Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Kɔ o sɔɔŋ lebolloŋ sakpo

Wa Yiyaŋndo o Sɔɔŋ Mɛlɛkaŋ Choo

Wa Yiyaŋndo o Sɔɔŋ Mɛlɛkaŋ Choo

“Pɛi sɔɔŋ muŋ tosaa. Yɔŋguŋ kpou o muŋ tosaa niŋ, mi wana o wana fee lo o koŋ mbo che mɛɛ ŋ cho hiouwɔɔ lachi yɛ.”—1 TIMO. 4:​15.

CHONDOŊ: 57, 52

1, 2. O nɛila sɔvɛ kuɛɛ choo hulma wanachioo ma cho yɛ teŋgeŋ?

SƆƆŊ maŋgalaŋ mala waŋchieeya le diomndaŋ veeloo, poonyiaa, suɛi, suɛi waŋndo dimi ve biyɔɔ bila, piɛileŋ, a Chɛhowa saŋgalaa o chondei niŋ. Kaamaa pila sɔɔŋ muŋ kpou cho ni. Hullaŋ ma tosa sɔɔŋ muŋ kpou ni, nduyɛ wanaa pɛɛku a nyɔɔŋ okɔɔ wa sina wɔ kpeekpei mɛɛ hei looku yɔŋnɔŋ yɛ le. Le mɛɛ hulma naŋ ma cho nyɛ teŋgeŋ bɛndu yɛ, lelaŋ naŋ nɔla suɛi maŋgalɛi pɛɛkoo ni. Wana pɛɛku a sɔɔŋ maŋgalaŋ okɔɔ wo dimi aa, “Ke chuaambuaa nɔ le suɛi maŋgalɛi pɛɛkoo wo tosa waŋchieeya teŋgeŋ ni.”

2 Mɛlɛka toosiaa ke waŋchieeya nɔ le suɛi maŋgalɛi dimioo wo ni. (Sam 139:​14; Sɔɔŋ. 4:​11) Hulma Mɛlɛka ke naa waŋ ma cho vɛlɛ teŋgeŋ o nɛi sɔvɛ cheleŋ niŋ. Waŋchieeya koni toosiaŋ o velaŋ Mɛlɛkaa niŋ ni, kɛ o cho visiaa le. Waŋchieeya nɔ suiliŋndo le sɔɔŋ tosaa a banda. Nduyɛ a nɔla ma hɛli le suiliŋ suɛi maŋgalɛi nda nɔ wo soliŋndo kpeku le Mɛlɛka saŋgalaa.—Chɛ. 1:​27.

3. Ke sɔvɛ bɛndu kuɛɛ Chɛhowa ke yɛ naa le taasioo sɔlaa?

3 Ke sɔvɛ bɛndu Mɛlɛka Toosiaa suɛi maŋgalɛiyo yuŋgu wanaa yeema ndu bɛɛleŋ kioo kpou wa cho Baabuiyo ni. Baabuiyo cho niŋ o sɔɔŋ maŋgalaŋ niŋ hiouwɔɔ 2,800. Lapum la cho la chiŋaa, lapum yɛ, la cho la chiŋaa le. Te o yɔŋ pɛ ma pɛɛku Baabuiyo nyɛkɛndɛi, mɛɛ a cho yiyaŋ numndo peiyo a yiyaŋnda Mɛlɛkalaŋ. (Sam 40:​5; 92:​5; 139:​17) Okoŋ, a nɔla ma wa yiyaŋndo o diomnda “nɔla mi la ke num kɔl kaloo o chɔm num nɛiyo le pioŋɔɔ sɔlaa” wo.—Nuawɔ Timoti Diiŋ Ndɔɔ 3:​14-17.

