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ mala yɛ naa le tiindaŋ naa chɔmndo?

13 Kɔlaŋ o wali pollo niŋ cho bɔɔ nyɛ sɔvɛ le chɔmndo maa ŋ nɔ tiindaŋndo. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? Wallo hoo chɔm maa ŋ nɔ tiindaŋndo o teleŋ Mɛlɛka tuu le mɛɛlula chieeŋndo hoo wo niŋ. Nduyɛ ŋ laalaŋ maa ‘i dounuŋ niŋ tamala le yɔŋnɔŋndo le.’ (Haba. 2:​3) Nɛiyo opilɛ o naŋ tuu tiindaŋ naa wo cho ni, tofaa mɛɛ kpɛ naŋ nɔ yeemɛi le chɔɔloo tosaa o wali pollo niŋ yɛ. Ŋ cho pa tosaa o nɛi o nɛi niŋ le chɔɔloo yɔŋgɔŋndo o wali pollo niŋ? (2 Kɔliŋ. 13:​5) A tonya, tiindaŋ naa chɔɔmuu wo o waŋnda lo cho nɛi sɔviɔɔ ni le chɔmndo maa ŋ nɔ tiindaŋndo o kɔl.—Nuawɔ Luomaŋnda 10:​10.

14, 15. (a) Vɛɛ naŋ chɔm yɛ tiindaŋndo o yoomu naa niŋ? (b) Tamaselii kuɛɛ chɔm yɛ maa tiindaŋ kala kalaa cho wallo?

14 Ŋ chɔm vɛlɛ tiindaŋndo te ŋ wa pɛ simultaŋ o yoomoo niŋ chɔulabaa. Naa komal naa, kɔl tambɛiyo, kuɛi, ɔɔ sɔɔŋ kindilaa cheleŋndoŋ. Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa a Po ndɔɔ “mala naa boondii naa ŋ yeema malaa ve.” (Hibu. 4:​16) Ŋ chɔm tiindaŋ waa naa te ŋ wa pɛ piɛileŋ a nyɛm cheleŋndoŋ okɔɔ, mbo ve bɛɛ a sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ okɔɔ le. Mi Chiisu dimi maa ŋ piɛi a nyɛm dialloŋ yeema woŋ okɔɔ. “Nyɛ diaa naa ŋ dia lepaa o lepaa wo” bɛɛ cho leniŋ. (Luku 11:​3) Konalaŋ o Baabuiyo niŋ ke naa tiindaŋndo maa Chɛhowa nɔla mbo ke naa nyɛ naŋ hau ba wo. Teleŋ valoo kinduŋ o Isɔluɛi niŋndo, mi Chɛhowa ke Ilaicha nyɛdiaa a mɛŋndaŋ. “Pee pɔmbɔ koŋ wa pee ndɔ kolaa ni. Nduyɛ, lepaa o lepaa, beediiyo a visioŋ basabasakuendiaa nda aa chuu ndu ni, a chuu ndu pɛ idii a chuu ndu ichɔl,” a mɛɛ Chɛhowa ndoo chɔm yɛ. (1 Masaa. 17:​3-6) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa tiuba mbo miŋgi sɔɔŋ o nɛiyo opum choo le mi naa bɛɛ sɔla nyɛ naŋ hau ba wo.

15 Ŋ nɔ tiindaŋndo maa dɔuwɔɔ silala Baabuiyo o wali niŋ mala naa mi nyɛdiaa wa chiɛi niŋ. Mi Lubeka cho o nɔɔ Eesiaa wo cha hei tonya a yuŋgu ndɔɔ okɔɔ. Mi yuŋgu ndɔɔ duau o wali niŋ nyɛ dimiŋ o Maatiu 6:​33 a Pulɔwaa 10:​4 niŋndo o yoomu ndaa niŋ. Ma kɛsiŋ fɛŋ Masale Mɛlɛkaleŋ nyɛ tase nduyɛ a mɛɛ nda wa wanaa wali bɛndu yɛ. Mi Lubeka dimi maa teleŋndo opum mi pɔnɔ ndɔ yiyaŋ maa wali o tosa wo nduyɛ a kindila o cho sɔla o wallo niŋndo cho chaŋyɛi nduɛi nda Mɛlɛka tɛɛŋ luei o kpundɔɔ niŋ. Le hei, mbo mal wali koŋ. Kɛ, ndaa nɔ chuauwa a hiɔɔlu le nda baloo dɔuwɔɔ. Mi Lubeka dimi nyɛ yɔŋnuŋndo. “Miŋ kandu nyɛm nimi nimi pɔmpɔmbɔŋ toosiaa le pisioo. O wɔsila naŋ wa baloo nuuviaa o nɛiyo hoo choo wo kpou, miŋ cha maa Chɛhowa mel naa le. Paale pilɛ bɛɛ ŋ lɔl a mayi le.” Num bɛɛ tiu niŋ pa ba le laalaŋ numndo chɔmndo maa Baabuiyo ke waŋchieeya nɛi chɔmaa sɔviɔɔ hau ni?