4. Yɛɛ cho yɛ yiyaŋndo, nduyɛ nyunala kuɛɛ naŋ cho yaasiaa?

4 Yiyaŋndo sim ni, kɛsiŋndo o kɔl suɛi kɛndɛi a suɛi wɔɔŋnde. (Sam 77:​12; Pulɔ. 24:​1, 2) Sɔɔŋ sɔvɛŋ muuŋ naŋ nɔ miŋ wa yiyaŋndo lechoo woŋ cho Chɛhowa Mɛlɛka nda Po ndɔɔ Chiisu Kiliti ni. (Chɔŋ 17:​3) Kɛ mi kɔndɔfillo bii naa lepum, nduyɛ miŋ nyuna aa, Vɛɛ diomndaŋ veeloo chɛɛliaŋ yɛ a yiyaŋndo? Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ wa yiyaŋndo lechoo, nduyɛ vɛɛ naŋ looku yɛ yiyaŋndo tosa nyɛ yeelɛi?

TOSA A SABU MA SƆLA TƆNƆƆ O PƐƐKU NUMNDO NIŊ

5, 6. Te a wa pɛ diomndaŋ veeloo, yɛɛ mala yɛ num ma chɔɔlu sinapɛŋgoo sɔla, vɛlɛ le loonɔŋndo diomnda ŋ veeloo laŋ?

5 Hulma numndaŋ ma nɔla mi ma tosa sɔɔŋ kaamaŋ, lepum a ve bɛɛ kɔl te. Le tamaseliiyo, yoomoo, kelaa, kɔlaŋ a nɛɛsoo, poonyiaa o kumpitɛiyo choo cho nyɛm naŋ tosa o foofu ŋ yiyaŋ te woŋ ni. Miŋ tosa vɛlɛ hei lepum o diomndaŋ veeloo niŋ. Kɛ i cho suɛi sɔvɛ le sinaa diomnda naŋ cho veeloo laŋ. Te a wa pɛ fuuloo o mɛɛlula pɛl ŋ cho diomndaŋ veeloo wo, ɔɔ tuupa ma kandu suɛi lebolii sɛnɛiye, a pɛŋgi nyɛɛmbɔ le yiyaŋndo o diomnda ŋ veelu laŋ choo, le chɔɔ te a bii pɛ diomnda ŋ wa veeloo laŋ bila nyɛkɛndɛi. I cho tonya maa mi sɔɔŋ pum tosa mi kɔl numndo kuɛŋnuŋ poloŋ, nduyɛ mi hei kuuna num tɔnɔɔ sɔlaa o diomnda ŋ wa veeloo laŋ niŋ. Vɛɛ ŋ looku yɛ hei kpakpala?

6 Wanaa pɛɛku a nyɔɔŋ okɔɔ wa chɔm maa diomndaŋ veeloo choo choo kpeleŋ o pɛɛkoo niŋ tosa mii wa tɛtɛlɛ le laŋ loonɔŋndo. Wana Toosiaa hulma naŋndo sina hei. Lelaŋ ndoo dimul Chɔɔsuaa le diomnda veeloo o yau ndɔ Sawaa niŋ “idii a ichɔl” ni. (Nuawɔ Chɔɔsuaa 1:​8.) A cho chɔ maa nyɔɔ cho num hɛnaŋ te o yɔŋ pɛ ma wa diomndaŋ veeloo tiŋ tooloo o Baabuiyo niŋ idii a ichɔl. Hei mala num vɛlɛ le yiyaŋndo nyɛkɛndɛi.

7. Teleŋ kuɛɛ bɛnda yɛ le yiyaŋndo o Diom Mɛlɛkaa choo? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

7 Mi che bɛɛ ŋ soli ŋkpɛndɛ o diomndaŋ veeloo niŋ te, kɛ teleŋndo yeemaŋ le yiyaŋndo. Kanifuule, hulma naa ma hakiaŋ ma yeema yiyaŋndo o sɔɔŋ cho tɛtɛlɛ woŋ choo. Lelaŋ, teleŋ ŋ wa pɛŋgioo wo bɛnda le yiyaŋndo ni. O fondaŋ ŋ nɔ kɔl landɛi, ɔɔ bɔɔlu bɔɔ cho le wo. Mi wana ŋchondoo cha maa teleŋ sɔviɔɔ le yiyaŋndo cho ichɔl ni, teleŋ ndoo wa lahɔl o kpele wo. (Sam 63:​6) Chiisu ndoo nɔ hɔlma haki le. Kɛ ndoo sina mɛɛ fondaŋnda yololɛlaŋ laa bɛnda le yiyaŋndo a piɛileŋ yɛ.—Luku 6:​12.

SƆƆŊ KƐNDƆŊ LE YIYAŊNDO LECHOO

8. (a) O faŋaŋndɔ o Diom Mɛlɛkaa kɔɔli, a yɛɛ okɔɔ naŋ nɔ yɛ vɛlɛ miŋ yiyaŋ?(b) Vɛɛ Chɛhowa yiyaŋ yɛ a teleŋ naŋ soliŋ kpeku le suɛi a ndu okɔɔ wo?

8 Yiyaŋndo a diomnda naŋ veelu o Baabuiyo niŋndaŋ okɔɔ cho nɛi sɔviɔɔ opilɛ le yiyaŋndo ni. Kɛ nɛila cheleŋ la cho vɛlɛ. Le tamaseliiyo, te a mɛɛndaŋ pɛ nyɛm kɔndɔfiliŋ Mɛlɛka toosiaa woŋ, sim kpɛ ma yiyaŋ. Hei cho num nyindɔɔ ma saŋgala Chɛhowa le kɛndɛi nduɛi, nduyɛ ma dimul chaaŋ num a balika meelaa ŋ nɔ le Chɛhowa wo okɔɔ. (Sam 104:​24; Walta. 14:​17) Baa mi Chɛhowa che pa yiyaŋnda numndaŋ a sɔɔŋ ŋ dimi a ndu okɔɔ woŋ nyɛ sɔvɛ? Diom ndɔ sɔviɔɔ ke naa mulioo. Nuawɔ diomnde mɛyaale naŋ nɔ o palɛi mɛɛlɛi nyɛpalaa bɛnduei niŋndo. “O koŋ kɔɔli, wanaa nɔ siooŋii Mɛlɛka Yaawɛɛ ve wa, ma suukiaŋ nda pila tɛɛŋ, nduyɛ mi Mɛlɛka Yaawɛɛ yaŋ nda lani o nyɛ nda dimi wo. Ndu o hɔl, ma poonyiaa wanaa nda aa nɔ siooŋii Mɛlɛka Yaawɛɛ ve, [ma wa yiyaŋndo o diola ndɔlaŋ choo wa, NW] nduyɛ ma nɔ bɛɛle ndɔleŋ nda diolaŋ o yauwo choo, le loonɔŋndo a nda.”—Mala. 3:​16.

9. (a) O yɛɛ choo Pɔɔl ndoo dimullɛ Timoti le yiyaŋndo? (b) Vɛɛ naŋ tuallɛ sila Pɔɔllo kɔɔli te ŋ wa pɛ bɛɛndiaŋndo le kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo?