16. Yɛɛ cho yɛ wa fulamakɔɔlioo te ŋ tiindaŋ pɛ Chɛhowa?

16 Fɛɛŋ bɛɛ ŋ kiisaŋ maa te ŋ tol pɛ nɛi chɔmaa Chɛhowaa kɔɔli, ŋ sɔla niŋ dɛnɛ kɛndɛ le le. Mi kiilanɔɔ Pɔɔl keeku sondoo o diomnda Habakuku dimi laŋ choo aa, “Wana duau tiindaŋ ndɔɔ o Mɛlɛka niŋ ndo, ndu Mɛlɛka siiŋguu wana sakpo Mɛlɛka o hɔl ni, nduyɛ mbo wa yoomu kpeekpei.” (Kalee. 3:​11; Haba. 2:​4) Lelaŋ, i cho suɛi sɔvɛ le miŋ dɔu tiindaŋndo o Wana mala naa kpeekpeiyo niŋ. Mi Pɔɔl loonuŋ naa maa Mɛlɛka “nɔla ni nyɛ o nyɛ naa ŋ nyuna ndu le ndu, mbo tosal naa ndu mbo hiou bɛɛ mɛɛ naa ŋ nyuna ndu yɛ, nduyɛ mbo hiou bɛɛ nyɛ naa ŋ tuunuŋ o kɔllo poloŋ poloŋ bɛndu. A kpaaya ndɔ cho wallo o naa niŋndo sanaa Mɛlɛka tosa muŋ kinɛi ni.” (Ɛfi. 3:​20) Buɛiyaa Chɛhowaa tosa nyɛ o nyɛ nda nɔla le hɛnaŋ Mɛlɛkaa tosaa. Kɛ a sina kpeleŋ ndaa. O Chɛhowa niŋ nda duau tiindaŋ ndaa ni le mbo dɔu fulamakɔɔlioo sala. Vɛ, ŋ niŋ kɔllo le sinaa maa Mɛlɛka naa cho a naa latulu le?

PIƐILEŊ LE TIINDAŊNDO LE SƆLA MULIOO

17. (a) Vɛɛ piɛile kiilaa le tiindaŋndo sɔla yɛ mulioo? (b) Le yɛɛ naŋ dimi yɛ maa piɛile naaleŋ le chɔɔloo tiindaŋndo sɔlaa cho mulioo sɔla?

17 Te ŋ yiyaŋ pɛ a nyɛ naŋ laŋga yaasiaa wo, mi naa bɛɛ dimi mɛɛ kiilaa dimul Masanɔɔ yɛ aa, “Mala naa mi ŋ chɔɔlu tiindaŋndo sɔla.” (Luku 17:​5) Mi piɛile kiilaa le sɔla mulioo, taama taama a Pɛŋtikɔɔsi 33 boondii Chiisu ve, teleŋ nyina diandaa tol nda choo wo. Nduyɛ, ma sɔla sina pɛŋgu yiŋgoloŋndo o sabu Mɛlɛkaa niŋ. Mi hei kindi tiindaŋ ndaa. Yɛɛ wa yɛ fulamakɔɔlioo? Ma chua balle le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a teleŋ koŋ. (Kolo. 1:​23) Te ŋ piɛi pɛ le miŋ chɔɔlu tiindaŋndo sɔla, ŋ nɔ pa o kɔl maa ŋ cho mulioo sɔla? Baabuiyo ke naa tiindaŋndo maa ŋ sɔla mulioo te ŋ “nyuna ndu le nyɛ o nyɛ pɛ, nduyɛ mbo wa o hɛnaŋ ndɔɔ niŋ.”—1 Chɔŋ 5:​14.

[Diomnda Tɛɛsiaalaŋ]