9 Mi kiilanɔɔ Pɔɔl dimul Timoti le mbo “yiyaŋ” a nyɛ o suaa wo okɔɔ, kaa ndɔɔ, a pɛɛku ndɔɔ. (Nuawɔ Timoti Tasoo 4:​12-16, NW.) Maa Timoti, ŋ nɔ sɔɔŋ naŋ yiyaŋ tau a Mɛlɛkaŋ okɔɔ woŋ. Le tamseliiyo, teleŋndo yeemaŋ le yiyaŋndo te ŋ wa pɛ bɛɛndiaŋndo le pɛɛku Baabuiyo tosaa. A wanaa naŋ cho pɛɛkoo hoo tosaa wa o kɔl, ŋ yiyaŋ a nyunaa, ɔɔ tamaselii bɛnda miŋ soliŋ kpeku le o kɛ kɛ malaa mbo tosa hiouwɔɔ lachioo wo. O bɛnda bɔɔ miŋ soliŋ teleŋndo kpeku o nɛiyo hoo choo. Le waa yiyaŋndo o nyɛm kindi laalaŋ naa, nduyɛ miŋ mala naa le pɛɛkula Baabuilaŋ tosaa nyɛkɛndɛi vɛlɛ a dialuŋ fulaa woŋ. Nyɛpilɔɔ kpe yɔŋnuŋ vɛlɛ ni, te ŋ bɛɛndiaa pɛ kɔl naa le kɔlaŋ yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. (Nuawɔ Ɛsilua 7:​10.) Diomndaŋ veeloo o yau Walta Wanaa Chiisuaa o Baabuiyo niŋ, mala naa le wallo tosaa nyɛkɛndɛi a dialuŋ fulaa o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. Yiyaŋndo o bolii Baabui naŋ yeema kpekoo soliŋndo paale leŋndo choo, a yaula naŋ kɛɛsiaa le waŋnda kioo laŋ mala naa le wali Mɛlɛka ke naa dioo wo tosaa. (2 Timo. 1:​6) Yiyaŋ a wanaa ŋ nɔ le komallo wa, nduyɛ a nyɛ chua nda yeemɛiyo. Toosiaŋ waa naa kpou mala naa le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo nyɛkɛndɛi a kpaaya cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo.—1 Kɔliŋ. 2:​4, NW.

10. Yɛɛ cheleŋ naŋ nɔ yɛ le yiyaŋndo o sɔɔŋ Mɛlɛkaŋ choo?

10 Ma poonyiaa pa sɔɔŋ lepum te a wa pɛ suɛi luŋnde nilaŋ yaŋɔɔ, ɔɔ te a wa pɛ o bɔŋaŋnda ibuŋgalaŋ a la bɛndaŋ? Miŋgioo hɔlteŋ keiyo o sɔɔŋ ŋ poonyiaa muŋndoŋ choo mala num tau le yiyaŋndo a sɔɔŋ ŋ pɛɛku o Diom Mɛlɛkaa niŋndoŋ vɛlɛ a kɔɔna ndɔɔ. Nduyɛ, Bandu Mɛŋgɛlaa a “Tiondoo!” le paŋgu o paŋgu, vɛlɛ a yaula sɛnɛila naŋ sɔla o bɔŋaŋ bɛndoo wo, nɔ sɔɔŋ sɛnɛiyoŋ leniŋ le pɛɛkoo, nduyɛ miŋ yiyaŋ o muŋ choo. Te a wa vɛlɛ pɛ diomndaŋ veeloo o “Yau Iwɔsioo” niŋ, o bɛnda le ma sim kpɛ ma yiyaŋ o suɛi ŋ cho diomndaŋ veeloo ve choo tuupa ma hiou lachi a suɛi cheleŋ nuaa. Hei cho num teleŋndo ke le ma yiyaŋ o suɛi ŋ cho nuaa ve choo le mii pilaŋ num kɔllo. O bɛnda vɛlɛ ma handu tamasioo o sɔɔŋ kulloŋ choo, ɔɔ ma poonyiaa sɔɔŋ ŋ yeema le loonɔŋndo woŋ o kpeŋguŋ yau ŋ cho nuaa wo niŋ. Sɔɔŋ muŋ nɔla miŋ mala num te a wa pɛ bɛɛndiaŋndo le miiŋgu makɔɔ tosaa, le wanaa laalaŋnda kɔllo dɛɛniaa, ɔɔ suɛi ŋ nɔ le yɔŋgoo ve. Nyɛ sɔvɛ bɛndoo cho ni, te a wa pɛ teleŋndo chuaa lɔɔlɔɔ le yiyaŋndo o yaula Baabuila ŋ nua laŋ choo, o cho num mala le ma sina sɔɔŋ nda poonyiaa leniŋndoŋ nyɛkɛndɛi. Nduyɛ, a nɔla ma mel Chɛhowa balikaa o piɛileŋ niŋ le sɔɔŋ kɛndɛŋ ŋ cho pɛɛkoo woŋ.

YIYAŊ LEPAA O LEPAA O DIOM MƐLƐKAA CHOO

11. A yɛɛ fɛŋ naŋ nɔ yɛ miŋ wa yiyaŋndo, nduyɛ le yɛɛ? (Tofa fotueiyo o peele naŋ kandu leŋ choo.)

11 Nyɛ naŋ nɔ fɛŋ miŋ wa yiyaŋndo a ndu okɔɔ wo cho Diom Mɛlɛkaa ni. * Lepum, ma wa o fonda nda kuuna num le Baabuiyo nɔɔ wo. Kɛ a nɔla ma kuuna num yiyaŋndo o sɔɔŋ ŋ kɛsiŋ o kɔlloŋ choo le. O bii fau bolii Baabui ŋ hɛnaŋnde, a diomnda cho o chonduŋ naŋ leMasaŋ niŋndoŋ. (Walta. 16:​25) Nyina Mɛlɛkaa nɔla mbo mala num le yiyaŋndo o sɔɔŋ kɛndɛŋ ŋ pɛɛku woŋ choo.—Chɔŋ 14:​26.

12. Vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ veeloo diomndaŋ o Baabuiyo niŋ le tɔnɔɔ sɔlaa?

12 Ŋ kɛsi palɛi ipum o lɔɔ bɛŋgu le diomndaŋ veeloo nduyɛ miŋ yiyaŋ o laŋ choo o bolii Baahui nda ke naa le Sukuu Manda iMɛlɛkayaa o lɔɔ bɛŋgu ve. Ŋ kɛsi palɛi cheleŋnde ikɛi le yiyaŋndo o sɔɔŋ Chiisu dimi mbo tosaŋ woŋ choo. Ŋ nɔla miŋ sɛɛŋgiaa maa yaula waŋnda sina tau o Baauiyo niŋndaŋ la cho yaula soo a yoomu Chiisoo okɔɔ laŋ ni, vɛlɛ a wali ndɔ dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ. Yaula laŋ la cho Maatiu, Maki, luku, a Chɔŋ ni. (Luomaŋ. 10:​17; Hibu. 12:​2; 1 Pitɛ 2:​21) Nduyɛ wanaa Mɛlɛkaa sɔla niŋ yau soo a sɔɔŋ yɔŋnuŋ Chiisu woŋ o lepula, vɛlɛ a wɔsiŋ o chii o chieeŋndo choo woŋ. Yau kɛndɛ mala naa wo pila o cho ni. O bii fau te ŋ veelu pɛ diomndaŋ leniŋ nyɛkɛndɛi, nduyɛ miŋ yiyaŋ o sɔɔŋ vela velaŋ cho o bolii Baabui cho o Maatiu, Maki, Luku, a o Chɔŋ niŋndoŋ choo.—Chɔŋ 14:​6.

LE YƐƐ YIYAŊNDO CHO YƐ NYƐ SƆVƐ BƐNDU?

13, 14. Le yɛɛ yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo cho yɛ nyɛ sɔvɛ bɛndu, nduyɛ yɛɛ hei cho yɛ naa nyindɔɔ le tosaa?

13 Yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo mala waŋndo le kaasoŋyɛi leKilisiɔŋnde sɔlaa. (Hibu. 5:​14; 6:​1) Wana chue teleŋ bɔɔ le yiyaŋndo a Chɛhowa nda Chiisu okɔɔ le wo hiu lachi a tiindaŋ kendu wo nɔɔ le. Wana waa ndoo wa o kpundɔɔ niŋ le nɛi tonyaa malɔɔ. (Hibu. 2:​1; 3:​12) Mi Chiisu sila maa te o yɔŋ pɛ miŋ kɛɛ tueiyɔɔ, ɔɔ chɛlɔɔ Diom Mɛlɛkaa a kɔl cho maa “lɛŋnde kɛndɛleŋ” ndo le, ŋ nɔla miŋ “kɛsiŋ ndu o lakɔl nyɛ kɛndɛ kɛndɛi” le. Kɛ i wa tɛtɛlɛ le mi ‘buulaŋ nyɔɔŋ, a yeemɛi sullo, a yeemɛi nyɛm nɛŋi wana kɔl loŋ, ŋ luɛi naa o lakɔl. . . . O koŋ, mi diom kalaa foofi naa niŋ mɛɛ tɔlɔɔ foofi nuaa yɛ.’—Luku 8:​14, 15.

14 Lelaŋ, ŋ hiounuŋ lachi a yiyaŋndo o Diom Mɛlɛkaa choo. Hei nɔla mii nyindu naa le simnɔŋndo maa Chɛhowa, nduyɛ miŋ nɔ kaala ndɔla cho o Baabuiyo niŋndaŋ. (2 Kɔliŋ. 3:​18) Yɛɛ naŋ chɔɔlu yɛ vɛlɛ nyuna? Hiouwɔɔ lachi a kɔlkalu Mɛlɛkaa sɔlaa, chɛlɔɔ naa le simnɔŋndo maa ndu, cho bɔɔ dilakeŋnaŋnda sɔvɛ bɛndu. Nduyɛ di naŋ sɔla hoo wo nɔ la mɛɛlu le, te o wa pɛ miŋ hiou lachi a pɛɛkoo le tamasi Finya naa kaalaa o choo choo niŋ tolɔɔ kɔɔli.—Ikili. 3:​11.

15, 16. (a) Te ŋ wa pɛ yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo, tɔnɔ yɛɛ naŋ sɔla yɛ? (b) Yɛɛ tosa yɛ mii wa ikala lepum le yiyaŋndo, kɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ lambaŋ?

15 Te ŋ wa pɛ hiouwɔɔ lachi a yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo, ŋ nɔla miŋ hiou lachi a dialuŋ fulaŋ nɔɔ le tonyaa. Ŋ nɔla miŋ wa wanaa kɛndɛ o chaaŋaa naa laalaŋndo lo, a wanaa naŋ komal ma chɔm yeemɛi o wali dimiaa yɔŋgu kɛndɛ naŋ tosa wo niŋnda. Yiyaŋndo yiŋgoloŋ o ke sala baŋaa sɔvɛ bɛndu Mɛlɛkaa choo, tosa miŋ bii nyɛkɛndɛi di naŋ sɔla le chaŋyɛi kpɛɛluŋnde tosaa a Finya naa Diandaa, Chɛhowa wo. (Luomaŋ. 3:​24; Chemi. 4:​8) Mi Maki, o Saut Afilika niŋ, o ndaa dɔu o chiɛi manyumndo niŋ le kiɔɔ waa kumbuii chieeŋndo wo dimi aa, “Ŋ tuu yiyaŋndo a fondaŋ kɛndɛ bɛndu ŋ kue wɔ kelaa paale pilɛ bɛɛ le wo. Mɛɛ naŋ hiau lachi a yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo fau, lende koni naŋ saaluŋ sɔɔŋ sɛnɛiyoŋ a Chɛhowa Mɛlɛka naa okɔɔ ni. Teleŋndaŋ lapum, te I tambu pɛ kɔl nyɛɛmbɔ, ɔɔ mi buulaŋ a chilaŋ okɔɔ, I chua dɔɔ Baabuiyo, nduyɛ I yiyaŋ o bolle Baabuile ya nualeŋ choo. Mi hei nyulul la kɔllo fɛɛ.”

16 A tonya, yoomoo o chieeŋndo hoo niŋ hau nɔ bɔɔ tuandɔŋndaŋ. Lepum, mi nyɔɔŋ muŋ tosa ndi ikala le yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo. Mi puaapilɛnɔ Afilikaŋnɔ cheleŋ diolaŋ Patiliki, o nɔ tiindaŋndo o Mɛlɛka niŋndo dimi aa, “Yiyaŋ nuu cho maa kɔfu layau cho o piaa cha a sɔɔŋ yɛ yiɔɔŋ ndoŋ. Ŋ ya yeema woŋ, a ŋ ya yeema le woŋ. Nduyɛ I nɔ kuee mi hɛli o sɔɔŋ muŋ tɛɛŋ lepaa o lepaa. Te I mɛɛndaŋ pɛ sɔɔŋ cho ya o kɔlloŋ, mi che maa ‘buulaŋ bɛndoo o luɛi o kɔl nuu niŋ.’ Nduyɛ mɛɛ mi piɛi fɛŋ Mɛlɛka a buulaŋndaŋ okɔɔ malaŋ ya sɔla fondaa le yiyaŋndo nyɛkɛndɛi. Mi che bɛɛ mi hei chua ya teleŋndo o ba nyɛɛmbɔ tuupa mi kandu yiyaŋndo o sɔɔŋ iMɛlɛkayaŋ choo, kɛ mii naŋ ya Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ. Mi hei chɔɔlu kɔl nuu kumbi le tonyaa sinaa nyɛkɛndɛi.” (Sam 94:​19) A tonya, tɔnɔla kɛndɛlaŋ pila wanaa ‘tofa o yau Mɛlɛkaa niŋ’ lepaa o lepaa wa sɔla ni. O bii fau te a wa pɛ yiyaŋndo a sɔɔŋ nda pɛɛku leniŋndoŋ okɔɔ.—Walta. 17:​11.

VƐƐ Ŋ LOOKU YƐ TELEŊNDO SƆLA?

17. Vɛɛ ŋ looku yɛ teleŋndo sɔla le yiyaŋndo?

17 Mi waŋnda apum chɛŋ idii puŋ le diomdaŋ veeloo, yiyaŋndo, a piɛileŋ. Mi apum tosa hei a teleŋ pɛŋgi ipalaa. A nɔla vɛlɛ ma tosa hei ichɔl ɔɔ tuupa ma hini. Mi apum tuei diomndaŋ veeloo yeela o Baahuiyo niŋ idii, ɔɔ tuupa ma lɔl. “Tofa . . . idii a ichɔl,” ɔɔ lɔɔlɔɔ ma veelu diomndaŋ o yau Mɛlɛkaa niŋ. (Chɔɔ. 1:​8) Nyɛ bɛnda wo cho teleŋndo piomdɔɔ le yiyaŋndo lepaa o lepaa o Diom Mɛlɛkaa choo ni.—Ɛfi. 5:​15, 16.

18. Yɛɛ Baabuiyo dimi yɛ a wanaa yiyaŋ lepaa o lepaa o Diom Mɛlɛkaa choo, nduyɛ ma kindiŋ le tosaa nyɛ nda pɛɛku leniŋndo wa?

18 Diom Mɛlɛkaa dimul naa daandi daandi maa tɔnɔlaŋ la cho le wanaa yiyaŋ o Diom Mɛlɛkaa choo, nduyɛ ma kindiŋ le tosaa nyɛ nda pɛɛku leniŋndo wa. (Nuawɔ Sam 1:​1-3.) Mi Chiisu dimi aa, “Wanaa yaŋ nilaŋ o suɛi Mɛlɛkɛi, nduyɛ ma tosa nyɛ Mɛlɛka dimi wo wa, nda salaa hiou wa kɔɔli.” (Luku 11:​28) I hiou kpou ve cho ni, yiyaŋndo lepaa o lepaa o sɔɔŋ Mɛlɛkaŋ choo mala naa miŋ ke Wana Toosiaa Bɛndoo bɛɛleŋ, o toosiaa hulma kɔndɔfilima naŋndo. Nduyɛ o nɔla mbo ke naa nyaaloo suŋ suŋ a yoomu fafɛɛŋndo o chieeŋ sandaa sɛnɛiyo niŋ.—Chemi. 1:​25; Sɔɔŋ. 1:​3.

^ pɛl. 11 Tofa suɛi lebolle “Chɔulaba Naa le Loo o Kala Poŋ o Mɛlɛka Piɛiyo Niŋ” o Bandu Mɛŋgɛlaa, Yindimiiyo 1, 2006, o puuluei niŋ.